deret, quartus; quumque & Hifpaniarum due provinciæ effent conftitutæ, quintus & fextus additi funt, qui inter fe provincias fortiri folebant. Liv. XXVII, 36. & XXXIV, 55. Poftea coeperunt & confulibus, fi quando gravius immineret bellum, provinciæ decerni, unde aliæ provinciæ pratoria erant, aliæ confulares. Liv. VIII, 22. XLV, 17. ex quibus locis patet, coll tunc vel inter fe comparaffe provincias, vel fortitos effe. Conf. Liv. XXXIV, 35. Solebant tamen aliquando provinciæ nec comparari, nec forte, fed judicio fenatus populive, decerni confulibus, ceu docent exempla apud Liv. XXXVII, 1. XXX, 27. XXXV, 20. Nonnunquam utrifque prorogari folebat imperium: & tunc Propratores vel Proconfules dicebantur, () quorum illi fex lictoribus totidemque fecuribus, hi duodecim utebantur. Qua de re Appian.Syriac. p. 95. Ε' ρ' ἅπαντας περιέπεμπον

(r) Ita fefe res habuit, temporibus antiquifimis: primufque Coff. cui ita prorogatum imperium eft Q. Publilius Philo. Liv. VIII, 26. Idem poftea fæpius factum effe docent exempla apud Liv. XXIX,13. XXXV,1.& alibi. Deinde & ii procoll. dici coeperunt & proprætores qui nullis antea geftis magiftratibus, ad bellum gerendum miffi funt in provinciam Qualis procof. fuit P. Cornelius Scipio. Liv. XXVI, 19. Proprætor C. Octavius Cic. Philip. XI. 19. Suet. Octav. X. Poftea invaluit, ut quotannis , antequam novi Coff. & Prætores defi gnarentur, provinciæ duæ confulibus, & re liquæ Prætoribus futuris decernerentur, quas illi defignati vel fortirentur, vel inter fe compararent, ut finito magiftratu in eas proficifcerentur. Sigon. de ant. jure prov. 11, 1. p. 125.

σρατηγὸς ἐπὶ τῇ σρατίᾳ ὅς αὐτοί καλᾶσιν ἐξα-
πελέκας, τι τω υπάτων δώδεκα πελέκεσι,
καὶ δυάδεκα άβδοις, ὥσπερ οἱ πάλαι βασιλείς,
f
χρωμθύων, τὸ ἥμισυτῆς ἀξιώσεως ἐςὶ τοῖς ἢ τοὺς
τρατηγοῖς καὶ τὰ ἡμέσα παράσημα. Ad omnes
miferunt propratores cum fenis fecuribus, quia
confules duodenis fecuribus totidemque fafcibus,
ut olim Reges, utuntur. Pr&tores autem, ut
infignia confulum dimidiata, ira dignitatis quoe
que ac poteftatis habent dimidium Add. Plu-
tarch. vit. Paulli p. 256.

CVI. No

provin

fub Im

CVI. Poftquam provincias cum Senatu die vifit Auguftus: alia fenfim in ufu effe coeperunt va maginomina. Nam quos Senatus mittebat Præfides, ftratuuna in procoff. veteri vocabulo adpellati; quos Im- cialium peratores, ii variis deinde nominibus nuncu- nomina pati, Legati Aug. pro confule vel pro pratore, Pr&- peratorifelti Auguftales, Legati Cafarum, Prafides, Pro- bus. curatores Cafarum, Confulares, Correctores, juridici, quales aliquando in Italia & Alexandriæ, Sex. Rufo Romani judices, Straboni Libro XIII. Amafóra dicti, qui in minores quafdam provincias Procuratores Cafarum ivere, vel Rationales & Catholici, de quibus diximus in Pan. p.i. §. 231. de quibus omnibus legi merentur Dio Call. LIII. Guido Panciroll. not. Imp. Orient. CLV. Jac. Guther. de Offic. Dom. Aug. I, 1. feq. Aliis etiam fub Imperatoribus uti cœperunt infignibus. Confulares fafces: præfides præterea vexilia habuere, quæ vultum principis præferebant. L. 1. C. Theod. de conful. prafid. & ibi Jac. Gothofred. L. 4. C. de injur.

CVII.

CVII. Imperium præfidibus initio lege cu- Quis eriata dabat populus: Cic. de lege agrar. 11, 32. jufmodi

pro

magiftratus cõfituerit?

CVIII.

Quomodo orna

ti?

provincias ipfas decernebat Senatus, cujus etiam erat, ftatuere, quas confulares, quas prætorias effe vellet, quamvis plerumque eam teneret rationem > ut eas, in quibus tumultuari, aut quas ab hoftibus vicinis tentari intelligeret, Confulibus; quietas vero & pacificas Prætoribus decerneret, qui deinde eas inter fe vel fortiebantur, vel comparabant. Sigon. 7. c. II, 1. p. 225. Id jus deinde veluti poftliminio recepit Senatus, lege Sempronia, de provinciis decernendis, lata a C. Sempronio Graccho, Q. Cæcilio & T. Quin&tio Coff. anno U. C. DCXXX. Cic. pro domo fua Cap. IX. de provinc. conful. c. II. Agrar. II, 12. quum L. Calpurnius Pifo Trib. plebis paullo ante anno DCIV. nova quædam lege fua invexiffet. Extremis reip. temporibus, & labente vetere difciplina, multa contra morem majorum excogitarunt Sulla, Marius, Pompejus, Craffus, Cæfar, Antonius, quæ accurate fate fatis refert Sigon. 1. c. donec Auguftus, ut dixi, provincias cum Senatu populoque Romano partitus eft. (s) Dio Caff. ¿.c.

CVIII. Ituris in provincias Præfidibus manda:a

) Hine difcrimen inter provincias populares vel publicas & Cafarum. Sed fæpe harum provinciarum facta eft permutatio. Publicas pleraf que ad fe rapuit Claudius: quas deinde Senatui fub imperii initia reftituit Nero. Tacit. Ann. XIII, 4. Sub Trajano etiam Bithynia cum aliis a Senatu ad Imperatores translata eft. H. Noris. Cenotaph. Pifan. p. 207. Poftremo omnes provincias ad fe rapuere Principes, nihilque Senatui reliquum fuit, ultimis imperii temporibus.

data dabat Senatus, quantum pecuniæ, quantum exercitum habiturus fit, quod ftipendium eum dare, quantum viaticum capere oporteret; & hoc S. C. præfides, ipfæque provinciæ ORNARI dicebantur. De quo ritu plura tradunt If. Cafaubonus & Torrent. ad Suet. Caf. XVII. Sigon. de ant. jure provinc, II, 1.p. 142. feq.

comitatu

CIX. In comitatu Præfidum erant Legati, CIX Quo tribuni militum, centuriones, præfecti, decu- ufi fint 2 riones, aliique militarium operum rationumque adjutores: præterea vero fcribæ, accenfi, præcones, lictores, interpretes, tabellarii, arufpices, cubicularii, medici, &, quæ quotidianæ vitæ prope focia fuit juvenum cohors, quæ cohors prætoria, & quafi prætoria dicta eft, in quem numerum etiam referendi contubernales. Sigon. 1. c. Cap. II, p. 149. Legatos Præfidi aut Senatus dabat, aut hujus permiffu adfcifcebat Præfes, aut plebs, lata lege, extra ordinem defignabat. Cic. Varin. XV. Nep. Attic. VI. Et hi funt τῇ ἡγεμόνος πεμπομύοι, de quibus 1. Petr. II, 14. Numerus eorum non unus idemque femper fuit. Q. Cicero tres fecum legatos habuit in Afia. Marco fratri in Ciliciam eunti quatuor; Q. Pompejo quindecim adfuerunt. Quamvis vero & ipfi Legati lictoribus & fafcibus uterentur; Liv. XIX, 9. non tamen nifi mandatam jurifdi&tionem habebant, quæ quanta effe potuerit, ex tit. ff. de officio ejus, cui mandata jurisdictio conftat, & egregie, fuo more, difquirit Ger. Nood. de Jurifd. 11, 7. p. 161. Und: Cæfar de Bell. Civ. III, 51. Alia funt legati partes, alia imperatoris: alter omnia agere ad prafcriptum : alter

libere ad fummam rerum confulere debet. Idem de Bello Civ. 11, 17. officium legati fiduciariam dicit operam obtinere. Reliquorum, qui in comitatu præfidum fuere, veluti tribunorum, centurionum, præfectorum, fcribarum, medicoruin, accenforum, harufpicum, præconum, (Vid. Liv. XLII, 49. Cic. Verrin. II, 10.) & hujus generis aliorum miniftrorum, quænam fuerint officia, ex ipfa veteris rei militaris ac judiciorum ratione facile colligitur. De folis contubernalibus addendur, fuiffe ita adpellatos adolefcentes, qui percipiendæ rei militaris & provinciæ cognofcendæ caufla præfides in provinciam erant fequuti, Cic. pro Cal. XXX. & pro Plane, XI. Ex toto vero illo provinciali comitatu libera adhuc republica exfulabant feminæ, quas ab Augufti demu temporibus () duci coepiffe in provincias, palam eft. Hinc M. Seneca Controv. Lib. IV. laudat Flaminium, quod exiturus in provinciam, uxorem a porta dimiferit. Aft poftquam Auguftus quibufdam, quamvis gravate, id conceffe

(t) De ipfo quidem Augufto Sueton. Octav.XXIV. Difciplinam feveriffime rexit, ne Legatorum quidem cuiquam, nifi gravate, hibernifque demum menfibus, permifit uxorem intervifere. Tiberium quoque fimile quid fanxiffe, patet ex L. 14. D. de offic.procof. Sed non diu hæc antiquæ difci pline manfit cuftodia, ex quo ipfe Auguftus Liviam; Germanicus Agrippinam in provin cias duxerat. Cautuin tamen fuerat SC. anno U. C. IOCCLXII. Cotta & Meffalla Coff. ut fi uxor aliquid deliquerit in comitatu Præfidis, ab ipfo marito ratio & vindicta exigeretur. L. 4. §. 2. D. de offic. procof