Quaque pater Corythi parva tumulatus arena: Et quos Mæra novo latratu terruit agros: Eurypylique urbem, qua Coæ cornua matres Gesserunt, tum cum discederet Herculis agmen : Phœbeamque Rhodon, et Ialysios Telchinas, 365 Quorum oculos ipso vitiantes omnia visu Jupiter exosus, fraternis subdidit undis. Transit et antiquæ Cartheia monia Cex, Qua pater Alcidamas placidam de corpore natæ Miraturus erat nasci potuisse columbam. 370 Inde lacus Hyries videt, et Cycneia Tempe, Quæ subitus celebravit olor. Nam Phyllius illic
Imperio pueri volucresque ferumque leonem Tradiderat domitos: taurum quoque vincere jussus
Vicerat: et, spreto toties iratus amore, Premia poscenti taurum suprema negarat. Ille indignatus, Cupies dare, dixit: et alto Desiluit saxo. Cuncti cecidisse putabant:
Clavigeram vidit Vulcani occumbere prolem: Vidit et immitem Cephisias ora Procrusten: Cercyonis letum vidit Cerealis Eleusin. Occidit ille Sinis, magnis male viribus usus, 375 Qui poterat curvare trabes, et agebat ab alto Ad terram late sparsuras corpora pinus. Tutus ad Alcathoen, Lelegeia monia, limes Composito Scirone patet: sparsique latronis Terra negat sedem, sedem negat ossibus unda: Quæ jactata diu fertur durasse vetustas In scopulos: scopulis nomen Scironis inhæret. Si titulos, annosque tuos numerare velimus; Facta premant annos. Pro te, fortissime, vota Publica suscipimus: Bacchi tibi sumimus haus
Factus olor niveis pendebat in aere pennis. At genitrix Hyrie, servati nescia, flendo Delicuit, stagnumque suo de nomine fecit. Adjacet his Pleuron, in qua trepidantibus alis Ophias effugit natorum vulnera Combe. Inde Calaureæ Letoidos adspicit arva,
In volucrem versi cum conjuge conscia regis. 385 Dextera Cyllene est, in qua cum matre Menephron
Concubiturus erat, sævarum more ferarum. Cephison procul hinc deflentem fata nepotis Respicit in tumidam Phocen ab Apolline versi: Eumelique domum lugentis in aere natam. 390 Tandem vipereis Ephyren Pirenida pennis Contigit. Hic ævo veteres mortalia primo Corpora vulgarunt pluvialibus edita fungis. Sed postquam Cochis arsit nova nupta venenis, Flagrantemque domum regis mare vidit utrum- que;
[Sanguine natorum perfunditur impius ensis: Ultaque se male mater, Iasonis effugit arma.] Hinc Titaniacis ablata draconibus, intrat Palladias arces: quæ te, justissima Phini, Teque, senex Peripha, pariter videre volantes, Innixamque novis neptem Polypemonis alis. 401 Excipit hanc Egeus, facto damnandus in uno: Nec satis hospitium est: thalami quoque fœdere jungit.
Jamque aderat Theseus, proles ignara parenti, Qui virtute sua bimarem pacaverat Isthmon. 405 Hujus in exitium miscet Medea, quod olim Attulerat secum Scythicis aconiton ab oris. Illud Echidneæ memorant e dentibus ortum Esse cavis. Specus est tenebroso cæcus hiatu: Est via declivis, per quam Tirynthius heros 410 Restantem, contraque diem, radiosque micantes Obliquantem oculos, nexis adamante catenis Cerberon abstraxit: rabida qui concitus ira Implevit pariter ternis latratibus auras, Et sparsit virides spumis albentibus agros. 415 Has concresse putant, nactasque alimenta feracis Fecundique soli, vires cepisse nocendi. Quæ, quia nascuntur dura vivacia caute, Agrestes aconita vocant. Ea conjugis astu Ipse parens geus nato porrexit ut hosti. 420 Sumserat ignara Theseus data pocula dextra; Cum pater in capulo gladii cognovit eburno Signa sui generis, facinusque excussit ab ore. Effugit illa necem nebulis per carmina motis. At genitor, quanquam lætatur sospite nato,
Nigra pedem, nigris velata monedula pennis. At non Olearos, Didymæque, et Tenos, et Andros,
Et Gyaros, nitidæque ferax Peparethos olivæ, Gnossiacas juvere rates: latere inde sinistro 471 Enopiam Minos petit, Æacideia regna. Enopiam veteres appellavere: sed ipse Eacus Æginam genetricis nomine dixit. Turba ruit, tantæque virum cognoscere famæ 475 Expetit. Occurrunt illi Telamonque, minorque Quam Telamon Peleus, et proles tertia Phocus. Ipse quoque egreditur, tardus gravitate senili, Eacus, et quæ sit veniendi causa requirit. Admonitus patrii luctus suspirat, et illi Dicta refert rector populorum talia centum : Arma juves oro pro nato sumta, piæque Pars sis militiæ: tumulo solatia posco. Huic Asopiades, Petis irrita, dixit, et urbi Haud facienda meæ: neque enim conjunctior ulla Cecropidis hac est tellus: ea fœdera nobis.
Tristis abit, Stabuntque tibi tua fœdera magno, Dixit: et utilius bellum putat esse minari, Quam gerere, atque suas ibi præconsumere vires. Classis ab Enopiis etiamnum Lyctia muris 490 Spectari poterat, cum pleno concita velo Attica puppis adest, in portusque intrat amicos: Quæ Cephalum, patriæque simul mandata fere- |
Eacidæ longo juvenes post tempore visum 494 Agnovere tamen Cephalum, dextrasque dedere: Inque patris duxere domum. Spectabilis heros, Et veteris retinens etiamnum pignora formæ, Ingreditur: remumque tenens popularis olivæ, A dextra lævaque duos ætate minores Major habet, Clyton et Buten Pallante crea- 500
Postquam congressus primi sua verba tulerunt; Cecropidum Cephalus peragit mandata, rogatque Auxilium; fœdusque refert, et jura parentum: Imperiumque peti totius Achaidos addit. Sic ubi mandatam juvit facundia causam; Eacus in capulo sceptri nitente sinistra, Ne petite auxilium, sed sumite, dixit, Athenæ. Nec dubie vires, quas hæc habet insula, vestras Ducite, et omnis eat rerum status iste mearum. Robora non desunt: superat mihi miles, et hosti. Gratia dis; felix et inexcusabile tempus. Immo ita sit, Cephalus, crescat tua civibus opto Res, ait. Adveniens equidem modo gaudia cepi, Cum tam pulchra mihi, tam par ætate juventus Obvia processit. Multos tamen inde requiro, 515 Quos quondam vidi vestra prius urbe receptus. acus ingemuit; tristique ita voce locutus: Flebile principium melior fortuna secuta est. Hanc utinam possem vobis memorare sine illo! Ordine nunc repetam: neu longa ambage morer 520
Mira loquor: non illa cancs, avidæque volucres, Non cani tetigere lupi: dilapsa liquescunt, 550 Afflatuque nocent, et agunt contagia late. Pervenit ad miseros damno graviore colonos Pestis, et in magnæ dominatur manibus urbis. Viscera torrentur primo: flammæque latentis Indicium rubor est, et ductus anhelitus ægre. Aspera lingua tumet: tepidisque arentia ventis Ora patent: auræque graves captantur hiatu. Non stratum, non ulla pati velamina possunt: Dura sed in terra ponunt præcordia: nec fit Corpus humo gelidum, sed humus de corpore fervet.
Nec moderator adest: inque ipsos sæva medentes Erumpit clades: obsuntque auctoribus artes. Quo propior quisque est, servitque fidelius ægro, In partem leti citius venit. Utque salutis 564 Spes abiit, finemque vident in funere morbi; Indulgent animis: et nulla, quid utile, cura est. Utile enim nihil est. Passim, positoque pudore, Fontibus, et fluviis, puteisque capacibus hærent: Nec prius est exstincta sitis, quam vita, bibendo. Inde graves multi nequeunt consurgere, et ipsis Immoriuntur aquis: alius tamen haurit et illas. Tantaque sunt miseris invisi tædia lecti, 572 Prosiliunt: aut, si prohibent consistere vires, Corpora devolvunt in humum: fugiuntque pe
Quisque suos: sua cuique domus funesta vide
575 Et quia causa latet, locus est in crimine. Notis Semanimes errare viis, dum stare valebant, Adspiceres; flentes alios, terræque jacentes, Lassaque versantes supremo lumina motu. Membraque pendentis tendunt ad sidera cœli, Hic, illic ubi mors deprenderat, exhalantes. 581 Quid mihi tunc animi fuit? an, quod debuit esse, Ut vitam odissem, et cuperem pars esse meorum? Quo se cunque acies oculorum flexerat, illic Vulgus erat stratum, veluti cum putria motis Poma cadunt ramis, agitatæque ilice glandes.
Templa vides contra, gradibus sublimia longis: Jupiter illa tenet. Quis non altaribus illis 588 Irrita thura tulit? quoties pro conjuge conjux, Pro nato genitor, dum verba precantia dicit, Non exoratis animam finivit in aris: Inque manu thuris pars inconsumta reperta est! Admoti quoties templis, dum vota sacerdos Concipit, et fundit purum inter cornua vinum, Haud exspectato ceciderunt vulnere tauri! 595 Ipse ego sacra Jovi pro me, patriaque, tribusque Cum facerem natis, mugitus victima diros Edidit, et subito collapsa sine ictibus ullis Exiguo tinxit subjectos sanguine cultros. Fibra quoque ægra notas veri, monitusque deo600 Prodiderat tristes penetrant ad viscera morbi. Ante sacros vidi projecta cadavera postes : Ante ipsas, quo mors foret invidiosior, aras. Pars animam laqueo claudunt, mortisque timo
Nec locus in tumulos, nec sufficit arbor in ignes. | Excipit acides illos in limine Phocus: Attonitus tanto miserarum turbine rerum, Nam Telamon fraterque viros ad bella legebant. Jupiter o, dixi, si te non falsa loquuntur 615 Dicta sub amplexus Æginæ Asopidos isse, Nec te, magne pater, nostri pudet esse paren- tem; [pulcro. Aut mihi redde meos, aut me quoque conde se- Ille notam fulgore dedit, tonitruque secundo. Accipio, Sintque ista precor felicia mentis 620 Signa tuæ, dixi: quod das mihi, pigneror, omen. Forte fuit juxta patulis rarissima ramis Sacra Jovi quercus de semine Dodonæo. Hic nos frugilegas aspeximus agmine longo Grande onus exiguo formicas ore gerentes, Rugosoque suum servantes cortice callem. Dum numerum miror, Totidem, pater optime, dixi,
Et ramos totidem, totidemque animalia ramis Ferre suis visa est: pariterque tremiscere motu: Graniferumque agmen subjectis spargere in arvis. Crescere quod subito, et majus majusque videri, Ac se tollere humo, rectoque adsistere trunco; Et maciem, numerumque pedum, nigrumque colorem 641 Ponere, et humanam membris inducere formam. Somnus abit. Damno vigilans mea visa; que- rorque
In superis opis esse nihil. At in ædibus ingens Murmur erat: vocesque hominum exaudire vi- debar 645 Jam mihi desuetas. Dum suspicor has quoque somni, [clusis, Ecce venit Telamon properus: foribusque re- Speque fideque, pater, dixit, majora videbis: Egredere. Egredior: qualesque in imagine somni Visus eram vidisse viros, ex ordine tales Adspicio, agnoscoque. Adeunt, regemque salu- tant.
Vota Jovi solvo, populisque recentibus urbem Partior, et vacuos priscis cultoribus agros; Myrmidonasque voco: nec origine nomina frau- do.
Corpora vidisti. Mores, quos ante gerebant 655 Nunc quoque habent; parcumque genus, pa- tiensque laborum,
Quæsitique tenax, et qui quæsita reservent. Hi te ad bella, pares annis animisque, sequentur, Cum primum, qui te feliciter attulit, Eurus 659 (Eurus enim attulerat) fuerit mutatus in Austros. Talibus atque aliis longum sermonibus illi Impievere diem. Lucis pars ultima mensæ Est data, nox somnis. Jubar aureus extulerat
Phocus in interius spatium pulchrosque recessus Cecropidas ducit: cum quis simul ipse resedit. Adspicit Æoliden ignota ex arbore factum Ferre manu jaculum, cujus fuit aurea cuspis. Pauca prius mediis sermonibus ille locutus, Sum nemorum studiosus, ait, cædisque ferinæ : Qua tamen e sylva teneas hastile recisum, 676 Jamdudum dubito: certe, si fraxinus esset, Fulva colore foret: si cornus, nodus inesset. Unde sit ignoro: sed non formosius isto Viderunt oculi telum jaculabile nostri. Excipit Actæis e fratribus alter: et, Usum Majorem specie mirabere, dixit, in isto. Consequitur, quodcunque petit; fortunaque missum
Non regit: et revolat nullo referente cruentum. Tum vero juvenis Nereius omnia quærit: 685 Cur sit, et unde datum; quis tanti muneris auc-
Quæ petit. Ille refert; sed, quæ narrare pudori est,
Qua tulerit mercede, silet: tactusque dolore Conjugis amissæ, lacrymis ita fatur obortis : Hoc me, nate dea, (quis possit credere?) telum Flere facit, facietque diu, si vivere nobis 691 Fata diu dederint. Hoc me cum conjuge cara Perdidit; hoc utinam caruissem munere semper! Procris erat, si forte magis pervenit ad aures Orithyia tuas, raptæ soror Orithyiæ. Si faciem moresque velis conferre duarum, Dignior ipsa rapi. Pater hanc mihi junxit Erechtheus:
720 Sollicitare fidem. Favet huic Aurora timori : Immutatque meam (videor sensisse) figuram. Palladias ineo non cognoscendus Athenas, Ingrediorque domum. Culpa domus ipsa carebat;
Castaque signa dabat: dominoque erat anxia rapto. 725
Vix aditu per mille dolos ad Erechthida facto, Ut vidi, obstupui: meditataque pæne reliqui Tentamenta fide: male me, quin vera faterer, Continui; male quin, ut oportuit, oscula ferrem. Tristis erat; sed nulla tamen formosior illa 730 Esse potest tristi; desiderioque calebat Conjugis abrepti. Tu collige, qualis in illa, Phoce, decor fuerit, quam sic dolor ipse decebat.
Quid referam, quoties tentamina nostra pudici Repulerint mores? quoties, Ego, dixerit, uni Servor, ubicunque est: uni mea gaudia servo? Cui non ista fide satis experientia sano 737 Magna foret, non sum contentus, et in mea pugno
Non tenet, et vacuos exercet in aera morsus. Ad jaculi vertebar opem: quod dextera librat Dum mea, dum digitos amentis indere tento; Lumina deflexi; revocataque rursus eodem Retuleram: medio (mirum) duo marmora campo Adspicio; fugere hoc, illud latrare putares. 791 Scilicet invictos ambo certamine cursus Esse deus voluit; si quis deus affuit illis. Hactenus: et tacuit. Jaculo quod crimen in ipso? 794 Phocus ait.
Jaculi sic crimina reddidit ille: Gaudia principium nostri sunt, Phoce, doloris. Illa prius referam. Juvat o meminisse beati Temporis, acida, quo primos rite per annos Conjuge eram felix, felix erat illa marito. 799 Mutua cura duos, et amor socialis habebat. Nec Jovis illa meo thalamos præferret amori :
Vulnera, dum census dare me pro nocte pacis-Nec, me quæ caperet, non si Venus ipsa veniret,
Muneris alterius quæ sit fortuna requiris ? Accipe: mirandi novitate movebere facti. Carmina Laiades non intellecta priorum Solverat ingeniis; et præcipitata jacebat Immemor ambagum vates obscura suarum. Scilicet alma Themis non talia linquit inulta. Protinus Aoniis immittitur altera Thebis Pestis; et exitio multi pecorumque suoque Rurigenæ pavere feram. Vicina juventus 765 Venimus, et latos indagine cinximus agros. Illa levi velox superabat retia saltu, Summaque transibat positarum lina plagarum. Copula detrahitur canibus, quas illa sequentes Effugit, et volucri non segnius alite ludit. Poscor et ipse meum consensu Lælapa magno. Muneris hoc nomen. Jamdudum vincula pugnat Exuere ipse sihi, colloque morantia tendit. Vix bene missus erat; nec jam poteramus, ubi esset,
Et dolet infelix veluti de pellice vera. Sæpe tamen dubitat; speratque miserrima falli: | Indicioque fidem negat; et, nisi viderit ipsa, Damnatura sui non est delicta mariti. Postera depulerant Auroræ lumina noctem ; 835 Egredior, sylvasque peto: victorque per herbas, Aura veni, dixi, nostroque medere labori. Et subito gemitus inter mea verba videbar Nescio quos audisse. Veni, tamen, optima, dixi. Fronde levem rursus strepitum faciente caduca, Sum ratus esse feram: telumque volatile misi. Procris erat: medioque tenens in pectore vul842
Heu mihi! conclamat. Vox est ubi cognita fidæ
Conjugis; ad vocem præceps amensque cucurri. Semanimem, et sparsas fœdantem sanguine vese tes,
Et sua, me miserum! de vulnere dona trahen- | Ne thalamis Auram patiare innubere nostris.
Armaque, equosque, habitusque, Cydoneasque Dirigere immitem, nisi nescius, audeat hastam ? pharetras.
Cœpta placent, et stat sententia tradere mecum Dotalem patriam, finemque imponere bello. Verum velle parum est. Aditus custodia servat, Claustraque portarum genitor tenet: hunc ego solum
Infelix timeo: solus mea vota moratur.
Di facerent, sine patre forem! sibi quisque profecto
Fit deus ignavis precibus Fortuna repugnat. Altera jamdudum succensa Cupidine tanto Perdere gauderet, quodcunque obstaret amori. Et cur ulla foret me fortior? ire per ignes, 76 Per gladios ausim. Neque in hoc tamen ignibus ullis,
Aut gladiis opus est: opus est mihi crine pa
Illa mihi est auro pretiosior; illa beatam Purpura me, votique mei factura potentem. 80 Talia dicenti curarum maxima nutrix Nox intervenit; tenebrisque audacia crevit. Prima quies aderat, qua curis fessa diurnis Pectora somnus habet. Thalamos taciturna pa- ternos
Intrat, et (heu facinus) fatali nata parentem 85 Crine suum spoliat: prædaque potita nefanda Fert secum spolium sceleris, progressaque porta Per medios hostes (meritis fiducia tanta est)
« PreviousContinue » |