bella quis et paces longum diffundit in aevum?
Quid Titius, Romana brevi venturus in ora,
Pindarici fontis qui non expalluit haustus,
fastidire lacus et rivos ausus apertos?

ut valet? ut meminit nostri? fidibusne Latinis
Thebanos aptare modos studet auspice Musa,
an tragica desaevit et ampullatur in arte?
Quid mihi Celsus agit? monitus multumque mo-
nendus,

privatas ut quaerat opes et tangere vitet
scripta, Palatinus quaecumque recepit Apollo:
ne, si forte suas repetitum venerit olim
grex avium plumas, moveat cornicula risum
furtivis nudata coloribus. Ipse quid audes?
quae circumvolitas agilis thyma? Non tibi parvum
ingenium, non incultum est et turpiter hirtum :
seu linguam causis acuis, seu civica iura
respondere paras, seu condis amabile carmen,
prima feres hederae victricis praemia. Quodsi
frigida curarum fomenta relinquere posses,
quo te coelestis sapientia duceret, ires.

Hoc opus, hoc studium parvi properemus et ampli,
si patriae volumus, si nobis vivere cari.
Debes hoc etiam rescribere, si tibi curae,
quantae conveniat, Munatius: an male sarta
gratia nequidquam coit et rescinditur? At vos
seu calidus sanguis seu rerum inscitia vexat
indomita cervice feros, ubicumque locorum
vivitis, indigni fraternum rumpere foedus,
pascitur in vestrum reditum votiva iuvenca.

10

15

20

25

30

35

Q?

EPISTOLA IV.

AD ALBIUM TIBULLUM.

5

Scire avet, quid agat; laudat amici studia et ut se Epicureum vi-
sat invitat.

Albi, nostrorum sermonum candide iudex,
quid nunc te dicam facere in regione Pedana?
scribere, quod Cassi Parmensis opuscula vincat?
an tacitum silvas inter reptare salubres,

curantem quidquid dignum sapiente bonoque est? Non tu corpus eras sine pectore: dî tibi formam, dî tibi divitias dederunt artemque fruendi. Quid voveat dulci nutricula maius alumno, qui sapere et fari possit quae sentiat, et cui 10 gratia, fama, valetudo contingat abunde, et mundus victus non deficiente crumena? Inter spem curamque, timores inter et iras, omnem crede diem tibi diluxisse supremum: grata superveniet, quae non sperabitur, hora. 15 Me pinguem et nitidum bene curata cute vises, quum ridere voles Epicuri de grege porcum.

EPISTOLA V.

AD TORQUATUM.

Invitat amicum ad coenam in diem ante Augusti natalem eumque
ad hilarem et laetum vitae usum excitat.

Si potes Archiacis conviva recumbere lectis
nec modica coenare times olus omne patella,

5

10

15

supremo te sole domi, Torquate, manebo. Vina bibes iterum Tauro diffusa palustres inter Minturnas Sinuessanumque Petrinum. Sin melius quid habes, arcesse, vel imperium fer. Iamdudum splendet focus et tibi munda supellex. Mitte leves spes et certamina divitiarum et Moschi causam: cras nato Caesare festus dat veniam somnumque dies, impune licebit aestivam sermone benigno tendere noctem. Quo mihi fortunam, si non conceditur uti? Parcus ob heredis curam nimiumque severus adsidet insano: potare et spargere flores incipiam patiarque vel inconsultus haberi. Quid non ebrietas designat? Operta recludit, spes iubet esse ratas, ad proelia trudit inertem, sollicitis animis onus eximit, addocet artes. Fecundi calices quem non fecere disertum? contracta quem non in paupertate solutum? Haec ego procurare et idoneus imperor et non invitus: ne turpe toral, ne sordida mappa corruget nares, ne non et cantharus et lanx ostendat tibi te, ne fidos inter amicos sit qui dicta foras eliminet; ut coeat par iungaturque pari. Butram tibi Septiciumque et, nisi coena prior potiorque puella Sabinum detinet, adsumam; locus est et pluribus umbris, sed nimis arta premunt olidae convivia caprae. Tu, quotus esse velis, rescribe, et rebus omissis 30 atria servantem postico falle clientem.

20

25

EPISTOLA VI.

AD NUMICIUM.

Summum esse in philosophia, ut nulla re magnopere moveamur (aragažiav) aut iusto cupidius hoc vel illud sectemur; quod praeceptum qui sequi non possint aut velint, eos ironice omnibus vitiis cupidinibusque mandat.

Nil admirari prope res est una, Numici, solaque, quae possit facere et servare beatum. Hunc solem et stellas et decedentia certis tempora momentis sunt qui formidine nulla 5 imbuti spectent: quid censes munera terrae? quid maris extremos Arabas ditantis et Indos? ludicra quid, plausus et amici dona Quiritis? quo spectanda modo, quo sensu credis et ore? Qui timet his adversa, fere miratur eodem, 10 quo cupiens, pacto; pavor est utrobique molestus, improvisa simul species exterret utrumque. Gaudeat an doleat, cupiat metuatve, quid ad rem, si, quidquid vidit melius peiusque sua spe, defixis oculis animoque et corpore torpet? 15 Insani sapiens nomen ferat, aequus iniqui, ultra quam satis est virtutem si petat ipsam. I nunc, argentum et marmor vetus aeraque et artes suspice, cum gemmis Tyrios mirare colores; gaude, quod spectant oculi te mille loquentem ; 20 gnavus mane forum et vespertinus pete tectum, ne plus frumenti dotalibus emetat agris

Mutus et indignum, quod sit peioribus ortushic tibi sit potius quam tu mirabilis illi.

Quidquid sub terra est, in apricum proferet aetas, defodiet condetque nitentia. Quum bene notum porticus Agrippae et via te conspexerit Appi, ire tamen restat, Numa quo devenit et Ancus. Si latus aut renes morbo tentantur acuto, quaere fugam morbi. Vis recte vivere? — quis

non?

porro et

25

30

35

si virtus hoc una potest dare, fortis omissis hoc age deliciis. Virtutem verba putas, ut lucum ligna? Cave, ne portus occupet alter, ne Cibyratica, ne Bithyna negotia perdas; mille talenta rotundentur, totidem altera, tertia succedant, et quae pars quadret acervum. Scilicet uxorem cum dote, fidemque et amicos et genus et formam regina pecunia donat, ac bene nummatum decorat Suadela Venusque. Mancipiis locuples eget aeris Cappadocum rex. Ne fueris hic tu. Chlamydes Lucullus, ut aiunt, 40 si posset centum scenae praebere rogatus, »qui possum tot?« ait: »tamen et quaeram, et quot habebo >>>mittam<<; post paullo scribit, sibi millia quinque esse domi chlamydum; partem vel tolleret omnes. Exilis domus est, ubi non et multa supersunt et dominum fallunt et prosunt furibus. Ergo si res sola potest facere et servare beatum, hoc primus repetas opus, hoc postremus omittas. Si fortunatum species et gratia praestat, mercemur servum, qui dictet nomina, laevum qui fodicet latus et cogat trans pondera dextram porrigere. »Hic multum in Fabia valet, ille Veli

na;

»cui libet is fasces dabit, eripietque curule

45

50