XIJ: Au. guftus parce ci

dit.

communicatum. Exemplo effe poffunt univerfi Gaditani in ulteriore Hifpania, quos fecundo confulatu civitate donavit Cæfar. Dio Caff. Hift. XLI. p. 161. Idem pro lubitu deinde quafdam alias civitates Hifpaniæ hoc ingente beneficio ornavit. Dio Caff. XLIII. p. 233. Quemadmodum & medicis, aliifque ea jura conceffit. Suet. Caf. XLII, immo & Siculis omnibus civitatem, inaudito exemplo, testamento legaverat, quod legatum lata lege confirmavit Antonius. Cic. Epift. ad Fam. XIV, 12. Philipp. I, 24.. Verumtamen ea lex Antonii non valuiffe videtur. Sane fub Augufto adhuc plerafque Siciliæ civitates Latini juris fuiffe, difcimus ex Plin. Hift. Nat. 3.8.

XII. Sub Imperatoribus multo magis prolati funt Romanæ civitatis fines. Auguftus equivitatem, dem tefte Suetonio Aug. XL civitatem parciffime fed quibufda ta- dedit, adfirmans, fe facilius paffurum fifco demen, de- trahi aliquid, quam civitatis Roman& vulgari honorem. Idem leges haud paucas dedit, quibus aditus fordidis hominibus intercluderetur ad civitatem. Quales præcipue funt lex Elia Sentia, & Fufia Caninia, de quibus fupra fuo loco actum. Vid. Sueton. Aug. XL. Immo inter extrema mandata ejus, Tiberio & S. P. Q. R. data etiam hoc erat, μýt av és * πολιτείαν συχνὲς ἐσγράφωσιν, ἵνα πόλη διά φορον αὐτοῖς πρὸς τὸ ὑπήκοον. Ne multos jure civitatis donarent, quo magnum inter ipfos

fubje&tos difcrimen remaneret. Dio Caff.LVI. P. 541. Quibufdam tamen Auguftum jura civitatis dedifle, patet ex Suet. Aug. XLVII. Idque inprimis etiam difcimus ex ejus numis, in

quibus laudantur Hifpaniæ municipia, de qui-
bus Jo. Vaillantius de Colon. num. & Ez. Spanh.
Diff. de praft.numifm. V. pag. 768. & Orb. Rom..
I, 2. 18. 47. fequ. Eadem liberalitate etiam Ti-
berius & Cajus Caligula civitatem quibuf-
dam dederunt, ceu ex numis & infcriptioni-
bus idem docuit Ez. Spanhemius.

ea in re

XIII. Claudius Imperator varie fe geffit in XIII. LIconcedenda negandave civitate. Quofdam beralior civitatem Romanam ufurpantes in campo Ef Claudiquilino fecuri percuffit. Suet. Claud. XXV. us. Idem tamen Latinis, naves mercaturæ caufsa fabricantibus, jus Quiritium dedit. Suet. ibid. XIX. Ulpian. Fragm. III, 1, 6. Quin non folum Galliæ Comatæ primoribus; fed & univerfæ Galliæ Comata, jus ferendi fuffragia, petendique honores dedit. Qua de re Tacit. Ann. XI, 24. Senec. de Benef. VI, 19. Immo 1 multis eum confertim jura civitatis ac fine difcrimine dediffe, ac venalia prope illa ejus libertos habuiffe, teftatur Dio Caff. Lib. LX. p. 676. Unde lucem capit vox illa Tribuni militem Alior. XXII, 28. ἐγὼ πολλές κεφαλαίο * πολιτείαν ταύτιν ἐτησάμω. Ego vero magno are hanc civitatem comparavi, quam egregie illuftrat Ez. Spanh. Orb. Rom. 1, 2. 19. P. 52. Seq.

Nero,

XIV. Nero, ubi in muficis & curulibus apud XIV.Quiolympiam agonibus victor fuerat a judicibus busn proclamatus, univerfam Achajam libertate, Galba judices civitate Romana, & pecunia grandi, Otho,Vidonavit, quod beneficium etiam iis, qui pyrrhi- tellius, & Vefpafiacham faltaverant, conceffit. Suer. Ner. 12. Gal- ni civitas ba civitatem Romanam raro dedit, tefte Suet. tem de

derint

XV. Tra

Galb. VIII. dedit tamen Bargiafenfibus, Lacobrigenfibus, Deobrigenfibus & Talabrigenfibus, immo & Vefontinis & Clunienfibus, fi fides numis fub Galba cufis, in quibus hæc oppida Hifpaniæ & Galliæ MUNICIPIA dicuntur. Claud. Chifflet. Vefont. I, 28. Harduin. Num. Urb. p. 120. Vaillant. de Colon. T.I. p. 105. de Othone conftat, eum præter quafdam alias largitiones Lingonibus univerfis civitatem Ro manam dediffe. Tacit. Hift. 1. 78. Vefpafianum Stobienfes (e) in Macedonia civitate donaffe, conftat ex numo apud Spanhem. Diss de nam. prov. p. 676. & Plin. Hift. Nat. IV, 10. Idem & filii fæpe jus civitatis veteranis, liberis pofterifque eorum dederunt, ut patet ex marmoribus apud Gruter. Infer. p. DLXXIII z. p. DLXXIV, 5. 6. dr p. DLXXV, 1.

XV. Hifpaniæ potiffimum Trajanus favit, jani & ipfe Hifpanus. Unde in ejus numis occurrunt Hadriani municipia, Italica, Inlipenfe, Albengenfe in danda Urganovenfe. Quibus ex marmore apud iberali Gruter. Infer.p. CLXII, 3. addendi Icæditani,

civitate

Lancienfes oppidani, Talori, Interamnienfes, Colarni, Lancienfes, Tranfcudani, Aravis Meidubrigenfes, Arabrigenfes, Banienfes, Paíures, quos omnes a Trajano demum civitate donatos, non vana divinatione, conjicit Ez. Spanh. Orb. Rom. I, 2. 21. p. 58. Idem Princeps fingulis quibufdam fubinde civitatis jura dedit, rogatu ainicorum, ut patet ex Plin. Epist. X, 22. 6. 107. 108. Quin quum vicefi

(e) Eos tamen fua ætate juris Italici
tradit Ulp. L. 8. §. &. D. de cenfib.

mas

fuille

mas hereditatum antea pendere cogerentur novi cives; eos hoc onere primum Nerva, deinde & Trajanus liberavit. Quod Principis beneficium collaudat Plin. Paneg. XXXVII. Hadianus, fequutus Trajanum, Latium multis civitatibus dedit, tributa multis remifit, ut loquitur Spartian. Vit. Hadrian. XXI. Aft datæ ab co civitatis in numis & lapidibus nulla ufquam fit mentio, nifi quod in marmore fub eo legantur MUNICIPES MUNICIPI. T. ÆLL HADRIANI. AUG. CIVILITANI. Gruter. Infer. p. CCCLXII, 1. Unde Civilitanos ab eo civitate donatos, colligit Spanh. Orb. Rom. I, An Ha2.22. p. 60. Sunt equidem, qui Hadrianum au drianus &torem putant celeberrima illius conftitutionis auctor de civitate cum univerfo orbe Romano com- tionis, municata, L. 17. D.de ftatu hom. quos in eum er- qua civi rorem induxit Chryfoftom. ad Ait. Apost. XXV, orbe Rop. 875. Tomus IV. edit. Savil. Sed hos rationem mano co. fugere, paullo poft clariffime adparebit. ta? XVI. Aque fallitur Juftinianus Imperator, XVI. An qui celebrem illam conftitutionem Antonino ea ConPio tribuit Nov. LXXVIII, 5. quamvis eum tribuen ante Spanhemium tantum non omnes cæca da Antofide fequuti fint. (f) Aft quamquam ampli nino Imficatum effe ab Antonino civium numeruin peratori? vel ex numo præcipuæ raritatis constat, in quo AMPLIATOR CIVIUM dicitur: difcri

M 6

(f) Contrarium tamen ante Spanhemium obferva runt VVefembec. Paratit. ad tit. D. de ftatu hom. n. 5. Petit. Leg. Attic. p. 136.Valef. in Not. ad Excerpta Dionis p. 108. Claud. Salmaf. de modo ufur. cap. XIX. p. 854. fequ. Rupert. ad L. 2. D. de orig. jur. c. 1. p. 17. 18.

conftitu.

tas cum

munica

ftitutio

XVII. An

eam Mar

difcrimen tamen civium Latinorum, Italicorum, provincialium, etiam poft Antonini Pii tempora fuperfuiffe, cum ex aliis locis adparet, tum ex Infcriptione apud Grut. p. ccccvIII. L. ex qua fimul difcimus, Antoninum Carnis & Catalis propter ædilitatis gradum apud Tergeftanos geftum, jura civitatis Romanæ dediffe.

XVII. Porro & ii erant, qui cum Victore in cus Imp. vita Marci M. Antoninum hujus conftitutioediderit? nis auctorem faciunt, in quam fententiam etiam Cafaub. ad Spartian. Hadr. XXI. paullo videtur proclivior. Nam fuperfuiffe fub hoc principe inter cives & peregrinos difcrimen, patet ex celeberrima Lugdunenfium Epiftola apud Eufeb. Hist. Eccl. V, 1. ubi ajunt coo ἐδόκων πολιτείαν ρωμαίων ἐχηκεναι, τότων ἀπέτεμνε τὰς κεφαλὰς, τις λοιπές ἕπεμπον eis Oneia. Quicumque Romani cives reperti funt, capite truncati, reliqui traditi beftiis. Atqui fcripferunt hæc Lugdunenfes extremis Marci Imperatoris annis: adeoque inde recte colligi videtur, M. Antoninum non fuftuliffe illud difcrimen, quod inter cives ac peregrinos interceffit. Illud tamen certiffimum eft › tam liberalem in dando civitatis jure fuiffe M. Antoninum, ut Ariftides Rhetor. Orat. in Rom. pag. 72. fcribere non vereatur: Ecov Ïštva, ἴσις ἀρχῆς ἢ πίσεως άξιος, nec peregrinum cens feri quemquam, qui magiftratu vel fide dignus με, τὸ Ρωμαῖον, ἐπόλεως, αλλα γύος όνομα fit, KIVCUTIVOS Romanum non urbis alicujus, fed communis cujufdam generis nomen effe: & quæ funt hujus generis alia. Ez. Spanh. Orb. Rom. II, 2. p. 67. fequ.