Page images
PDF
EPUB

unmündige Kind ernannt, welches selbst enterbt werden kann, so daß der Pupillarsubstitut auch gar nichts von dem väterlichen Vermögen zu erhalten braucht, er andererseits aber selbst dann, wenn das Kind nicht enterbt ist, immer nur mittelbar als Erbe des Vaters erscheint. d. Die Pupillarsubstitution kann sowohl in demselben Testamente, in welchem der Vater für sich einen Erben das Kind oder einen dritten, instituirt hat, als in einem besonderen (pupillare testamentum, secundae tabulae) erfolgen; doch ist die Gültigkeit des legteren stets durch die des ersteren (primae tabulae) bedingt.

a.

[ocr errors]

1. Extraneo heredi instituto ita substituere non possumus, ut si heres exstiterit et intra aliquod tempus decesserit, alius ei heres sit. Gaj. II. § 184.

'quoad vivit Titius Tryph. 1. 41 pr. D.

2. Miles ita heredem scribere potest: heres esto, post mortem eius Septicius.' de test. mil. 29, 1. b. Liberis nostris impuberibus, quos in potestate habemus, non solum ita . . substituere possumus, ut si heredes non exstiterint, alius nobis heres sit, sed eo amplius ut etiamsi heredes nobis exstiterint et adhuc impuberes mortui fuerint, sit eis aliquis heres, velut hoc modo: TITIVS FILIVS MEVS MIHI HERES ESTO SI FILIVS MEVS MIHI HERES NON ERIT, SIVE HERES ERIT ET PRIVS MORIATVR QVAM IN SVAM TVTELAM VENERIT, TVNC SEIVS HERES ESTO. §. Quo casu si quidem non exstiterit heres filius, substitutus patri fit heres: si vero heres exstiterit filius et ante pubertatem decesserit, ipsi filio fit heres substitutus. Quamobrem duo quodammodo sunt testamenta, aliud patris aliud filii, tamquam si ipse filius. sibi heredem instituisset; aut certe unum est testamentum duarum hereditatum. Gaj. II. § 179. 180.

C.

[ocr errors]

1. Quidam pupillum heredem fecit; pupillus autem ante mortuus est, quam in suam tutelam venit; de hereditate ea, quae pupillo venit, inter eos, qui patris pupilli heredes secundi sunt, et inter adgnatos pupilli controversia est; possessio heredum secundorum est. Intentio est adgnatorum: 'nostra pecunia est, de qua is cuius adgnati sumus testatus non est.' Depulsio est: 'immo nostra, qui heredes secundi testamento patris sumus.' Quaestio est: utrorum sit? Ratio: 'pater enim et sibi et filio testamentum scripsit, dum is pupillus esset; quare quae filii fuerunt, testamento patris nostra fiant necesse est.' Infirmatio rationis: 'immo pater sibi scripsit et secundum heredem non filio, sed sibi iussit esse; quare, praeterquam quod ipsius fuit, testamento illius vestrum esse non potest.' Iudicatio: 'possitne quisquam de filii pupilli re testari; an heredes secundi ipsius patrisfamilias, non filii quoque eius pupilli heredes sint?' Cicero de invent. II. 21, 62.

2. Moribus introductum est, ut quis liberis impuberibus

testamentum facere possit, donec masculi ad quattuordecim annos perveniant, feminae ad duodecim. Ulp. 1. 2 D. pr. h. t. 3. Non solum autem heredibus institutis impuberibus liberis ita substituere possumus, . . sed etiam exheredatis: itaque eo casu si quid pupillo ex hereditatibus legatisve aut donationibus propinquorum adquisitum fuerit, id omne ad substitutum pertinet. Gaj. II. § 182.

4. Neque enim suis bonis testator substituit, sed impuberis. Ulp. 1. 10 § 5 D. h. t.

d. 1. Liberis autem suis testamentum facere nemo potest, nisi et sibi faciat: nam pupillare testamentum pars et sequela est paterni testamenti, adeo ut si patris testamentum non valeat, ne filii quidem valebit. § 5 I. de pup. subst. 2, 16.

2. Ceterum ne post obitum parentis periculo insidiarum subiectus videretur pupillus, . . substitutionem . . separatim in inferioribus tabulis scribimus easque tabulas proprio lino propriaque cera consignamus, et in prioribus tabulis cavemus, ne inferiores tabulae vivo filio et adhuc impubere aperiantur. Gaj. II. § 181.

III. Meistens pflegten Vulgar- und Pupillarsubstitution mit einander verbunden zu werden (duplex substitutio s. II. b.); doch wurde, auch wenn dies nicht geschehen war, schon in der lezten Zeit der Republik die Pupillar- zugleich als Vulgarsubstitution ausgelegt,a) und seit Marc Aurel gilt auch die für das unmündige Kind in potestate getroffene Vulgar- zugleich als Pupillarsubstitution (in utrumque casum). b)

a. 1. Paterfamilias cum liberorum haberet nihil, uxorem autem haberet, in testamento ita scripsit: 'si mihi filius genitur unus pluresve, is mihi heres esto', deinde quae adsolent; postea: 'si filius ante moritur, quam in tutelam suam venerit, tum mihi ille heres esto. Filius natus non est; ambigunt adgnati cum eo, qui est heres, si filius antequam in suam tutelam veniat, mortuus sit. Cic. de inv. II. 42, 122. 2. Clarissima M' Curii causa Marcique Coponii nuper apud Cviros. . defensa est. Cum Q. Scaevola . . negaret, nisi postumus et natus et, antequam in suam tutelam veniret, mortuus esset, heredem eum esse posse, qui esset secundum postumum et natum et mortuum heres institutus: ego (Crassus) autem defenderem eum hac tum mente fuisse qui . testamentum fecisset, ut si filius non esset, qui in suam tutelam veniret, M' Curius heres esset. Cic. de orat. I. 39, 180. b. Iam hoc iure utimur ex D. Marci et Veri constitutione, ut cum pater impuberi filio in alterum casum substituisset, in utrumque casum substituisse intelligatur, sive filius heres non exstiterit, sive exstiterit et impubes decesserit. Mod. 1. 4 pr. D. h. t.

-

unmündige Kind ernannt, welches selbst enterbt werden kann, so daß der Pupillarsubstitut auch gar nichts von dem väterlichen Vermögen zu erhalten braucht, er andererseits aber selbst dann, wenn das Kind nicht enterbt ist, immer nur mittelbar als Erbe des Vaters erscheint. d. Die Pupillarsubstitution kann sowohl in demselben Testamente, in welchem der Vater für sich einen Erben das Kind oder einen dritten, instituirt hat, als in einem besonderen (pupillare testamentum, secundae tabulae) erfolgen; doch ist die Gültigkeit des letteren stets durch die des ersteren (primae tabulae) bedingt. a. 1. Extraneo heredi instituto ita substituere non possumus, ut si heres exstiterit et intra aliquod tempus decesserit, alius ei heres sit. Gaj. II. § 184.

'quoad vivit Titius Tryph. 1. 41 pr. D.

2. Miles ita heredem scribere potest: heres esto, post mortem eius Septicius.' de test. mil. 29, 1. b. Liberis nostris impuberibus, quos in potestate habemus, non solum ita . . substituere possumus, ut si heredes non exstiterint, alius nobis heres sit, sed eo amplius ut etiamsi heredes nobis exstiterint et adhuc impuberes mortui fuerint, sit eis aliquis heres, velut hoc modo: TITIVS FILIVS MEVS MIHI HERES ESTO SI FILIVS MEVS MIHI HERES NON ERIT, SIVE HERES ERIT ET PRIVS MORIATVR QVAM IN SVAM TVTELAM

VENERIT, TVNC SEIVS HERES ESTO. §. Quo casu si quidem non exstiterit heres filius, substitutus patri fit heres: si vero heres exstiterit filius et ante pubertatem decesserit, ipsi filio fit heres substitutus. Quamobrem duo quodammodo sunt testamenta, aliud patris aliud filii, tamquam si ipse filius sibi heredem instituisset; aut certe unum est testamentum duarum hereditatum. Gaj. II. § 179. 180.

c. 1. Quidam pupillum heredem fecit; pupillus autem ante mortuus est, quam in suam tutelam venit; de hereditate ea, quae pupillo venit, inter eos, qui patris pupilli heredes secundi sunt, et inter adgnatos pupilli controversia est; possessio heredum secundorum est. Intentio est adgnatorum: 'nostra pecunia est, de qua is cuius adgnati sumus testatus non est.' Depulsio est: 'immo nostra, qui heredes secundi testamento patris sumus.' Quaestio est: utrorum sit? Ratio: 'pater enim et sibi et filio testamentum scripsit, dum is pupillus esset; quare quae filii fuerunt, testamento patris nostra fiant necesse est.' Infirmatio rationis: 'immo pater sibi scripsit et secundum heredem non filio, sed sibi iussit esse; quare, praeterquam quod ipsius fuit, testamento illius vestrum esse non potest.' Iudicatio: 'possitne quisquam de filii pupilli re testari; an heredes secundi ipsius patrisfamilias, non filii quoque eius pupilli heredes sint?' Cicero de invent. II. 21, 62.

2. Moribus introductum est, ut quis liberis impuberibus

testamentum facere possit, donec masculi ad quattuordecim annos perveniant, feminae ad duodecim. Ulp. 1. 2 D. pr. h. t. 3. Non solum autem heredibus institutis impuberibus liberis ita substituere possumus, . . sed etiam exheredatis: itaque eo casu si quid pupillo ex hereditatibus legatisve aut donationibus propinquorum adquisitum fuerit, id omne ad substitutum pertinet. Gaj. II. § 182.

4. Neque enim suis bonis testator substituit, sed impuberis. Ulp. 1. 10 § 5 D. h. t.

d. 1. Liberis autem suis testamentum facere nemo potest, nisi et sibi faciat: nam pupillare testamentum pars et sequela est paterni testamenti, adeo ut si patris testamentum non valeat, ne filii quidem valebit. § 5 I. de pup. subst. 2, 16.

2. Ceterum ne post obitum parentis periculo insidiarum subiectus videretur pupillus, . . substitutionem . . separatim in inferioribus tabulis scribimus easque tabulas proprio lino propriaque cera consignamus, et in prioribus tabulis cavemus, ne inferiores tabulae vivo filio et adhuc impubere aperiantur. Gaj. II. § 181.

III. Meistens pflegten Vulgar- und Pupillarsubstitution mit einander verbunden zu werden (duplex substitutio f. II. b.); doch wurde, auch wenn dies nicht geschehen war, schon in der lehten Zeit der Republik die Pupillar- zugleich als Vulgarsubstitution ausgelegt,a) und seit Marc Aurel gilt auch die für das unmündige Kind in potestate getroffene Vulgar- zugleich als Pupillarsubstitution (in utrumque casum). b)

a. 1. Paterfamilias cum liberorum haberet nihil, uxorem autem haberet, in testamento ita scripsit: 'si mihi filius genitur unus pluresve, is mihi heres esto', deinde quae adsolent; postea: 'si filius ante moritur, quam in tutelam suam venerit, tum mihi ille heres esto. Filius natus non est; ambigunt adgnati cum eo, qui est heres, si filius antequam in suam tutelam veniat, mortuus sit. Cic. de inv. II. 42, 122.

2. Clarissima M' Curii causa Marcique Coponii nuper apud Cviros. . defensa est. Cum Q. Scaevola . . negaret, nisi postumus et natus et, antequam in suam tutelam veniret, mortuus esset, heredem eum esse posse, qui esset secundum postumum et natum et mortuum heres institutus: ego (Crassus) autem defenderem eum hac tum mente fuisse qui . testamentum fecisset, ut si filius non esset, qui in suam tutelam veniret, M' Curius heres esset. Cic. de orat. I. 39, 180. b. Iam hoc iure utimur ex D. Marci et Veri constitutione, ut cum pater impuberi filio in alterum casum substituisset, in utrumque casum substituisse intelligatur, sive filius heres non exstiterit, sive exstiterit et impubes decesserit. Mod. 1. 4 pr. D. h. t.

unmündige Kind ernannt, welches selbst enterbt werden kann, so daß der Pupillarsubstitut auch gar nichts von dem väterlichen Vermögen zu erhalten braucht, er andererseits aber selbst dann, wenn das Kind nicht enterbt ist, immer nur mittelbar als Erbe des Vaters erscheint. d. Die Pupillarsubstitution kann sowohl in demselben Testamente, in welchem der Vater für sich einen Erben das Kind oder einen dritten, — instituirt hat, als in einem besonderen (pupillare testamentum, secundae tabulae) erfolgen; doch ist die Gültigkeit des letteren stets durch die des ersteren (primae tabulae) bedingt.

a. 1. Extraneo heredi instituto ita substituere non possumus, ut si heres exstiterit et intra aliquod tempus decesserit, alius ei heres sit. Gaj. II. § 184.

'quoad vivit Titius Tryph. 1. 41 pr. D.

potestate habemus,

2. Miles ita heredem scribere potest: heres esto, post mortem eius Septicius.' de test. mil. 29, 1. b. Liberis nostris impuberibus, quos in non solum ita . . substituere possumus, ut si heredes non exstiterint, alius nobis heres sit, sed eo amplius ut etiamsi heredes nobis exstiterint et adhuc impuberes mortui fuerint, sit eis aliquis heres, velut hoc modo: TITIVS FILIVS MEVS MIHI HERES ESTO. SI FILIVS MEVS MIHI HERES NON ERIT, SIVE HERES ERIT ET PRIVS MORIATVR QVAM IN SVAM TVTELAM VENERIT, TVNC SEIVS HERES ESTO. §. Quo casu si quidem non exstiterit heres filius, substitutus patri fit heres: si vero heres exstiterit filius et ante pubertatem decesserit, ipsi filio fit heres substitutus. Quamobrem duo quodammodo sunt testamenta, aliud patris aliud filii, tamquam si ipse filius sibi heredem instituisset; aut certe unum est testamentum duarum hereditatum. Gaj. II. § 179. 180.

c. 1. Quidam pupillum heredem fecit; pupillus autem ante mortuus est, quam in suam tutelam venit; de hereditate ea, quae pupillo venit, inter eos, qui patris pupilli heredes secundi sunt, et inter adgnatos pupilli controversia est; possessio heredum secundorum est. Intentio est adgnatorum: 'nostra pecunia est, de qua is cuius adgnati sumus testatus non est.' Depulsio est: 'immo nostra, qui heredes secundi testamento patris sumus.' Quaestio est: utrorum sit? Ratio: 'pater enim et sibi et filio testamentum scripsit, dum is pupillus esset; quare quae filii fuerunt, testamento patris nostra fiant necesse est.' Infirmatio rationis: 'immo pater sibi scripsit et secundum heredem non filio, sed sibi iussit esse; quare, praeterquam quod ipsius fuit, testamento illius vestrum esse non potest.' Iudicatio: 'possitne quisquam de filii pupilli re testari; an heredes secundi ipsius patrisfamilias, non filii quoque eius pupilli heredes sint?' Cicero de invent. II. 21, 62.

2. Moribus introductum est, ut quis liberis impuberibus

« PreviousContinue »