hoc est quod palles? cur quis non prandeat hoc est?" his populus ridet, multumque torosa iuventus

ingeminat tremulos naso crispante cachinnos.

Сс

inspice, nescio quid trepidat mihi pectus et aegris faucibus exsuperat gravis halitus, inspice sodes" qui dicit medico, iussus requiescere, postquam tertia conpositas vidit nox currere venas, de maiore domo modice sitiente lagoena lenia loturo sibi Surrentina rogabit.

сс

ככ

сс

"heus bone, tu palles." nihil est. videas tamen istuc quidquid id est, surgit tacite tibi lutea pellis.'

at tu deterius palles. ne sis mihi tutor.

iam pridem hunc sepeli: tu restas?" "perge, tacebo." turgidus hic epulis atque albo ventre lavatur,

gutture sulpureas lente exhalante mefites.

sed tremor inter vina subit calidumque trientem
excutit e manibus, dentes crepuere retecti,
uncta cadunt laxis tunc pulmentaria labris.

85

90

95

100

86 aut multum ridet aut multum cachinnos ingeminat aut multum tremulos aut multum naso crispante. 89 sodes. aut sodalis aut antiquae affectationis est, adeo ut soluto eo quidam usi sint, ut Plautus qui per resolutionem sic ait [aul. 170] 'dic mihi, si audes, quae est ea quam vis ducere uxorem?' 92 de nobili apotheca. lagoena non valde plena, quae non impleatur nisi usque ad collum. vel quod vetustate decoquatur ac per hoc sese tamquam sitiens ebibat. 93 Surrentum oppidum Campaniae quod bona vina mittit. id est electa lenia vina Surrentina, cum sint fortissima. unde et Horatius [sat. 2, 4, 55] 'Surrentina vafer qui miscet faece Falerna.' 94 introducuntur monens et monitus loquentes, quorum alterna responsio est. 95 hydropicis luteus color est id est subcroceus. 96 aegrotus excandescit. ut dici solet: quid me mones? ego iam pridem tutorem meum extuli. 99 sulfureas mefites a loco fetido dixit qui in Italia graviter spirat. ut Vergilius [Aen. 7, 84] 'saevamque exhalat opaca mefitin'. per indigestionem vomitus sulfurei. 100 dicit calicem talem qui tertiam partem sextarii capit. aut tres heminas capientem.

om. α

92 silente P siciente p

91 uidet P curo alaturo ex lut- P rogabis rogauit pallens P palles p item in uersu 96 pelii α sepellitur istas P sepellii tu restas p 99 pulphereas a exilante α triental S 101 Excidit a

tur B

hinc tuba, candelae, tandemque beatulus alto
conpositus lecto crassisque lutatus amomis
in portam rigidas calces extendit. at illum
hesterni capite induto subiere Quirites.

сс

tange, miser, venas et pone in pectore dextram.

nil calet hic." summosque pedes attinge manusque. "non frigent." visa est si forte pecunia sive. candida vicini subrisit molle puella,

cor tibi rite salit? positum est algente catino durum olus et populi cribro decussa farina: temptemus fauces; tenero latet ulcus in ore putre, quod haut deceat plebeia radere beta.

105

110

103 sepultura tubis apud antiquos celebrabatur. ut Vergilius [Aen. 11, 192] 'it caelo clamorque virum clangorque tubarum'. candelae quoque in sepulturis ante mortuos praecedebant. ut idem Vergilius [Aen. 11, 142] 'et de more vetusto funereas rapuere faces'. beatulus dicit, non quod beatus sit, sed quia numquam splendidior habitu fuerit quam eo lecto quo effertur. aut certe quia Romanae consuetudinis fuit simpliciter efferre, merito etiam funeris ambitionem irridet. non quia μάκαρες et μακάριοι dicuntur mortui, non est enim Romanae consuetudinis, sed quia pretiosiore in funeribus veste stragula ceteraque etiam pauperculi exponebantur. hypocorismos derisum significat. oblitus unguentis foras exit mortuus de domo sua. sterni, ait, a defuncto pridie manumissi, id est liberti et cives Romani facti. capite induto, quia manumissi pilleati incedebant ante funus. subiere, quod plerumque ipsi manumissi manumissoris corpus portandum subirent.

104 multis

106 he

108 digitorum summitas sive in manibus sive in pedibus si frigida fuerit, infirmitatem significat. ergo nil calet et nil friget quod ait, aut ipsius aegrotum interrogantis verba sunt et aliter pronuntiandum est, quoniam ex cupiditate manuum summitates pedumque frigescunt, aut verba sunt respondentis. 111 fingis quod non possit os tuum delicatum cibos durissimos transglutire et panem non deliciose cribro decussum, sed plebeium, de populi annona, id est fiscalem. algente catino. non pulmentarium habente, sed misero egestuoso, quales sunt qui algent. positum est in catino olus, et posita farina. farinam nunc panem dicit, et hunc fingit gregalem et plebeium esse positum. 114 quod haut deceat, quod non oporteat,

Ppr.

104 grassisque P

107 dextra P

105 portas α 112 holus B

106 Externi α decusa Ppr.

indutos 114 plebia α

alges, cum excussit membris timor albus aristas;
nunc face supposita fervescit sanguis et ira
scintillant oculi, dicisque facisque quod ipse
non sani esse hominis non sanus iuret Orestes.'

IV

'Rem populi tractas' barbatum haec crede magistrum
dicere, sorbitio tollit quem dira cicutae

quo fretus? dic hoc, magni pupille Pericli.
scilicet ingenium et rerum prudentia velox
ante pilos venit, dicenda tacendave calles.
ergo ubi commota fervet plebecula bile,
fert animus calidae fecisse silentia turbae
maiestate manus. quid deinde loquere? "Quirites,
hoc puta non iustum est, illud male, rectius illud."
scis etenim iustum gemina suspendere lance

115

10

est

quod impatiens sit. radere hic exasperare dicit vulgariter.
alter sensus: non levibus aut popularibus cibis tui fastidii ulcera
possunt purgari. hoc est quod ait plebeia radere beta. radere
autem ait extergere, ut Horatius [sat. 2, 2, 24] 'hoc potius quam
gallina tergere palatum'. 115 tremebundus efficeris et pilos
erigis. aristas enim pro pilis posuit.

IV 1 hic de iis dicit, qui honoris cupidi supra modum aetatis
suae publici moderaminis gubernacula quaerunt suscipere, quod
significat per Alcibiadem, qui relictus a patre sub tutela Pericli,
prae nobilitate et divitiis puer rem publicam Atheniensium ad-
ministravit.
2 Socrates cum incriminaretur de turpi amore
Alcibiadis discipuli sui, venenum in carcere accepit quo puniretur.
3 merito dicit pupille Pericli, quia sub tutela Pericli avunculi
sui degebat, et tutores dicunt pupillos suos quibus tutelam gerunt.
5 pilos pro barba posuit. 8 Quirites abusive pro civibus.
Quirites enim cives Romani sunt. 10 revera scis iustitiam in
lance pensare, et ipsius dubiae lancis rectitudinem calles discernere,

115 Alget a 116 nun sine c Ppr. ira P qui plene scribere m solet neque ista notula uti nisi ad corrigendum 117 discique α facesque Ppr.

118 est α

IV de his qui ambigunt (i. ambiunt) honores B priori saturae continuat P 2 sorbiti tolli α dura α 3 dic o 5 periclis α 5 tacendaue P: tacendaque a 9 puto superscriptum manu recenti in P: puta etiam Priscianus GLK. III p. 65 illut utrobique P 10 gemina in geminae mutatum P

венечно

ancipitis librae, rectum discernis ubi inter
curva subit vel cum fallit pede regula varo,
et potis es nigrum vitio praefigere theta.
quin tu igitur, summa nequiquam pelle decorus,
ante diem blando caudam iactare popello
desinis, Anticyras melior sorbere meracas?
quae tibi summa boni est? uncta vixisse patella
semper et adsiduo curata cuticula sole?

сс

сс

expecta, haut aliud respondeat haec anus. i nunc,
'Dinomaches ego sum suffla 'sum candidus". esto,
dum ne deterius sapiat pannucia Baucis,

cum bene discincto cantaverit ocima vernae.'

ut nemo in sese temptat descendere, nemo, sed praecedenti spectatur mantica tergo.

.

et curvam regulam momentariae cognoscis? regulam dicit ipsum
momentariae stilum. aut regula nunc pro norma abusus est. est
enim ea vara.
13 iudices litteram theta apponunt ad eorum
nomina quos supplicio afficiunt. merito θῆτα ἀπὸ τοῦ θανάτου
id est a morte, et quod quasi habet telum suum. ideo quod triste
intellegitur mortis signum. unde quidam ait 'o multum ante alias
infelix littera theta'. 15 ante diem autem dicit in comitiis,
quia comitiales dicebantur dies, in quibus ad futuros honores ho-
mines designabantur. translatio est a canibus, qui cum blandi-
untur dominis, caudam movent. 16 Anticyra oppidum Phocidis,
ubi elleborum nascitur. merito pluraliter Anticyras dixit, ut ap-
pareat eius tam magnae insaniae unam sufficere non posse. Anti-
cyras tropicos dixit, neque enim ipsa civitas sorbetur, sed elle-
borum quod in ea nascitur.
18 curata c. s. chromatiarii
dicuntur id est colorarii, qui toto die in arena sunt vel in sole.
antiqui enim ungebant se et in sole erant, ut oleum corpus in-
biberet. ut Juvenalis [11, 203] nostra bibat vernum contracta
cuticula solem effugiatque togam'. 19 suffla, inquit poeta, id
est extende te et intumesce nobilitate, quod Cliniae et Dinomaches
filius sis. quorum Alcibiades filius traditur fuisse.
pannucea vul-
gariter pro pannosa dixit, id est pannis obsita. 22 praecincti
tunica linteo amiciuntur. vernae dicuntur qui Romae nati sunt
aut servi domi nati. 24 Aesopus apologorum scriptor dicebat
unumquemque hominem duas manticas ferre vitiis plenas, et in ea

13 est a P.

inhunc AP sed
осума ар

Ed. III

14 puelle α 16 Desinas α merecas α 19 prior n erasa in P 21 pannucea α 22 23 Tunc nemo p

3

quaesieris 'nostin Vettidi praedia?': 'cuius?'
dives arat Curibus quantum non miluus errat.'
'hunc ais, hunc dis iratis genioque sinistro,
qui, quandoque iugum pertusa ad compita figit,
seriolae veterem metuens deradere limum,

club Ingemit "hoc bene sit" tunicatum cum sale mordens

flab

caepe, et farrata pueris plaudentibus olla
pannosam faecem morientis sorbet aceti?'

at si unctus cesses et figas in cute solem,

25

30

quae ante pectus est, aliena vitia, in ea vero quae a tergo est, nostra. eoque evenit ut aliena potius delicta quam propria videamus. Zopyrus physiologos de vultu hominum mores agnoscebat. qui cum ad Socratem veniret, ait ei libidinosus es'. at illum iniuriis discipuli afficere voluerunt, quod de magistro eorum iniuriose locutus sit. tunc ille ait parcite, sum quidem libidinosus, sed meum est ipsam libidinem vincere'. 25 Vetidium quendam dicit 26 Curibus, quod

in Sabinis possidentem praedia non pauca.
nomen loci est, unde et Iuno Curitis dicitur, quia ibi vehementer
colitur. dici solet secundum proverbium 'quantum milvi volant'.
inducit ergo per Vetidium diis iratis et malo genio natos, qui cum
divites sint, esuriunt et sale et caepe vescuntur et poscam etiam
in sacrificio libant, dum non velint dolium vini reserare.

28 compita sunt loca in quadriviis quasi turres, ubi sacri-
ficia finita agricultura rustici celebrabant. merito pertusa, quia per
omnes quattuor partes pateant. vel vetusta. aut compita proprie
a compotando id est simul bibendo, pertusa autem, quia pervius
transitus est et viris et feminis. vel compitum est non solum in
urbe locus in quem plurimis viis itur, sed etiam viae publicae ac
deverticuli aliquot confinium, ubi aediculae consecrantur patentes.
ideo pertusa ad compita. in his fracta iuga ab agricolis ponuntur
velut emeriti et elaborati operis indicium, sive quod omne instru-
mentum existiment sacrum. vel compita dicuntur, ad quae plura
itinera competunt.
29 seriola est orcarum ordo directus vel
30 tunicatum, multis coriis purgatum.
31 pueri pultes amant. 32 mira auxesis. non boni vini
set in aceto morientis. saepe enim videmus ut evanescente sapore
corrumpatur. quod vulgo vappa dicitur.

vas fictile vini.

25 Quaesieri cum s super adiecta P Quesierit a

uettidis p uictidi α 26 miluus erat a miluus oberret florilegium

Frisingense (mus. rhen. 43 p. 502)

Ppr. 31 farrata P: fariratam α
frigas africas p

uettidi P:

29 ueteris α

30 mordes