Page images
PDF
EPUB

Peccato indulgere. Ph. 3. 113.
Peccatum corrigere. At. 181.

sedare. Ter. Adelph. 5. 1.

Peccato carere. Fam. 77..
PECTUS est pars anterior thoracis a gula us-
que ad ventrem. Non tamen solum pro su-
perficie thoracis ponunt Latini, sed etiam
pro iis, quæ sub pectore sunt; scilicet pro
corde, pro animo, cogitatione, et similibus.
Toto pectore amare, Ph. 2. 166.

de re aliqua cogitare. At. 207..
in aliquid incumbere. Fam.

149..
Pectus onerare, vel complere copia rerum
plurimarum. Rb. 154.
PECULATUS est crimen ejus, qui publicam pe-
cuniam avertit.

→ accusari. Rh. 4..

damnari. Qr. 2. 155.
PECUNIA. Pecuniæ significatio late apud Ju-
risconsultos patet, laxaque ditionis est;
quam etiam generatim Latini pro fortunis,
divitiis, vel nummis ponunt. Unde vero ap-
pellata sit, indicant sequentes Columella, et
Plinii loci. Columella Lib. 6. Itaque sicut
veteres Romani præceperunt, ipse quoque
censeo tam pecorum, quam agrorum cul-
tum pernoscere: nam in rusticatione vel
antiquissima ratio est pascendi, eademque
quæstuosissima. Propter quod nomina
quoque et pecuniæ et peculii tracta viden-
tur a pecore, quoniam id solum veteres
possederunt, et adhuc apud quasdam gen-
tes unum hoc usurpatur divitiarum genus.
Plinius Lib. 33. Cap. 3. Servius Rex pri-
inus signavit æs. Antea rudi usos Romæ
Remæus tradit. Signatum est nota pecu-
dum: unde et pecunia appellata.
Pecuniam imperare. Or. 3. 87.. 178. Or. 2.
151.. Or. 1. 275..

corrogare. Cæs. de B. C. lib. 3.
conciliare. Or. 1. 136. 137.

parere. Ph. 1. 76.
curare. Fam. 75.
conflare. Or. 3. 18.

facere. Or. 1.112.135. Ph. 2. 103. conficere. Id est facere, quærere. Or. 1. 104. Or. 2. 72. . 150. et al. exhaurire. Or. 2. 163.. redigere. Or. 1. 63.. Or. 2. 86.

Or. 3. 128..

87..

24..

Pecuniam attribuere. Fam. 28.. Attributa pecunia est, quæ in stipendium militum de arario a Tribunis Quæstori adnumerari sor let. Cicero in Pisonem: Nonne sestertium centies et octogies ex ærario tibi attributum Romæ in quæstu reliquisti? Or. 3. 98. Erat igitur proprie attributa pecunia ea, quæ Imperatoribus ad provincias euntibus assignabatur. Sed in quodcunque negoz tium assignetur, attributum hodie vocari potest. Tribuni igitur ærarii secundum Asconium Padianum ea munera obibant, que nunc generales Receptores obeunt, attributam pecuniam Quastoribus provincialibus adnumerantes ex ærario promptam. Secundum Varronem ii erant, qui militibus ipsis protinus adnumerabant : qui nunc Thesau rarii sunt bellici. Hæc igitur diversis temporibus varie constituta fuerunt.

155..

ascribere, vel perscribere. Or. 2,

Ad pecuniam venire. Rh. 134.
Pecuniam alicui venire. Or. 1. 115...

ad aliquem pervenire. Fam. 76.. Or. 3. 123.. 124.

cogere. Or. 1. 68. 96. 132..

186..187.278. et al.

196..

[ocr errors]

construere. Or. 2. 63.
congerere. Or. 3. 196..
coacervare. Or. 2. 63. 80.. Or. 3.

parare. Ph. 3. 106.. crescere. Juven. Saty. 14. Pecunia abundare. Or. 1.7. In pecuniam invadere. Or. 1. 19.. Pecuniam corripere. Or. 1. 67. 114.. avertere. Or. 1. 78. 83. 137..

185.

auferre. Fam. 76.

effundere. At. 32.. Or. 3. 206.

dissipare. Or. 3. 206. At. 304... dilapidare. At. 329.

Pecunia adesa. Or. 1.7.

Pecuniam devorare. Or. 1. 188. Or. 3. 99.
exhaurire. Or. 2. 86.

PENNA Avium est.
Pennas incidere. At. 55. .
renasci. At. 55..

PENSIO est id, quod pro re aliqua solvitur : id
est quod datur pro rei alicujus usu, aut agri,
aut domus.

exigere. Fam. 76. At. 271. Or. 3. Pensionem debere. Or. 3. 181..

commutare. Fam. 29. 269. Or. 2.

solvere. At. 262.

dissolvere. Or. 1. 187..246.

numerare. At. 70. . 262..

dare. Fam. 75. At. 28. Or. 1. 260.

Or. 3. 205.

credere. Fam. 7..
legare. Rh. 222.

erogare. At. 295. Or. 1.185. 245..
pendere. Or. 2. 86. Or. 3. 70.
decernere. Fam. 179. At. 295, 312.

exigere. Fam. 92.

solvere. At. 251. Or. 1.53.. PENSUM proprie est manipulus lanæ, vel lini, qui pendet ex colo, et fuso trahitur. Unde pensa trahere dicimus pro eo, quod nere. Ovidius Fast.2. Lumen ad exiguum Famulæ data pensa trahebant. Per translationem vero pensum est, quasi dicas cogitatum, sive meditatum. Ponitur etiam velut pro munere, vel officio, vel susceptis in re aliqua persequenda partibus. Ducta translatione ab Ancillis pensa deducenda a Matronis capientibus. Ex qua metaphora locutiones deri

vatæ vel ad officium pertinent, vel ad cogi- | Periculum facessere. Or. 1. 61..

tationem referuntur.

Pensum exigere. Or. 1. 171.

conficere. Plant. 571. 750.

injicere. Or. 1. 301.

afferre. Fam. 120. Ph. 3. 31. inferre. Or. 3. 3. Ph. 3. 43.

absolvere. Var. de re Rust. lib. 2. In periculum includere. Or. 2.50.

cap. 2.

Pensi nihil esse. Liv. Dec. 5. lib. 4.

habere. Salust.

PENURIA dicitur inopia rei cujuslibet: quam
tamen proprie nonnulli dici volunt earum
rerum, quæ in penu recondi solent.
Penuriam magnam esse rei alicujus. Rh.
165. Ph. 3. 108.

PEREGRINITAS a peregrinatione longe dif-
fert. Peregrinatio enim in actione itineris,
vel via est, et in loci mutatione. Peregrini-
tas vero vel in verbis, vel in rebus esse po-
test: et vocamus peregrinitatem novam quan-
dam formam et inusitatam.
Peregrinitatem infundere. Fam. 134. .
PEREGRINUS idem est quod advena, hospes,
incola, alienus, externus.
Peregrinum olere. Rh. 146..

sonare. Rh. 146.

PERFIDIA est fidei minime observatæ vitium, iniquitas, perversitas.

decipi. Or. 1. 36..

Perfidiam alicujns increpare. At. 308.. PERFUGIUM est portus, arx, vel præsidium. præbere. Or. 2. 188..

-- esse alicui. Or. 2. 19.

habere. Fam. 105. Ph. 3. 12.

Perfugio uti. Or. 1. 129.
Perfugium obstruere. Or. 2. 182.
Perfugio excludere. Fam. 71..
PERICULUM est discrimen salutis, vel dimi-
catio. Ponitur etiam pro experimento.

facere: Id est experiri, vel ten-
tare. Or. 1. 59. 72.. Or. 3. 76. 93..
197.
Periculo alicujus aliquid fieri. Ex hoc no-
mine elegans manat loquendi genus: ut,
cum dicimus aliquid alicujus periculo fieri ;
vel cum asciscuntur pronomina, meus, tuus,
suus, noster, vester. Rem autem alicujus
esse, vel fieri periculo dicimus, aut nostro
etiam periculo, cujus periculum, et dam-
num in illum, vel in nos impendet, et re-
dundat, si quod accidat. At. 59.85.. 212..
Or. 1. 148. 246. et al.

Periculis cingere. Or. 2. 9..

Periculum esse a. Fam. 267. Or. 1. 259. . vel ex re aliqua. Ter. Heaut. 3. 1.

- esse alicui. Teren. Heaut. 5. 2. instare. Fam. 176. . 191.. impendere. Fam. 112. Or. 1. 23.. · magnum alicujus agi: Id est aliquem in magno esse periculo`; vel magnum ei periculum instare. Or. 1. 2. 60. Periculo se offerre. Or. 2. 117. In periculum se mittere. Rh. 17.. committere. Rh. 65. inferre. Or. 3. 59.. In periculum venire. Or. 2. 137. Periculum suscipere. Ph. 1. 53. Rh. 37.. adire. Ph. 3. 100.. Rh. 205..

Or. 1. 36..

In periculo esse. Fam. 59. At. 102..
Periculum subire. Fam. 246. Rh. 235.
negligere. Fam. 235.

Periculo defungi. Or. 1. 21. . vel perfungi.
Or. 2. 124. .

Periculi declinatio. At. 34. . Or. 2. 48..
Periculum communicare. Ph. 3. 100..
refugere. Fam. 163.
deprecari. Ib.

subterfugere. Fam. 241.
depellere. Or. 2. 21. 105.
propulsare. Or. 1. 19.. 275..

Or. 2. 203.

A periculo prohibere. Or. 2. 7.
Ex periculo eripere. Or. 2. 32.

periculis extrahere. Or. 3. 5.
Periculis liberare. Fam. 154.
Extra periculum esse. At. 184. .
A periculo abesse. At. 229.
Periculo vacuus. At. 169. 304. Or. 2. 118.
et al.

Periculi expers. Fam. 58. .
PERJURIUM est fidei, vel jurisjurandi vio-
latio.

meditari. Or. 1. 204.
Perjurio latebram quærere. Ph. 3. 73..
Perjurium confirmare. Or. 1. 204.
PERNICIES est calamitas, vel exitium.

Periculum esse, ne. Rh. 102.. At. 15.. In perniciem incumbere. Or. 2. 138.

Ph. 1. 163. 251.

denuntiare. At. 35.

In periculum vocare. Or. 2. 6.

adducere. Or. 3. 209..
arcessere. Or. 2. 96.

Periculum alicui curare. Or. 2. 146.
comparare. Or. 2. 164..

moliri. Or. 3. 3.

struere. Fam. 85..

conflare. Or. 2. 169.

19.. Or. 2. 243. .

creare. Or. 1. 64. . 127.

Perniciem moliri. Or. 2. 98.

comparare. Or. 2. 104... In perniciem incurrere. Ph. 2. 73.. Perniciem depellere. Or. 2. 230.. PERPENDICULUM instrumentum est Fabri materiarii, seu comentarii; quo plumbo a filo, et gnomme pendente rectitudo, seu obliquitas operis perpenditur, id est examinatur. Vel est linea laterum æqualitatem a summo ad imum latitudine probans.

intendere. At. 33... Or. 1. 8. Ad perpendiculum aliquid facere. Id est

procreare. At. 37.

exacte, ut nihil supra. Plin. lib, 35. cap. 14.

PERSEVERANTIA est constantia.

Perseverantiam retinere. Or. 2. 278. Or. 3. ↑ Ad pedes alicujus se abjicere. Fam. 49. At. 55. vel sternere. At. 156.. vel projicere. Or. 3. 8..

211..

PERSONA varie a Latinis ponitur. Modo enim
pro homine, vel hominis statu accipitur.
Modo pro onere, vel quibusdam quasi agendi
partibus, munere, officio. Modo pro fabu-
larum actore. Modo pro conficta facie.
Personam imponere. Or. 1. 287.. Or. 2.
75. 125. 168.. et al.

suscipere. Rh. 98. Or. 1. 8.
sustinere. Rh. 118. Or. 2. 125.

Or. 3. 95. 205..

219..

gerere. Ph. 3. 23.. 25.

tenere. Rh. 147..

- jacere. At. 312. Or. 1. 262. 200.. vel volutari. Or. 3. 28. Pedibus stipendia facere. Liv. Dec. 1. Ad pedes se dare. Plaut. 213.

desilire. Cæs. de B. G. lib. 4. Pedem tollere. At. 22. PESTILENTIA loci est; et opponitur salubritati. Pestilentiam esse in aliquo loco. Fam. 232.. abire de aliquo loco. Fam.

232..

tueri. Rh. 171.. 179.. Or. 3. PESTIS est pernicies, vel calamitas.

[blocks in formation]

Pestem machinari. Or. 2. 97.. Ph. 2. 73.

[blocks in formation]

Perturbationem afferre. Fam. 172. Ph. 2. PETITIO accipitur aliquando pro honorum

93..

In perturbationem incidere. Ph. 3. 26... Perturbatione commoveri. At. 87. incitari. Ph. 3. 5..

exanimari. Fam. 124. .

In perturbatione versari. Or. 2. 164. .
Perturbationi succumbere. Ph. 3. 13..
Perturbatione vacare. Ph. 3. 14.
PES incipit a malleolis, finit ad ungues. Pra-
ter hanc vulgarem significationem ponitur
usitate pro pedali spatio. Ponitur item pro
fune nautico, quo in navi tenditur velum.
Ponitur quoque pro mensura metrica.
A pedibus servus. Id est quo in itinere fu-

ciendo utimur. At. 122.

Ex pedibus laborare. Fam. 141.
Pedibus proficisci. Liv.

ambitione, et ambitiosorum studio. Ali-
quando vero pro actione sumitur. Præterea
aliquando invadentis, vel adorientis est ; ut
sunt petitiomes captantium hostem ad pla-
gam inferendam: quibus vitationes et de-
clinationes opponuntur.

Ad honorum ambitionem pertinens.
Petitionem adornare. Or. 2. 135.
Petitioni se dare. Fam. 208.
Petitionem oppugnare. Fam. 14. .
Cum est adorientis.

Petitiones effugere. Or. 2. 100..
declinare. Or. 2. 100..
vitare. Or. 2. 100..
PETULANTIA modestiæ opponitur.
In petulantiam incidere. Fam. 85.
Petulantia uti. Or. 3. 270..

iter facere. At. 72. vel conficere. Petulantiam frangere. Or. 3. 86. Or. 3. 31..

ire. Or. 2. 205.. venire. At. 41. vel reverti. Or. 1. 94.

255.

ingredi. Ph. 3. 83..

transire. Cæs. vel transmittere. At.

PIETAS est, per quam sanguine conjunctis patriæque benevolis officium, et diligens cultus tribuitur. Vel est justitia, aut gruta voluntas in parentes. Vel est justitia adversum Deos. Et sæpe pietas, charitas, et bonitas quasi idem valere videntur.

Pedem ponere. At. 204. . Or. 3. 141. 169.. Pietatem colere. Fh. 3. 128. 189. Ph. 1. 121.

conferre. Or. 2. 269.

referre. Fam. 162. Or. 3. 241. Pedibus trahi. Designatur per hoc loquendi genus pessimus quidam rerum status, vel quædam velut desperatio; vel exprimitur ad calamitatem assensus. Cic. Fam. 7. Trahantur per me pedibus omnes Rei; non laboro. Fam. 210. Idem ad Att. 4. Per me ista pedibus trahantur. At. 65. Nec pedes, nec caput habere. Dicitur res nec pedes, nec caput habere, cujus exitus difficilis est, et ita implicatus, ut desperari potius debeat, quam in spe ulla esse. Fam.

109..

Pietate summa esse. Or. 2. 202.
Pietatem præstare alicui. Rh. 175. .
PIGMENTUM. Pigmenta dicuntur colores
Pictorum. Sunt etiam unguenta, quibus
utuntur puellæ ad venustandam faciem.
Per translationem vocamus pigmenta colores
rhetoricos; vel mendacia et fraudes.
Pigmenta aspergere. Ph. 2. 85. vel resper-
gere. Ph. 2. 118.

PIGNUS est, quod datur, ut creditor sit secu-
rus rei creditæ: sic pro fiducia, vel securi-
tate accipietur. Græci hypothecam vocant,
quasi ob fidem debiti suppositum. Tam de
immobili, quam de re mobili dicitur. Porro
pignus sæpe dicimus, cum aut munus nos-

trum, aut aliquid simile, pignus esse amoris | Plausum captare. Ph. 1. 188..

et benevolentia volumus; id est indicium,
sive documentum et argumentum idoneum,
vel etiam signum certum. Adde, pignora
aliquando pro filiis accipi: quoniam filii vi-
dentur tanquam pignora inter virum et uxo-
rem esse, tum vinculi, ne alioqui divortium
fiat; tum charitatis. Adde item, pignus
appellari id a Latinis aliquando, quod de-
ponitur ab iis, qui simul decertant. In qui-
bus omnibus significationibus tam translate,
quam proprie, usurpatur.
Pignus dare. At. 124. Or. 3. 153.. 274..
Pignori dare. Plaut. 452.

Pro pignore tradere. Or. 3. 79.
Pignoribus ablatis coercere. Id est quod vul-
go dicimus, per bonorum captionem cogere.
Rh. 143.

PIGRITIA est negligentia, ignavia, vel iner-
tia, metus consequentis laboris.

[blocks in formation]

tradere. At. 302.. In eodem pistrino eundem vivere. Id est in eadem servitute et calamitate. Rh. 121.. PLAGA variis significationibus est apud Latinos. Interdum enim plagæ dicuntur rariora retia ad capiendus feras. Alia est plage significatio; cum ponitur pro Cali, vel Terra spatio amplissimo; quod etiam clima, et tractus dicitur. Ponuntur quoque plagæ pro tapetibus, vel stragulis. Ponitur præterea plága pro vulnere, vel percussione. Ex hac significatione transfertur nonnunquam; et tunc idem est, quod calamitas, damnum, exitium, vel offensio. Plagam facere. Rh. 219..

injicere. Or. 2. 135.

infligere. Or. 3. 33.

imponere. Or. 3. 12..

excitare. Or. 3. 25..

dare. At. 53. . 320. Ph. 3. 90..
impertiri. At. 33.
tribuere. Or. 3. 160.
mori. At. 34.

ingeminare. Virg. Æn. 1. 747.
PLORATUS, us, ui, est actus plorandi.
Ploratum edere. Ph. 1. 179..
Ploratibus omnia passim sonare. Liv. 1. 29.

c. 17.

POCULUM est scyphus, in quo bibitur.
dare. Or. 2. 23..
exhaurire. Or. 2. 24.
Poculis majoribus poscere. Or. 1. 89.、
PODAGRA est dolor artuum, vel pedum.
Podagræ doloribus cruciari. Ph. 1. 184..
་ ardere. Ph. 1. 127.

POEMA est Poetarum opus.

facere. Rh. 103. Or. 3. 94.. Ph.

1.40..

[blocks in formation]

solvere. Or. 3. 118. vel persolvere. Ph. 3. 103..

luere. At. 43. 280.. Or. 2. 181.. reddere. Id est luere. Sal.

Pœna teneri. At. 309.

In pœna esse. Or. 3. 139.

- pœnis hærere. Or. 3. 112. Poenam effugere. Fam. 266. .

accipere. Fam. 261. Or. 3. 12. 212. Poena liberari. Rh. 102. Ph. 1. 183. . Ph. 2. 15.

PLAUSUS est secunda admurmuratio, et vox
populi studium suum indicantis.
Plausum quærere. At. 124. Or. 2. 45. Ph.
1.229..

POMPA dicitur omne spectaculum, et apparatus solemnis cum ostentatione, et specie quadam triumphi. Sic dicitur pompa nuptiarum, sacrorum, funerum.

Petitio plena pompa. De Pet. c. 40.

Pompa lictorum. 2. Fam. ep. 16. Pompam adhibere in dicendo. Rh. 136. PONDUS proprie est, quod librando ad stateram ponderatur. Sed quoniam, quod proprie ponderosum est, hoc grave esse videmus, fit, ut pondus translate a Latinis pro gravitate dicatur; et res etiam, vel homo nullius ponderis vocetur, qui nullo numero est, et pro nihilo ducitur.

-afferre. At. 143.

accedere. Fam. 182. .

habere. Fam. 12.. 31. Rh. 177. Ponderis. Fam. 30. 259. . vel pondere esse.

h. e. pondus habere. At. 154. . PONS generaliter significat omne, per quod super aquas transimus. Unde et pro scala navium quandoque ponitur.

Pontem facere. Fam. 157.. Or. 3. 33. efficere. Cæs. de B. G. lib. 7. interrumpere. Fam. 157. . interscindere. Ph. 2. 171.. disturbare. Rh. 4.. Id est suffragia. rescindere. Id. l. 1.

reficere. Cæs. de B. G. lib. 7.
De ponte dejici. Pro Sex. Rosc. 99.
POPINA est ganeu, vel culina.
Popinam inhalare. Or. 3. 82.
Ex popina extractus. Or. 3. 83.
PORTICUS est ambulatio, exhedra, xystus.
Porticu ædes cingere. At. 66.
PORTIO idem est quod purs.

Pro rata portione. Id est pro rata parte. Ph.

3. 128..

PORTORIUM dicitur vectigal portus, vel fluminum, vel lacuum, vel stagnorum. Ñam et portitor ille dicitur, qui traducit homines, ac vehit navigio vel de navi ad littus, vel ad ulteriorem fluminis, lacus, stagnive ripam.

Portorium imponere. Or. 3. 98.

locare et conducere. Rh. 52. Portorii nomine aliquid exigere. Or. 1. 278. Portorium dare. Or. 1. 144. .

tollere. Id est abolere. At. 31.. PORTUS est locus conclusus, in quem importantur merces, et unde exportantur. Vel ad quem applicant naves, et in quo persæpe hiemant. Translate pro perfugio usurpatur; ducta translatione a nautis, qui adversa tempestate jactati, sese in portum, si portum nancisci possunt, recipiunt. Ex portu prodire. Cæs. de B. C. lib. 3. progredi. Cæs. de B. C. lib. 3. In portum cogere. Rh. 74.

compellere. Cæs. de B. C. lib. 1.
conjicere. Rh. 74..
invehi. Or. 2. 124..
deferri. Rh. 4.

se recipere. Cæs. de B. C. lib. 2.
venire. Ph. 3. 92. vel pervenire.

Cæs. de B. G. lib. 4.
Portum capere. Cæs. de B. C, lib. 4.

tenere. Fam 15..

In portu navigare. Hoc proverbio significamus, nos jam a periculis abesse, Propterea quod

VOL. III.

qui mediis adhuc in fluctibus navigant, hi ventorum et astus arbitrio navigant. Contra, qui jam intra portum sunt, nihil habent negotii cum undis ac ventis: Ter. And. 3. 1. 22. Unde vulgatissima metaphora hominem, in cujus præsidio conquiescimus, portum appellamus. At. 276. Or. 1. 267. Ph. 3. 38. Et qui sese ad tranquillam tutamque aliquam vitæ rationem traducunt, in portum se recipere dicuntur.

In portu esse. Id est in tuto. Plaut. Merc. 4. 7.49.

impingere. In portu impingere per proverbium dicuntur, qui statim principio peccant. Ducta metaphora a nautis, qui vix dum anchoris solutis, et nave vento commissä, in saxum incidunt, vel naufragium faciunt. Quint.

POSSESSIO. Possessionem ita interpretamur, ut aliquando proprietatem et usum, sive actum possidendi agri, aut ædificii, non agrum, aut ipsum fundum significet. Aliquando vero bona ipsa designet. Sic igitur erit pro jure possidendi, vel pro re possessa. Possessio quoque, ut possidere, non solum bonorum est, sed rerum etiam aliarum.

In possessionem mittere dicitur Judex ex edicto, qui rem alterutri litigantium adjudicat. Or. 1. 14. . 63. .

Possessionem dare. Fam. 105. 107.. Rh. 224.. Or. 3. 172.

In possessionem irruere. Rh. 88..

proficisci. Or. 1. 16. vel venire. Or. 1. 15. Or. 2. 89. Ph. 3. 27.

Possessionem

108.

pedem ponere. Or. 3. 189. usurpare. Rh. 153. occupare. Fam. 104.. 147. habere. Fam. 204. . Or. 2.

[blocks in formation]
« PreviousContinue »