Asteriscus distinguit dies a Caesare adiectos. Cur eos Caesar non in extremis mensibus collocarit, disputat Hu. röm. Stud. 1,119. 1) Sic reposui ex fastis Praenestinis; N Maffeiana tabula errore ut videtur. Mo. 313.368. + Crux distinguit ferias a Caesare Augustove adiectas, quorum dierum quae ante ferias additas nota fuerit, plerumque ignoratur. () Uncis rotundis comprehensae notae dierum omissae sunt in tabula Maffeiana et hic adsumptae ex aliis. CAPUT III. LEGES PUBLICAE POPULI ROMANI 1. Lex Plaetoria de iurisdictione1. (Censorinus de die nat. 24: M. Plaetorius tribunus plebi scitum tulit, in quo scriptum est:) Praetor urbanus, qui nunc est quique posthac fiat, duo lictores apud se habeto usque supremam ad solem occasum iusque inter cives dicito3. 6 2. Lex Aquilia de damno1. 467 28 (Gaius 1. VII ad ed. prov. :" Lege Aquilia capite primo cavetur:) Si quis servum servamve alienum alienamve quadrupedemve pecudem iniuria occiderit, quanti id in eo anno plurimi fuit," tantum aes ero 10 dare damnas esto11. 1) Aetas legis incerta est. Cum praetor in ipso legis exordio urbanus appelletur, Mo. (Staatsr. 1,368 n. 1 et 2, 186–7) putat, legem latam esse non posse nisi praetore peregrino introducto, id quod evenit c. a. u. c. 512. 2) Iahn cum Modio emend.: fuat, Mo.: fiet. 3) isque supremam ad solem occasum iusque inter cives dicito traditur; dedi ut em. Lachmannus probante Iahnio, item Mommseno, nisi quod hic comma ad solem occasum interpreti tribuit; iusque ad supremam inter cives dicito Schoell leg. XII tab. p. 3; isque supremam ac solem occasum usque ius i. c. d. Bergk, Phil. 32,566. 4) Latam esse hanc legem tempore secessionis plebis, tertiae scilicet c. a. 467, cum XII tabulis posterior sit, dicunt Byzantii, Anon. ad Bas. 60,3,1: 8te ἐστασίασε τὸ πλῆθος πρὸς τοὺς συγκλητικούς καὶ διέστη ἀπ' αὐτῶν. Theoph. 4,3,15: κατὰ τὸν καιρὸν τῆς διαστάσεως τοῦ Xudaiov dýpov naì tñs ovɣxλýtov. Cf. Pernice, Lehre v. d. Sachbeschädigungen p. 11-20. 5) D. 9,2,2 cf. Gai. 3,210—14. I. 4,3 pr. 9. 6) Ita Gai.; D. ut qui; Bas. sch. káv TIG. 7) quadrupedemve pecudem Hotoman, obs. 7,7. cum Byzantiis; D. quadrupedem vel pecudem; Gai. quadrupedem quae pecudum numero sit. pr. ait lex: quanti is homo. 9) fuit Dig. l. c. Gai. 210 (?) = fuerit Gai. 214= Inst. §9, fuisset Dig. l. 21 pr. 1. 11,6 h. t.: actio ero competit, hoc est domino. D. 1. 2 et Gai.: domino. 11) In Dig. additur: et infra deinde cavetur, ut adversus infitiantem in duplum actio esset. In Bas. Sch. ipsa lex ita continuatur: ei dè ¿pvý 8) Gai. et Inst. ea res. D. 1. 21 Inst. pr., 10) Ita Cuiac. propter (Gaius inst. 3,215: Capite secundo [adversus] adstipulatorem, qui pecuniam in fraudem stipulatoris acceptam fecerit, quanti ea res est, tanti actio constituitur.) (Ulpianus 1. XVIII ad edictum:1 Tertio autem capite ait eadem lex Aquilia:) Ceterarum rerum (praeter hominem et pecudem occisos)2 si quis alteri damnum faxit, quod usserit fregerit ruperit iniuria, quanti ea res erit in diebus XXX proximis, tantum aes ero1 dare damnas esto. 3. Lex Silia de ponderibus publicis. (Festus 246 M.: Publica pondera [ad legitimam normam exacta esse] ex ea causa Iunius in . . . [colligit quod duo Silii, P. et M., trib. pl., rogarunt his verbis:) 7 12 Ex ponderibus publicis, quibus hac tempestate populus oetier solet, uti coaequatur se dolo malo, uti quadrantal vini LXXX pondo siet; congius vini X p(ondo) siet1o; VI sextari congius siet vini; duodequinquaginta11 sextari quadrantal12 siet vini; sextarius aequus aequo cum librario siet; sex decemque librari in modio 13 sient. Si quis magistratus adversus hac d(olo) m(alo) pondera modiosque vasaque publica modica minora maiorave faxit iussitve14 fieri, dolumve adduit, quo15 ea fiant, eum quis16 volet magistratus multare17, dum minore parti18 familias taxat liceto; sive quis in sacrum iudicare voluerit, liceto. 5) σεται ἐναγόμενος, διπλάσιον μετὰ τοὺς ἐλέγχους (probationes) καταβαλλέτω. Praeterea etiam multam lege Aqu. esse constitutam indicat Cic. Brut. 34: (accusator cum multam lege Aquilia petivisset.) Cf. Pern. 102. 1) D. 9,2,27,5.; Gai. 3,217.218. 2) Haec verba insiticia videri, recte monet Pern. 14. 3) Ita Dig., Gai. fuerit. D. 1. 29,8 h. t.: haec verba: 'quanti in triginta diebus proximis fuit'. Quando vixerint et tulerint hanc legem hi duo quem secutus est Rud. RG. 1,92., statuit a. 510, deribus ipsis cf. Boeckh, metrol. Unters. 17. qui cod. 8) uti coeret praetor Hu. (Multa 251 n. 2) [coaequator (deleto uti) Mo. apud Hultschium metrol. script. 2 p.78 cf. praef. p. VIII]. 9) se dolo malo uti Scaliger, sedulum ut hi codex. 10) siet] is cod. 11) duoquinquaginta (id est IIL) cod. 12) quadrantat cod. quinque librae in modio cod. 14) iussit uere cod. 4) Cf. p. 43 n. 10. Silii, non constat. Haub., nullo argumento. De pon6) silli cod. - 7) oetier - 13) de 15) quod cod. 17) multaretur cod., multare q(uantam v(olet) 18) patris cod. |