Titul. IV.

V.

Pag.

148

151

De singulis legitimorum heredum ordinibus

De successione coniugum, fisci, et de iis, qui

singulari iure succedunt.

IV.

ར.

VI.

De substitutionibus

De origine et progressu institutionis vel exhe-

redationis necessariæ et inofficiosorum tes-

tamentorum

VII. De legitima portione

VIII. De necessariis institutionibus vel exheredatio-

165

168

:

174

X. De causis, ex quibus inutilia sunt et infirman-

tur testamenta

CAPUT IV.

De acquirendis vel omittendis hereditatibus.

Quibus modis hereditas acquiritur

De commodo et incommodo hereditatis aditæ

De beneficiis inventarii et separationis

De collocatione bonorum

Titul. I.

De veterí iure legatorum et fideicommissorum 187

De legatis vel rebus singulis per fideicommis-

sum relictis

LIBER TERTIUS.

De obligationibus.

CAPUT I.

Communia de obligationibus præcepta.

De obligationum vi atque natura

. 217

220

De damno præstando per dolum et culpam

alicui dato

De causis, ex quibus nascuntur obligationes. 223

CAPUT II.

De verborum obligationibus.

De stipulationum vi atque natura

De inutilibus stipulationib. aliisque contractibus

De duobus reis stipulandi et promittendi .

De fideiussoribus et de Senatuscons. Velleiano

CAPUT III.

De obligationibus quæ re aut litteris contrahuntur.

De mutui datione

226

229

234

237

240

De pactis legitimis et præsertim de donatio-
nibus inter vivos

268

De obligationibus quæ quasi ex contractu nas

cuntur

282

De obligationibus quæ quasi ex delicto oriuntur 284
De cæteris causis obligationum

285

CAPUT VIII.

Quibus modis obligationes extinguuntur.

Titul. I.

II.

Quibus modis ipso iure tollitur obligatio .
Quibus modis per exceptionem infirmantur ob-

286

Generalia de iuris persecutione præcepta.

Titul. I. De variis iuris persequendi modis

293

De actionib. et de iis per quos agere possumus 294

Pag.

De orig. et progressu actionum apud Romanos 296
De divisione actionum

298

305

307

309

314

De perpetuis et temporalibus actionibus et quæ
ad heredes et in heredes transeunt
De exceptionibus et replicationibus .
De iudiciis variisque iudicialibus actibus.
De satisdationibus aliisque cavendi modis

CAPUT II.

De singulis actionibus.

De præiudicialibus actionibus

De in rem actionibus .

De actionibus quæ ex contractu nascuntur
De in personam actionib. quæ ex pactis dantur
De actionib. quæ quasi ex contractu nascuntur
De condictionibus ex causis datorum et de ad
exhibendum actione

316

317

325

331

ར.

331

VI.

VIII. De actionibus quæ ex delictis vel quasi ex de-
lictis nascuntur

Quod cum eo, qui in aliena potestate est, ne-
gotium gestum esse dicatur.

De in integrum restitutionibus.

Communia de in integ. restitutionib. præcepta 350
De singulis in integrum restitutionum causis 352

INSTITUTIONES

IURIS ROMANI PRIVATI.

INTRODUCTIO.

CAP. I.

GENERALIA DE NATURA IURIS PRINCIPIA.

TIT. I. DE IURE ET IUSTITIA1).

§. 1. QUICUNQUE se ad cognoscendam iuris disciplinam est applicaturus, eum ante omnia nosse oportet, quid sit ius, et quam multiplex sit huius verbi significatio. Quæ res cum multum habeat difficultatis, in ea definienda accuratius nobis erit versandum. Ac primum quidem ius idem est atque facultas faciendi aliquid, vel potestas aliqua in rebus vel personis. Ius tum ei esse dicitur, qui in civitate constituta eiusmodi facultate ita libere uti potest, ut eum reipublicæ magistratus tueantur, et auctoritate sua contra contrectantium conatus defendant 2). Ita, qui nostram profitentur doctrinam, iuris nomen intelligi volunt; cum, si de ethica iuris significatione sermo est, ius sive iustum illud sit, quod a recta hominis conscientia ut bonum, erga alios licitum probatur iisve debitum habetur.

§. 2. Iuris quæque facultas a publica auctoritate comprobata atque firmata est, et propterea ab omnibus, qui in civitate versantur, ita agnosci, inviolataque servari debet, ut hi necessitate quadam et officio adstringantur, quo fit, ut quoties in altera parte ius invenimus, in altera iuris vinculum seu iuris officium esse di

1) Inst. 1, 1. Dig. 1, 1 (de iustitia et iure).

2) Iuris vocabulum hoc sensu intellectum ius in sensu subiectivo i. e. subiective sumto insignire hodie dicunt.