Handboek voor het romeinsche recht

der op bl. 10 rermelde Collectio librorum juris antejustiniani; van de in § 5 vermelde Institutionen van Sонм verschenen nog een achtste en negende druk, terwijl prof. KIPP te Erlangen van WINDSCHEID's Lehrbuch des Pandektenrechts een achtste druk deed verschijnen „unter vergleichender Darstellung des deutschen bürgerlichen Rechts bearbeitet".

Aan Mr. H. L. DRUCKER zij mijn dank gebracht voor de medewerking, die hij ook wel bij deze herziening heeft willen verleenen. LEIDEN, Juni 1900. P. A. T.

VOORBERICHT VAN DEN VIERDEN DRUK.

Met de herziening van het Eerste Deel is de vierde druk van dit Handboek voltooid. Slechts hier en daar bracht ik eene wijziging van eenige beteekenis aan.

Van den derden druk van het Handboek verscheen in den jaargang 1903 van de Themis, blz. 130-149, eene aankondiging van de hand van Mr. H. HYMANS. Ik heb niet verzuimd van de daarin voorkomende opmerkingen, voorzoover die mij juist voorkwamen, partij te trekken; de wijze van behandeling bleef echter in dit zoowel als in de andere deelen ongewijzigd. Mr. HYMANS legde in zijne aankondiging groote ingenomenheid aan den dag met de methode van behandeling, gevolgd door KRÜCKMANN in zijn Institutionen des Bürgerlichen Gesetzbuches. Het eigenaardige van die methode, welke, voorzoover mij bekend is, tot nu toe geen navolging vond, bestaat hierin, dat men de Bijzondere gedeelten steeds laat voorafgaan aan de Algemeene en bij de behandeling van ieder onderwerp zooveel mogelijk begint met de vermelding van concrete gevallen, om daarop den abstracten regel te laten volgen. Bij mijn onderwijs breng ik deze methode ook wel in toepassing, doch niet altijd. Bij het Verbintenissenrecht bijv. geef ik er de voorkeur aan, aan het Algemeene gedeelte de eerste plaats te laten; het daarin behandelde kan zeer goed worden begrepen zonder nauwkeurige kennis van de bijzondere verbintenissen, terwijl bij de behandeling van deze laatste de algemeene begrippen dan telkens

kunnen worden ter sprake gebracht. De bestemming van het Handboek is in de eerste plaats als leiddraad te dienen bij de colleges en de tegenwoordige inrichting geeft voldoende gelegenheid de inductieve methode, door KRÜCKMANN bedoeld, in toepassing te brengen; de uit de bronnen opgenomen plaatsen verschaffen daarvoor verder het gewenschte materiaal.

Van LENEL'S Edictum Perpetuum verscheen onlangs eene tweede uitgave, door LENEL zelf bezorgd; ik moest nog gebruik maken van de Fransche uitgave PELTIER. Van SоHM's Institutionen zag een dertiende druk het licht, terwijl bij de in § 5 vermelde literatuur nog behoort vermeld te worden het werk van MITTEIS: Römisches Privatrecht bis auf die Zeit Diokletians, waarvan kort geleden het eerste deel verscheen in BINDING's Handbuch der Deutschen Rechtswissenschaft.

Met veel waardeering maak ik ook hier weer melding van Mr. H. L. DRUCKER'S belangstellende medewerking ook bij deze herziening.

LEIDEN, Maart 1908.

P. A. T.