av

ὅτι ὁπότε, ἐπεί, μέχρι, πρίν sequenti nonnunquam v addatur; deinde utrum cum hoc modo pro illis simplicibus particulis etiam eae, quae ex av compositae sunt, · ὅταν, ὁπόταν, ἐπειδάν coniungantur. Hoc vulgo etiam ita exprimunt, ut dubitent, an particulae ex av conflatae non regant optativum. Quamquam id non satis accurate dictum esse, docent ea, quae supra aliquo in loco innuimus. Optativus enim, sicubi post illas voculas legitur, propter ipsam, quae ei inest, notionem positus est, neque unquam vice coniunctivi fungitur; sed ὅταν potius, ὁπόταν et ἐπειδάν in locum simplicium vocabulorum ὅτε, ὁπότε et ἐπειδή succedunt. Iam quod ad priorem, quam posuimus, quaestionem attinet, utrum oplativus cum particulis temporalibus ex av non compositis coniunctus hanc voculam adsciscat, hoc nunquam factum putamus. Quae enim apud Homerum inveniuntur exempla particularum ἐπεὶ ἄν, ὅτ ̓ ἄν et similium cum optativo iunctarum, ab Hermanno in libello modo commemorato p. 17. atque ad Vig. p. 923. et 943. laudata; haec proprie ad alteram classem referenda, id est, av non cum modo, qui sequitur, sed cum ipsis particulis iungendum, atque ab iis more Ionum, nonnunquam vel hiatum vel vocabula seiuncta amantium, in scribendo tantum separatum esse, inde intelligitur, quod in nullo horum exemplorum inter particulas temporales atque av alia vox interponitur. Idem argumentum docet, etiam ibi, ubi noiv av, tot' av, ews av et quae sunt huius generis aliae particulae cum optativo iungantur, av cum iis pro uno vocabulo haberi, quamquam hoc ne Attici quidem scribendo significare ausi sunt. Has vero voculas singulatim considerare placet, antequam ad ὅταν, ὁπόταν, ἐπειδάν optativo praefixas accedamus. In qua disquisitione adscribamus ante omnia satis miram notam Schneideri, quae legitur ad Anab. VII., 7, 57. Ubi quum vulgo scriptum exstaret, Ἐδέοντα μὴ ἀπελθεῖν, πρὶν ἀπαγάγοι τὸ στράτευμα, καὶ Θίμ βρωνι παραδοίη, Schneiderus ex Eton. ἄν post πρίν adiecit hac adscripta annotatione:, Vulgo deerat av, quod etiam absque librorum auctoritate addendum fuit, poscente usu scriptorum Atticorum, quem exemplis poetarum docuit Vigerus p. 443. Addo igitur locum Thucydidis II, 6, πρὶν ἄν τι καὶ αὐτοὶ βουλεύσωσι περὶ αὐτῶν. Platonis in Gorg. sect. 18. πρὶν ἄν πρῶτον ἀποκρίνωμαι ὅ, τι ἐστίν. At quidnam haec exempla probant? Ilgi cum coniunctivo au plerumque additum habere. Hoc vero quemadmodum tam notum est, ut exemplis non indigeat, ita nihil facit ad scripturam neiv av anayajor

cne

2

2

defendendam. Quae ut stabiliretur, exempla proferenda erant, e quibus πρὶν ἄν, vel cognatas particulas ἕως ἄν, k' v optativo sequente ab Atticis scriptoribus dicta esse appareret. Optativum enim plerumque simplex To praecedit. V. Cyr. I., 3, 11. I., 4, 14. V., 3, 53, (ubi Schneid. verba fos ayyslog do temere abiecit, ut demonstratum videbis a Bornem. 1. 1. p. 56.) Anab. II, 1, 2, III., 3, 5. et Heind. ad Phaed. p. 13. Contra loci, ubi v additum legitur, neque admodum frequentes, et maximam partem dubii sunt. Quod exempla, quae e Xenophonte enotavimus, declarabunt. Cyrop. IV, 5, 36. (v. Matth. Gr. p. 743.) Τοὺς ἵππους ἐκελευσε φυλάττειν μένοντας τοὺς ἀγαγόντας, ἕως ἄν τι σημανθείη αὐτοῖς. Guelf. σημανῇ, Paris. τις σημάνῃ. Hoc Schneiderus recepit, opti mo iure, nisi quod fortassis onunun praeferendum est, quam formam, si dubium dionuavɛ Anab. II., 1, 23. et quaver Hell. II, 1, 5. 28. excipiatur, alias semper in Xenophonte reperimus. (Bekk. Anecdd. I., 62. Enunναι καὶ ἐσήμηνα ἐρεῖς ἀντὶ τοῦ σημᾶναι καὶ ἐσήμανα. Add Buttm. Gr. §. 90, not. 3.). Nam ne forte in coniunctivo post praeteritum posito haereas, cogites, etiam post particulas tempus denotantes, ut post eas, quae de consilio dicuntur, saepe Graecos cogitata e praeterito. in praesens tempus per permutationem obliquae atque rectae orationis transferre. Cyr. V., 1, 3. Tavrny inéλευσεν ὁ Κῦρος διαφυλάττειν, ἕως ἂν αὐτὸς λάβῃ. (In oratione recta enim diceretur φύλαττε ταύτην, ἕως ἂν αὐτὸς Laßo.) Add. II, 2, 8. et Phaedon §. 8. p. 14. Hinc etiam Cyr. I., 4, 14. e Вrem. quлinový, et V., 3, 53, Guelf. on legi posset, nisi ita desideraretur partic. av, sine qua coniunctivum post Toiv similesque particulas apud tragicos quidem et apud Thucydidem, verum non item apud Xenophontem inveniri alibi videbimus. Ad relv av cum optativo autem stabiliendum praeter πρὶν locós a nobis iam reiectos utatur fortassis aliquis etiam verbis Cyr. VIII, 1, 44. Οπότε ὥρα εἴη ἀρίστου, ἀνέμε νεν αὐτοὺς, ἔστ ̓ ἄν φάγοιέν τι; sed ibi ἔστ' ἐμφάγοιέν τι ο Guelf. et Paris. prior recepit Schneid. Tum VIII., 1, 6. Έδοξε τοὺς ἐντίμους ἀεὶ παρεῖναι ἐπὶ θύρας, καὶ παρέχειν αυ τοὺς χρῆσθαι, ὅ, τι ἄν iam ab editoribus e Guelf. addenda erat) Bovintai, eos av άpiy Κύρος, ubi in Guelf. est ἕως ἀφείη, temere ἕως ἂν ἀφείη scripsit Zeun. Supersunt duo Hellenicorum loci a Starzio in Lexic. Xenoph. laudati, II., 3, 48. οἴονται καλὴν ἂν ἐγγενέσθαι ὀλιγαρχίαν, πρὶν ἂν ἐς τὸ ὑπ ὀλίγων τυρανεῖσθαι τὴν πόλιν καταστήσειαν, et II., 4, 18. Ὁ μάντις παρήγγειλεν αὐτοῖς, μὴ προτερον ἐπιτίθεσθαι, πριν

"

Οὐκ

2

4

、

ἄν τῶν σφετέρων ἢ πέσοι τις ἢ τρωθείη. Ε quibus illum sincerum iudicamus, similem quippe loci Sophoclis, quem posuit Matth. Gr. p. 743; sed in altero, si codices addicerent, lubenter vel coniunctivos reponeremus, vel av deleremus. Coniunctivum desideramus etiam Hell. V., 4, 47. Haec sufficiant de ἂν particulis πρίν, ἕως, ἔστε, ubi optativus sequitur, addito. Deinceps dicendum est de ἐπειδάν, ἐπάν, ὅταν, ὅταν, ὁπόταν optativum comitantibus. Damnat hanc structuram Thomas Mag. p. 267. (To ἐάν, τὸ ἄν, τὸ ἦν, καὶ τὸ ὅταν, ἀεὶ μετά ὑποτακτικοῦ παρὰ Tois angiẞEOTάTois); damnarunt cum eo plurimi recentio res, imprimis inter Anglos, quibus e nostratibus nuper assensit Thiersch. in Actt. Monacc. Sed Homero usum particularum ἐπειδάν, ὅταν, ὁπόταν sequente optativo satis vindicavit Herm. in locis iam supra p. 23. laudatis. Add. id. ad Vig. p. 786. Eundem usum etiam ad Atticos pertinere docuit idem in diss. De praeceptt. quibusdd. Atticistt. p. XV. et ad Vig. p. 792., atque Schaef. ad Dion. H. p. 403. Add. Matth. Gr. p. 741. not. 1. Buttm. §. 126, 8, Qua in re diligenter tenendum est, ut hoc iterum inculcemus, primo loco modum, et tum demum particulam spectandam esse; optativus enim nunquam pro coniunctivo, sed máv, éneiðáv, ὅταν ὁπόταν pro ἐπεί, ἐπειδή, ὅτε, ὁπότε usurpantur. Ubi igitur res non aut ut cogitata ab aliquo ant ut saepius praeterito tempore facta describitur, quibus duabus notionibus exprimendis optativum in sententiis temporalibus vidimus inservire; ibi particulae modo commemoratae cum hoc modo coniungi nequeunt. Quapropter apud Lucian. DD. XV, 2. male legebatur, Ἐπειδὰν κοιμᾶσθαι δέοι, μόνοι καθευδήσομεν, quem soloecismum coniunctivo e cod. 3011. reposito correxit Schmieder. Recte etiam Schneid. Anab. VII, 3, 36. soloecum Οπόταν καιρὸς εἴη, ἥξω παρ' ὑμᾶς coniunctivo e libris revocato emendavit. Sed in eodem libro cap. 5. §. 8. neque Weiskio neque Schneidero emendatio loci prospere successit. Ille enim quod ante Zeunium legebatur, Δεὶ ἐμέμνητο, ὡς, ἐπειδὰν ἐπὶ θάλατταν ἀπέλθοι, παραδώσει αὐτῷ Βισάνθην revocavit; hic cum Zeunio ὡς, ἐπειδὰν ἀπέλθῃ, παραδώσοι scripsit. Quorum neutrum ferri potest, sed aut ἀπέλθῃ, παραδώσει, aut απέλθοι, πα padaoor reponendum est, quorum hoc ego praefero, quum et rarius sit et plurimis libris nitatur. Ita Schneiderus etiam alibi usum optativi post particulas ἐπειδάν, ὅταν, ὁπόταν temere vel oblitteravit vel neglexit. Cuius rei insigne exemplum habes Cyr. I, 3, 11., ubi Cyrus ad arum haec dicit. Στὰς ἄν, ὥςπερ οὗτος (Σάκας),

αν

ἐπὶ τῇ εἰςόδῳ, ἔπειτα, ὁπότε βούλοιτο εἰςιέναι ἐπ ̓ ἄριστον, λέγοιμ ̓ ἂν, ὅτι οὔπω δυνατὸν τῷ ἀρίστῳ ἐντυχεῖν· σπουδάζει γὰρ πρὸς τινας. Εἶθ ̓ ὁπόταν ἥκῃ ἐπὶ τὸ δεῖπνον, λέγοιμ ̓ ἂν, ὅτι λοῦται. Εἰ δὲ πάνυ σπουδάζοι φαγεῖν, εἴποιμ ̓ ἄν, ὅτι παρὰ ταῖς γυναιξίν ἐστιν. In quibus verbis quum sermo sit de re in sola cogitatione posita, optativus ἥκοι longe convenientior est coniunctivo' ἥκῃ. Ille igitur quum a Guelf. Par. A. A. suppeditetur, sine dubitatione restituendus est. Ita paulo ante praecedit ὁπότε βούλοιτο – λέγοιμ' ἄν. λέγοιμ' ἄν. Qui haec vidit Herm. ad Vig p. 922, poterat simul pro εἰ σπουδάζοι legi iubere έπει δαν σπουδάζοι. Nam primum ἐπειδάν legitur in iisdem libris, qui modo ὁπόταν ἥκοι praebuerunt, Guelf. Paris. Δ. Β.; ad quos accedunt etiam marg. Vill. et Brem., nisi quod in hoc σπουδάζοι in σπουδάζῃ transiit, quod male praelaturus erat Schneid. Deinde temporalis par ticula ἐπειδάν melius quam conditionalis εl respondet praecedentibus ὁπότε et ὁπόταν. Denique εi correctori bus optativo cum ἐπειδάν iuncto offensis deberi, manifestum est etiam inde, quod in verbis ὁπόταν ἥκοι in Alt., qui optativum retinuerat, ex ὁπόταν factum est ele Ut autem in hoc loco, ita etiam VIII., 1, 44, Schneid. sine causa haesit in οπόταν cum optativo. Verba ibi sunt haec. Καὶ γὰρ ὁπόταν ἐλαύνοιεν τὰ θηρία τοῖς ἱππεῦ σιν εἰς τὰ πεδία, φέρεσθαι σῖτον εἰς θήραν τούτοις ἐπέτρεπε, τῶν δὲ ἐλευθέρων οὐδενί. Ita quum in omnibus libris uno Alt. excepto scribatur, non potest. huius unius corrupti codicis tanta vis esse, ut pro οπόταν ex eo arripiamus ὁπότε, quamquam hoc paulo post his sequitur in simili sententia. Ab his locis diversus est is, qui I., 3, 18. exstat. Ibi enim in omnibus libris ita scriptum legitur. Ὅπως οὖν μὴ ἀπολῇ μαστιγούμενος, ἐπειδὰν οἴκοι εἴης, ἄν παρὰ τούτου μαθὼν ἥκῃς ἀντὶ τοῦ βασιλικοῦ τὸ τυραννικόν. Sed Hermannus, qui optativum eins defendit ad Vig. p. 787. et p. 922., orationem concinniorem fore putat, si eliam ἥκοις in optativo sequatur. Recte quidem, nisi illud ipsum eins hic admodum nobis displiceret. Etenim in re praesenti aut futura optativus particulis ἐπει δάν, ὅταν, ὁπόταν, sicut etiam reliquis particulis tempus denotantibus, etiamsi per av non compositae sint, tum demum addi potest, quum conditio aliqua accedit. Cf. Herm. 1. 1. p. 920. 922. Unde discrimen coniunctivi et optativi in Xenophontis verbis hoc est, ut ὅπως μὴ ἀπολῇ μαστιγούμενος, ἐπειδὰν οἴκοι ᾖς significet, cave ne flagris caedaris, ubi domum redieris; qui reditus ipse tanquam futurus ponitur conditione non addita; sed, optativus simul hanc conditionem includat, si quidem

redire tibi placeat. Iam vero non intelligitur, cur Xenophon hic eiusmodi conditionem cogitari, et Mandanem non tantum de tempore, quo Cyrus rediturus esset, sed etiam de eo ipso, utrum omnino reversurus esset, dubitantem introduci voluerit. Quae quum ita sint, non multum absumus, quin verum ducamus coniunctivum s, quem Heindorfio et Matthiaeo probatum recepit Schneid.

Et

Convertimus nos ad particulas conditionem signi ficantes, quarum primaria est el. Haec cum av coalescit in ¿áv, nv, av, et addito xai in xav (etiamsi). Quae quomodo significatione a simplici & distinguantur, let ubi in sententiis conditionalibus optativus, ubi coniunctivus, ubi indicativus ponatur, hic non quaerimus. Haec enim omnia satis cognosci possunt e Matth. Gr. Gr. p. 711. sqq. 744. sqq. Buttm. §. 126, 9. Herm. ad Vig. p. 812, et 834. sq. Nos nunc unum optativum consideramus. In quo genere non solum videndum est, utrum optativo e comitanti interdum av addatur, sed etiam utrum particulas ex el et av compositas hic modus nonnunquam sequatur. Plerumque enim neutrum fieri, vel ex iis, quae supra de optativo in sententiis aliunde pendentibus omnino monuimus, intelligitur. Hinc fuerunt etiam, qui utrumque, quem modo posuimus, usum prorsus damnandum esse contenderent. av quidem cum optativo ex el pendente coniungi posse negarunt praeter alios Dawesius Miscell. critt. p. 335., Porsonus ad Phoeniss. p. 301. et Thierschius Actt. Monaco. I., 2, p. 221. Sed apud Homerum in senten tiis conditionalibus optativum non semper spernere particulam xe, demonstravit Schaeferus Melett. critt. p. 60. sq. Quod vero hic nondum inde colligi vult, de particula av in Atticis scriptoribus idem valere, hanc eodem modo usurpari docuerunt Heindorf. ad Protag. p. 535. Herm. ad Vig. p. 830. et Bornem. 1. 1. p. 20., qui satis magnum locorum numerum e Xenophonte imprimis congesserunt. In his locis quamquam nonnulli dubiae sunt fidei ut Cyr. I., 5, 1. Εἴποτ ̓ ἐν ἑορτῇ Evazia noоgyévolto, ubi non Guelf. et Brem., ut Bornem. scribit, sed deteriores libri, Alt. et vett. edd., nosyl νοιτ ̓ ἄν suppeditant satis multa tamen certa huius usus exempla remanent. Quibus fere etiam annumera. verim verba ib. IV., 2, 37. "Ayεte vuv, on, a avopes, εἴ τινες ὑμῶν τὰ μέν κακὰ μισεῖτε, ἀγαθοῦ δέ τινος παρ ήν μῶν βούλοισθ ̓ ἂν τυγχάνειν, ἐπιμελήθητε προθύμως, όπως etc. Ubi quum Schneiderus e Guelf. et Par. Boviolo

scripsisset, Bornemannum miramur vulgatum fov