Page images
PDF
EPUB

oedd yr Iesu yn ei garu, yn canlyn yr hwn hefyd a bwysasai ar ei ddwyfron ef ar swpper, ac a ddywedasai, Pwy, Arglwydd, yw yr hwn a'th fradycha di? Pan welodd Petr hwn, efe a ddywedodd wrth yr Iesu, Arglwydd, ond beth a wna hwn? Yr Iesu a ddywedodd wrtho, Os mynnaf iddo aros hyd oni ddelwyf, beth yw hynny i ti? canlyn di fyfi. Am hynny yr aeth y gair yma allan ym mlith y brodyr, na fyddai y disgybl hwnnw farw ac ni ddywedasai yr Iesu wrtho, na fyddai efe farw; ond, Os mynnaf iddo aros hyd oni ddelwyf, beth yw hynny i ti? Hwn yw'r disgybl sydd yn tystiolaethu am y pethau hyn, ac a'sgrifenodd y pethau hyn; ac ni a wyddom fod ei dystiolaeth ef yn wir. Ac y mae hefyd lawer o bethau eraill a wnaeth yr Iesu, y rhai ped ysgrifenid hwy bob yn un ac un, nid wyf yn tybied y cynhwysai y byd y llyfrau a'sgrifenid.

[blocks in formation]

whom Jesus loved following; which also leaned on his breast at supper, and said, Lord, which is he that betrayeth thee? Peter seeing him saith to Jesus, Lord, and what shall this man do? Jesus saith unto him, If I will that he tarry till I come, what is that to thee? Follow thou me. Then went this saying abroad among the brethren, That that disciple should not die: yet Jesus said not unto him, He shall not die; but, If I will that he tarry till I come, what is that to thee? This is the disciple which testifieth of these things, and wrote these things, and we know that his testimony is true. And there are also many other things which Jesus did, the which if they should be written every one, suppose, that even the world itself could not contain the books that should be written.

The Innocents' Day.

The Collect.

I

Almighty God, who out of

the mouths of babes and sucklings hast ordained strength, and madest infants to glorify thee by their deaths; Mortify and kill all vices in us, and so strengthen us by thy grace, that by the innocency of our lives, and constancy of our faith_even unto death, we may glorify thy holy Name; through Jesus Christ our Lord. Amen. For the Epistle. Rev. xiv. 1.

Looked, and lo, a Lamb stood on the mount Sion, and with him an hundred forty and four thousand, having his Father's Name written in their foreheads. And I heard a voice from heaven, as the voice of many waters, and as the voice of a great

[ocr errors]

ais lêf telynorion yn canu ar eu telynau: a hwy a ganasant megis caniad newydd ger bron yr orseddfaingc, a cher bron y pedwar anifail a'r henuriaid; ac ni allodd neb ddysgu y gân, ond y pedair mil a'r saith ugeinmil, y rhai a brynwyd oddiar y ddaear. Y rhai hyn yw y rhai ni halogwyd â gwragedd; canys gwŷryfon ydynt: y rhai hyn yw y rhai sy'n dilyn yr Oen pa le bynnag yr elo; y rhai hyn a brynwyd oddiwrth ddynion, yn flaen-ffrwyth i Dduw, ac i'r Oen. Ac yn eu genau ni chaed twyll; canys difai ydynt ger bron gorseddfainge Duw.

Yr Efengyl. St. Matth. ii. 13.

WELE ELE angel yr Arglwydd yn ymddangos i Ioseph mewn breuddwyd, gan ddywedyd, Cyfod, cymmer y mab bychan a'i fam; a ffo i'r Aipht, a bydd yno hyd oni ddywedwyf i ti: canys ceisio a wna Herod Y mab bychan i'w ddifetha ef. Ac yntau pan gyfododd, a gymmerth y mab bychan a'i fam o hŷd nôs, ac a giliodd i'r Aipht, ac a fu yno hyd farwolaeth Herod fel y cyflawnid yr hyn a ddywedwyd gan yr Arglwydd trwy'r prophwyd, gan ddywedyd, O'r Aipht y gelwais fy Mab. Yna Herod pan welodd ei siommi gan y doethion, a ffrommodd yn aruthr, ac a ddanfonodd ac a laddodd yr holl fechgyn oedd yn Bethlehem, ac yn ei holl gyffiniau, o ddwy flwydd oed a than hynny, wrth yr amser yr ymofynasai efe yn fanwl a'r doethion. Yna y cyflawnwyd yr hyn a ddywedasid gan leremias y prophwyd, gan ddywedyd, Llêf a glybuwyd yn Rama, galar, ac wylofain, ac

thunder: and I heard the voice of harpers harping with their harps: and they sung as it were a new song before the throne, and before the four beasts, and the elders; and no man could learn that song, but the hundred and forty and four thousand, which were redeemed from the earth. These are they which were not defiled with women, for they are virgins: these are they which follow the Lamb whithersoever he goeth; these were redeemed from among men, being the first-fruits unto God, and to the Lamb. And in their mouth was found no guile; for they are without fault before the throne of God.

The Gospel. St. Matth. ii. 13.

THE Angel of the Lord appeareth to Joseph in a dream, saying, Arise, and take the young child, and his mother, and flee into Egypt, and be thou there until I bring thee word; for Herod will seek the young child to destroy him. When he arose, he took the young child and his mother by night, and departed into Egypt, and was there until the death of Herod; that it might be fulfilled which was spoken of the Lord by the prophet, ing, Out of Egypt have I call have ed my Son. Then Herod, when he saw that he was mocked of the wise men, was exceeding wroth; and sent forth, and slew all the children that were in Bethlehem, and in all the coasts thereof, from two years old and under, according to the time which he had diligently enquired of the wise men. Then was fulfilled that which was spoken by Jeremy the prophet, saying, In Rama was there a voice heard, lamentation, and

ochain mawr, Rahel yn wylo am ei phlant, ac ni fynnai ei chysuro, am nad oeddynt.

Y Sul gwedi'r Nadolig.

Y Colect.

HOLL-alluog Dduw, yr hwn

a roddaist i ni dy unig-anedig Fab i gymmeryd ein hanian arno, i'w eni ar gyfenw i'r amser yma o Forwyn bur; Caniattâ i ni, gan fod wedi ein had-genhedlu, a'n gwneuthur yn blant i ti trwy fabwys a rhâd, beunydd ymadnewyddu trwy dy Lân Yspryd, trwy yr unrhyw ein Harglwydd Iesu Grist, yr hwn sydd yn byw ac yn teyrnasu gyda thi a'r unrhyw Yspryd, byth yn un Duw yn oes oesoedd. Amen. Yr Epistol. Gal. iv. 1.

weeping, and great mourning, Rachel weeping for her children, and would not be comforted, because they are not.

The Sunday after Christmas-day.
The Collect.
LMIGHTY God, who hast
thy only-begotten
Son to take our nature upon
him, and as at this time to be
born of a pure Virgin; Grant
that we being regenerate, and
made thy children by adoption
and grace, may daily be renew-
ed by thy Holy Spirit; through
the same our Lord Jesus Christ,
who liveth and reigneth with
thee and the same Spirit, ever
one God, world without end.
Amen.

The Epistle. Gal. iv. 1.
o a
OW I say, that the heir,

A Hyn yr wyf yn ei ddymed N as long as he is a child, gymmaint o amser

ag y mae'r etifedd yn fachgen, nid oes dim rhagor rhyngddo a gwâs, er ei fod yn arglwydd ar y cwbl eithr y mae efe dan ymgeleddwŷr a llywodraethwŷr, hyd yr amser a osodwyd gan y tad. Felly ninnau hefyd, pan oeddym fechgyn, oeddym gaethion dan 'wyddorion y byd. Ond pan ddaeth cyflawnder yr amser, y danfonodd Duw ei Fab, wedi ei wneuthuro wraig, wedi ei wneuthur tan y ddeddf; fel y prynai y rhai oedd dan y ddeddf, fel y derbyniem y mabwysiad. Ac o herwydd eich bod yn feibion, yr anfonodd Duw Yspryd ei Fabi'ch calonnau chwi, yn llefain, Abba, Dad. Felly nid wyt ti mwy yn wâs, ond yn fab: ac os mab, etifedd hefyd i Dduw trwy Grist. Yr Efengyl. St. Matth. i. 18. A Genedigaeth yr Iesu Grist

[ocr errors]

weddïo Mair ei fam ef â Ioseph (cyn eu dyfod hwy y'nghŷd) hi a gafwyd yn feichiog o'r Yspryd

differeth nothing from a servant, though he be lord of all; but is under tutors and governours, until the time appointed of the father. Even so we, when we were children, were in bondage under the elements of the world: but when the fulness of the time was come, God sent forth his Son, made of a woman, made under the law, to redeem them that were under the law, that we might receive the adoption of sons. And because ye are sons, God hath sent forth the Spirit of his Son into your hearts, crying, Abba, Father. Wherefore thou art no more a servant, but a son; and if a son, then an heir of God through Christ.

The Gospel. St. Matth. i. 18.

HE birth of Jesus Christ

as his mother Mary was espoused to Joseph, before they came together she was found with

Glân. A Ioseph ei gwr hi, gan ei fod yn gyfiawn, ac heb chwennych ei gwneuthur hi yn siampl, a ewyllysiodd ei rhoi hi ymaith yn ddirgel. Ac efe yn meddwl y pethau hyn, wele, angel yr Arglwydd a ymddangosodd iddo mewn breuddwyd, gan ddywedyd, Ioseph mab Dafydd, nac ofna gymmeryd Mair dy wraig; oblegid yr hyn a genhedlwyd ynddi, sydd o'r Yspryd Glân. A hi a esgor ar Fab, a thi a elwi ei enw ef IESU; oblegid efe a wared ei bobl oddiwrth eu pechodau. (A hyn oll a wnaethpwyd, fel y cyflawnid yr hyn a ddywedwyd gan yr Arglwydd trwy'r prophwyd, gan ddywedyd, Wele, Morwyn a fydd feichiog, ac a esgor ar Fab, a hwy a alwant ei enw ef Emmanuel; yr hyn o'i gyfieithu, yw, Duw gydâ ni.) A Ioseph, pan ddeffrões o gwsg, a wnaeth megis y gorchymmynasai angel yr Arglwydd iddo, ac a gymmerodd ei wraig. Ac nid adnabu efe hi, hyd oni esgorodd hi ar ei Mab cyntaf-anedig; a galwodd ei enw ef IESU.

Dydd Enwaediad Crist.
Y Colect.

HOLL-alluog Dduw, yr hwn

bod

a wnaethost i'th wynfydedig Fab dderbyn enwaediad, a yn ufudd i'r ddeddf er mwyn dyn: Caniattâ i ni iawn Enwaediad yr Yspryd, fel y bo in calonnau, a'n holl aelodau (wedi eu marwolaethu oddiwrth bob bydol a chnawdol anwydau) allu ym mhob rhyw beth ufuddhâu i'th wynfydedig ewyllys; trwy'r unrhyw dy Fab Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

child of the Holy Ghost. Then Joseph her husband, being a just man, and not willing to make her a publick example, was minded to put her away privily. But while he thought on these things, behold, the angel of the Lord appeared unto him in a dream, saying, Joseph thou son of David, fear not to take unto thee Mary thy wife; for that which is conceived in her is of the Holy Ghost: And she shall bring forth a Son, and thou shalt call his name JESUS; for he shall save his people from their sins. (Now all this was done, that it might be fulfilled which was spoken of the Lord by the prophet, saying, Behold, a Virgin shall be with child, and shall bring forth a Son, and they shall call his name Emmanuel, which being interpreted is, God with us.) Then Joseph, being raised from sleep, did as the angel of the Lord had bidden him, and took unto him his wife; and knew her not till she had brought forth her first-born son: and he called his name JESUS.

The Circumcision of Christ.

[blocks in formation]

The Epistle. Rom. iv. 8. LESSED is the man to

Yr Epistol. Rhuf. iv. 8. EDWYDD yw y gwr nid B whom the Lord will not DE yw yr Arglwydd yn cyfrif

pechod iddo. A ddaeth y dedwyddwch hwn, gan hynny, ar yr enwaediad yn unig, ynte ar y dïenwaediad hefyd? Canys yr ydym yn dywedyd, ddarfod cyfrif ffydd i Abraham yn gyfiawnder. Pa fodd gan hynny y cyfrifwyd hi? ai pan oedd yn yr enwaediad, ynte yn y dienwaediad? Nid yn yr enwaediad, ond yn y dienwaediad. Ac efe a gymmerth arwydd yr enwaediad, yn insel cyfiawnder y ffydd, yr hon oedd ganddo yn y dïenwaediad; fel y byddai efe yn dad pawb a gredent, yn y dïenwaediad; fel y cyfrifid cyfiawnder iddynt hwythau hefyd; ac yn dad yr enwaediad, nid i'r rhai o'r enwaediad yn unig, ond i'r sawl hefyd a gerddant lwybrau ffydd Abraham ein tad ni, yr hon oedd ganddo yn y dienwaediad. Canys nid trwy'r ddeddf daeth yr addewid i Abraham, neu i'w hâd, y byddai efe yn etifedd y byd; eithr trwy gyfiawnder ffydd. Canys os y rhai sydd o'r ddeddf yw'r etifeddion, gwnaed ffydd yn ofer, a'r aådewid yn ddirym.

Yr Efengyl. St. Luc. ii. 15.

y

impute sin. Cometh this bless-
edness then upon the circum-
cision only, or upon the un-
circumcision also? For we say,
that faith was reckoned to A-
braham for righteousness. How
was it then reckoned? when he
was in circumcision, or in un-
circumcision? Not in circum-
cision, but in uncircumcision.
And he received the sign of
circumcision, a seal of the right-
eousness of the faith which he
had yet being uncircumcised;
that he might be the father of
all them that believe, though
they be not circumcised; that
righteousness might be imputed
unto them also: And the father
of circumcision to them who
are not of the circumcision only,
but also walk in the steps of
that faith of our father Ábra-
ham, which he had being yet
uncircumcised. For the pro-
mise, that he should be the heir
of the world, was not to Abra-
ham, or to his seed, through
the law, but through the right-
eousness of faith. For if they
which are of the law be heirs,
faith is made void, and the pro-
mise made of none effect.
The Gospel. St. Luke ii. 15.
ND it came to pass, as the

A
ymaith oddiwrth y bugeil-
ddynion i'r nef, ddywedyd o
honynt wrth eu gilydd, Awn
ninnau hyd Bethlehem, a gwelwn
y peth hwn a wnaethpwyd, yr
hwn a hyspysodd yr Arglwydd i
ni. A hwy a ddaethant ar frys;
ac a gawsant Mair a Ioseph, a'r
dyn bach yn gorwedd yn y preseb.
A phan welsant, hwy a gy-
hoeddasant y gair a ddywedasid
wrthynt am y bachgen hwn.
A phawb a'r a'i clywsant, a
ryfeddasant am y pethau a ddy-
wedasid gan y bugeiliaid wrth-
ynt. Eithr Mair a gadwodd y

Bu, pan aeth yr angylion angels were gone away from

And

them into heaven, the shepherds
said one to another, Let us now
go even unto Bethlehem, and
see this thing which is come
to pass, which the Lord hath
made known unto us.
they came with haste, and found
Mary and Joseph, and the babe
lying in a manger. And when
they had seen it, they made
known abroad the saying which
was told them concerning this
child. And all they that heard
it wondered at those things
which were told them by the

« PreviousContinue »