EPIGRAMMA CLXXIX.-Minerva argentea. Dic mihi, virgo ferox, cum sit tibi cassis et hasta, Quare non habeas ægida? Cæsar habet.
EPIGRAMMA CLXXX.-Europa picta.
Mutari melius tauro, pater optime divûm,
Tunc poteras, Io cum tibi vacca fuit.
EPIGRAMMA CLXXXI.-Leander marmoreus.
Clamabat tumidis audax Leander in undis :
Mergite me, fluctus, cum rediturus ero.
EPIGRAMMA CLXXXII.—Sigillum gibberi
fictile.
Ebrius hæc fecit terris. puto, monstra Prometheus,
Saturnalitio lusit et ipse luto.
EPIGRAMMA CLXXXIII.—Homeri Batra-
chomyomachia.
Perlege Mæonio cantatas carmine ranas,
Et frontem nugis solvere disce meis.
EPIGRAMMA CLXXXIV.-Homerus in mem-
branis.
Ilias, et Priami regnis inimicus Ulixes,
Multiplici pariter condita pelle latent.
EPIGRAMMA CLXXXV.—Virgilii Culex.
Accipe facundi Culicem, studiose, Maronis :
Ne nugis positis arma virumque canas.
EPIGRAMMA CLXXXVI.-Virgilius in mem-
brana.
Quam brevis immensum cepit membrana Maro-
Ipsius vultus prima tabella gerit. [nem!
EPIGRAMMA CLXXXVII.-Menandri Thais.
Hæc primum juvenum lascivos lusit amores:
Nec Glycere, vere Thais amica fuit.
EPIGRAMMACLXXXVIII.-Cicero in membranis.
Si comes ista tibi fuerit membrana, putato
Carpere te longas cum Cicerone vias.
EPIGRAMMA CLXXXIX.-Propertius.
Cynthia, facundi carmen juvenile Properti,
Accepit famam, nec minus ipsa dedit.
EPIGRAMMA CXC.-Livius in membranis.
Pellibus exiguis arctatur Livius ingens,
Quem mea non totum bibliotheca capit.
EPIGRAMMA CXCI.-Sallustius.
Hic erit, ut perhibent doctorum corda virorum, Primus Romana Crispus in historia. EPIGRAMMA CXCII.—Ovidii Metamorphoses in membranis.
Hæc tibi, multiplici quæ structa est massa tabella,
Carmina Nasonis quinque decemque gerit.
EPIGRAMMA CXCIII.-Tibullus. Ussit amatorem Nemesis lasciva Tibullum, In tota juvit quem nihil esse domo.
EPIGRAMMA CXCIV.-Lucanus.
Sunt quidam, qui me dicunt non esse poetam.
Sed, qui me vendit, bibliopola putat.
EPIGRAMMA CXCV.-Catullus.
Tantum magna suo debet Verona Catullo,
Quantum parva suo Mantua Virgilio.
EPIGRAMMA CXCVI.-Calvi de aquæ frigida
Hæc tibi, quæ fontes et aquarum nomina dicit,
Ipsa suas melius charta natabit aquas.
EPIGRAMMA CXCVII.-Mule pumilæ.
His tibi de mulis non est metuenda ruina:
Altius in terra pæne sedere soles.
EPIGRAMMA CXCVIII.—Catella Gallicana.
Delicias parvæ si vis audire catellæ,
Narranti brevis est pagina tota mihi.
EPIGRAMMA CXCIX.-Asturco.
Hic brevis, ad numerum rapidos qui colligit un
Venit ab auriferis gentibus Astur equus.
EPIGRAMMA CC.-Canis vertagus. Non sibi, sed domino venatur vertagus acer, Illæsum leporem qui tibi dente feret.
EPIGRAMMA CCI.-Palæstrita. Non amo, qui vincit, sed qui succumbere novit, Et didicit melius τὴν ἀνακλινοπάλην.
EPIGRAMMA CCII.-Simius.
Callidus emissas eludere simius hastas,
Si mihi cauda foret, cercopithecus eram.
EPIGRAMMA CCIII.-Puella Gaditana.
Tam tremulum crissat, tam blandum prurit, ut
Masturbatorem fecerit Hippolytum. [ipsum
EPIGRAMMA CCIV.—Cymbala.
Era Celænæos lugentia Matris amores
Esuriens Gallus vendere sæpe solet.
EPIGRAMMA CCV.-Puer cinædus.
Sit nobis ætate puer, non pumice, lævis,
Propter quem placeat nulla puella mihi.
EPIGRAMMA CCVI.-Cestos.
Collo necte, puer, meros amores,
Ceston de Veneris sinu calentem.
EPIGRAMMA CCVII.-Idem.
Sume Cytheriaco medicatum nectare ceston.
Ussit amatorem balteus iste Jovem.
EPIGRAMMA CCVIII.-Notarius.
Currant verba licet, manus est velocior illis:
Nondum lingua suum, dextra peregit opus.
EPIGRAMMA CCIX.-Concha. Lævis ab æquorea cortex Mareotica concha Fiat: inoffensa curret arundo via.
EPIGRAMMA CCX.-Morio.
Non mendax stupor est, nec fingitur arte dolosa Quisquis plus justo non sapit, ille sapit.
EPIGRAMMA CCXI.-Caput arietinum.
Mollia Phryxei secuisti colla mariti.
Hoc meruit, tunicam qui tibi, sæve, dedit?
EPIGRAMMA CCXII.-Pumilio.
Si solum spectes hominis caput, Hectora credas.
Si stantem videas, Astyanacta putes.
EPIGRAMMA CCXIII.-Purma.
Hæc, quæ sæpe solet vinci, quæ vincere raro,
Parma tibi, scutum pumilionis erit
![[ocr errors]](https://books.google.co.nz/books/content?id=phYPAAAAYAAJ&output=html_text&pg=PA796&img=1&zoom=3&hl=en&q=related:UOM39015066464473&cds=1&sig=ACfU3U0wNYXFSzesPfAVotWKubkKUhyYzQ&edge=0&edge=stretch&ci=993,837,8,9)
EPIGRAMMA CCXIV.-Pueri comœdi. Non erit in turba quisquam Morvos ista: Sed poterit quivis esse Δὶς Εξαπατῶν
EPIGRAMMA CCXV.-Fibula.
Dic mihi simpliciter, comodis et citharredis
Fibula quid præstat? carius ut futuant.
EPIGRAMMA CCXVI.—Accipiter.
Prædo fuit volucrum, famulus nunc aucupis: idem
Decipit, et captas non sibi mæret aves.
EPIGRAMMA CCXVII.-Opsonator. Dic quotus, et quanti cupias cœnare; nec unum Addideris verbum: coena parata tibi est. EPIGRAMMA CCXVIII.-Calami aucupatori. Non tantum calamis, sed cantu fallitur ales, Callida dum tacita crescit arundo manu
EPIGRAMMA CCXIX.-Cor bubulum. Pauper causidicus nullos referentia nummos Carmina cum scribas; accipe cor, quod habes
EPIGRAMMA CCXX.-Coquuɛ.
Non satis est ars sola coquo: servire palatum Nolo: coquus domini debet habere gulam. EPIGRAMMA CCXXI.-Craticula cum veru. Parva tibi curva craticula sudet ofella: Spumeus in longa cuspide fumet aper. EPIGRAMMA CCXXII.-Pistor dulciarius, Mille tibi dulces operum manus ista figuras Exstruit: huic uni parca laborat apis.
EPIGRAMMA CCXXIII.-Jentacula. Surgite; jam vendit pueris jentacula pistor, Cristatæque sonant undique lucis aves.
EPIGRAMMATA QUÆDAM MARTIALI AFFICTA.
EPIGRAMMA IV.-Ad Aulicum. Multa mihi donas; vereor ne multa requiras Nolo mihi dones, Aulice, si repetas.
EPIGRAMMA V.—In Turgidum.
In noctem prandes, in noctem, Turgide, cœnas,
Multimodoque mades nocte dieque mero.
Cumque cuti studeas, uxorem ducere non vis:
Cum nolis, dicis, Vita pudica placet.
Turgide, mentiris : non est hæc vita pudica. 5
Vi dicam quæ sit vita pudica? modus.
EPIGRAMMA VI.-In Laidem.
Formosissima Lai fœminarum,
Dum noctis pretium tibi requiro,
Magnum continuo petis talentum :
Tanti non emo, Lai, pœnitere.
De Sulpicia, Caleni viri nobilis uxore, castique amoris poetria, vide Martialem Lib. X. Epig. XXXV. XXXVIII.
De statu reipublicæ temporibus Domitiani, cum edicto philosophos urbe exegisset.
Musa, quibus numeris heroas et arma frequentas,
Fabellam permitte mihi detexere paucis.
Nam tibi secessi, tecum penetrale retractans
Consilium. Quare nec carmine curro phaleco,
Nec trimetro [iambo,] nec qui pede fractus eodem
Fortiter irasci didicit duce Clazomeneo.
Cætera quin etiam, quot denique mollia lusi,
Primaque Romanas docui contendere Graiis,
Et salibus variare novis, constanter omitto:
Teque, quibus princeps et facundissima calles, 10
Aggredior: precibus descende clientis, et audi.
Dic mihi, Calliope, quidnam pater ille deorum
Cogitat? an terras et patria sæcula mutat,
Quasque dedit quondam, mærentibus eripit artes?
Nosque jubet tacitos, et jam rationis egenos,
Non aliter, primo quam cum surreximus ævo,
Glandibus et puræ rursus procumbere lymphæ ?
An reliquas terras conservat amicus et urbes,
Sed genus Ausonium, Remulique exturbat alum-
nos?
[ingens
Quid reputemus enim? Duo sunt, quibus extulit
Roma caput, virtus belli, et sapientia pacis. 21
Sed virtus agitata domi, et socialibus armis,
In freta Sicaniæ, et Carthaginis exiit arces,
Cæteraque imperia, et totum simul abstulit orbem.
Deinde, velut stadio victor qui solus Achæo 25
Languet, et immota secum virtute fatiscit:
Sic itidem Romana manus, contendere postquam
Destitit, et pacem longis frenavit habenis,
Ipsa domi leges et Graia inventa retractans,
Omnia bellorum terra quæsita marique
Præmia, consilio et molli ratione regebat.
Stabat in his: neque enim poterat constare sine
ipsis:
Aut frustra uxori mendaxque Diespiter olim,
Imperium sine fine de li, dixisse probatur.
Nunc igitur, qui res Romanas temperat impar,
Ut Romana foret magis his instructa magistris :
Nunc, Capitolino veluti turbante Camillo
Ensibus et trutina Galli fugere relicta,
Sic nostri [palare] senes [dicuntur,] et ipsi
Ut ferale suos onus exstirpare libellos.
Ergo Numantinus Libycusque erravit in isto 45
Scipio, qui Rhodio crevit formante magistro,
Cætera et illa manus bello fecunda secundo:
Quos inter prisci sententia dia Catonis
Scire adeo magni fecisset, utrumne secundis
An magis adversis staret Romana propago.
Scilicet adversis: nam cum defendier armis
Suadet amor patriæ, et captiva penatibus uxor,
Convenit, ut vespis, quorum domus arxque move-
Turba rigens strictis per lutea corpora telis. [tur,
Ast ubi pax secura redît, oblita laborum
Plebs, patresque simul somno moriuntur obeso.
Romulidarum igitur longa et gravis exitium pax.
Hoc fabella modo pausam facit. Optima,
posthac,
Musa, velim moneas, sine qua mihi nulla volup Vivere, uti Lydus quondam dum Smyrna periret, Nosne itidem migrare velis: vel denique quidvis: Te, dea, quæso illud tantum; Romana Caleno Moenia, jucundos pariter ne obverte Sabinos. 63
Hæc ego: tum paucis dea me dignatur, et infit. Pone metus æquos, cultrix mea; summa tyranno Ecce instant odia, et nostro periturus in ore est. Nam laureta Numæ, fontesque habitamus eosdem, Et comite Egeria ridemus inania cœpta. Vive, vale manet hunc pulchrum sua fama dolorem.
Musarum spondet chorus, et Romanus Apollo.
P. PAPINII STATII SYLVARUM LIBRI QUINQUE.
P. PAPINIUS STATIUS Neapoli natus est honesta domo, patre grammatico, doctrina litterisque insigni; qui filium suum in quinquennali Neapolitanorum certamine poetica corona ornatum, quam et ipse antea gestaverat, spectavisse narratur. Ab hoc institutus, Romam juvenis adhuc carminum suorum fama complevit. Domitiano quidem principi plus etiam, quam integro licuerat, placuit. Uxorem duxit Claudiam amantissimam, fideique eximiam; omninoque, ut ad caritates colendas propensus, ita et domi et amicitiis beatus fuisse videtur. Cæterum post Thebaidem duodecennali labore absolutam, Achilleidem molientem in ipsis operis initiis immatura mors prævertit.
STATIUS STELLE SUO SALUTEM.
Diu multumque dubitavi, Stella juvenis optime, et in studiis nostris eminentissime qua parte voluisti, an hos libellos, qui mihi subito calore et quadam festinandi voluptate fluxerunt, cum singuli de sinu meo prodiissent, congregatos ipse dimitterem. Quid enim * auctoritate editionis onerari, quod adhuc pro Thebaide mea (quamvis me reliquerit) timeo? Sed et Culicem legimus, et Batrachomyomachiam agnoscimus: nec quisquam est illus trium poetarum, qui non aliquid operibus seriis stylo remissiore præluserit. Quid, quod hæc serum erat continere, cum illa vos certe, quorum honori data sunt, haberetis? Sed apud cæteros necesse est multum illis pereat ex venia, cum amiserint, quam solam habuerunt, gratiam celeritatis. Nullum enim ex illis biduo longius tractum: quædam et singulis diebus effusa. Quamvis metuo ne verum istuc versus quoque ipsi de se probent. Primus libellus sacrosanctum habet testem: sumendum enim erat a Jove principium. Cæterum hos versus, quos in equum maximum feci, indulgentissimo imperatori postero die, quam dedicatum erat opus, tradere jussus sum. Potuisti illud, dicet aliquis, et ante vidisse. Respondebis illi tu, Stella carissime, qui Epithalamion tuum, quod mihi injunxeras, scis biduo scriptum. Audacter mehercule, sed tamen CCLXXVII hexametros habet. At fortasse tu pro collega mentieris? Manlius certe Vopiscus vir eruditissimus, et qui præcipue vindicat a situ litteras jam pæne fugientes, solet ultro quoque nomine eo gloriari, villam Tiburtinam suam descriptam a nobis uno die. Sequitur libellus Rutilio Gallico Valenti dedicatus: de quo nihil dico, ne videar defuncti testis occasione mentiri. Nam Claudii Etrusci testimonium exstat, qui Balneolum a me suum intra moram cœnæ recepit. In fine sunt Calendæ Decembres, quibus utique credetur: noctem enim illam felicissimam habent, et voluptatibus publicis inexpertam.
Quæ superimposito moles geminata colosso
Stat Latium complexa forum? cœlone peractum
Fluxit opus? Siculis an conformata caminis
Effigies lassum Steropem Brontemque reliquit?
An te Palladiæ talem, Germanice, nobis
Effinxere manus, qualem modo frena tenentem
Rhenus, et attoniti vidit domus ardua Daci ?
Nunc age, fama prior notum per sæcula nomen
Dardanii miretur equi, cui vertice sacro
Dindymon, et cæsis decrevit frondibus Ide:
Hunc neque discissis cepissent Pergama muris,
Nec grege permixto pueri innuptæque puellæ,
Ipse nec Æneas, nec magnus duceret Hector.
Adde, quod ille nocens, sævosque amplexus
Achivos;
Hunc mitis commendat eques: juvat ora tueri 15
Mixta notis belli, placidamque gerentia pacem.
Nec veris majora putes; par forma decorque,
Par honor: exhaustis Martem non altius armis
Bistonius portat sonipes, magnoque superbit
Pondere; nec tanto raptus prope flumina cursu
Fumat, et ingenti propellit Strymona flatu.
Par operi sedes. Hinc obvia limina pandit,
Qui fessus bellis, adscitæ munere prolis,
Primus iter nostris ostendit in athera divis.
Discitur e vultu quantum tu mitior armis ;
Qui nec in externos facilis sævire furores,
Das Cattis Dacisque fidem: te signa ferente
Et minor in leges iret gener, et Cato castas.
At laterum passus hinc Julia tecta tuentur,
Illinc belligeri sublimis regia Pauli.
Terga pater, blandoque videt Concordia vultu.
Ipse autem puro celsum caput aere septus
Templa superfulges, et prospectare videris,
An nova contemtis surgant Paliatia flammis
Pulchrius: an tacita vigilet face Troicus ignis, 35
Atque exploratas jam laudet Vesta ministras.
Dextra vetat pugnas: lævam Tritonia virgo
Non gravat, et sectæ prætendit colla Medusa,
Ceu stimulis accendat equum : nec dulcior usquam
Lecta deæ sedes; nec si patris ipsa teneret
Pectora, quæ mundi valeant evolvere curas.
Et, cui se totis Temese dedit hausta metallis,
It tergo demissa chlamys. Latus ense quieto
Securum; magnus quanto mucrone minatur
Noctibus hibernis, et sidera terret Orion.
At sonipes, habitus animosque imitatus heriles,
Acrius attollit vultus, cursumque minatur :
Cui rigidis stant colla jubis, vivusque per armos
Impetus, et tantis calcaribus ilia late
Suffectura patent: vacuæ pro cespite terræ
Ærea captivi crinem terit ungula Rheni.
Hunc et Adrasteus visum extimuisset Arion,
Et pavet adspiciens Ledæus ab æde propinqua
Cyllarus: hic domini nunquam mutabit habenas
Perpetuus frenis, atque uni serviet astro.
Vix sola sufficiunt, insessaque pondere tanto
Subter anhelat humus: nec ferro aut ære labo-
Sed Genio ; teneat quamvis æterna crepido, [rant,
Quæ superingesti portaret culmina montis,
Coliferique attrita genu durasset Atlantis.
Nec longæ traxere moræ : juvat ipsa labores
Forma dei præsens, operique intenta juventus
Miratur plus posse manus: strepit ardua pulsu
Machina continuo: septem per culmina [montes]
It fragor, et magnæ vincit vaga murmura Romæ.
Ipse loci custos, cujus sacrata vorago
66
Famosique lacus nomen memorabile servant,
Innumeros æris sonitus, et verbere crebro
Ut sensit mugire forum, movet horrida sancto
Ora situ, meritaque caput venerabile quercu. 70
Ac primum ingentes habitus, lucemque coruscam
Expavit majoris equi, terque ardua mersit
Colla lacu trepidus: lætus mox præside viso,
Salve, magnorum proles genitorque deorum,
Auditum longe numen mihi. Nunc mea felix,75
Nunc veneranda palus, cum te prope nosse, tuum-
Immortale jubar vicina sede tueri
[que
Concessum. Semel auctor ego inventorque salutis
Romuleæ; tu bella Jovis, tu prælia Rheni,
Tu civile nefas, tu tardum in fœdera montem
Longo Marte domas. Quod si te nostra tulissent
Sæcula, tentasses, me non audente, profundos
Ire lacus sed Roma tuas tenuisset habenas.
Cedat equus, Latiæ qui contra templa Diones
Cæsarei stat sede fori; quem traderis ausus
Pellæo, Lysippe, duci, mox Cæsaris ora
Aurata cervice tulit: vix lumine fesso
Explores, quam longus in hunc despectus ab illo.
Quis rudis usque adeo, qui non, ut viderit ambos,
Tantum dicat equos, quantum distare regentes? 90
Non hoc imbriferas hiemes opus, aut Jovis ignem
Tergeminum, Æolii non agmina carceris horret,
Annorumve moras: stabit dum terra, polusque,
Dum Romana dies. Huc et sub nocte silenti,
Cum superis terrena placent, tua turba relicto 95
Labetur cœlo, miscebitque oscula juxta :
Ibit in amplexus natus, fraterque, paterque,
Et soror: una locum cervix dabit omnibus astris.
Utere perpetuum populi magnique senatus
Munere: A pelleæ cuperent te scribere ceræ, 100
Optassetque novo similem te ponere templo
Atticus Elei senior Jovis; et tua mitis
Ora Taras, tua sidereas imitantia flammas
Lumina contemto mallet Rhodos aspera Phœbo.
Certus ames terras, et quæ tibi templa dicamus
Ipse colas; nec te cœli juvet aula: tuosque 106
Huic lætus dono videas dare thura nepotes.
Facundum suspendis ebur? procul ecce canoro
Demigrant Helicone deæ, quatiuntque novena
Lampade sollennem thalamis coeuntibus ignem,
Et de Pieriis vocalem fontibus undam.
Quas inter vultu petulans Elegia propinquat,
Celsior adsueto, divasque hortatur, et ambit
Alternum factura pedem: decimamque videri
Se cupit, et medias fallit permixta sorores.
Ipsa manu nuptam genitrix Æneia ducit
Lumina demissam, et dulci probitate rubentem.
Ipsa toros et sacra parat; cinctuque Latino
Dissimulata deam, crinem, vultumque, genasque
Temperat, atque nova gestit minor ire marita.15
(Pande fores) te, Stella, chorus: tibi Phœbus, et
Nosco diem causasque sacri: te concinit iste,
Evan,
Et de Mænalia volucer Tegeaticus umbra
Serta ferunt: nec blandus Amor, nec Gratia cessat
Amplexum niveos optatæ conjugis artus
Floribus innumeris et olenti spargere nimbo.
Excipis, et dominæ niveis a vultibus obstas.
Tu modo fronte rosas, violis modo lilia mixta
Ergo dies aderat Parcarum conditus albo
Vellere, quo Stellæ Violantillæque professus 25
Clamaretur Hymen: cedant curæque metusque :
Cessent mendaces obliqui criminis astus :
Fama, tace: subiit leges, et frena momordit
Ille solutus amor: consumta est fabula vulgi,
Et narrata diu viderunt oscula cives.
Tu tamen attonitus, quamvis data copia tantæ
Sortis, adhuc optas, permissaque numine dextro
Pone, tua est: licet expositum per limen aperto
Vota paves.
Pone o dulcis suspiria vates,
Ire, redire gradu: jam nusquam janitor, aut lex.
Aut pudor: amplexu tandem satiare petitæ 36
Conjugis, et duras pariter reminiscere noctes.
Digna quidem merces, et si tibi Juno labores
Herculeos, Stygiis et si concurrere monstris
Fata darent, si Cyaneos raperere per æstus.
Hanc propter tanti Pisæa lege trementem
Currere, et Enomai fremitus audire sequentis.
Nec si Dardania pastor temerarius Ida
Sedisses, hæc dona forent: nec si alma per auras
Te potius prensa veheret Tithonia biga.
Sed quæ causa toros inopinaque gaudia vati
Atriaque, et multa pulsantur limina virga,
Attulit, hic mecum, dum fervent agmine postes
Colloquia, et docti norunt audire penates.
Hic, Erato jucunda, doce: vacat apta movere
Forte, serenati qua stat plaga lactea cœli,
Alma Venus thalamo, pulsa modo nocte, jacebat
Amplexu duro Getici resoluta mariti.
Fulcra torosque deæ tenerum premit agmen
Amorum :
Signa petunt, quas ferre faces, quæ pectora figi 55
Imperet; an terris sævire, an malit in undis,
Ipsi animus nondum, nec cordi fixa voluntas :
An miscere deos, an adhuc vexare Tonantem.
Fusa jacet stratis, ubi quondam conscia culpæ
Lemnia repserunt deprenso vincula lecto.
Ore, manuque levi nunquam frustrata sagitta,
Hic puer e turba volucrum, cui plurimus ignis
Agmine de medio tenera sic dulce profatus
Voce pharetrati pressere silentia fratres.
Scis ut, mater, ait, nulla mihi dextera segnis 65
|