Page images
PDF
EPUB

(5-1)-Libertas autem politica propriè est libertas à coactione quâ populus nonnisi cum suo consensu, imperia dominantium accipit. (HORNII apud Boxhorn, p. 63). na

Tyrannis maximè sunt inimici qui libertati populi patrocinantur. (POLYB. 6 lib. 8).

(52) Parentum liberos omne jus esto relegandi, vendendi et occidendi. (L. 1 Romuli XVII lex).

In liberos justis ex nuptiis quæsitos patri jus vitæ, necis, vendendique eos jus esto. (12TAB.LXXIX)

(53) In potestate dominorum sunt servi, quæ quidem potestas juris gentium est: nam apud omnes peræquè gentes animadvertere possumus dominis in servos vitæ necisque potestatem fuisse..... hoc tem pore nullis hominibus (qui sub nostro imperio sunt) licet causâ legibus cognitâ, in servos suos supra modum sævire... major asperitas dominorum coercetur: nam Antoninus vendere..... expedit enìm republice ne suâ re quis malè utatur. (Instit. lib. 1 t.8).

Lex, lux et via vitæ. (PROV. 6. 23).

(54) Viene muy al caso citar aqui el siguiente apólogo de Antístenes discípulo de Sócrates: "De»cretaron un dia las liebres la igualdad de dere

chos entre los animales. La única respuesta que » dieron los leones fué enseñar sus garras y sus "dientes". (V. Diog. Laërt.)

(55) Los Egipcios representaban á la Igualdad bajo la forma de una golondrina; porque esta ave

distribuye con suma igualdad el alimento á sus hijuelos. In fætu summa æquitate alternant cibum. (PLIN. Hist. nat. lib. 10 c. 33.)

Equalitas mater est justitiæ, cæterarum virtutum dux et magistra. (S. AMBR. tract. de mansionibus).

Aquabilitas inter cives et pro conditione cujusque suus honor, locus et gradus assignatus; partium in rep. diversarum justum quoddam inter se temperamentum, ne una pars alteram opprimat, ut nimium possit: deniquè ea constituti statûs et reip. forma otiique dulcedo que faciat ut omnes sint contenti præsenti rerum statu. (ARistot).

(56) Lex autem quædam ratio est quæ, supremorum magistratuum auctoritate vel communi consensu definita, aut jubet quid et quòmmodò quidque agendum sit, aut quod non agendum vetat, boni omnium obtinendi aut declinandi mali causâ; constans quidem et sine affectu, sine gratiâ, sine odio magistratus. (CICERON).

(57) Omnis enim pæna non tàm ad delictum quàm ad exemplum, pertinet. (CUJAS, sobre el título del código penal).

(58) No trato de averiguar si el delincuente que ha sufrido un castigo en este mundo, debe experimentar otro en la otra vida: solo sí me parece que en ningun caso toca al hombre denunciar á su semejante á un Dios vengador.

(59) Su doctrina era la siguiente: "Dios es su principio y su fin, padre de ambos, eterno sin es

tar en el tiempo, y presente en todas partes sin estar en ninguna. Para él no hay presente ni futuro: está en todo y fuera de todo; todo lo ha creado y lo gobierna: es inmenso, infinito, indivisible: su poder es su voluntad" Toda esta algarabía tan larga y tan ridícula, hubiera movido á compasion á un sectario ilustrado del Kantianismo; y segu→ ramente su autor, no merecía la muerte á que le condenaron sus crueles é ignorantes adversarios.

2

[ocr errors]
[ocr errors]

(60) Carlos de Valois le mandó ahorcar despues de la muerte de Felipe el Hermoso. Se rehabilitó su memoria y se reintegró en sus bienes á su familia.

(61) Era superintendente de rentas, y le ahorcafon en 1943, á la edad de 62 años: se cree que murió inocente, pues había dado sus cuentas con la mayor exactitud.

(62) Multorum supplicium clades est, non medicina. (Tácito, Ann, 49, 3).

(63) Nulla quies gentium sine armis, nec arma sine stipendiis, nec stipendia sine tributis habere possunt. (TÁCITO).g

(64) Mal que le pese al abate Mably, que creyó haber dicho una gran cosa imprimiendo esta sentencia: "Se dice que todo trabajo merece recompensa expresion de esclavos. El magistrado, se añade, abandona sus negocios propios, y es muy justo que el estado le indemnice: expresion de oficinista."

(65) Ex illis opibus nihil unquam imminui debet aut alienari, et si negligentiâ et improviso consilio magistratuum quid imminutum sit, semper ági potest repetundarum. Nam quidquid publicum est expedit continuè augeri, neque prescriptione temporis, ut jurisconsulti loquuntur, adversus rempublicam uti licet; ut enim pupillo negligentia tutorum ita reipublicæ non debet nocere negligentia magistratuum; cùm instar populi tutorum sint. (Boxн. c. 10 pág. 145).

(66) Vias publicas lapidibus sternere, flumina pontibus jungere, muros civitatum reficere, adque eam redigere securitatem, quàm diabolicæ oppugnandi artes atque instrumenta hodiè requirunt, munimenta locis opportunis, templa idem et nosodochía, Gerontocomía, orphanotropheia constituere, pórticus et bibliothecas aperire, deniquè sistere ruinas solitudinem pellere, ingentia opera eodem quo extracta sunt animo, ab interitu vindicare, etc., hæc sunt structure principis curas exercere digna. (FORSTN.).

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

(67) La ciencia de hacienda consiste en saber asignar, percibir y distribuir las rentas públicas de un modo ventajoso al gobierno y á la nacion. El órden en las rentas de un estado es el principio y la condicion esencial de toda economía, y la verdadera fuente de la felicidad pública. Los que no saben lo que es hacienda, no hallan otro recurso que los empréstitos, el aumento de contribuciones, y hacer rebajas en los sueldos.

(68) Es porque los atrae la dulzura del clima;

y así los Escitas, los Tártaros, los Godos, los Vándalos, los Borgoñeses, los Normandos y los Francos invadieron las provincias meridionales. Sin embargo Sesostris extendió sus conquistas hasta el Tanais, aunque no disfrutó mucho tiempo de ellas.

(69) Disciplinam militarem matrem et nutricem triumphorum Romanorum. (VAL. Max. 1. 2 cap. 8).1

(70) Facilè vincuntur ii qui, omissâ curâ communium et publici exercitus habendi, ad respectum rerum quisque suarum advertuntur, et ad tuendas suas quisque urbes discedunt. (TIT. LIV. lib. 9 DECAD).

(71) Belli quidem finis est justitia. Pacis autem aliud quiddam excellentius amicitia scilicet et unio. (PROCLUS, de anima et dæmone. V. JAMBLIC. pág. 237).

(72) 1

[ocr errors]

Cæsar in omnia præceps, Nil actum reputans si quid superesset agendum, instat atrox. (LUCAN).

(73) Nihil tuto in hoste despicitur, et quem spreveris valentiorem contemptu reddideris. (QUINT, CURC. 1. 4)!

(74) Facilè funditur acies in quâ nulli sunt aut servantur integri qui lassis et defessis pugnando militibus succedant; funditur facilè hostis quem jâm lassum et defessum integra copiæ adoriuntur. (Liv. lib. 9 DECAD).

« PreviousContinue »