XXVI. quoque rannorú, civi Romano injuria fieri, quam fi quis verberibus dirifque quæftionibus in ejus corpus fæviiffet. Exemplum eft apud Afcon. Padian. in Ciceron. Orat. Cornelian. p. 1308. XXVI. Nec minus immunes erant cives Liberi Romani ab impotente regum dominatione. a domi- Lege enim tribunicia, lata a Junio Bruto, natu ty Tribuno Celerum, ac paullo poft primo Confule, fuerat cautum, ut nemo Romæ regnaret, adactis fimul jurejurando civibus, eos neminem paffuros Romæ regnare. Dionyf. Halic. IV. p. 276. V. p. 277. Liv. I, ult. II, 1. Qua lege tribunicia, quum omni tyrannidi via occlufa effet; mirum profecto non eft, gentem Juniam præcipue de ea effe gloriatam, numifque fuis caput Libertatis prætuliffe, cum infcriptione LIBERTAS. Fulv. Urfin. Famil. Roman. p. 139. Acceffit poftea eodem anno Lex Valeria, qua cautum, ut indicta cauffa interficeretur, qui regni occupandi iniiffet confilia, idque impune ferret percuffor, fi indicia fceleris demonftraffet. Plutarch. Vit. Poplic. p. 103. Liv. II, 8. Pro his legibus dici non poteft, quanta certamina per quingentos annos adierit populus Romanus, quamvis impedire haud potuerit, quo minus ex demum a L. Sulla, ac deinde à Julio Cæfare convellerentur, ab Augusto vero ejufque fuccefforibus penitus exftinguerentur, fiquidem hi, adfpernati in fpeciem regium nomen, titulo Principum omnia magiftratuum, legumque omnia ad fe traxerunt. Tacit. Anal. I, I. XXVII. Liberi a XXVII. Eadem porro libertas cives im munes præftabant a duriore magiftratuum im- licentia perio. Late hanc in rem fuerant leges Vale- magiftra ria a P. Valerio Poplicola confule, de quibus tuum. Livius II, 8. Lata deinde leges non folum, qua regni fufpicione confulem abfolverunt, fed qua ades in contrarium verterunt, ut popularem etiam facerent; inde cognomen faltam Poplicola eft. Paullo diftinctius rem referunt Plutarch. Vit. Poplic. p. 102. feq. & Dionyf. Halic. V. p. 292. ex quibus conftat, prima lege fuiffe cautum, NE QUIS ROMÆ MAGISTRATUM GERERET INJUSSU POPULI : QUI SECUS FAXIT, EJUS CAPUT SACRUM ESSET: altera provocationem conceffam a magiftratibus ad populum, neque permiffum cuiquam, fupplicio extremo, aut flagris, aut muleta animadvertere in provocantem, donec populus ea de re iviffet in fuffragia. Pofterior lex quum omnium minime placeret patriciis, quippe fundamenta desoxpatías, quam adfectabant, penitus fubvertens; variis artibus aliquamdiu elufa, atque hinc relatione non una restituenda vifa eft. Retulerunt ergo eamdem A. U. C. ccciv. L. Valerius Poplicola Potitus, & M. Horatius Barbatus Coff. tefte Livio III, 55. Retulit tertium alter M. Valerius Corvus anno U. C. CCCCLII. Qua de re idem Livius X,9. Tertium ea lex tum poft Reges exaltos lata eft, femper ab eadem familia. Caufam renovanda fapius non aliam fuiffe reor, quam quod plus paucorum opes, quam libertas plebis poterant. Quum ne fic quidem confultum populo videretur, femper in contra rium tium nitentibus patriciis; quartum de provo catione populum rogavit M. Porcius Læca: qui etiam graviore poena animadvertendum ftatuit in eos, qui civem Romanum vel verberaffent vel necaffent. Liv. X, 9. Cujus legis Porcia infigne monimentum exftat numus gentis Porciæ, in quo vir paludatus, medius inter togatum provocantem & lictorem virgas minantem, confpicitur, addita infcriptione: PROVOCO: Fulv. Urfin. de Famil. Rom. p. 229. edit. Patin. Porciam legem, quan & ipfa vetuftate obfoleviffet, denuo in ufum revocavit C. Sempronius Gracchus, ceu ex fragmento orationis Gracchanæ apud Gellium Nolt. Attic. X, 3. acute colligit Car. Sigonius de antiq. jure civ. Rom. I, 6. Sed nec leges fa crata hic prætermittendæ, latæ anno U. C. CCLX. Sp. Caffio Vifcellino & Postumo Cominio Aurunco II. Coff. quum plebs pertafa ufurariæ iniquitatis, in montem Sacrum feceffiffet. Pace enim facta hac lege, ut plebi fui effent magiftratus, quibus auxiliatio adverfus confules effet, neve cui patrum capere eum magiftratum liceret. Liv. II, 33. Brutus, primus tribunus plebis, leges tulit, primo ut ne parricida effet, qui eum, qui plebifcito facer fit, occiderit. Dionyf. Halic. VI. p. 410. deinde, ut tribuni plebis facrofanéti haberentur, eofque qui violarint, facri effent. Id. ib. Tertia lexjuffit ut tribuni plebis non nifi e plebe crearentur. Acceffere duæ aliæ leges, ne de capite civis Romani nifi comitiis centuriatis agi poffet, neve privilegia irrogarentur. Car. Sigon. de antiquo jure civ. Rom. I, 6. p. 84. Exque leges omnes diétæ funt facrata, quia non modo cives per omnia facra jurarunt utique fe his legibus fempiternis ufuros addita imprecatione, ut earum obfervatoribus fuperi & inferi effent propitii, tranf grefforibus vero contraria omnia acciderent: Dionyf. Hal. VI. p. 410. verum etiam quod loco poenæ adjectum effet, eos qui fecus feciffent, cum pecunia familiaque Deo alicui facros futuros. (b) Feft. voce Sacrata. Omnes enim leges hujufmodi fanétione poenali munitas, SACRATAS dici confueviffe, obfervat Jac. Perizon. Animadv. Hiftor. p. 418. feq. Remedia XXVIII. Hifce legibus ergo fatis tuti erant XXVIIIcives Romani, ab omni magiftratuum tyrannide. Primo enim, fi quid contra leges aude- magiftra rent magiftratus, maximum cuique remedium tu infoerat in provocatione ad populuin. Deinde de capite civis Romani non nifi univerfus populus in comitiis centuriatis judicabat, & tunc facile erat, vel innocentibus fe a calumniato rum (b) De hac poena Dionyf. Halic. II. pag. 84. Edos γὰρ Ρωμαίος, ὅσες ἐβάλοντο νηποιος τεθνάναι, τα πέτων σώματα θεῶν στεφδητινι, μάλισα δὲ τοῖς καταχθονίας, κατονομάζεσιν . Mos erat Roma nis, quos vellent impune occidi, eorum corpora devovere Deo cuipiam, præcipue Diis inferis. Feftus voce facrata; Homo facer is eft, quem populus judicavit ob maleficium, neque fas eft eum immoLari: fed qui occidit, parricidii non damnatur : ·· Ex quo quivis homo malus atque improbus facer adpellari folet. De hoc fupplicio quædam ha bet Rævard. ad XII. Tab. Cap. IV. p. 2ăș lentiam. ? XXIX. eo rum artibus defendere, vel poenam meritis XXIX. Sed non folum in legibus RoTribuno- manis civibus maximum præfidium erat porum plebis axi fitum adverfus magiftratuum infolentiam : verum etiam in tribunicia poteftate. Si qui enim eorum libertatem violare non vereretur; tribunos plebis appellabant, qui ipfis lium. omnem |