Page images
PDF
EPUB

Metarum et sortes ducet frontemque manumque Præbebit vati crebrum poppysma roganti. Divitibus responsa dabunt Phryx augur et Indus Conductus, dabit astrorum mundique peritus Atque aliquis senior, qui publica fulgura condit: Plebeium in circo positum est et in aggere fatum. Quæ nudis longum ostendit cervicibus aurum, Consulit ante phalas delphinorumque columnas, An saga vendenti nubat, caupone relicto.

591

Hæ tamen et partus subeunt discrimen et omnes Nutricis tolerant fortuna urgente labores; Sed jacet aurato vix ulla puerpera lecto. Tantum artes hujus, tantum medicamina possunt, Quæ steriles facit atque homines in ventre necandos

Conducit. Gaude, infelix, atque ipse bibendum Porrige, quidquid erit: nam si distendere vellet Et vexare uterum pueris salientibus, esses Æthiopis fortasse pater; mox decolor heres 600 Impleret tabulas, nunquam tibi mane videndus.

Transeo suppositos et gaudia votaque sæpe Ad spurcos decepta lacus atque inde petitos Pontifices, Salios, Scaurorum nomina falso Corpore laturos. Stat Fortuna improba noctu Arridens nudis infantibus. Hos fovet omnes Involvitque sinu: domibus tunc porrigit altis Secretumque sibi mimum parat. Hos amat, his se Ingerit utque suos ridens producit alumnos.

Hic magicos affert cantus, hic Thessala vendit Philtra, quibus valeat* mentem vexare mariti 611 Et solea pulsare nates. Quod desipis, inde est; Inde animi caligo et magna oblivio rerum,

* Valeant. Heinr.

Quas modo gessisti. Tamen hoc tolerabile, si non
Et furere incipias, ut avunculus ille Neronis,
Cui totam tremuli frontem Cæsonia pulli
Infudit. Quæ non faciet quod Principis uxor?
Ardebant cuncta et fracta compage ruebant,
Non aliter, quam si fecisset Juno maritum
Insanum. Minus ergo nocens erit Agrippinæ
Boletus: siquidem unius præcordia pressit 621
Ille senis tremulumque caput descendere jussit
In cœlum et longam* manantia labra salivam.+
Hæc poscit ferrum atque ignes, hæc potio torquet,
Hæc lacerat mixtos Equitum cum sanguine
Patres.

630

Tanti partus equæ, tanti una venefica constat!
Oderunt natos de pellice; nemo repugnet,
Nemo vetet; jam jam privignum occidere fas est.
Vos ego, pupilli, moneo, quibus amplior est res,
Custodite animas et nulli credite mensæ :
Livida materno fervent adipata veneno.
Mordeat ante aliquis quidquid porrexerit illa,
Quæ peperit: timidus prægustet pocula pappas.
Fingimus hæc, altum Satira sumente cothurnum,
Scilicet, et finem egressi legemque priorum
Grande Sophocleo carmen bacchamur hiatu,
Montibus ignotum Rutulis cœloque Latino !
Nos utinam vani! sed clamat Pontia, Feci,
Confiteor, puerisque meis aconita paravi,
Quæ deprensa patent; facinus tamen ipsa peregi.
Tune duos una, sævissima vipera, cœna?
Tune duos? Septem, si septem forte fuissent.
Credamus tragicis, quidquid de Colchide torvat

640

*Longa. Heinr. + Saliva. Heinr. + Sæva Rup. et Heinr.

F

Dicitur et Procne: nil contra conor: et illæ
Grandia monstra suis audebant temporibus; sed
Non propter numos. Minor admiratio summis
Debetur monstris, quoties facit ira nocentem
Hunc sexum, et* rabie jecur incedente feruntur
Præcipites; ut saxa jugis abrupta, quibus mons
Subtrahitur clivoque latus pendente recedit. 650
Illam ego non tulerim, quæ computat et scelus
ingens

Sana facit. Spectant subeuntem fata mariti
Alcestim et, similis si permutatio detur,
Morte viri cupiant animam servare catellæ.
Occurrent multæ tibi Belides atque Eriphylæ
Mane: Clytemnestram nullus non vicus habebit.
Hoc tantum refert, quod Tyndaris illa bipennem
Insulsam et fatuam dextra lævaque tenebat:
At nunc res agitur tenui pulmone rubetæ :
Sed tamen et ferro, si prægustabit Atrides
Pontica ter victi cautus medicamina Regis.

660

* Hunc sexum: rabie jecur ineendente, feruntur Heinr.

D. JUNII JUVENALIS

AQUINATIS

SATIRARUM

LIBER TERTIUS.

SATIRA VII.

ARGUMENTUM.

Artes et studia foventur tantum a Cæsare, a reliquis vero proceribus ita contemnuntur, ut jam doctissimi celeberrimique viri ad vilia quæque ministeria paupertate adigantur. (1-29). Nobiles enim divitesque Romani poetas admirantur tantum ac laudant, vel carmen sibi oblatum carmine rependunt et ruinosas quidem recitantibus ædes, non vero subsellia quoque aliasque impensas suppeditant. (30-47). Nihilo secius multi ad versus faciendos gloriæ cupiditate impelluntur, quum tamen mens, nisi expers sit curarum, non facile numine quasi afflari sensusque excelsiores concipere, neque præstantissimi poetæ, si desint Mæcenates, vitam sustentare possint. (48-97). Non fructuosior nunc est labor historicorum, etsi plus temporis, olei ac chartæ poscat. (98-105). Neque

majora ex ingenti vocis laterumque contentione præmia ac commoda redundant in causidicos, patronos causarum et jureconsultos, qui præterea, ut plebem, hominum ingenia ex cultu et magnificentia æstimantem, alliciant, se divites esse simulunt ac nobiles, et ita ære alieno obruuntur. (106-149) Omnium tamen ingratissimus est labor et merces vilissima rhetorum atque grammaticorum. Illi enim continuis puerorum eadem recinentium declamationibus excarnificantur et, si pueri jnvenesque obtusi ingenii nihil in literis proficiunt, soli in culpa esse dicuntur, nec, ut olim præceptores, a discipulis coli atque amari, sed derideri vel adeo cædi solent, a parentibus vero, qui magnam vulgo in ædificia et epulas impensam et nullam fere in educationem institutionemque liberorum faciunt, exiguam laboris molestissimi mercedem capiunt: unde perrarum est locupletis rhetoris, qualis Quintilianus fuit, exemplum. (150-214). Hivero, grammatici, a quibus non multiplex tantum et perfecta eruditio, sed summa quoque discipulorum cura exigitur, non tantum nihilo plus præmii ferunt, sed etiam parte mercedule fraudantur eamque vix sine lite obtinent. (215-243).

Er spes et ratio studiorum in Cæsare tantum:
Solus enim tristes hac tempestate Camenas
Respexit, quum jam celebres notique poetæ
Balneolum Gabiis, Romæ conducere furnos
Tentarent, nec fœdum alii, nec turpe putarent
Præcones fieri; quum, desertis Aganippes
Vallibus, esuriens migraret in atria Clio. 4t

« PreviousContinue »