Page images
PDF
EPUB

est prope te ignotus cubito qui tangat et acre
despuat: 'hi mores, penemque arcanaque lumbi
runcantem populo marcentis pandere vulvas.
tunc cum maxillis balanatum gausape pectas,
inguinibus quare detonsus gurgulio extat?
quinque palaestritae licet haec plantaria vellant
elixasque nates labefactent forcipe adunca,
non tamen ista felix ullo mansuescit aratro'.
caedimus inque vicem praebemus crura sagittis.
ilia subter
vivitur hoc pacto, sic novimus.

caecum vulnus habes, sed lato balteus auro
praetegit. ut mavis, da verba et decipe nervos,
si potes. 'egregium cum me vicinia dicat, ́
non credam?' viso si palles, inprobe, nummo,
si facis in penem quidquid tibi venit, amarum.
si puteal multa cautus vibice flagellas,

35 notandum singulariter lumbi.

35

35

40

45

m!!

36 runcari proprie segetes vel herbae dicuntur, cum extirpantur. vulvas vero pro natibus posuit 37 hoc dicit: cum multo audacius, nam feminarum loca vulvae sunt. barbam nutrias et unguento madidam pectas, quare inguina tua psilothro denudas? cum pexa barba delecteris, quam in maxillis tuis velut gausape habeas unguentatam et defricatam balano, cur pubem vul38 gurgulionem nunc penem dicit, cum proprie sam habes? in gutture sit gurgulio. hinc iterum translationes sunt fortes. 42 allegoria a sagittariis, qui aliena crura sagittis feriunt et a gladia44 caecum vulnus habes. sua ferienda aliis praebent. toribus tractum, qui accepto vulnere inaurato idem balteo tegunt. allegoricos expressum intellectum de gladiatoribus. nam et habitu et dignitate tegimus mala nostra, cum ipsi eis assentamur.

nos

49 vibices dixit cicatrices allegoricos, quod faeneratores debitoribus suis usuras innovantes tamquam vulnerum in eis cicatrices aperiant. flagellas dixit flagitas ad exigendum eos faeneratores ad puteal Scribonii Libonis, quod est in porticu Iulia multa vibice. id est ad Fabianum arcum, consistere solebant.

commovens.

multa et gravi usura, siquidem ut vibices, hoc est plagarum cicatrices, faciunt homines recordari, ita usurae damnum patrimonii

35 hi] o super39 pa34 tangit a te con ante tangat super addidit p 37 Tu cum S pectes Priscianus p. 333 scr. p 40 Fluxasque P uel Elixasq. superscr. p lestra α plantari α 44 s in habes 41 filix ap 42 preplemus B dicta α forfice a 46 potest a 49 uiuice P

lato altareus α 48 amorum Ioh. Sarisberiensis

corr. fortasse ex t P

3*

fine

leviting

nequiquam populo bibulas donaveris aures.
respue quod non es, tollat sua munera cerdo.
tecum habita: noris quam sit tibi curta supellex.

V

Vatibus hic mos est, centum sibi poscere voces,
centum ora et linguas optare in carmina centum,
fabula seu maesto ponatur hianda tragoedo,
vulnera seu Parthi ducentis ab inguine ferrum.
'quorsum haec? aut quantas robusti carminis offas
ingeris, ut par sit centeno gutture niti?
grande locuturi nebulas Helicone legunto,

si quibus aut Procnes aut si quibus olla Thyestae

[merged small][ocr errors][merged small]

facientes cogunt memorari debitores. 51 barbarus ille imperitus nescio quis ex populo sibi habeat, quod te laudat. aut unus ex vicinis, quem alloquitur, habeat falsum testimonium. per cerdonem plebeiam turbam significat. ita populus dictus anò toũ xéodovs id est a lucro. 52 translatio ab angusta re familiari.

V 1 hanc satiram scribit ad Cornutum. in qua eos culpat poetas, qui solent ad ornanda sua carmina, tamquam sint gravia et difficilia, centum linguas et centum voces exposcere, quodcumque opus velint scribere, sive bella sive tragoedias. dicit autem sibi iis vocibus opus non esse, uti qui mediam et vilem satirici carminis materiam scribit. superciliosa poemata scribentibus mos est forsitan intra se optare hoc, alioquin in nullo carminum notorum tale votum est, sed tantum hyperbole est. 3 hianda. a vocis magnitudine vel oris diductione. vel etiam ab habitu personarum, quas acturi accipiunt. 4 specialiter Parthi nomine usus est, cum generaliter barbaros significet. hoc et Horatius ait [sat. 2, 1, 15] aut labentis equo descripsit vulnera Parthi'. 8 Procne ob stuprum sororis, quod a marito est compressa, dolens filios suos, quos de Tereo marito habuit, occidit eique epulandos apposuit. similiter et Atreus Thyestis fratris filios interfecit propterea quod eius uxoris adulterio utebatur, et ei de filiis suis epulas praeparavit. qui Atreus habere dicebatur agnum purpureis velleribus, de quo oraculo responsum fuerat tam diu imperaturum, donec esset

50 uibulas P 51 Respuat α est αρ
V ad magistrum equitum Cornutum P
5 carminur offas a

procnes a progenes P

52 habita ut noris ap 4 parti P parchi α 8 Si quib; P corr. fortasse ex quis

fervebit saepe insulso cenanda Glyconi.

tu neque anhelanti, coquitur dum massa camino,
folle premis ventos, nec clauso murmure raucus
nescio quid tecum grave cornicaris inepte,
nec scloppo tumidas intendis rumpere buccas.
verba togae sequeris iunctura callidus acri,
ore teres modico, pallentis radere mores
doctus et ingenuo culpam defigere ludo.

hinc trahe quae dicis, mensasque relinque Mycenis

[merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small]

qui eum immolaret. et cum eum adultera moecho tradidisset immolandum, ille re cognita filios adultero comedendos apposuit. ex quo maximo crimine scripta tragoedia est. 9 hic Glycon tragoedus fuit Neronis temporibus. alii: Glyconem pantomimum significat. Glycon tragoedus populo mire placuit et ideo a Nerone manumissus est datis Vergilio tragoedo domino eius pro parte dimidia, quam possidebat, sestertiis trecentis milibus. nam dicunt * cum adhuc viveret, minax, staturae longae, corporis fusci, labio inferiore demisso, antequam subornaretur deformis, iocari nesciens. propter quod eum insulsum Persius dixit. 10 et Horatius ait [sat. 1, 4, 19] 'at tu conclusas hircinis follibus auras usque laborantes, dum ferrum molliat ignis, ut mavis, imitare.' 12 cornicaris novum a poeta verbum compositum. submurmuras et quasi cornicis voces profers. 13 stloppo dixit metaphoricos a ludentibus pueris, qui buccas inflatas subito aperiunt et totum simul flatum cum sonitu fundunt. 14 verba togae sequeris. id est apta paci vel forensia, quibus causidici in sermone cottidiano utuntur. toga est dicta, quod velamento suo corpus tegat atque operiat. est autem purum pallium forma rotunda et fusiore atque inundante sinu. et sub dextro veniens super umerum sinistrum ponitur. cuius similitudinem in operimentis simulacrorum vel picturarum aspicimus, easque statuas togatas vocamus. toga vero Romani in pace utebantur, belli autem tempore paludamentis. mensura togae iustae senas ulnas habebat.

apte iungatur.

sic scribis, ut sermo tuus urbane atque

bona compositione tantum, id est versificatione discedens a vulgo. 15 peritus mores obtrectare vitiosos scribendo satiram et obiurgationis animadversione corrigere, ut medici radere dicuntur carnem de vulneribus putrem, dum ad vivum perveniant, quo facilius curent. 17 de moribus corrigendis scribe

9 inuiso P cycloni P (gliconi superscr. manus recentissima)
10 camino ap schol. Hor. sat. 1 4, 19: camini P 11 cluso α
raucos P
12 quitecum P 13 stloppo 5

rodere Ppr. 16 ingenuo] u rasa in P ex ib?

teris p mycenas P

S

15 terens a

17 dicas

cum capite et pedibus, plebeiaque prandia noris.'
non equidem hoc studeo, pullatis ut mihi nugis
pagina turgescat dare pondus idonea fumo.
secrete loquimur. tibi nunc hortante Camena
excutienda damus praecordia, quantaque nostrae

Ju pars tua sit, Cornute, animae, tibi, dulcis amice,

[ocr errors]

ostendisse iuvat. pulsa dinoscere cautus

quid solidum crepet et pictae tectoria linguae.

tia hic ego centenas ausim deposcere fauces,

ut quantum mihi te sinuoso in pectore fixi,
voce traham pura, totumque hoc verba resignent,
quod latet arcana non enarrabile fibra.

cum primum pavido custos mihi purpura cessit
bullaque subcinctis Laribus donata pependit,

[blocks in formation]

et tragoedias praetermitte. 18 cum capite et pedibus dixit ad
superiorem sensum referens, ubi Atreum Thyestis filios coxisse com-
memoravit. cum ille minus quod comedebat agnosceret, capite et
pedibus filiorum oblatis intellexit. 19 pullatas nugas tragoedia-
rum ait propter tristes fabulas, et quod maxime pulla veste, id est
lugubri, tragoedi utebantur. legitur et bullatis, id est ornatis.

pullatis, palliatis graecis. 22 ad Annaeum Cornutum philo-
sophum, egregium virum, quia eius auditor fuit, loquitur. sententia
a Pythagora tracta, ille enim interrogatus quid esset amicus, re-
spondit quae Horatius sic posuit [od. 1, 3, 9] 'et serves animae
dimidium meae'. Persius autem ut aliquid novaret, permisit Cor-
nuto aestimare, quantam vellet propriae animae partem suam di-
cere. 24 hoc dicit: scis enim intellegere, quid sit integrum aut
vitiosum. ut idem supra [3, 22] ́respondet viridi non cocta fidelia
limo'.
30 dicit se poeta mox praetexta deposita Cornutum
sequi. praetexta puerilis est vestis qua usque ad sedecim annos
pueri utebantur. pavido ait timenti, quod sub metu paedago-
gorum praetextati sunt. 31 bulla genus est vestis puerilis
quam solent pueri deposita pueritia diis penatibus dare. vel certe
ornamenti genus est quod ante pubertatem habebant. ut Iuvenalis
[13, 33] 'dic senior bulla dignissime', id est qui dignus es dici
puer. subcinctis Laribus. quia Gabino cinctu dii penates forma-
bantur obvoluti toga supra umerum sinistrum et sub dextro.

18 in margine a

Jahnius 21 Secreti 5

sandinoscere Ppr.

plebi que P 19 bullatis ampullatis 22 quantaque ap: quandoque P 24 pul26 His P auxim Ppr. fauces P: uoces a torum P corr. p 29 Quo P

28 puta α
30 Cui a

31 succinctus α

arcanã P

cum blandi comites totaque inpune Subura
permisit sparsisse oculos iam candidus umbo,
cumque iter ambiguum est et vitae nescius error
deducit trepidas ramosa in compita mentes,
me tibi supposui. teneros tu suscipis annos
Socratico, Cornute, sinu. tunc fallere sollers
adposita intortos extendit regula mores,
et premitur ratione animus vincique laborat
artificemque tuo ducit sup pollice vultum.
tecum etenim longos memini consumére soles
et tecum primas epulis decerpere noctes.
unum opus et requiem pariter disponimus ambo
atque verecunda laxamus seria mensa.

non equidem hoc dubites, amborum foedere certo.
consentire dies et ab uno sidere duci:
nostra vel aequali suspendit tempora libra
Parca tenax veri, seu nata fidelibus hora

[merged small][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors][merged small]

32 Subura pars urbis frequentissima et illecebris plena. 33 candidus umbo synecdochicos pro toga. alioquin et in praetexta candidus umbo est. 34 secundum Pythagorae rationem, qui Y litterae similem vitam nostram esse dicebat. 35 ramosa compita dicit plures vias habentia, ut in stemmate rami sparsi solent esse. 36 ineuntem adulescentiam meam sapientiae contubernio et morali tuitione suscipis. et bene ait hic suscipis propter quod ait supposui. 37 sollers fallere ideo dixit, quia cum stultis obrepatur, sapientes oportet recte cognoscere ut ipsa emendatio lente ac sine tormento fiat, ne asperitatem doctrinae in ipsis rudimentis non tolerantes impatienter ferant corrigi. 40 artificem vultum, per artem factum, secundum intellectum simulacrorum quae ab artificibus finguntur. 46 hoc secundum astrologos dicit, qui dicunt nativitates hominum in sideribus constare. 47 in diversa eiusdem librae lance impositi aequale examen habuerunt. libra autem significat unum ex duodecim signis. mensurae vice fungitur in aequinoctio. ut 'libra die somnique pares ubi fecerit horas'. fatum, quod mutari nescit, libra coniunxit.

aequali libra, quia Vergilius [g. 1, 208]

horam nostram 48 quia tantum

33 sparsis B 35 Diducit Traducit Seruius Aen. VI 136 36 seposui αP: supposui floril. Frising. cum aliis suspicis P (pic in ras.) 37 tum a 40 Araficemque a 41 memini mè c. P cf. choliambum 3 45 fodere α 47 equalis α suspendit a P: suspendi quod ante probaram hunc uersum nectens cum duci, cf. Vahlenus ind. lect. Berolin. aest. 1888 p. 14. similiter uel et aut inter se respondere fecit Propertius III 21, 25 48 Perca α

ora P

« PreviousContinue »