Page images
PDF
EPUB

agitur, quem admodum quid cuiusque fiat, aut quem admodum quis rem uel ius suum conseruet, aut quomodo alienet aut amittat.

II

Seruitutes rusticorum praediorum sunt hae, iter, 5 actus, uia, aquae ductus. iter est ius eundi ambulandi homini, non etiam iumentum agendi. actus est ius agendi uel iumentum uel uehiculum: itaque qui iter habet, actum non habet: qui actum habet, et iter habet, etiam sine iumento. uia est ius eundi 10 et agendi et ambulandi: nam et iter et actum in se uia continet. aquae ductus est ius aquam ducendi per fundum alienum. 1 In rusticis computanda sunt aquae haustus, pecoris ad aquam adpulsus, ius pascendi, calcis coquendae, harenae fodien- 15 dae. 2 Traditio plane et patientia seruitutium inducet officium praetoris.

III

1

Aedificia urbana quidem praedia appellamus. ceterum etsi in uilla aedificia sint, aeque seruitu- 20 tes urbanorum praediorum constitui possunt. Ideo autem hae seruitutes praediorum appellantur, quoniam sine praediis constitui non possunt: nemo

II L. 1 D. de seruitutibus praediorum rusticorum VIII 3 Vlpianus libro secundo Institutionum... Et hoc et proximum de seruitutibus fragmentum ad ius de rebus pertinent.

III L. 1 D. commun. praed. tam urb. quam rust. VIII 4' 'Vlpianus libro secundo Institutionum.

2 rem suam Hal. 5 praediorum rusticorum Hal.

7 hominis Hal. uulg.
8 itaque] ita Hal.

uti potest et uulg.

agendi] uel uehiculum add. uulg. 10 et om. uulg. etiam] eoque eundi] uehendi Gothofredus in not.

11 et se Flor., ma. alt. corr. 12 aquae ducendae Hal. uulg. 13 in praediis rusticis Hal. uulg.

16.17

14 etiã

sunt Hal.
seruitutum inducit Hal.

austus Flor.

15 arenae Hal.

20 sunt uulg.

1

enim potest seruitutem adquirere uel urbani uel rustici praedii, nisi qui habet praedium.

IV

Ab intestato quoque hereditas defertur aut per ius 5 ciuile aut per praetoris beneficium: per ius ciuile suis heredibus uel liberis, qui in potestate fuerunt, filio, filiae et deinceps qui in locum defuncti parentis, qui ex eodem nati sunt, succedunt.

10

V

1 Post suos ab intestato legitimi admittuntur primum consanguinei. hi sunt frater et soror, qui in eiusdem potestatem patris fuerunt, etsi ex diuersis matribus nati sunt. 2 Consanguineos et adoptio facit et adrogatio et causae probatio et in 15 manum conuentio.

VI

1 Et consanguinei legitimi uocantur. hi sunt

IV Coll. leg. Mos. et Rom. Tit. XVI Kap. V idem' (h. e. Vlpianus de quo Kap. IV. item Berol.) 'ab intestato institutionum. Abintestato' e. q.`s. (lib. II Institutionum sub titulo de succes sionibus ab intestato Pithoeus.) Id non dubium, quin hae quae deinceps sequuntur de iure hereditario reliquiae (IV-VIII) ad alterum Institutionum librum pertineant. Quibus accedunt de fidei commissis et de mortis causa donationibus frustula duo (IX. X).

V Ibid. Kap. VI idem eodem libro...' (item Berol. liber Vind.)

VI Ihid. Kap. VII 'Idem eodem libro...' (item Berol. liber Vind.)

[ocr errors]

1 praedium] nec quisquam seruitutem debere, nisi qui habet praedium add. uulg. 4 ad Vind. differtur Vind. 6 fuerint Vind. 7 filio Scaliger. filii Vind. (Berol.) 8 qui] cum aliis qui Schultingius 10 tuos Vind. corr. duos legitimę Berol. legitime Vind. 11 primi Vind. hi prop. Böckingius conl. fr. VI. om. Berol. Vind. ii Pithoeus fratres Berol. 12 potestatem Berol. Vind. potestate Pithoeus patres Berol. patris potestate prop. Böckingius fuerint Vind. 15 manu Berol. 17 et consanguinei Vind. & consanguineis Berol. a consanguineis (i. e. post consanguineos) Pithoeus. ex consanguineis ed. Heidelb.

agnati, qui nos per patris cognationem contingunt, uirilis sexus: nam sciendum feminis ultra consanguineas hereditates legitimas non deferri. 2 Suis praetor solet emancipatos liberos itemque ciuitate donatos coniungere, data bonorum possessione, sic 5 tamen, ut bona, si quae propria habent, his qui in potestate manserunt, conferant: nam aequissimum putauit neque eos bonis paternis carere per hoc, quod non sunt in potestate, neque praecipua bona propria habere, cum partem sint ablaturi suis he-10 redibus.

VII

1 Post agnatos praetor uocat cognatos: cognati autem sunt, qui nos per patrem aut matrem contingunt: post cognatos uirum et uxorem. 2 Et haec 15 si qui decessit, non fuit libertinus uel stirpis libertinae: ceterum si libertinus est uel libertina, ad patronum eius legitima hereditas patronamue lege duodecim tabularum defertur.

VIII

1 Post familiam patroni uocat praetor patronum

VII Ibid. Kap. VIII 'Idem libro qui supra de suis heredibus: Post' e. q. s. (item Berol. A suis heredibus post Pithoeus. de suis heredibus deleri iubet Schultingius. qui supra sub titulo de suis et legitimis heredibus. Post Bluhmii ed.)

VIII Ibid. Kap. VIIII Idem eodem libro...' (item Berol.)

4 praeter idemque

5 posses

1 non Vind. 2 uiris Berol. uirili Vind. Vind. solet om. Vind. & mancipatus Berol. Vind. 4.5 ciuitatem donatus Berol. Vind. siones hic Berol. possessiones. EXPLICIT Vind. qui hic desinit. In Vercellensi, cuius finis est Tit. XVI Kap. III13, nihil est horum fragmentorum 6 sit qua Berol. sua quae Scaliger 7 conferat Berol. 9 quod prop. Böckingius. qui Berol. quia Pithoeus precipua bonam Berol. 10 hoc redibus Berol. 13 agnatos Berol. consanguineos Pithoeus 14 patrem aut eicit Cuiacius 17 ad omisit Berol. 18 patronaue legem Berol. Cuiacius. refertur Berol. thoeus

19 defertur

21 patroni] liberti coni. Pi

20

et patronam, item liberos et parentes patroni, patronae, deinde uirum et uxorem, mox cognatos patro

ni et patronae. 2 Quodsi is qui decessit, liber

fuit absque remancipatione manu missus, lex qui5 dem duodecim tabularum manu missori legitimam hereditatem detulit, sed praetor aequitate motus decem personas cognatorum ei praetulit has, patrem, matrem, filium, filiam, auum, auiam, nepotem, neptem, fratrem, sororem, ne quis occasione 10 iuris sanguinis necessitudinem uinceret. 3 Sed imperator noster in hereditatibus, quae ab intestato deferuntur, eas solas personas uoluit admitti, quibus decimae immunitatem ipse tribuit.

15

IX

Etiam hoc modo CVPIO DES, OPTO DES, CREDO TE DATVRVM fidei commissum est.

X

aut aetate fessus.

IX L. 115 (112 Hal.) D. de legatis et fideicommissis I. XXX 'Vlpianus libro secundo Institutionum...' (Vlpianus rel. on. Hal.)

X L. 5 D. de mortis causa donat. et capionib. XXXIX 6 Vlpianus libro secundo Institutionum...' (Vlpianus rel. om. Hal.) Quod fragmentum uel e tali enunciati forma sumptum: mortis causa donare potest aut .. aut aetate fessus. In Digestis haec uerba non accurate grammaticae rationi accommodata sunt. Praecedunt enim haec: 'Paulus ... Mortis causa donare licet non tantum infirmae ualetudinis causa: sed periculi etiam...aut nanigationis ineundae. Gaius ... aut per insidiosa loca iturus. Vlpianus... aut aetate fessus. Paulus... haec enim omnia instans periculum demonstrant.'

4 abs

1 idem Berol. 2.3 mox.. patronae: deinde .. uxorem transponi iubet Cuiacius 3 libero Berol. que remancipatione Schultingius. & remancipationem Berol. ex remancipatione Pithoeus. citra remancipationem prop. Böckingius 5 manu missoris Berol. 8 auum] auiu Berol. nepote Berol. 9 occansionem Berol. decimae] uicesimae Cuiacius cupio ut des, opto ut des Hal.

13

inmunitate Berol.

15

INDEX

ab herede abalienatus II 4
abdicare tutela XI 17 abdicauerit
se tutela XI 17

testamentis abolitis XX 2
lex... abrogatur 13
abstinere se a parentis hereditate
XXII 24 abstinendi potestas non
datur XXII 24

in a bus continentur XXIV 27
auctoritatem accommodare XI 26
fidem accommodauerit XXV 17
actionem (rei uxoriae) VI 6 rerum
.. amotarum actione tenebitur VII 2
ei et in eum dentur actiones XXV
14 ipsi... et in ipsum actiones
conseruentur XXV 14 ficticiis
actionibus XXVIII 12
actus XIX 1

adcrescit socio I 18 cf. XXIV 12
XXVI 5 scriptis heredibus ad-
crescunt XXII 17

addicit praetor XIX 10 addicentis
XIX 9

[ocr errors]

ad-

dominii adeptio XIX 8
adgnascitur suus heres.
gnascendo XXIII 3
ius adgnationis XXVIII 9 te-
stamentum adgnatione rumpunt
XXII 18 cf. XXIII 2
adgnatus proximus XXVI 1 ad-
gnati XI 3. 4 plures eodem gra-
du adgnati XXVI 5 adgnati
capite diminuti XXVIII 9 adgna-
torum XII 2 adgnatorum heredi-
tates XXVI 4 adguatos proximos
XXVI 1 ad adgnatos XI 8 con-
sanguineis et reliquis adgnatis
XXVI 7

libertas.. adimi potest II 12
dominia a dipiscimur XIX 8
adire hereditatem I 21. 22 here-
ditas.. adeatur. . . adita fuerit
XIX 12. 13

adiudicatione XIX 2. 16
adiudicauerit XIX 16
pater adiuncta filiae persona VI 6
adoptare possunt spadones et
caelibes VIII 6 adoptare non
possunt feminae VIII 8 adoptare
in locum nepotis VIII 7 adgnasci-

[merged small][ocr errors][merged small]

DE ADOPTIONIBVS VIII in
adoptionem datis XXVIII 8 adop-
tione XI 13

adoptiua familia XXVIII 3 adop-
tini liberi VIII 1 cf. XXVIII 3
dominia adpraehendimus

XIX 7
nobis adquirit XIX 21 adquirit
ei XIX 20 nobis adquirunt XIX
19 dominia nobis adquiruntur
XIX 2 adquiritur nobis per eas
personas XIX 18

DE DOMINIIS ET ADQVISI-
TIONIBVS RERVM XVIIII
adrogatio VIII 2

feminae non adrogantur VIII 5
in potestate.. adrogatoris VIII8
in adulterio depraehensam XIII 2
dos aduenticia VI 3
aedificio III 1

lex Aelia Sentia I 11. (12). 14.
VII 4

per aes et libram XX 2
lege agere XI 24 lege.. agant
XI 27 nihil egisse I 18
rem mancipi alienent

XI 27
alienetur ab herede II 3
alienatio rerum nec mancipi XIX
7 species alienationis XIX 3 alie-
natione XI 27

alienus XXII 10 alieni serui XI 27
alieno negotio XX 6 alieno seruo
II 11

alio familiam emente XX 6
amitam V 6

res amouerit VII 2 rerum amota-
rum VII 2 res amotas VI 9
anniculo III 3
annua... a die VI 8
uacatio.. anni XIV continuatio-
nem possessionis anni XIX 8 in-
tra annum XXVIII 10' anno pos-
sessus I 16 finitos annos XVI
1 sex annis militauerit III 5 cf. 6
anticedenti numero I 24
ius antiquum I 21 IVS ANTI-
QVVM IN CADVCIS XVIII iure
antiquo I 21 seruato iure anti-

« PreviousContinue »