Ne foret æquales inter conviva, magis quem
Diligeret mulier sua quam te.

O ego non felix, quam tu fugis, ut pavet acres
Agna lupos capreæque leones!"

CARMEN XIII.-AD AMICOS.

HORRIDA tempestas cœlum contraxit et imbres
Nivesque deducunt Jovem; nunc mare, nunc siluæ
Threicio Aquilone sonant. Rapiamus, amici,
Occasionem de die, dumque virent genua
Et decet, obducta solvatur fronte senectus.
Tu vina Torquato move consule pressa meo.
Cetera mitte loqui: Deus hæc fortasse benigna
Reducet in sedem vice. Nunc et Achæmenio
Perfundi nardo juvat et fide Cyllenea

Levare diris pectora sollicitudinibus;
Nobilis ut grandi cecinit Centaurus alumno:
Invicte mortalis, Dea nate puer Thetide,
Te manet Assaraci tellus, quam frigida parvi
Findunt Scamandri flumina, lubricus et Simoïs;

Unde tibi reditum certo subtemine Parcæ

Rupere, nec mater domum cærula te revehet.

Illic omne malum vino cantuque levato,

Deformis ægrimonia dulcibus alloquiis.

CARMEN XIV.-AD MECENATEM.

MOLLIS inertia cur tantam diffuderit imis
Oblivionem sensibus,

Pocula Lethæos ut si ducentia somnos
Arente fauce traxerim,

Candide Mæcenas, occidis sæpe rogando:
Deus, Deus nam me vetat

Inceptos, olim promissum carmen, iambos
Ad umbilicum adducere.

10

Non aliter Samio dicunt arsisse Bathyllo
Anacreonta Teïum,

Qui persæpe cava testudine flevit amorem
Non elaboratum ad pedem.

Ureris ipse miser: quod si non pulchrior ignis
Accendit obsessam Ilion,

Gaude sorte tua; me libertina neque uno

Contenta Phryne macerat.

Nox erat, et cœlo fulgebat Luna serenó
Inter minora sidera,

Quum tu magnorum numen læsura Deorum
In verba jurabas mea,

Artius atque hedera procera adstringitur ilex,
Lentis adhærens brachiis:

Dum pecori lupus et nautis infestus Orion
Turbaret hibernum mare,

Intonsosque agitaret Apollinis aura capillos,
Fore hunc amorem mutuum.

O dolitura mea multum virtute Neæra!
Nam si quid in Flacco viri est,

Non feret assiduas potiori te dare noctes,
Et quæret iratus parem:

Nec semel offensæ cedet constantia formæ,
Si certus intrarit dolor.

Et tu, quicunque es felicior atque meo nunc
Superbus incedis malo,

Sis pecore et multa dives tellure licebit
Tibique Pactolus fluat,

Nec te Pythagoræ fallant arcana renati,
Formaque vincas Nirea,

Eheu translatos alio mærebis amores:
Ast ego vicissim risero.

CARMEN XVI.-AD POPULUM ROMANUM.

ALTERA jam teritur bellis civilibus ætas,
Suis et ipsa Roma viribus ruit,

Quam neque finitimi valuerunt perdere Marsi,
Minacis aut Etrusca Porsenæ manus,
Emula nec virtus Capuæ nec Spartacus acer
Novisque rebus infidelis Allobrox,
Nec fera cærulea domuit Germania pube
Parentibusque abominatus Hannibal,
Impia perdemus devoti sanguinis ætas,
Ferisque rursus occupabitur solum.

Barbarus heu cineres insistet victor et urbem
Eques sonante verberabit ungula,

Quæque carent ventis et solibus ossa Quirini,
Nefas videre! dissipabit insolens.

Forte quid expediat communiter aut melior pars
Malis carère quæritis laboribus:

Nulla sit hac potior sententia, Phocæorum
Velut profugit exsecrata civitas

Agros atque Lares patrios habitandaque fana
Apris reliquit et rapacibus lupis,

Ire pedes quocunque ferent, quocunque per undas
Notus vocabit aut protervus Africus.

10

20

Sic placet? an melius quis habet suadere? Secunda
Ratem occupare quid moramur alite?

Sed juremus in hæc: simul imis saxa renarint
Vadis levata, ne redire sit nefas;

Neu conversa domum pigeat dare lintea, quando
Padus Matina laverit cacumina,

In mare seu celsus procurrerit Apenninus,
Novaque monstra junxerit libidine

Mirus amor, juvet ut tigres subsidere cervis,
Adulteretur et columba miluo,

Credula nec ravos timeant armenta Ieones,

30

Ametque salsa levis hircus æquora.

Hæc, et quæ poterunt reditus abscindere dulces,
Eamus omnis exsecrata civitas,

Aut pars indocili melior grege; mollis et exspes
Inominata perprimat cubilia !

Vos, quibus est virtus, muliebrem tollite luctum,
Etrusca præter et volate litora.

Nos manet Oceanus circumvagus: arva, beata
Petamus arva, divites et insulas,

Reddit ubi Cererem tellus inarata quotannis
Et imputata floret usque vinea,

Germinat et nunquam fallentis termes olivæ,
Suamque pulla ficus ornat arborem,
Mella cava manant ex ilice, montibus altis
Levis crepante lympha desilit pede.
Illic injussæ veniunt ad mulctra capellæ,
Refertque tenta grex amicus ubera;
Nec vespertinus circumgemit ursus ovile,
Neque intumescit alta viperis humus.
Pluraque felices mirabimur: ut neque largis
Aquosus Eurus arva radat imbribus,
Pinguia nec siccis urantur semina glebis,
Utrumque rege temperante cœlitum.
Non huc Argoo contendit remige pinus,
Neque impudica Colchis intulit pedem;
Non huc Sidonii torserunt cornua nautæ,
Laboriosa nec cohors Ulixei.

Nulla nocent pecori contagia, nullius astri
Gregem æstuosa torret impotentia.

Jupiter illa piæ secrevit litora genti,
Ut inquinavit ære tempus aureum;
Ære, dehinc ferro duravit secula: quorum
Piis secunda vate me datur fuga.

40

50

60

CARMEN XVII.-AD CANIDIAM.

JAM jam efficaci do manus scientiæ,
Supplex et oro regna per Proserpinæ,
Per et Dianæ non movenda numina,
Per atque libros carminum valentium
Refixa cœlo devocare sidera,
Canidia, parce vocibus tandem sacris
Citumque retro solve solve turbinem.
Movit nepotem Telephus Nereïum,
In quem superbus ordinarat agmina
Mysorum et in quem tela acuta torserat.
Unxere matres Iliæ addictum feris

Alitibus atque canibus homicidam Hectorem,
Postquam relictis moenibus rex procidit
Heu pervicacis ad pedes Achillei.

Setosa duris exuere pellibus

Laboriosi remiges Ulixei

Volente Circa membra; tunc mens et sonus

Relapsus atque notus in vultus honor.
Dedi satis superque pœnarum tibi,
Amata nautis multum et institoribus.
Fugit juventas et verecundus color
Reliquit ossa pelle amicta lurida;
Tuis capillus albus est odoribus,
Nullum ab labore me reclinat otium;
Urget diem nox et dies noctem, neque est
Levare tenta spiritu præcordia.

Ergo negatum vincor ut credam miser,
Sabella pectus increpare carmina
Caputque Marsa dissilire nenia.

Quid amplius vis? O mare, o terra, ardeo,
Quantum neque atro delibutus Hercules
Nessi cruore, nec Sicana fervida

Virens in Ætna flamma; tu, donec cinis

10

20

30