Page images
PDF
EPUB

Diffissa nate ficus: at illae currere in urbem. Canidiae dentes, altum Saganae caliendrum Excidere atque herbas atque incantata lacertis Vincula cum magno risuque iocoque videres.

48. ciliendram superscr. u S.

[ocr errors]
[ocr errors]

nitum displosa repente. ficus] utpote quod sit lignum magnopere fissile. in urbem] Horti enim Maecenatiani, ubi scena huius tragoediae fuit, extra urbem erant, quamquam in proxima vicinia. Philo de Leg. ad Caium T. V. p. 143. Lips.: μεταπεμψάμενος τοὺς δυεῖν xýлшv èxiρóлovs rov te Maiκήνα καὶ Λαμία· πλησίον δέ εἰσιν ἀλλήλων τε καὶ τῆς πόλεως. Auctoribus Sex. Rufo et P. Victore pertinebant ad regionem quintam, Esquilinam cum colli Viminali complectentem. (Alii explicant: «<ex hortis Esquilinis plerumque solitariis in frequentiorem Urbis partem recurrunt.») Canidiae dentes cet.] «<locatur in has, quasi altera dentibus appositis (emptis atque insiticiis) uti solita sit, altera, quod gibba (l. | glabra) fuerit, caliendrum, hoc est, galericulum habere consuesset. >> PORPH. caliendrum] «peplum capitis aut crinis suppositicius seu

50

capillamentum (xóouiov xeyaλňs Gloss. Philox., Fontange, Perrücke. Conf. Böttiger Sabina I. p. 444.) aut galericulus capitisve ornamentum. Caliendri meminit et Varro in eo libro qui inscribitur Virgula divina, dicens: Ego nunc postulo Agamemnona meum, tantis cothurnis accipit Critona caliendrum.» COMM. CnvQ. Praeter Horatium et Varro

nem hac voce usus videtur unus Arnobius 6. p. 209. incantata] «quae formulis magicis ad opus hoc apta reddiderant.»> Vincula] <«<amoris, licia ex diversis coloribus, quibus mentes hominum vinciebant.»> COMM. CRUQ. Sunt nodi amatorii, Liebesknoten, verzauberte Nesteln. Virg. Ecl. 8, 73: Terna tibi (imagini magicae) haec primum triplici diversa colore Licia circumdo. Ovid. Am. 4, 8, 7: Scit bene (anus saga), quid gramen, quid torto concita rhombo Licia, quid valeat virus amantis equae.

SATIRA IX.

Ibam forte via Sacra, sicut meus est mos,

Nescio quid meditans nugarum, totus in illis:

SAT. IX. 4. Ibam ut forte Bentleius coni. nullo adhuc libro firmata. 2. nugarum et totus LC.

IX. Volgaris opinio, qua haec quos saepe deridet atque impugnat. satira, sive mimus est ex Sophro- Notabilis esset Commentatoris Cruq. nis genere, garruli descriptionem inscriptio: 'Exλoyỳ xɛgì èxayoμécontinere putatur, procul dubio e νου καὶ ἐπιφερομένου τὸν Ὁράmale intellecto v. 33. orta est. Nam Tov, si re vera antiquo Grammalectori integro continuo patebit, hic tico deberetur, nec potius a Crunon garruli zapazτňpa depingi, quio ex tenui illo vestigio apud qualis, ut hoc utar, apud Theo- Acronem «de Epagomeno dicit >> prastum (Char. 3.) describitur, sed ducta esset. Sine causa vero Volpotius id sibi poëtam proposuisse, pius Patavinus opinatus est hac sasive veram rem narrat sive fictam, tira derideri Propertium; etsi prout certos quosdam homines de- fecto mirum neque facile explicatu rideret atque in posterum a se est, cur nunquam Horatius Proabigeret, qui iudicii elegantiam et pertii, Propertius Horatii mentiopoéticam facultatem affectantes at- nem fecerit, cum ille Virgilium, que exemplum Virgilii Horatiique Varium, Tibullum, alios poëtas aemulati in Maecenatis familiarita- amicissime memoret, hic Virgilium tem se intrudere conarentur et, admiratus sit. Vide etiam ad Epp. quo certius hoc assequerentur, 2, 2, 100. Scripta videtur a. u. c. sine ullo pudore nihilque verentes, | 748-719. (Franke et Weber.) «Mene vilem suum et abiectum ani-morabilis est imitatio Lucilii, quam mum proderent, omnibus modis Horatii amicitiam expugnare contenderent. Hosce igitur homines male sedulos monet, ne solitis parasitorum artibus se in Maecenatis amicitiam irrepere posse sperent; a me certe,» inquit, «tales nunquam commendabuntur. » Simul callide hac quoque occasione utitur, ut civibus suis demonstret, qualis sibi familiaritas cum Maecenate intercedat a plurimis ignorata aut male iudicata, atque cuiusmodi mores illi placeant. HEIND. et ZELL. Sane non minus odiosi Horatio esse debebant huiuscemodi assentatores, qui eius auxilio Maecenatis favorem aucupari conabantur, quam invidi ac malevoli illi antiquarii,

in primo versu cum Luciliano (46, 4. Gerl. p. 44.) comparato tantam invenimus ut verbum verbo, caesurae caesura respondeat: Ibat forte aries, inquit, iam quod genu'? quantis Testibu'?» DILLENB.

1-5. Ibam -- Accurrit] Gratissima negligentia in narrando omisit iuncturam Horatius, inseruit Bentleius, ut aliquoties in Phaedro. (1, 17, 8. 2, 4, 4. cet.) Insigne exemplum huiusmodi dovvdérov praebet Odyss. x, 251: "Hioμev, ws ἐκέλευες, ἀνὰ δρυμά, φαίδιμ' Ὀδυσσεῦ· Εΰρομεν ἐν βήσῃσσι Tervyμéva duara xaλá. — forte] «aliquando, sine certo consilio.>> Conf. Epp. 1, 7, 29. - via Sacra] per quam otiosi deambulare sole

Accurrit quidam notus mihi nomine tantum,

Arreptaque manu: Quid agis, dulcissime rerum?

Suaviter, ut nunc est, inquam, et cupio omnia quae vis. 5 Cum assectaretur: Num quid vis? occupo. At ille,

Noris nos, inquit; docti sumus.

-

[ocr errors]
[ocr errors]

|

Hic ego, Pluris

3. Occurrit c et corr. S. (Ut nos, bdp et, ut videtur, omnes Pottierii.) 4. dulcissime, rerum LC, non t neque Bentleius. bant. (Cfr. Epod. 4, 7. 7, 8.) Ple- | apta est importuni moribus, quam rumque dicitur Sacra via et, qui languidum illud occurrit; sic Theoin ea habitabant, Sacravienses; ta- | phrasti λoyoлoids Char. 8: лão men etiam Plinius H. N. 49, 4. or- δὲ τοῖς ἐν τῇ πόλει προσδεδράdinem inversum praebet. Cfr. Be- uŋne λéywv. Similiter arripit mackerum de Romae veteris muris num, non prehendit. Iungo dulcet. p. 23. Collato v. 35. h. 1. cissime rerum, ut fecit iam Petrarcogitabis de hora diei secunda. cha Ecl. 6, 45. turpissime rerum sicut meus est mos] Haec necessa- dicens. Ovid. Metam. 8, 49. et rio iungenda sunt cum v. meditans, Her. 4, 125: pulcherrime rerum. non cum v. Ibam: hoc enim signi- Ovid. Her. 9, 107. de Hercule te, ficandum erat, nullum sibi tunc maxime rerum. Metam. 43, 507. fuisse negotium nec serias cogita- Hecuba de se modo maxima retiones; non vero, prope quotidie | rum. Claudian. in Prob. et Olybr. per illam viam se solere spatiari. Altera iungendi ratio repugnat adv. forte et consuetudini Horatii. (Sat. 1, 6, 122.) — nugarum] Recte Roederus: «Oleum et operam perdidisse videntur interpretes scrutati, quale fuerit nugarum genus, in quo tunc Horatius ambulans defixus esset.» Potest sane significare versus (Catull. 4, 3: namque tu sole-4, 4, 24: quid tu me curas quid bas Meas esse aliquid putare nugas.), quamquam inter strepitum Sacrae viae tales vix meditatus esse videtur; potest item significare omnis generis cogitationes haud nimis serias. totus in illis] quo molestior fiebat interpellatio. Epp. 4, 4, 44: omnis in hoc sum. Luciani Hermot. 2. doxɛis dé μoi aλλ' οὐδὲ ὄναρ ποτὲ ἀνιέναι σεαυτόν, outws ölos ei av τ лρáyμarı. Рolyb. 3, 94, 40: пo̟ò̟s rè̟ лapaßáλλεσθαι καὶ τῷ διακινδυνεύειν ὅλος καὶ πᾶς ἦν. Accurrit] Haec cupiditas Horatium conveniendi magis |

-

|

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

Cons. 430: dic (Roma), maxima rerum. Qui cum Acrone construunt: Quid rerum agis, dulcissime? conferunt Plaut. Aul. 4, 4, 45: Ne me observare possis, quid rerum geram. 1, 2, 39: Rogitant me, ut valeam, quid agam, quid rerum geram. Pseud. 4, 6, 4: Viso quid rerum meus Ulyxes egerit. Rud.

ut

rerum geram? Capt. 2, 3, 16:
quid rerum hic agitem. Terent.
Eun. 5, 4, 4: Reviso quidnam
Chaerea hic rerum gerat.
nunc est] «hoc quidem tempore.»>
Est nostrum: «Ganz leidlich für
jetzt, für den Augenblick.» Dacier:
Fort bien pour l'heure. Totum re-
sponsum ex eo genere est, in quo
consuetudinis verbis contenti nihil
prope veri cogitamus; et frigidis-
sime, ut par erat, respondet Ho-
ratius homini ardenti atque impe-
tuoso. cupio cet.] Solita haec quo-
que urbanitatis formula, qua nihil

Hoc, inquam, mihi eris. Misere discedere quaerens, Ire modo ocius, interdum consistere, in aurem Dicere nescio quid puero, cum sudor ad imos Manaret talos. O te, Bolane, cerebri

-

9. Post hunc versum Codex d deficit usque ad Sat. 40, 49. 40. puero. Cum talos: 0 te distinxit Bentleius. 44. Balane p, Bollane Aldinae, LCt. («Codices fere omnes Bolane cum unica habent.» BENTL.)

40

certi homini molesto promittitur, | dem, inquam, noster iocari videut fere nos: Sehr verbunden! Obbligatissimo! Plaut. Pers. 5, 4, 44: Omnia, quae tu vis, ea cupio. Rud. 4, 4, 4: quamquam vobis volo quae vollis, mulieres.

[ocr errors]

tur. Conf. Hand Turs. III. p. 79. et 82. Pluris Hoc] Vid. Sat. 1, 1, 46. Dum respondet: «propter id ipsum quod doctus es, ut dicis, pluris te faciam,» vafre significat se eum non nisi nomine nosse. Misere] ex usu quotidiano in plerisque affectibus pro «vehementer, nimium quantum.» Sic dicitur misere amare, qui vehementer amat. Terent. Andr. 3, 2, 40: Scimus, quam misere hanc amarit. Heaut.

[ocr errors]

6-13. Num quid vis?] Postquam ipse satis, ut putabat, homini significarat nullam prorsus se habere cum eo colloquendi causam, ille tamen Horatio latus tegit, unde molestia se liberare cupiens comi valedicendi formula utitur. Sic Terent. Eun. 2, 3, 50: rogo, numquid | 4, 1, 36: misere omnes sumus Relivelit. Recte («Schon gut!»), inquit. giosae. Mox v. 14: Misere cupisAbeo. Plaut. Bacchid. v. 572: PA- abire. modo interdum] Similiter RAS. Numquid vis? PISTOL. Abeas Sat. 1, 40, 44 sqq. sibi responceleriter. Ter deinceps haec vale- dent modo-saepe, modo - interdum. dicendi formula legitur in Plaut. Conf. Hand Turs. III. p. 647 sq. Curc. 4, 2. (v. 30. 36. 39.), ubi respondetur Bene vale et Vale atque salve. Conf. Hand Turs. IV. p. 320.324. occupo] «praevenio hominem rogans, antequam ille quidquam post primam salutationem dixerat. » Noris nos] Plerique iungunt cum vv. Numquid vis? Hoc cupio, ut in tuam notitiam perveniam.» Sed cum illa mera sit formula, in qua voluntatis notio vix iam respicitur (uti probe sciebat etiam alter), praestat, opinor, disiungere, ut sit: «Vix aliter fieri potest, quam ut tibi iam aliquatenus notus sim. (Du solltest mich ja wohl kennen.) Nam doctis ego quoque adnumeror. >>

Hic

ego -- inquam] Cic. de Finn. 5, 2, 4: Hic (Tum) ego, Pomponius qui

in aurem] «quasi nescio quid secreto mandarem pedisequo, qua astutia hominem insulsum abigerem, simulans aliquod mihi esse grave negotium.»> Post v. puero plene interpungendum censuit Bentleius et Reisigius. Non accedo; nam propter illam ipsam desperationem, quae sudorem ei exprimebat, insusurrabat aliquid in pedisequi aurem. O te, Bolane] «Utinam, secum ait, tam insanus et cerebrosus (quae vv. iunxit iam Lucilius), uavizós, Tollkopf, essem, quam fuit Bolanus! (qui oğuzoλos nullius ineptias ferebat, sed statim vel in faciem quemvis reprehendebat vel de eo quid sentiret non dissimulate dicebat. COMM. CR.) qui iamdudum exclamasset,

Felicem! aiebam tacitus; cum quidlibet ille
Garriret, vicos, urbem laudaret. Ut illi
Nil respondebam: Misere cupis, inquit, abire;
Iamdudum video; sed nil agis; usque tenebo;
Persequar hinc, quo nunc iter est tibi. Nil opus est te

[ocr errors]

43. ficos bcp. 15. Iam video dudum S. Persequar ex mira interpolatione Cod. Tonsan.

[blocks in formation]

bScp et Pottierii plerique, Ald. 1549., LCt, F: Prosequar duo Bland., yugo «cum aliis duobus,» sex Pottierii, Aldus 1509., Bentl.,

βάλλ' ἐς κόρακας, abi in malam rem! Male enim accepissem verbis atque fugassem hominem.» (Contra consuetudinem Latinam Cruquius interpretatur de homine patiente atque ad iram tardo.) M. Bolanum, veterem amicum, Cicero commendat Sulpicio ad Fam. 13, 77. Pro nomine ficto certe haberi non debet, sed ev napódo Luciliano more stringit hominem ridiculum. Ceterum est Vettiorum cognomen a Bola, Aequorum oppido. cerebri Felicem] uaxapigo σε τns лagonoias. Virg. Ge. 4, 277: felices operum (dies). Plin. Paneg. 58, 5: Miseros ambitionis. Claudian. Stilich. 1, 89: Felix arbitrii princeps. Quid, quod Silius ausus est dicere 4, 259: laudabat leti iuvenem ? Plato Phaedon. p. 58. Ε.: εὐδαίμων - - καὶ τοῦ τρόTov xai tv λóyov. Philodem. de Musica Vol. Herc. I. p. 43: μακάριος ἦν τῆς συνέσεως. quidlibet - Garriret] Cic. ad Att. 12, 4, 2: garrimus, quidquid in buccam (venit). vicos] domuum ordines ex utraque viae parte. Sic Theophrasti adóλeozos Char. 3. narrat, πόσοι εἰσὶ κίονες τοῦ Ὠιδείου.

14-21. Misere cupis cet.] Minus apposite nonnemo ratus est haec submissa voce et secreto dicta esse ab homine molesto; immo urbanus volt videri, libertate antiqua Roma

[ocr errors]

8.

15

na usus. De adv. misere vid. ad v. Persequar cet.] Importunus, dum facetus esse frustra cupit, rusticius loquitur. Persequar est minarum praecedentium summa ac perseverationem assectantis egregie exprimit: «comitabor te usque eo, quo tibi ire propositum est »; prosequar esset: «officii causa porro sequar.» Atque et potiores et plures Codd. tuentur lect. persequar. Neque vero Codicem Bland. antiquissimum, ut alibi solet, pro altera appellat Cruquius. Iunge autem Persequar hinc potius quam hinc quo, vel ut fecit Comm. Cruq. et alii: Persequar. Hinc - tibi? in qua interrogatione hinc supervacaneum est. Circumagi] «huc atque illuc (a me) circumduci.»> ACR. non tibi notum] «quapropter mecum visere eum non potes.» cubat] «aegrotus lectulum servat domi suae.» Prolog. antiq. Plaut. Cas. 37: servus, qui in morbo cubat; Immo hercle vero in lecto, ne quid mentiar. Cels. 3, 4: Asclepiades cubantis etiam luxuriei subscripsit. Conf. Sat. 2, 3, 289. Epp. 2, 2, 68. Ovid. Her. 20, 166: haec cubat, ille valet. Similiter Graeci de aegrotis xarazɛtodai. Lucian. Merc. Cond. 34. (Reisigii interpretationem asein Haus liegt» ab ipso postea recte improbatam rursus amplexus est Düntzerus.) - Caesaris hortos]

1

[ocr errors]

1.

« PreviousContinue »