excitare. Or. 3. 25.. dare. At. 53. . 320. Ph. 3. 90.. mori. At. 34. trum, aut aliquid simile, pignus esse amoris | Plausum captare. Ph. 1. 188. Pro pignore tradere. Or. 3. 79. 15. facio, quod non &c. 16. Att. ep. tradere. At. 302.. In eodem pistrino eundem vivere. Id est in eadem servitute et calamitate. Rh. 121.. PLAGA variis significationibus est apud Latinos. Interdum enim plagæ dicuntur rariora retia ad capiendas feras. Alia est plaga significatio; cum ponitur pro Cæli, vel Terra spatio amplissimo; quod etiam clima, et tractus dicitur. Ponuntur quoque plagæ pro tapetibus, vel stragulis. Ponitur præterea plaga pro vulnere, vel percussione. Ex hac significatione transfertur nonnunquam; et tunc idem est, quod calamitas, damnum, exitium, vel offensio. Plagam facere. Rh. 219.. ingeminare. Virg. Æn. 1. 747. c. 17. POCULUM est scyphus, in quo bibitur. POEMA est Poetarum opus. facere. Rh. 103.. Or. 3. 94.. Ph. 1.40.. componere. At. 320. condere. At. 15.. accipere. Fam. 261. Or. 3. 12. 212. Pœna liberari. Rh. 102. Ph. 1. 183. . Ph. 2. 15. PLAUSUS est secunda admurmuratio, et vox populi studium suum indicantis. Plausum quærere. At. 124. Or. 2. 45. Ph. 1.229.. POMPA dicitur omne spectaculum, et apparatus solemnis cum ostentatione, et specie quadam triumphi. Sic dicitur pompa nuptiarum, sacrorum, funerum. Petitio plena pompa. De Pet. c. 40. Pompa lictorum. 2. Fam. ep. 16. afferre. At. 143. accedere. Fam. 182. . habere. Fam. 12.. 31. Rh. 177. Ponderis. Fam. 30. 259. . vel pondere esse. h. e. pondus habere. At. 154. . PONS generaliter significat omne, per quod super aquas transimus. Unde et pro scala navium quandoque ponitur. Pontem facere. Fam. 157.. Or. 3. 33. reficere. Cæs. de B. G. lib. 7. PORTORIUM dicitur vectigal portus, vel flu- Portoriam imponere. Or. 3. 98. locare et conducere. Rh. 52. Portorii nomine aliquid exigere. Or. 1. 278. Portorium dare. Or. 1. 144. . tollere. Id est abolere. At. 31.. PORTES est locus conclusus, in quem importantur merces, et unde exportantur. Vel ad quem applicant naves, et in quo persæpe hiemant. Translate pro perfugio usurpatur ; ducta translatione a nautis, qui adversa tempestate jactati, sese in portum, si portum nancisci possunt, recipiunt. Ex porta prodire. Cæs. de B. C. lib. 3. progredi. Cæs. de B. C. lib. 3. In portum cogere. Rh. 74. compellere. Cæs. de B. C. lib. 1. se recipere. Cæs. de B. C. lib. 2. Cæs. de B. G. lib. 4. tenere. Fam 15. . In porta navigare. Hoc proverbio significamus, nos jum u periculis abesse. Propterca quod VOL. III. qui mediis adhuc in frictibus navigant, hi ventorum et astus arbitrio navigant. Contra, qui jam intra portum sunt, nihil habent negotii cum undis ac ventis. Ter. And. 3. 1. 22. Unde vulgatissima metaphora hominem, in cujus præsidio conquiescimus, portum appellamus. At. 276. Or. 1. 267. Ph. 3. 38. Et qui sese ad tranquillam tutumque aliquam vitæ rationem traducunt, in portum se recipere dicuntur. In portu esse. Id est in tuto. Plaut. Merc. 4. 7.49. impingere. In portu impingere per proverbium dicuntur, qui statim principio peccant. Ducta metaphora a nautis, qui vix dum anchoris solutis, et nave vento commissa, in saxum incidunt, vel naufragium faciunt. Quint. POSSESSIO. Possessionem ita interpretamur, ut aliquando proprietatem et usum, sive actum possidendi agri, aut ædificii, non agrum, aut ipsum fundum significet. Aliquando vero bona ipsa designet. Sic igitur erit pro jure possidendi, vel pro re possessa. Possessio quoque, ut possidere, non solum bonorum est, sed rerum etiam aliarum. In possessionem mittere dicitur Judex ex edicto, qui rem alterutri litigantium adjudicat. Or. 1. 14. . 63. . Possessionem dare. Fam. 105. 107.. Rh. 224.. Or. 3. 172. In possessionem irruere. Rh. 88. . proficisci. Or. 1. 16. vel venire. Or. 1. 15. Or. 2. 89. Ph. 3. 27. In posterum providere. Or. 2. 84. . Or. 3. 190.. ii, qui magistratus gerunt, et judiciis præ sunt. differre. Fam. 151. At. 167.. Potestatem obsidere. Or. 3. 153. Or. 3. 147.. Postliminium esse alicui. Id est jus postlimi nii. Rh. 100. Postliminio redire. Rh. 100. 223.. 153. ejus diei. Fam. 38. . 112. . At. quam. At. 137.310.. POSTULATIO modo pro supplicatione ponitur; modo pro accusatione. Cum pro supplicatione ponitur, fere intelligitur de sacra. Si vero pro querela, vel quasi justa interpositione querelarum usurpetur, tunc inter postulationem, et expostulationem id differentia constituunt, ut expostulatio sit apud illum ipsum, qui peccaverit. Postulatio de illo apud alterum. Postulationem deberi. Or. 2. 251. decernere. Or. 2. 248. . Postulatione profiteri aliquid. Ph. 3. 103. Postulata edere. Or. 1.110.. 140. POTENS dicitur, qui in magna potentia est : vel magnis opibus, et copiis diffluit. Potens re aliqua. Or. 3. 61. rei alicujus. Ph. 2. 117. POTENTIA est ad sua conservanda, et alterius cadere. At. 119. venire. At. 121. Or. 1. 106.. vel pervenire. Fam. 245. . Or. 2. 10. Pussiva significationis est hæc locutio. Etenim in potestatem venire, vel pervenire, non est potestatem assequi, aut adipisci; sed in potestatem cadere, vel sub potestatem alicujus subjici. Sub potestatem se subjicere. Rh. 16. Præcepta dare. Ph. 3. 98.. Rh. 115. .122. . 189. tradere. Rh. 91..207. 210. Præceptis erudire. Ph. 3. 98. tenere. Pro servare. Ph. 3. 43. PRÆCEPTOR est doctor, qui nos erudit, vel cujus consilio utimur. Præceptorem habere. Or. 3. 163. Rh. 50.. amoris esse. Ovid. de Art. l. 1. 17. PRÆCEPS interdum ad locum pertinet; et dicitur præceps locus, unde quis se præcipitem dare facile possit; vel via præceps est, in qua vix licet sine aliqua prolapsione consistere. Ad alia etiam quadrat: dicitur enim homo præceps, qui nullo capto consilio ad omnia projectus est, vel omnia inconsulte et temere aggreditur, nulla utens prudentia, nulla deliberatione. Ponitur vero interdum pro vehementer celeri et subito: id quod tam ad res, quam ad personas refertur. Etenim appellamus præcipitem profectionem, præcipitem discessum, præcipitem reditum, et similia, quorum susceptio plena temeritatis et inconsulti animi est. Præcipitem agere, est exturbare: sed certo quodam loquendi mododicunt Latini aliquem a furore, vel furiis, vel amentia agi præcipitem, qui furoris, vel amentiæ plenus videatur, et quasi per furorem, vel amentiam a mente et ratione dejectus. Or. 1. 77..294.. 296.. Or. 2. 54. Præcipitem ferri dicimus, qui præceps agitur. Unde præcipitem amentia ferri. Præcipites etiam ferri dicimur, cum nimia celeritate utimur, et non satis considerate, aut consulto aliquid agimus. Or. 1. 270. Or. 2. 260. Ph. 3. 113. Præcipitem perturbare. 26. . vel exturbare. Or. 1. 215... ; PRECO est buccinator, vel prædicator; dictus, a præcinendo, quod ante canat, et annunciet, quod est faciendum. Erant enim præcones, qui jussu Magistratus publice aliquid ore denunciabant ; qui auctionem faciebant qui audientiam in theatris indicebant. Erant quoque præcones in judiciis, qui Senatusconsulta pradicabant, et recensebant, posteaquam erant decreta: qui judices, et candidatos suis nominibus appellabant; quales sunt, quos Hostiarios vulgo vocamus: qui etiam litteras in Senatu publice legebant : qui item bona, quæ proscribebantur, publice auctioni proponebant ac proclamabant, et pretia conficiebant. ercere. Ut piraticam, argentariam facere, Præconio contendere. Suet. in Ner. c. 24. Præconio nobilitare. Plin. l. 16. c. 13. ipsa rerum, quæ capta sunt. Prædæ esse. Sal. in Jugurt. Prædam facere. Or. 1. 174. agitare. Sal. in Jugurt. vel agere. Cæs. de B. G. lib. 6. parere. Or. 3.74.. Prædæ dare. Liv. Dec. 1. lib. 1. Prædam capere. Or. 2. 243. dividere. Sal. in Jugurt. condonare. Cæs. de B. C. lib. 4. A præda cohibere. Cæs. de B. C. lib. 5. PREFECTURA. Præfecturæ eæ appellabantur in Italia, in quibus et jus dicebatur, et nundina agebantur : et erat quædam earum Respublica: neque tamen magistratus suos habebant. In has legibus præfecti mittebantur quotannis, qui jus dicerent. Præfecturam petere. At. 82.. - deferre. At. 85. dare. At. 85. PREJUDICIUM. Judicium a præjudicio ita differt, ut præjudicium anteesse, judicium sequi videatur. Nam judicium est, quod ex causa ipsa fit; præjudicium autem, quod Judicibus exemplum præbet ad judicandum postea in eadem causa, vel paribus causis : quod ex oratione Ciceronis pro A. Cluentio colligitur. Præjudicium facere. Rh. 69.. Or. 1.56.. 181.. Or. 2. 19. .29.. Pro præjudicio accipere, Tac. de Germ. c. tur. Prælium pronuntiare. Liv. Dec. 3. lib. 4. incipere. Sal. in Jugurt. conserere. Liv. Dec. 1. lib. 5. Prælio uno debellatum est. Liv. 1. 2. Prælium edere. Liv. Dec. 4. lib. 1. 263.. facere. Fam. 252.. Rh. 134. Or. 3. committere. At. 131. Or. 1. 43.. Or. 3. 118. 215.. Præconem suæ virtutis invenire. Or. 2. 190. Prælio contendere. Cæs. de B. G. lib. 1. adhibere. Fam. 69. Præconi subjicere bona alicujus. Or. 3. 16. Præconis voci subjicere. Ph. 3. 50.. Sub præcone subjicere. Tres hæ locutiones ad auctionem et hastam pertinent. Or. 1. 9. Or. 2. 223.. PRÆCONIUM est laus, vel ars præconis. Præconium facere. Id est urtem præconis ex decertare. Or. 3.75.. confligere. Cæs. de B. G. lib. 5. Prælium pugnare. Salust. in Jugurt. sustinere. Fam. 131.. Prælio defungi. Liv. Dec. 1. lib. 1, Prælium conficere. Cæs. de B. C. lib. 3. dirimere. Sal. in Jugurt. intermittere. Cæs, de B. G. lib. 3, Prælio abstinere. Cæs. de B. G. lib. 1. supersedere. Caes. de B. G. lib. 2. excedere. Cæs. de B. G. lib. 3. Ex prælio elabi. Cæs. de B. G. lib. 5. Prælium renovare. Cæs. de B. G. lib. 2. redintegrare. Cæs. de B. G. lib. 1. restituere. Cæs. de B. G. lib. 1. PREMIUM vocant Latini mercedem, fructum, vel beneficium: vel id, quod in ludis proponitur iis, qui se strenue gesserint, et victores evaserint. Præmium proponere. Rh. 86. 106. Ph. 1. 232. Præmiis invitare. Or. 3. 139. tribuere. Or. 1. 84. Or. 2. 199.. dare. Or. 2. 97. 119. Ph. 1. 173. Præmio donare. Or. 1. 36. Or. 2. 186.. afficere. Or. 3. 59. 99. 112.. Præmium solvere. Or. 3. 263. . - persolvere. Or. 3. 52. 246.. PREPARATIO est apparatus. Varro. Præs est (inquit) qui a Magistratu interrogatur, in publicum ut præstet: a quo, cum responderit, dicitur præs. Festus quoque sic prædem definit, ut sit præs, qui populo se obligat, interrogatus a Magistratu. Idem alibi mancipem etiam prædem dici ait, quia tam debet (inquit) populo præstare, quod promisit, quam is, qui pro eo præs factus est. Hodie vero prædes vocare possumus, qui sponsores Reipublicæ, | vel Principi facti proiis pecuniam publicam dispensunt: quos Receptores vulgo vocant. Ii etium, qui publicanos in locationibus vectigalium, qut eorum fidejussores locupletes esse affirmant, prædes dici possunt; quod locupletes eos esse ipsi præstare debeant. Prædibus, et prædiis cavere. Or. 1, 105. Prædes dare. At. 44. Or. 3. 124. 128., accipere. Fam. 28. Or. 1. 106.. Prædem pro aliquo esse. At. 203.. PRESCRIPTUM est formula, norma, regula, certa quædam et definita lex, vel religio. A præscripti significatione nihil differt præscriptio. Nonnulli pro exceptione, et translatione interpretantur: et ita sane, ut præscriptionem, exceptionem, et translationem unum et idem in re forensi significare velint: nempe præscribere, perscribere, subscribere, verba sunt propria fori, et judiciaria: unde hoc verbum utraque lingua tractum est. Atque adeo Jurisconsulti in Pandectis promiscue excipiendi verbo, et præscribendi usi sunt: licet præscriptionis vocabulum apud recentiores legum inter pretes, et apud Juris Pontificii, conditores ad præscriptionis exceptionisque temporis significationem coarctatum sit, et præfinitum. Præscriptum dare. Rb. 81. Ex præscripto aliquid agere. Rh. 79. In rem præsentem venire, non tempus, sed In re præsenti disceptare. Cum in rem præ- In præsenti. Fam. 23.. In præsentia. At. 111.. 130. . Or. 1. 123. Præsidium ferre. At. 289, vel afferre. Fam. Præsidio esse. Fam. 40.. 42. 242. Præsidia perare. Fam. 28. vel comparare. - habere. At. 237. Or. 2. 10. deducere. Fam. 28. At. 130.. |