Page images
PDF
EPUB

bana praedia appellamus, etsi in villa aedificata sunt. ita praediorum urbanorum servitutes sunt hae: ut vicinus onera vicini sustineat, ut in parietem eius liceat vicino tignum immittere, ut stillicidium vel flumen recipiat quis in aedes suas vel in aream vel in cloacam, vel non reci-5 piat, et ne altius tollat quis aedes suas, ne luminibus vicini officiatur. In rusticorum praediorum servitutes quidam computari recte putant aquae haustum, pecoris ad aquam adpulsum, ius pascendi, calcis coquendae, harenae fodiendae.]

Ideo autem hae servitutes praediorum appellantur, quoniam sine praediis constitui non possunt: nemo enim potest servitutem adquirere vel urbani vel rustici praedii, nisi qui habet praedium [nec quisquam servitutem debere, nisi qui habet praedium.]

Traditio plane et patientia servitutium inducet officium praetoris.

*

*

etiam hoc modo CVPIO DES, OPTO DES, CREDO TE DATVRVM fidei commissum est.

10

15

[blocks in formation]

7-10 Inst. II, 3, 2. 4, 1, 1. Cf. Inst. II, 3, 3. 18.19 Dig. XXX, 115.

1 appellantur

Cf. Dig. VIII, 3, 1 § 1.

11-14 Dig. VIII, O sqq.

16. 17 Dig. VIII, 3, 1, 2. Vid. p. 65 s 20 Dig. XXXIX, 6, 5. Vid. p. €8 sq.

ita emend. Bg. in sua Klenziique edit. item codd. 5 vel in cloacam om. 5 sq. vel non

et rell. edd. Vid. supra p. 67. recipiat om. C sq. vicini sui. 7 officiant vel officiat in ...

servitute vel in servitutes

Dig.

[merged small][merged small][ocr errors]

7 sq. In rusticis computanda sunt aquae haustus etc. 14 sq. verba nec . . . praedium, quae in Inst. legimus et

Dig. vulg. habet, in Flor. excidisse videntur propter åμolotéλevtov. 16 servitutum inducit Hal.

DES Hal.

18 CVPIO VT DES, OPTO VT

20

Ab intestato quoque hereditas defertur aut per ius civile aut per praetoris beneficium: per ius civile suis heredibus vel liberis, qui in potestate fuerunt, filio, filiae et deinceps qui in locum defuncti parentis, qui ex eodem 5 natus sit, succedunt. post suos ab intestato legitimi admittuntur primum consanguinei. hi sunt fratres et sorores, qui in eiusdem patris potestate fuerunt, etsi ex diversis matribus nati sunt. consanguineos et adoptio facit et adrogatio et causae probatio et in manum conventio. 10 post consanguineos legitimi vocantur. hi sunt agnati, qui nos per patris cognationem contingunt, virilis sexus: nam sciendum, feminis ultra consanguineas hereditates legitimas non deferri.

Suis praetor solet emancipatos liberos, itemque civi15 tate donatos coniungere, data bonorum possessione, sic tamen, ut bona, si quae propria habent, his qui in potestate manserunt, conferant; nam aequissimum putavit, neque eos bonis paternis carere per hoc quod non sunt in potestate, neque praecipua bona propria habere, cum par20 tem sint ablaturi suis heredibus. post agnatos praetor

5-9 Ibid. cap. 6.

1-5 Collat. XVI, 5.
20 sqq. Ibid. cap. 8. Vid. p. 68. 69. 13 sq. 23.

cap. 7.

1 aut Ber., om. Bl. state Hu. add. eius

10-20 Ibid.

post pote

hi

3 vel] Hu. coni. velut 4 qui] cum aliis qui coni. Schulting. 5 nati sunt codd.; emend. Hu. 6 primi Vind[obonensis cod.]

fratres et sorores

emend. Bg., recepit Va. ii Pithoeus Bl. Hu. emend. Hu. fratres et soror Ber. frater et soror Vind., Bl. Bg. Va. 7 potestatem Ber., Va. pot. patris codd. patris pot. prop. Bg. 10 post consanguineos coni. Scaliger et Cuiac., recepit Hu. et consanguinei Vind. et consanguineis Ber. a consanguineis coni. Pith. ex consanguineis ed. Heidelb. 11 viris Ber. virili Vind. 14 sq. civitatem donatus Ber. Vind.

14 et mancipatus Ber.

15 possessiones hic Ber. possessiones EXPLICIT Vind.

qua Ber. sua quae coni. Scaliger

16 sit

18 quod prop. Bg., receperunt

Va. Hu. qui Ber. quia Bl. 20 agnatos Ber., Hu. consanguineos

cett. edd.

vocat cognatos: cognati autem sunt, qui nos per patrem aut matrem contingunt; post cognatos virum et uxorem.

Et haec si, qui decessit, non fuit libertinus vel stirpis libertinae; ceterum si libertinus est vel libertina, patrono eius legitima hereditas patronaeve lege duodecim tabularum 5 defertur. post familiam patroni vocat praetor patronum et patronam; item liberos et parentes patroni et patronae, deinde virum et uxorem, mox cognatos patroni et patronae.

Quodsi is qui decessit, liber fuit ex mancipatione citra remancipationem manumissus, lex quidem duodecim 10 tabularum manumissori legitimam hereditatem detulit; sed praetor aequitate motus decem personas cognatorum ei praetulit has: patrem, matrem, filium, filiam, avum, aviam, nepotem, neptem, fratrem, sororem, ne quis occasione iuris sanguinis necessitudinem vinceret.

Sed imperator noster in hereditatibus, quae ab intestato deferuntur, eas solas personas voluit admitti, quibus decimae immunitatem ipse tribuit.

15

[Obligatio est iuris vinculum, quo necessitate adstringimur alicuius solvendae rei secundum nostrae civitatis 20 iura. omnium autem obligationum summa divisio in duo genera deducitur: namque aut civiles sunt aut praetoriae. civiles sunt, quae aut legibus constitutae aut certe iure civili comprobatae sunt. praetoriae sunt, quas praetor ex sua iurisdictione constituit, quae etiam honorariae vocantur.] 25

[blocks in formation]

4 sq. patronum. . . patronave

patronamve

1 sq. patrem aut delet Cuiac. Ber. patrono ... patronaeve em. Hu. ad patronum rell. edd.

[ocr errors]

7 tertium et Ber., om. Bl. Va. 8 sq. Cuiac. trans

[ocr errors]

. uxorem.

poni vult mox .. · patronae, deinde. 9 sq. ex mancipatione citra remancipationem suppl. Hu. ex remancipationem Ber. absque remancipatione coni. Schulting., recep. Bl. citra remancipationem prop. Bg.

18 decimae] Cuiac. coni. vicesimae

23 certo

Precarium est, quod precibus petenti utendum conceditur tamdiu, quamdiu is qui concessit, patitur. quod genus liberalitatis ex iure gentium descendit. et distat a donatione eo quod qui donat, sic dat, ne recipiat; at qui 5 precario concedit, sic dat, quasi tunc recepturus, cum sibi libuerit precarium solvere. et est simile commodato: nam et qui commodat rem, sic commodat, ut non faciat rem accipientis, sed ut ei utli re commodata permittat. Locatum quoque et conductum ius gentium induxit. nam 10 ex quo coepimus possessiones proprias et res habere, et locandi ius nancti sumus et conducendi res alienas; et is qui conduxit, iure gentium tenetur ad mercedem ex ||

*

reddis quae accepisti, sed aliam pecuniam eiusdem quantitatis. mutuae autem dari possunt res non aliae, quam 15 quae pondere, numero, mensura continentur. Depositi quoque utilitatem ius gentium prodidit, ut quivis custodiendam rem suam animalem vel ||

[ocr errors][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]

4 at om. Hal. 12 exsolvendam vel ex con

3 post liberalitatis Hu. inseri vult et ipsum 11 post locandi Hu. add. nostras ducto solvendam coni. Rudorff. ex conducto ei qui locavit Bg. exsolvendam locatori; is vero qui locavit, ad rem praestandam, ut alteri uti vel frui ea liceat suppl. Hu. 13 ante reddis Hu. scribit mutua pecunia tibi data non eadem utique numismata. Vid. supra p. 73. 17 inanimem suppl. Savinius. (mobilem) quae anima caret, alicui traderet Bg. inanimalem amico dare possit, isque ei ad rem bona fide reddendam teneatur Hu. cui ini cod., supplevit Bl. Rudorff.

vero monuit cui esse cuius.

in numero

adipiscendae quam reciperandae possessionis, qualia sunt interdicta QVEM FVNDVM et QVAM HEREDITATEM. nam si fundum vel hereditatem ab aliquo petam nec is defendat, cogitur ad me transferre possessionem, sive 5 numquam possedi, sive ante posselldi, deinde amisi possessionem.

[blocks in formation]

aut per formulam arbitrariam explicantur aut per sponsionem; prohibitoria vero semper per sponsionem explicantur. restitutorio vel exhibitorio interdicto reddito, 10 siquidem arbitrum postulaverit is cum quo agitur, formulam accipit arbitrariam, per quam arbiter ||

1-6 Lac. Vind. IIr.

*

*

*

6 sqq. Lac. Vind. IIv. Vid. p. 43. 75 sq.

post co

1 innu cod. Hu. suppl. aut reciperandae possessionis, quo in numero est interdictum VNDE VI, aut tam adipiscendae et q. s. Bl. coni. sunt tamen quaedam interdicta tam adip. Rudorff. sunt etiam interdicta duplicia, tam adip. 4 is] Endlicher in epist. et in catal. lis, Mommsen. (h)is. Puchta coni. neque is vel neque is se 5 Goeschen. coni. defendatur (defendat') gitur in laciniis tale quid reperitur. Hugo coni. is, Bg. statim. Hu. ait: 'vide ne legendum sit: nec lis defendatur, cogitur adversarius'. 8 Endlicher suppl. restitutoria per formulam, Savinius restitutoria vel exhibitoria per form., Bg. rest. atque exh. interdicta aut per form., Hu. rest. et exh. interdicta aut p. f. Idem adiicit: fortasse praecedebat Quod autem ad illam differentiam attinet, quod, ut totum hoc fragmentum una periodo comprehensum fuerit'. 8.9 sq. Endlicher et Mommsen. explicant, sed in laciniis legitur explicant' 9 prohib. vero semper prop. Rudorff., recep. 10 reddicto cod.

Hu. semper proh. vero cod., edd. Bg. Va. 12 Hu. suppl. nisi arbitrio eius restituatur vel exhibeatur, quanti ea res sit, condemnare eum iubetur.

« PreviousContinue »