dere unzugängliche Stellen übermeffen, Gromat. vet. 285, 6 u. a. Vgl. varatio. 1. Varro, ōnis, m., ein röm. Zuname, bes. der te rentinischen Familie. Am bekanntesten find: C. Terentius Varro u. M. Terentius Varro, f. Terentius. u. P. Terentius Varro Atacinus, ein von den Alten gerühmter Dichter, geb. 82 v. Chr. im narbon. Gallien, gest. 37 v. Chr., Hor. sat. 1, 10, 46 (dazu Fritsche). Quint. 10, 1, 87. Vell. 2, 36, 2: Plur. Varrones vel Atacinus vel Terentius, Sidon. ep. 4, 3. Vgl. Fr. Wuellner de P. Ter. Varronis Atac. vita et scriptis. Monaster. 1829. W. Teuffel's Gesch. der röm. Liter. 208. - L. Licinius Varro Murena, f. Murena; von diesem Plur. Varrones, Männer wie Varro, Tac. ann. 1, 10. Dav. Varrōnĭānus, a, um, varronianisch, milites, die unter dem Consul C. Ter. Varro (f. Terentius) gedient, Liv. 23, 38, 9: comoediae, die von M. Ter. Barro (f. Terentius) als ächt bezeichneten 21 Lustspiele des Plautus, Gell. 3, 3, 3. 2. varro, ōnis, m., s. 1. varo. vărulus, i, m. (Demin. v. 2. varus), ein Gerstenforn am Auge, Marc. Emp. 8. 1. vārus, a, um, von der geraden Linie abweichend, I)eig., auseinandergebogen, -gespannt,-gewachfen, auswärts gebogen, -gehend, a) übh.: cruribus potius varis quam vatiis, Varr.: cornua, Ov.: tenui a pectore varas manus, ich hielt die Fäuste von der Br. nach auswärts gekrümmt, Ov. b) prägn., von Pers., mit auswärts gebogenen Schenkeln, dachsbei nig, grätschelnd, subst.,einGrätschler,Tedelden,Plaut., Lucil. fr. u. Hor. - II) übtr., divergirend, abweis chend, entgegengescßt, alterum (genus) huic varum, Hor. sat. 2, 3, 56: gemini varo genio, Pers. 6, 18. 2. vărus, i, m. = ovdos, eine Art Gesichtsaus schlag, Knöspchen, Finnen, Cels. u. Plin. 3. Varus, i, m., Beiname mehrerer röm. Familien, aus denen am bekanntesten: I) L. Varus, ein Epicureer u. Freund des Augustus, Quint. 6, 3, 78. II) Q. Attius Varus, ein tapferer Anführer zur Zeit der Bürgerkriege, Caes. b. c. 1, 13 u. 30 u. a. III) P. Alfenus Varus, Consul u. berühmter Rechtsgelehrter, Gell. 6, 5, 1; vgl. Hor. sat. 1, 3, 130. — IV) P. Quintilius Varus, der bekannte Feldherr des Augustus, welcher im J. 9 n. Chr. von Arminius in Germanien mit seinen Truppen vernichtet wurde, Vell. 2, 117. Suet. Aug. 23. Tac. ann. 1, 3. Dav. Vārĭānus, a, um, varianisch, des Varus, clades, Plin. 7, 149. Suet. Aug. 23. 4. Vārus, i, m., ein Fluß an der östl. Grenze des narbon. Gallien, der sich in das Mittelmeer ergießt, j. Var, Plin. 3, 31. Caes. b. c. 1, 86: dasselbe Vārum, i, n., Mela 2, 4, 9. 1. vas, vădis, m. (v. vado), der Bürge durch Caution für das pünktliche Erscheinen in jure, bes. einer in re capitali vor Gericht geforderten Person (vgl. praes), I)eig.: vades publici, Liv.: dare vades, Varr. LL. u. A. (vgl. quum praetori praedes vades dedissent, Liv.): vades poscere, Cic.: vades deserere, Liv. als Bürge mit dem eigenen Leib (bei den Griechen), vas factus est alter (Damon) ejus sistendi, Cic. de off. 3, 45: vadem te ad mortem tyranno dabis pro amico, Cic. de fin. 2, 79. — II) übtr., vestram virtutem rerum, quas gesturus sum, vadem praedemque habeo, Curt. 9, 2 (10), 25.- Nomin. vas gemessen bei Auson. edyll. 12. per interr. 1. p. 201 ed. Bip. 2. vās, vāsis, n., altlat. u. vùlg. vāsum, i, n. u. vāsus, i, m. (f. unten ), Plur. vasa, órum, n., jedes Gefäß, Geschirr, Geräth, I) eig. u. übtr.: A) eig.: 1) im Allg.: vas vinarium, Cic.: frumen - tarium, Getreideforb, Porphyr.: potorium, Plin.: obscoenum, Nachtgeschirr, Sen.: vitreum, Scrib.: testaceum, Hier.: vana aenea, Plaut. u. A.: vasa argentea, Cic.: fictilia, Nep. u. Sen.: fabrilia, Säcke (aus cilicischem Ziegenhaar), um Handwerkszeug hineinzuthun, Varr. r. r. 2, 11, 11: vasa comitesque, Geräth eines Gesandten, Liv.: sit anulus tuus non ut vas aliquod, sed tamquam ipse tu, Cic. ad Qu. fr. 1, 1, 4. §. 13. — 2) insbes.: a) Plur. vasa, das Kriegsgeräth, Gepäd, conclamare vasa, Caes.: colligere vasa, Cic. b) das Landwirthschaftsgeräth (Pflug, Hacke, Sichel 2c.), Ulp. dig. 33, 7, 8: v. den Bienenkörben, Col. 9, 6, 1. c) das Jagdgeräth, Grat. cyn. 219. B) übtr., Plur. vasa, die Hoden, das Schamglied, Plaut. Poen. 4, 2, 41 (732). Priap. 68, 24. — II) bildl.: vasus fictilis, von einem Dummen, der sich nicht vertheidigen kann, Petr. 57, 8. Seltene_Nbf. Nomin. vasum, i, n. (vgl. Charis. 146, 26. Caper 112, 3 K. Mart. Cap. 3, 295), Plaut. truc. 1, 1, 33 (54). Cato oratt. inc. fr. 10 (6. Gell. 13, 23, 1). Vitr. 8, 1, 5 codd. optt.: u. vasus, i, m., Petr. 57, 8: Genit. vasi (vgl. Ĉharis. 146, 25), Fest. 169 (a), 11. Porphyr. Hor. ep. 1, 7, 30 (nach Mart. Cap. 3, 295 auch Lucr. 6, 233, wo aber Lachm. u. Bern. vasis): Acc. vasum, Fab. Pict. b. Non. 544, 26. Vitr. 9. praef. §. 11: Dat. u. Abl. vaso, Col. 2, 2, 20. Vitr. 8, 1, 4 u. 9. praef. §. 12. Plin. 24, 79; 27, 47. Scrib. 122. Gell. 3, 14, 5. Plin. Val. 1, 6; 1, 25 u. a. Gargil. Mart. medic. 41; 43 u. a. Apic. 1, 22. Schol. Juven. 4, 33. Corp. inscr. Lat. 3, 2214; vgl. Lachm. zu Lucr. p. 363.Genit. Plur. auch vasum, nach Charis. 146, 24; dagegen Caper 94, 12 K. vāṣārĭum, ĭi, n. (2. vas), I) das Geräth-, Möbelgeld, das dem Statthalter bei seinem Abgange in die Provinz zu seiner Reise und häuslichen Einrichtung vom Staate gegeben wurde, Cic. Pis. 86. — IÍ) daš Geschenk für den Delpresser, das Delgeld, Cato r. r. 145. III) (in den Bädern) ein Bottich zu heißem od. lauem Wasser, Vitr. 5, 9, 9. — IV) ein Berzeichniß, Archiv, Plin. 7, 162 u. Spät. vāsārius, a, um (2. vas), zu den Gefäßen gehörig, Gefäß-, mensa, Varr. LL. 5, 125. Vāsātes, um, m. u. Vāsātae, ārum, m., eine Völkerschaft in Aquitanien, im heutigen Bazadois, Auson. parent. 24, 8 u. Amm. 15, 11, 14. - Dav. Vasaticus, a, um, vasatisch, reda, Auson. ep. 7, 18. vāsātus, a, um (vas, vasis), mit einem starken Schamgliede begabt, bene, Lampr. Heliog. 5. §. 3; 8. §. 6 u. a. vascelium, ii, n., f. vascellum. vascellum, i, n. (Demin. v. 2. vas), ein kleines Gefäß, ein Tööfchen, Plin. Val. 3, 3. Plin. Sec. 3, 17 Rose: vasc.sardinarium, Chronogr. ed. Mommsen p. 647, 27: si qua vascella pedibus meis confregi, Testam. porcell. p. 231, 5 Buech. - insbes., ein kleiner Aschentopf, eine kleine Urne, Orell. inscr. 4555. Vgl. Gloss. Labb.: 'ozevάolov, vascel lum (jezt falsch vascelium)'; u. Not. Tir. 150: 'vas, vasculum, vascellum'. vascio, onis, m. (Demin. v. vas), ein Töpfchen, Näpfchen, Th. Prisc. 4, 1. vasclārius, į. vascularius. Vasco, onis, m., s. Vascones. Vascones, um, m., ein Volk in Hispania Tarracon. an den Pyrenäen, im heutigen Navarra, dessen Nachkommen noch in den jezigen Basken vorhanden sind, Plin. 3, 22. Juven. 15, 93: Acc. Vasconas, Avien. or. mar. 251.-Sing. Vasco, onis, m., attrib., vasconisch, poet. = pyrenäisch, Vascone saltu, Paul. Nol. carm. 10, 311. - Dav.: A) Vasconia, ae, f., das Land der Vasconen, Vasconien, Paul. Nol.carm. 10, 202.B) Vasconicus, a, um, vasconijch, Paul. Nol. carm. 10, 217. vascŭlārius, ii, m. (vasculum), der Verfertiger kleiner Gefäße (Becher 2c.) aus edlem Metall, der Metallarbeiter, der Gefäßschmied, caelatores ac vascularii, Cic. Verr. 4, 54: vascularius aut faber argentarius, Javolen. dig. 34, 2, 39 pr.: argentarius v., Ulp. dig. 19, 5, 20. §. 2. Gruter. inscr. 643, 3: jynkop. vasclarius, Corp. inscr. Lat. 2, 3749. vascŭlum, i, n. (Demin. v. vas), I) ein kleines Gefäß, Geschirr, a) übh., Cato, Quint. u. A.: stagneum (= stanneum), Apul.: vinarium, Plin. b) insbes., ein Bienenkorb, Pall. 7, 7, 8. - II) übtr.: 1) die Samenkapsel gewisser Früchte, Plin. 15, 115 u. 18, 53. — 2) (wie im Griech. oxɛvos) = mentula, Petr. 24, 7. vascus, a, um = лháуios, quer, schief, tibia = nλayiavios, die Querflöte, Solin. 5, 19. Serv. Verg. Aen. 11, 737. Vgl. O. Jahn in den Berichten der Sächs. Ges. der Wiss. 1851, 169 f. váso, ōnis, m. (vas), mit einem starken Shamgliede begabt, *Pompon. com. 61 R.2 vaspicētum, i, n. (vaspix), ein dichtes Gebüsch, *Apic. 1, 23. vaspix, picis, f., viell. ein dichter Büschel, *Apic. 1, 17. vastābundus, a, um (vasto), überall verwüstend, Amm. 31, 8, 6. vastatio, onis, f. (vasto), die Verheerung, Verwüstung, agri, Liv.: finium, Liv.: silvarum, Sen.: omnium, allgemeine B., Cic. - Plur., depopulationes, vastationes, caedes, rapinae, Cic. Phil. 5,25: intactum vastationibus regnum, Tac. ann. 15, 27. vastātōr, ōris, m. (vasto), der Verheerer. Verwüster, Arcadiae (v. e. Eber), Ov.: ferarum, Jäger, Verg.: hic (Alexander) a pueritia latro gentiumque vastator, Brandschaper, Sen. vastātōrius, a, um (vastator), verheerend, verwüstend, Amm. 18, 6, 9; 19, 9, 7; 27, 2, 2. vastatrix, trīcis, f. (vastator), die Verheererin, Verwüsterin, vastatrix illa bestia, Intpr. Iren. 1, 13, 4: übtr., luxuria terrarum marisque vastatrix, Sen. ep. 95, 19: vastatrix humani generis invidia, Cassiod. in psalm. 32, 20. vastē, Adv. (vastus), I) sehr weit, weithin, ungeheuer, vaste cedentia litora, Mela: vastius insurgens, Ov.: vastius podagra correpti, Scrib. Il) unförmlich, ungebildet, plump, loqui, die Buch staben zu breit, mit zu weit geöffnetem Munde aus sprechen, Cic.: ne vastius diducantur verba, Cic. vastesco, ĕre (vastus), öde, wüst werden, Acc. tr. 600. vastificus, a, um (vastus u. facio), unförmlich von Körper, belua, das Unthier, Ungethüm, Cic.poët. Tusc. 2, 22. vastitās, atis, f. (vastus), die weite Leere, die Dede, Berödung, 1) eig.: A) im Allg.: judiciorum vastitas et fori, Cic.: quae solitudo in agris esset, quae vastitas, Cic.: ne vastitatem et solitudinem mallent, quam etc., Tac.: quum ubique foeda vastitas esset, Eutr.: inter Aegyptum et Aethiopas arenarum inculta vastitas jaceat, Sen. B) insbes., die Verödung durch Verwüstung, die Verheerung, Verwüftung, Italiam totam ad exitium et vastitatem vocare, Cic.: fugam ac vastitatem late facere, flie hen und weit u. breit eine Dede zurücklassen, Liv. hanc tantam vastitatem efficere, Cic.: tantam vastitatem in Sabino agro reddere, ut etc., Liv. Blur., tantae vastitates funerum, Acc. tr. 175. II) meton.: 1) der unermeßliche Umfang, die entsetz D. liche Größe, -Beschaffenheit, die Furchtbarkeit, Gräßlichkeit, solis, Plin.: pari vastitate beluae, Col.: odoris, Plin.: vocis, entsegliche Stimme, Col. Abstr., laboris, die furchtbare Größe, Col.: scientiae rei rusticae, Col. u. concr. der Koloß, tanta vastitas, p. Elephanten, Plin. 8, 30. 2) Plur. vastitates, die Verwüfter, provinciarum vastitates, Cic. prov. cons. 13. vastitiēs, ēi, f. (vastus) = vastitas, die Verwüstung, Zerstörung, Plaut. Pseud. 70. vastito, (āvi), ātum, āre (Intens. v. vasto), arg verheeren, verwüsten, terrae saepe vastitatae, Amm. 16, 4, 4 G.: vastitatis propinquioribus locis, Amm. 26, 5, 9 G. vastitūdo, dĭnis, f. (vastus), die Verheerung, Verwüstung, Acc. tr. 374 u. 455. Pacuv. tr. 314. Vet. carm. ɓ. Cato r. r. 141. Varr. sat. Men. 254. — II) meton., die entseßliche-, furchtbare Größe, corporis, Acc. tr. 615. Gell. 5, 14, 9. vasto, avi, atum, āre (vastus), öde-, wüft machen, veröden, leer machen, I) im Allg.: forum, Cic.: agros, Liv.: agri (Dörfer) vastati sunt, Liv.: terram stirpium asperitate vastari, müst, unfruchtbar werden, derwildern, Cic.: vastata lustra, vom Wilde entblößt, Val. Fl. m. Abl., latos cultoribus agros, Verg.: fines civibus aedificiis pecore, Hirt. b. G.: direpti vastatique classe, Tac. II) insbes., verwüstend veröden, 1) eig.: a) ein Land verwüften, verbeeren, Italiam vastare et diripere, Cic.: vastare depopularique fines, Hirt. b. G.: v. agros, Caes. u. Cic.: omnia ferro ignique, Liv. u. Eutr., oder igni ferroque, Vell. - abfol., vastandi causă, Caes. b) die Bewohner eines Landes brandschatzen (s. Nipperd. Tac. ann. 14, 23. Heräus Tac. hist. 2, 87 extr.), cultores, Tac.: Mardos, Tac.: Macedones, Justin. c) ein Heer 2c. gänzlich schlagen, niederbauen, apud Trasimennum Flamini exercitum, Ampel. 46, 5: Scythas, Treb. Poll. Gallien. 7, 3: u. so noch Treb. Poll. Gallien. 12, 1. Aur. Vict. epit. 1, 13. Sex. Ruf. 9 u. 17. 2) bildl., etwas zerrütten, auf etw. zerrüttend wirken, ita conscientia mentem excitam vastabat, Sall. Cat. 15, 4. = vastŭlus, a, um (Demin. v. vastus), von nicht unbedeutender Größe, Apul. met. 2, 32. vastus, a, um (Stamm VA, wov. auch vanus), öde, verödet, wüft, leer, I) eig.: A) im A¤g.: α) abfol.: loci coaedificati an vasti, Cic.: vasta ac deserta urbs, Liv.: ager vastus et desertus, Liv.: genus agrorum propter pestilentiam vastum atque desertum, Cic. dies per silentium vastus (Ggst. ploratibus inquies), Tac. - ß) m. ab u. Abl.: mons vastus ab natura et humano cultu, Sall.: urbs a defensoribus vasta, Liv.: abs te viduae et vastae virgines, vereinsamt, Enn. - B) insbes., durch Verwüstung verödet, verheert, verwüstet, Troja, Plaut.: solum, Liv.: poet., haec ego vasta dabo, werde ich verheeren, Verg. Aen. 9, 323. - II) meton.: 1) ungeheuer groß, weit, ungeheuer, koloffal, unermeßlich, entseglich, belua immanis et vasta, Cic.: mare, Caes.: crater, Ov.: clamor, Verg.: iter, Ov. - elephanto ad figuram quae (belua) vastior? Cic.: belua vastissima, Cic.: vastissimus Oceanus, Caes. Abstr., animus, unersättlicher Sinn, Sall.: scientia, weitumfassend, Col.: potentia, vielumfassend, Ov. V. 2) ungebildet, plump, roh, vastus homo atque foedus, Cic.: sunt quidam vultu motuque corporis vasti atque agrestes, Cic.: littera vastior, harter, rauher Buchstabe, Cic.: oratio, Cornif. rhet.: omnia vasta esse, Liv. vāsum, vāsus, f. vas, vasis. vătax, ācis, frumme od. schiefe Füße habend, Lu cil. sat. 28, 55 (aus Non. 25, 16, wo zu lesen ut ut vaticinantem audiebat pestilens collegae muvaricosus vatax). Vaternus, [. Vatrenus. vātēs, is, c. (verwandt mit párns, redend, sprechend), ein Prophet, Weissager, eine Prophetin, Weisfagerin, ein Seher, eine Seherin, eine Sibylle, I) eig.: A) im Allg., Plaut., Cic. u. A.: Cicero...quae nunc usu veniunt cecinit ut vates, Cic. - Amphrysia, Verg.: hac vate suadente, Cic.: vera fuit vates, Ras sandra, Ov. B) insbes., der gottbegeisterte, prophetische Sänger, die Sängerin = der Dichter, die Dich terin (hingegen poëta = der Dichter als künstlerischer Bildner), cothurnatus, Tragödienfänger, dichter, Ov.: maximus, v. Bergil, Sen.: Maeonius, v. Homer, Ov.: Lesbia, v. der Sappho, Ov. – bes. v. Aeneidos, v. Virgil, Ov.: u. v. optimus, v. sidereus, v. maxime venerandus, v. Vergil, Col. II) übtr., der Stimmangeber in einer Wissenschaft od. Kunst, der Matador, Meister, legum certissimus vates, Val. Max.: medicinae, Plin. Nom. Sing. auch vatis, Cic. de div. 2, 12 u. 13 ed. Christ. - Genit. Plur. gem. vatum; aber auch vatium, Cic. de div. 1, 115; de legg. 2, 20 u. 30. vatia, ae, c. = vatius, Varr. LL. 9, 10. Vaticanus, a, um, vaticanisch, mons, collis, der vaticanische Hügel, auf der Westseite des Tiber, Vat. mons, Hor. carm. 1, 20, 7. Juven. 6, 343; Plur. montes Vaticani, der Berg mit seiner Umgebung, Cic. ad Att. 13, 33, 4: Vat. collis, Paul. ex Fest. 379, 6: bl. Vaticanus, Tac. hist. 2,69. Acron Hor. epod. 9, 25. Vgl. Becker's Handb. der röm. Alterth. 1,659 ff. ager Vat., das Gebiet in der Umgegend des Vatican, berüchtigt durch schlechten Boden, der daher auch schlechten Wein erzeugte, Cic. agr. 2, 96. Gell. 16, 17, 1, u. campus Vat., Cic. ad Att. 13, 33, 4; vgl. absol., in Vaticano, Plin 8, 37 u. a. dah. vom schlechten vatican. Wein, Vaticani vappa cadi, Mart. 12, 48, 14; u. Vaticana bibere, Mart. 6, 92, 3 u. 10, 45, 5. Vat. vallis, zwischen dem Vaticanus u. Janiculum, Tac. ann. 4, 14. circus, der in dieser Gegend befindliche Circus des Nero, Plin. 16, 201. - Vaticanus, i, m., die den Vaticanus schüßende Gottheit, Varr. b. Gell. 16, 17, 2. Augustin. de civ. dei 4, 8; 4, 11 u. 21. Gem. Vaticanus (mit kurzem i) gemessen, wie Hor. carm. 1, 20, 7; später von Mart. u. Juven. mit langem i (s. die oben angef. Stellen); vgl. Lachm. zu Lucr. p. 37. vaticinatio,ōnis,f.(vaticinor), die Prophezeiung, Weisjagung, virginis honestae vat, Suet.: veridica Pythicae vaticinationis fides, Val. Max.: earum litterarum vaticinationem falsam esse cupio, Cic. - Plur., sortes et vaticinationes, Caes.: Sibyllinae vaticinationes, Cic.: terrificae vaticinationes,Plin. ep.: eludere vaticinationes, Suet. vaticinator, ōris, m. (vaticinor), ein Prophet, Weissager, Ov. ex Pont. 1, 1, 42. Prud. ham. 343. Paul. sent. 5, 21. §. 1 u. 3. vaticinatrix, trīcis, f.(Fem. zu vaticinator), die Prophetin, Weisfagerin, Serv. Verg. ecl. 9, 13; Aen. 3, 443. Mythogr. Lat. 1. no. 96; 3, 3. no. 9. vaticinius, a, um (vates), weissagend, Weissage, vaticinii libri, Liv. 25, 1, 12; 39, 16, 8 H. (wo H. Müller u. Madn. vaticini). subst. vaticinium, li, n., die Prophezeiung, Weissagung, Sing. Not. Tir. 120: Plur., Plin. 7, 178. Gell. 16, 17, 1. vaticino, f. vaticinor. vaticinor, atus sum, ari (v. vates), prophezeien, weissagen, I) eig.: A) im Allg.: vaticinari furor vera solet, Cic. de div. 1,67: m. folg. Acc.u. Infin., saepe deinde et Verginium consulem in contionibus vel nus esse, Liv. 2, 41, 5: saevam laesi fore numinis iram, Ov. met. 4, 9 (vgl. 8, 773): oft absol., non multo secus possum vaticinari, Cic.: viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari, Liv. - Partic. subst., vaticinantis in modum canere (mit folg. Acc. u. Infin.), Liv.: vaticinantes per furorem, Cic. B) insbes.: 1) als Seher ermahnen, warnen, Ov. met. 6, 159; 15, 174: verb. mit moneo, Ov. ex Pont. 1, 1, 47. 2) als Seher vortragen, lehren, Agrigentinum quidem doctum quendam virum carminibus Graecis vaticinatum ferunt, mit folg. Acc. u. Infin., in griech. Ged. das Seherwort gesprochen habe, daß 2c., Cic. de amic. 24. - scherzh., vetera vaticinamini, da sagt ihr nichts Neues, Plaut. Pseud. 364. - II) übtr., schwärmen, sich leeren Träumereien hingeben, in einem schwärmerischen (übersvannten) Zustande sein, sed ego fortasse vaticinor, Cic. ep. 2, 16, 6: eos vaticinari atque insanire dicebat, Cic. Sest. 23. - K Spät. active Nbf. vaticino, wop. vaticinasse, Greg. Tur. de glor. mart. 1, 6. p. 727 B. vāticinus, a, um (vates), prophetisch, weissagend, weissagerisch, furores, Ov. met. 2, 640. Vgl. vaticinius. vătillum, i, n., ein wie ein großer Löffel mit einem Stiel aussehender Hafen, a)als Schippe, Schaufel, zum Aufschaufeln des Düngers, Varr. r. r. 3, 6, 5: als Kohlenschaufel, Vulg. num. 4, 14: coctilium cotidiana vatilla quatuor, Treb. Poll. Claud. 14, 12. b) als Hafen des Hüttenarbeiters, um Metall zu glühen, der Glühhafen (mittelhochd.,,gluothafen“), vat. ferreum, Plin. 33, 127 u. 34, 112. c) als Hafen, Pfanne, um e. Speise abzukochen od. zu rösten, Apic. 7, 295. Marc. Emp. 27. d) als Eleines Kohlenbecken zum Räuchern, eine Räucherpfanne, Hor. sat. 1, 5, 36. Die Schreibung vatillum ist fast überall die der besten Handschriften (denn Varr. r. r. 1, 50, 2 ist bacillum zu lesen) u. in Gloss. Labb. (wo: 'vatillum, ǹ лvo̟άμη'); die spätere Form batillum in Gloss., 3B. bei Löwe Prodr. p. 277 (mo: 'batillum, turibulum'). Vatinius, a, um, eine röm. Familienbenennung. Bes. bekannt sind: I) P. Vatinius, ein Anhänger Cäsar's, von Cicero anfangs wegen seiner Verbrechen so gehaßt und angegriffen, daß odium Vatinianum u. crimina Vatiniana sprüchwörtlich gebraucht wurden, f. Sen. de const sap. 17, 3: Plur. = Männer wie Vatinius, Sen. ep. 118, 4 u. 120, 19. – Dav. Vătīniānus, a, um, vatinianisch, des Batinius, odium, crimina (sprüche., f. vorher), Catull. 14, 3; 53, 2. — II) ein Schuhmacher, Verfertiger gewisser Trinkgeschirre mit vier Schneppen, Mart. 14, 96: dah. meton., Vatinii calices Vatinii, Mart. 10, 3, 4. vatis, s. vates. vătius, a, um, einwärts gebogen, frumm, crura, Varr. r. r. 2, 19, 4: homo, mit einwärts gebogenen Schenkeln, krummbeinig, Ulp. dig. 21, 1, 10 extr. vatrax, richtiger vatax, w. s. Vatrenus, i, m., Fluß in Gallia cisalpina, jest Santreno, deffen Mündung den portus Vatreni bildet, Plin. 3, 119 sq.: ders. Vaternus, Mart. 6, 67, 2. vau, f. oben V, v. vavato,ōnis, m., etwa ein Wechselbalg, stramenticius, Petr. 63, 8 B. 1. vě (aus vel durch Apokope gebildet), ein Anhängewörtchen, oder, wenn die Wahl zwischen mehreren Dingen freigelassen wird, oder auch, oder wohl (etwa) auch, duabus tribusve horis, Cic.: zweimal, Cic. Phil. 5, 10. - poet. doppelt, statt vel . . . vel, 38. quod fuimusve sumusve, Ov. met. 15, 215: plusve minusve, mehr oder weniger, Ov. fast. 5, 110: 2. vē (vae), eine untrennbare Partikel, bezeichnet Vecilius mons, ein Berg in Latium, wahrschein- vecordia (vaecordia), ae, f. (vecors), der Aber vēcorditer, Adv. (vecors), unfinnig, Thom. thes. vēcors(vaecors), cordis, Abl. cordi, Genit. Plur. Vecta, ae, f., f. 2. Vectis. - vectabilis, e (vecto), tragbar, Sen. nat. qu. 3, vectabulum, i, n. (vecto), ein Fahrzeug = ein vectācŭlum, i, n. (vecto), ein Fahrzeug, Tert. vectarius, falsche Lesart für vecturarius, w. s. vectiarius, fi, m. (v. vectis), der durch den Druck vecticŭlārius, a, um (vectis), das Brecheisen ge- vectīgal, gālis, Abl. gāli, n. (st. vectigale v. -- steuerpflichtig sein, Cic.: vectigalia exigere, ein- - - vectīgālĭārĭns, ĭi, m. (vectigal), der Steuerein- vectīgālis, e (veho), I) zu den Abgaben an den vectio, ōnis, f. (veho), das Fahren, Reiten, effi- = 1. vectis, is, m. (veho), ein Hebel, I) im Allg., ter, Vitr. 6, 6, 3. - Ter. eun. 774. 2. Vectis, is, f., eine Insel an der Südseite von vectĭto, (avi), atum, āre (Frequ. v. vecto, s. - Vectones, Vectonicus, f. Vettones. - vector, ōris, m. (veho), I) activ = der Träger, - vectōrius, a, um (vector), zum Transport dien- vectrix, trīcis, f. (vector), tragend, auf sich rei- vectūra, ae, f. (veho), I) das Tragen, Fahren, vectūrārius, a, um (vectura), zur Fuhre ge- 1. Vedius, a, um, Name einer röm. Familie, aus Wejen nach der Liebenswürdigkeit hin, läßt dein g. vegetabilis, e (vegeto), belebend, flabra favonii, věgětāměn, minis, n. (vegeto), das Belebende věgētātĭo, ōnis, f. (vegeto), die Belebung, die věgětātōr, ōris, m. (vegeto), der Beleber, Auson. Věgětius, ii, m., röm. Männername, unter dem věgěto, āvi, ātum, āre (vegetus), körperlich und věgětus, a, um (vegeo), körperlich u. geistig be- - - vē-grandis, e, abnorm seiner Größe nach, I) nicht - věhätio, ōnis, f. (v. veho), das Fahren, Cod. věhēla, ae, f. (veho), ein Fahrzeug = Wagen, věhěmens, entis, I) heftig, hitzig, ftürmisch (Ggst. - |