recundiam non praestat. -habere dilectum civis] discrimen facere inter civem et peregrinum. -an publice venerit] an legatus sit, ad summam] denique. Lib. IV. de fin. ad summam. - tot gener. hom, conciliationem] Omnia facere, quae ad societatem generis humani conservandam pertinent. Hoc facimus, cum omnibus hominibus tribuimus, quod eis debetur officium. C. 42. foeneratorum] Foeneratores hic sunt, qui ar tem foenerandi exercent et foenore quaestum faciunt, mensarii, trapezitae, argentarii. Alias foeneratores sunt homines divites, qui aliis pecuniam elocant: Mentiniers, quorum operae emuntur] qui conducuntur laboris et operae, non artificii causa; ßavavoo, qui artes sellularias exercent, ut sunt opifices, fabri, sutores etc.; yargóvantes, qui conducuntur ad operam nobis praestandum, qui condu cti obligantur ad servitutes. non quorum artes] ut pictorum, statuariorum. auctoramentum merces. Auctoramentum est proprie eorum, qui auctorantur, qui venalem sanguinem habent, merces gladiatorum, quae eis promittitur a lanistis; inde quaevis turpis rei merces. Sen. II. de ira, 13. ep. 113. qui mercantur etc.] qui dicuntur xaloe, institores: Krehmer. - nihil enim proficiunt] Inde Ovid. de institore: -- Et peragit solita fallere voce fidem. cetarii] qui grandiores pisces vendunt, ut asellos. farto res] sunt saginatores altilium avium, ut gallinarum, anse rum etc. Cato de R. R. edit. Comel. Varro p. 114. et sic saepe. Graece: oovivoniα- Terentius] Eunuch. II. 2,26.unguentar, saltat.] histriones, pantomimi. Iust. IX, 8. Aridaeus, saltatricis filius.- prudentia] scientia, sc. iuris prudentia. Phaedrus: Nec artis ulla facturuin se prudentia nobilem. medicina] Apud Romanos eam exercebant Graeci. - sunt honestae] honorem pariunt. - sin magna et cop.] magnarii mercatores. - non est adm. vitup] non tamen valde laudandi. Plato et Aristot. agriculturam praeferunt mercaturae. Sic senatores Romani non negotiabantur nisi fru-, gibus in agris suis natis. satiata quaestu] Avarus nun-> quam satiatur. Quo plus sunt rotge etc. illinc assumes] petes. Hactenus de artibus. C. 43. contentio et comparatio] potest fieri, ut honesta cum honestis comparentur. de duobus honestis etc.] quorum utrumque instet eodem tempore, cum non nisi altero liceat perfungi, utrum potius ducendum sit. E duobus honestis honestius est eligendum.. quar, una sit cognitionis] prudentiae. alt, communitatis] iustitiae. -magnanimitatis fortitudinis. moderationis] in omnibus modum et decorum servare. — hae in diligendo offic. etc.] Interdum ita evenit, ut necesse sit, comparationem fieri inter officia, et quae in praesens sint eligenda et praestanda. aptiora esse etc.], ea praeferenda esse, quae faciunt ad conservationem societatis: quia nati sumus ad societatem, — excedat e vita] e consortio et societate humana excidat, ut vivus pro mortuo sit habendus. Bíos, vita, saepe est ho minum genus deorum et homin. communitas] Prima est societas homini cum Deo, quae continetur officiis pietatis, et observatione legum naturae; altera hominis cum homine, quam tuentur officia iustitiae. - mortales. C.44. Lysis Pythagoreus] III. de orat. 13. C. Nep. Epam. disciplinam reip.] doctrinam de rep. recte administranda. ut otium suum etc.] ut vitam suam otiosam et a reip. negotiis remotam sic consumserint, ut nobis plurimum prodessent. - prudenter] scienter. in se ipsa vertitur] neminem iuvat, nisi illum qui cogitat. complectitur eos] utilitatem affert, iis, quibuscum vivit. - congregabilia] ageLaia. Varro III. de R.R. 16.- natura congregati etc.] nati ad societatem illam tuendam cogitant et agunt. solivaga cogn.] solitaria, dissocialis, immansueta.ieiuna] tenuis, exilis. Brut. 12. ieiunior oratio immanitas] belluina crudelitas.propter necessit, vitae etc.] propter utilitatem et necessitatem natam esse societatem. q. virgula divina] sine ullo labore humano. Respicit virgam auream Minervae, qua Ulissem modo ultimae senectutis, modo virilis roboris habitu induit. Odyss. Y, 19. II. 172 et 456, et Mercurii, qua animae mortuorum ducuntur. Virg. IV. Aen. 242. Ovid. IV. Met. el XI, 30. suppeditarent] suppeterent. totum se in cognitio ne etc.] totum se daret sapientiae studiis. hac C. 45. moderationi modestiaeque] temperantiae. quid effectum sit] certum exploratumque habeatur. - quod teneatur etc.] quod praestet conservationem humanae societatis. considerata actio] non temeraria, ut agere con. siderate etc.] quia hic finis est cogitationis et studii veritatis, ut prosint societati studia. Nam si quis ut decet verum et res occultas sectatur, non ideo eas sectatur, ut habeat tanquam ultimum finem illam cognitioném, quam cogitando assequitur, sed ut instructior sit ad agendum, quod publice ac privatim prosit ; potius ergo est officium iustitiae, quod in agendo occupatur, quam prudentiae, quod in meditando.-gradus officiorum] Gell. V. 13. Vide et superius I, cap. 17 et 18. prima diis immortalib.] religionis officia omnibus praeferenda. Hinc amicus usque ad aras. id-dubitare] de hac re deliberare. -- XVIII. Io. Georg. Graevii Scholia in Ciceronis de officiis lib. I. et II. ed. Guil. Röther. 11. (V. Miscell. Critt. Vol. II. P. I. p. 164 - 192.) Lib. II. Ти C. 1. Quemadmodum officia ducer.] Qua ratione comparandum sit, ut rebus agendis insit honestas. - quibus utuntur homines] quibus vivant, quibus se tueantur. Terent. Ad. V. 9. Plaut. Trinum. II, 2, 74. Cic. II. ad Att. libri nostri complures non modo ad leg. etc.] multos accenderunt, ut non legerent modo quae scripsi, sed et ut aemulatione similia scribendi inflammarentur.-philosophiae nomen sit invis.] Tanquam Romanorum sit res gerere, non in subtilibus Graecarum artium quaestionibus versari. Virg. Aen. VI. Orabunt alii caussas melius etc. regere imperio etc. per eos gerebatur, quibus se ipsa commis.] per magistratus suffragiis populi creatos, non qui vi et armis dominationem invaserant. dominatu unius] summa potestas. Pro 1. Manil. 17. neque esset usquam consilio - loc.] nemo consulitur de rep., nec ullus quidquam potest suadere, quod sibi videatur reipublicae utile, quia unius nutu et arbitrio omnia geruntur. -socios denique ] illos, qui mecum remp. administrabant. nec me angoribus ded.] immoderato luctui.actiones nostras] orationes consulares et commentarios de consulatu. litterae conticuerunt] cessavit ratio scribendi de rebus in rep. gestis ac orationes in foro et senatu dictas. honoribus inservire] magistratus petere. quantum superfuerar] quantum vacuum mihi relinquebant officia amicis et reip. tributa. tutis. -- C. 2. Nam sive oblectatio quaerit, etc.] in quo animus curis negotiisque fessus requiescat et se reficiat; sive id agimus, ut remedium quaeramus adversus fortunam et vitia seculi. Ratio ducitur eius quod sequimur, quod potissimum spectamus. Pro Sext. Roscio 44. parum con-. siderate] temere, sine iudicio. - disciplina virtutis] ars vir-. cum ab hoc disc. gen.] si litterarum studia, tanquam nihil ad virtutem acquirendam profutura, omiseris. ad philos. cohortamur] in Hortensio. orbati reip, munerib.] exclusi a consilio publico et a rebus gerendis. - Occurri tur] Obiicitur tanquam contrarium proposito. I. Act. in Verr. 17. I. Nat. Deor. 1. constanter facere] convenienter nostro proposito. percipi nihil posse dic.] secuti Acapraecepta officii persequamur] trada demicorum sectam. mus. quorum vagetur animus err.] qui semper dubitet de (Miscell. Vol. II. P. II. 1823.) 13 |