que haufta univerfam aream perluebant. Des nique & magiftratus aderant, qui præunte Pontifice fuo vetaurilibus luftrabant fpatium, & fuper cæfpitem reddebant exta, ac denique precati Deos, ut fuas fedes divina ope attollerent, fundamenta follemniter jaciebant, injecto ingente faxo. Tacit. Hift. IV, 83. Lapis ejufmodi dicebatur aufpicalis, qualis defcribitur apud Grut. Infcript. p. XXXIX, 5. Abfoluta æde, etiam III. dedicatione opus erat, peragenda a magiftratu majore, qui præeunte Pontifice follemne carmen recitabat, (c) poftem manu tenens, (d) Liv. II, 8. Cicero pro domo XLVII. Valer. Max. V, 10. Grut. Infcript. p. XXIII, 12. Formulas, ut folet, magno ftudio collegit Barn. Briffon. de Formul. I. p. 124. Ut vel unam exempli cauffa proferamus, Jovi Feretrio templum his verbis dedicavit Romulus : JUPITER FERETRI, HÆC TIBI VICTOR ROMU

LUS

(e) Ab iis follemnibus verbis templa etiam FANA dicta funt. Feft. voce fanum. p. 287. Fanum a fano dictum, five a fando, eo quod, dum Pontifex dedicat, certa verba FATÚR. Ita & Varro de Lingua Lat. V,7.p. 38. Argutiora enim funt illa If. Voffii ad Pompon. Mel.p.147. fanum derivantis a Græco vaos, vafov, unde tranfpofitione Aeolica fa&tum fanus vel fanum. Plutarchus in Poplic. p. 104. Sollemne iftud carmen vocat νενομισμένας ἐπὶ τῇ καθιερώσει φωνάς, legitima dedicationis verba.

(d) Unde & manu confecrationes fieri dicebantur, Cicero de Leg. II, 1 1. Et Ovid. Faft. I. v. 603. Sacra vocant augusta patres: augusta vocantur Templa facerdotum vite dicata manu.

LUSREX ARMAFERO, TEMPLUMQUE IIS REGIONIBUS, QUAS MODO ANIMO METATUS SUM, DECIMO SEDEM OPIMIS SPOLIIS, QUÆ, REGIBUS DUCIBUSQUE HOSTIUM CÆSIS, ME AUCTOREM SEQUENTES POSTERI FERENT. Liv. I. 1o. Solebant denique dedicationi IV. Leges quædam adjici, quales hinc inde in vetuftis marmoribus leguntur, recenfitæ ab eodem Briffon. Form. I. p. 125. Accedebant demum epulæ & fportularum diftributio, vel publico nomine, vel a privatis fa&tæ, quarum meminit marmor apud Reinef. Claff. I.99. Quibus omnibus rite peractis, ita Occupaffe locum credebatur religio, ut nunquam effe poffet in dominio privati, etiamfi ades effent dirutæ aut vetuftate collapfæ . Plin. Epift. X. 76. L. 6. D. h. t. L. 73. D. de contrah. emt. Unde Macrobius Saturn. III, 3.Sacra Deorum haberi, id eft, in Deorum dominio effe, ait. Sacræ tamen res effe definebant exauguratione, quæ fiebat per evocationem facrorum, L. 9. D. h. t. quo de ritu videndi Macrob. Saturn. III, 8. Jac. Revard. conject. II, 17. Briffon. de Form. I. p. 54. 63. 64. Captæ quoque ab hoftibus res facræ effe definebant, liberatæ tamen, quafi poftliminii jure priftinam recuperabant fanctimoniam. L. 36. D. de relig. & fumt. fun. Unde facile patet, cur Romani hoftes DIVINA HUMANAQUE omnia dedere juberent. Liv. 1. 38.

III. RELIGIOSA res, non minus ac fa- III. Res cræ, juris Pontificii erant, ut patet ex fragmen- religiofçi to Ciceronis apud Nonium Marcell. II. 805.

S 3

p. 582.

IV. Quân lia Ro

582. Unde etiam fanita aliquando dicuntur, tamquam fanctione a Pontificibus munitæ. Gell. Nolf, Att. IV, 9. Statim vero locus fiebat religiofus, fi quis mortuum in locum fuum intuliffet. L. 6. D. h. t. five id liberi hominis effet cadaver, five fervi, L. 2. D. de relig.

fumt, fun. Unde & divi fratres Cenotaphium religiofum effe negant, L. 7. D. de rer. divif. quamvis aliud vifum fuerit Marciano in L. 6. §. ult. D. eod. ubi conferendus Ampl. Bynkersh, obf.1, 5. Ante refcriptum illud cenotaphium religiofum habitum effe, vel ex illis Virgilii En. III, v. 393. patet ;

Religiofa ejufinodi loca femper erant extra urbem, (e) in agris, & maxime prope vias. publicas. Unde tam frequens viatorum mentio fit in antiquis monimentis.

IV. RELIGIOSA habebantur fepulcra, mae. quia dedicata erant Diis Manibus. Hæc quapulchra lia apud Romanos fuerint, paullo accuratius fuerint? eft explicandum. Unufquifque fepulcrum fi

bi in fuo aliquo fundo deligere folebat. Be

ne

(e) Non licebat enim per Leges XII. Tabularum mortuum intra urbem fepelire. Cicero de Leg. II. 23. Quam legem confirmarunt Hadrianus E. 3. D. de fepulcr. viok. & Diocletianus & Maximianus, Augg. L. 12. C. de religiof.

ne tamen de republica meritis locus publice dari, Reinef. Infer. claff. VI, 32. pauperibus & minus lucupletibus indulgentia Pontificum attribui folebat. Idein Infer. Claff. XVII, 1. Aliquando plebem fibi conciliaturi, prædium aliquod fepulcris pauperum deftinabant, veluti Babius Gemellius Saffinas, qui in monimento apud Reinef. Claff. VII, 20. municipibus fingulis, incolifque loca fepultura dat, circa fuum pradium, extra qui fibi laqueo manus intulerint, & qui queftum turpem profeffi fint. Ditiores plerumque eo loco exftruebant pyramidem, columnam aliamve molem fplendidam, e marmore plerumque folido, unde & Domus marmorea pro fepulcro dicitur. Tibull. III, 2. Et quamvis, quantum fumtuum fepulcris impendi poffet, Edicto Edilium expreffum effet, tefte Cicerone Philip. IX, 7. Epift. ad Att. XII, 35. 36. Reinef. Infer. II, 73. tanta tamen, glifcente luxu ea in re Romanorum magnificentia eluxit, ut eam non fine ftupore in marmoribus & monimentis intueamur. In ipfis fepulcris fpecus fubterranea dicebatur HYPOGÆUM, ubi locus erat certo ollarum vel arnarum numero deftinatus, qui OLLARIUM vocabatur, Grut. Infcript. p. DCCCCXXXV, 9. Reinef. Infer. Claff. XI, 100. vel SCHOLA OLLARUM. Reinef. Claff. XVI, 53. Jus enim fepulcrorum erat diverfum. Alia plures; alia pauciores urnas habere poterant. In infcriptione Reinefiana Class. XVI, 60. funt OLLE SINGULARES PERPETUÆ V. in aliis monimentis numerantur XV. Id. Infer. Claff.

XVI. 53. in aliis XXIV. Id. Class. XIV. 145. in aliis XXIX. Id. Class. I, 240. Sed ita fe res habebat, quamdiu corpora cremari folebant, id quod poft Antoninorum tempora factum effe, ex monimentis pene innumeris patet. Exolefcente paullatim eo ritu, arcas loco ellarum conftituebant in hypogais, vel marmoreas, vel ex lapide Tiburtino, Grut. Infer. p. MCVIII, 6. vel fictiles. Id. infr. p. DCCCCIII, 12. vel Afio lapide, cujus ea vis erat, ut cadavera ftatim confumeret. Qui lapis quum frequentiffime his ufibus inferviret, factum eft, ut arcæ illæ dictæ fint farcophagi, ceu jam vidit Cujac. Obferv. XXI, 13. Quemadmodum ergo in aliis monimentis legimus, ibi fita effe OSSA, Grut. Inscript. p. DXXXVII, 7. p. DCCCLXII, 3. vel ČINERES: Id. p. DCXCVI, 5. ita in aliis verba occurrunt : CORPUS INTEGRUM CONDITUM SARCOPHAGO. Id. pag. DCLXXXVIII, 10. pag. DCLXXXIX, 8. In eodem porro HYPOGÆO, ubi offa, cineres cadavera requiefcebant, erant lampadaria, vel lychnuchi, quorum mentio fit apud Dion Caff. in Domitian. vit. &apud Reinef. Infer. Claff. I, 240. Claff. XI, 100. eorumque cura, nifi ita comparata effent, ut perpetuo lucerent, demandari folebat libertis vel fervis, Supra hypogæum erant cœnacula. Gruter. pag. DCXL. 2. armaria, Grut. p. CCCLXXXIII, 4. aræ, Grut. p. DCCVI, 13. pag. DCCVIII, 4. pag. DCCXXI, 8. pag. DCCCVII, 12. immo & figna & fimulacra deorum & genii familiæ, qualia defcribuntur