D. IVNII IVVENALIS

SATVRAR V M

LIBER PRIMVS.

SATVRA I.

Semper ego auditor tantum? numquamne reponam,

uexatus totiens rauci Theseide Cordi?
impune ergo mihi recitauerit ille togatas,
hic elegos? impune diem consumpserit ingens
Telephus, aut summi plena iam margine libri
scribtus et in tergo nec dum finitus Orestes?
nota magis nulli domus est sua, quam mihi lucus
Martis et Aeoliis uicinum rupibus antrum
Vulcani. quid agant uenti, quas torqueat umbras
Aeacus, unde alius furtiuae deuehat aurum

Sat. I.

5

10

2. Seruius ad Verg. Aen. I p. 2 L. schol. Pers. I, 70. seide Codri Seruius ad Verg. XI, 458. Seruius, cf. III, 203.208. 5. Priscian. VI, 3, 16 p. 684: Margo quoque marginis notandum quod tam masculini quum feminini generis inuenitur. Iuuenalis in primo: aut summi plena iam margine libri.' pleno 5. 6. scribtus P: scriptus Sw et in Orestes Seruius ad Verg. Aen. V, 122. nondum υς. 7. luctus Flauius coni. 29.

rauci The

Cordi PS: Codri pw

3. cantauerit ex cod. Hauniensi Heinrich.

9s. quas

8. inclusum rupibus N. Heinsius ad Sabini ep. III, 91. Valer. Fl. V, 642. Aeacus Acron ad Horat. carm. II, 13, 22. quas torqueat undas (uel aestus) Aeolus Wernsdorfius poett. Latt. min. IIII p. 22. 10. furtiue Ps.

pelliculae, quantas iaculetur Monychus ornos,
Frontonis platani conuulsaque marmora clamant
semper et adsiduo ruptae lectore columnae:
exspectes eadem a summo minimoque poeta.
et nos ergo manum ferulae subduximus, et nos
consilium dedimus Syllae, priuatus ut altum
dormiret; stulta est clementia, cum tot ubique
uatibus occurras, periturae parcere chartae.
cur tamen hoc potius libeat decurrere campo,
per quem magnus equos Auruncae flexit alumnus,
si uacat ac placidi rationem admittitis, edam.

Cum tener uxorem ducat spado, Meuia Tuscum
figat aprum et nuda teneat uenabula mamma,
patricios omnis opibus cum prouocet unus,
quo tondente grauis iuueni mihi barba sonabat,
cum pars Niliacae plebis, cum uerna Canopi
Crispinus, Tyrias umero reuocante lacernas,
uentilet aestiuum digitis sudantibus aurum,
nec sufferre queat maioris pondera gemmae,
difficile est satiram non scribere. nam quis iniquae
tam patiens urbis, tam ferreus, ut teneat se,
causidici noua cum ueniat lectica Mathonis

plena ipso, post hunc magni delator amici et cito rapturus de nobilitate comesa

15

20

25

30

us. 14 spudor

16 sq. consilium

16. Syllae Ps. 18. cartae P. 21. si placat ac P, si uacat et w, 24. 25 om. avg.

13. et columnae Seruius ad Verg. georg. III,328. rium putat Dobree aduu. II p. 387. miret schol. Stat. Theb. I, 389. 20. Auruncae PS: Aruncae 5. si iuuat et d. 22. Meuia Pu, Neuia 5. 26. faex Niliacae Ptol. Flauius coniectt. 30, prob. Burmann. ad Anth. Lat. I p. 744. 27. umero P: humero p. N. Heinsius epp. IIII p. 184, prob. Graeuius ib. p. 193. 29. quaeat P. 32 sq. lectica ipso Seruius ad Verg. Aen. I, 215. 34. Priscian. XV, 3, 11 p. 1009: 'Et saepe corripiunt o terminalem, quando in aduerbia transeunt, ut cito, sero, modo. Iuuenalis in III: et cito superest. Anall. gramm. p. 466 not. h: 'Et cito breuis lecta. Iuuenalis: et cito

comesa.

2

28. aestiuo

auro

40

quod superest, quem Massa timet, quem munere palpat 35 Carus et a trepido Thymele summissa Latino, cum te summoueant qui testamenta merentur noctibus, in caelum quos euehit optima summi nunc uia processus, uetulae uesica beatae? unciolam Proculeius habet, sed Gillo deuncem, partes quisque suas ad mensuram inguinis heres. accipiat sane mercedem sanguinis et sic palleat, ut nudis pressit qui calcibus anguem, aut Lugdunensem rhetor dicturus ad aram. quid referam quanta siccum iecur ardeat ira,

45

cum populum gregibus comitum premit hic spoliator

pupilli prostantis, et hic damnatus inani iudicio (quid enim saluis infamia nummis?) exul ab octaua Marius bibit et fruitur dis iratis, at tu uictrix prouincia ploras?

50

haec ego non credam Venusina digna lucerna?

haec ego non agitem? sed quid magis? Heracleas aut Diomedeas aut mugitum labyrinthi

et mare percussum puero fabrumque uolantem,
cum leno accipiat moechi bona, si capiendi
ius nullum uxori, doctus spectare lacunar,
doctus et ad calicem uigilanti stertere naso;
cum fas esse putet curam sperare cohortis,
qui bona donauit praesepibus et caret omni
maiorum censu, dum peruolat axe citato

35. super est P. comm. I p. 31.

tim etque munere P. 38. noctibus pw: nontib. P. beatae Priscian. III, 6, 34. uaesica P. 44. rethor P.

p. 617. procul eius P.

47. at hic w.

55

60

40.

36. ut Heinrich 39. uetulae uesica Priscian. III,7,41 46. premat 5.

49. 50. Priscian. XVIII, 25, 250 p. 1193.

exul bibit Seruius ad Verg. Aen. IV, 77.

52. Heracleas S

53. aut

Probus, codex Vallae: Her cleas P, Herculeias po. diomedeas pwS: audio medeas P. 55. si w: st. P, sit Pithoeus. 56 s. doctus

58. spectare 5.

naso Acron ad Horat. carm. III, 6, 28.

Flaminiam, puer Automedon nam lora tenebat
ipse, lacernatae cum se iactaret amicae?
nonne libet medio ceras implere capaces
quadriuio, cum iam sexta ceruice feratur
hinc adque inde patens ac nuda paene cathedra
et multum referens de Maecenate supino
signator falso, qui se lautum adque beatum
exiguis tabulis et gemma fecerat uda?
occurrit matrona potens, quae molle Calenum
porrectura uiro miscet sitiente rubetam,
instituitque rudes melior Lucusta propinquas
per famam et populum nigros efferre maritos.
aude aliquid breuibus Gyaris et carcere dignum,
si uis esse aliquid. probitas laudatur et alget.
criminibus debent hortos praetoria mensas

argentum uetus et stantem extra pocula caprum.
quem patitur dormire nurus corruptor auarae,
quem sponsae turpes et praetextatus adulter?
si natura negat, facit indignatio uersum
qualemcumque potest, quales ego uel Cluuienus.
Ex quo Deucalion nimbis tollentibus aequor
nauigio montem ascendit sortesque poposcit,
paulatimque anima caluerunt mollia saxa,

63. Marius Mercator p. 5 Baluz.: Ille sane curet de nobis medio ceras implere capaces quadriuio.'

64. quadr.uio P, quadruuio p.

65. adque P semper: atque p semper. uig opp. I p. 40, signator falsus Ruperti. 69. occurrat Heinrich.

67. signato falso Mad68. fecerit Svs Valla. 71. Lucusta Sg5: Locusta Pw. 73. breuius Rob. Titius loc. controu. IX, 20. 74. aliquid Po: 75. criminibus aliquis edd. praetoria schol. Cruq. ad Horat. carm. I, 35, 21. 80. qualescumque 5. 81. schol. Cruq. ad Horat. carm. I, 2, 9: Iuuenal.: Deucalion lapides uacuum iactauit in orbem [Verg. georg. I, 62], et manibus nudas ostendit Pyrrha puellas.' Vss. 85. 86. 87. 81. 82. 83. 84. 88 transposuit Pinzger Ien. Littztg. 1822. n. 20. 83. paulatimq. P. anima PS5: animas . paulatimque animas aut paulatim inque animas N. Heinsius ad Ouid. met. VI, 312.

et maribus nudas ostendit Pyrra puellas,
quidquid agunt homines, uotum timor ira uoluptas
gaudia discursus nostri farrago libelli est.
et quando uberior uitiorum copia? quando
maior auaritiae patuit sinus? alea quando
hos animos? neque enim loculis comitantibus itur
ad casum tabulae, posita sed luditur arca.
proelia quanta illic dispensatore uidebis
armigero! simplexne furor sestertia centum
perdere et horrenti tunicam non reddere seruo?
quis totidem erexit uillas, quis fercula septem
secreto cenauit auus? nunc sportula primo
limine parua sedet turbae rapienda togatae.
ille tamen faciem prius inspicit et trepidat, ne
suppositus uenias ac falso nomine poscas;
agnitus accipies, iubet a praecone uocari
ipsos Troiugenas; nam uexant limen et ipsi
nobiscum. "da praetori, da deinde tribuno."

sed libertinus prior est. "prior," inquit, "ego adsum.
cur timeam, dubitemue locum defendere? quamuis
natus ad Euphraten, molles quod in aure fenestrae
arguerint, licet ipse negem, sed quinque tabernae
quadringenta parant. quid confert purpura maior
optandum, si Laurenti custodit in agro

conductas Coruinus oues, ego possideo plus

85

90

95

100

105

84. Pyrra PS. 85. uotum timor ira po: uotum ira P. 86. farrago libelli est Phs: est farrago libelli w.

SS. om. in margine add. a5.

98. et falso 5.

auus

89. haec animos Heinecke anim. p. 56. 94 s. quis fercula Seruius ad Verg. Aen. I, 637. 726. 99 s. Priscian. VIII, 3, 19 p. 887: 'Iuuenalis in primo: agnitus Troiugenas. iubet Troiugenas Seruius ad Verg. Aen. V, 117. 102. inquit ego po: inquit et ego P. 104. Sidon. Apollin. epp. VII, 17: 'natus ad Euphratem pro Christo ergastula passus.' Eufraten Pw. molli Marshall. 106. quadringenta PS: quadraginta 5. purpura Spo: purpurae P. maior P5: maius w. purpurae amator d, purpura maiorum h.