Page images
PDF
EPUB

rizon. Animadv. Hift. cap. III. p. 125. Deinde ne pro monftro effet patrem filio vel natu minorem vel æqualem effe, fed adoptio naturam imitaretur; merito difquirebatur, an adoptaturus faltim plena pubertate filium antecederet. L. 40. §. 1. D. de adopt. Et hinc veteres rident adoptionem Alexandri Imp. ab Elagabalo factam, quum ille duodecim hic quatuordecim circiter annorum effet. Herodian. Hift. V, 7. Præcipue autem providendum fibi exiftimabant, ne adoptio vel arrogatio filio effet exitio, aut ei aliquid adferret detrimenti. Et inde eft, quod tutori fas non effet, pupillum arrogare, L. 17. pr. D. eod. nifi quod cognati a tutore propinquo L. 17. §. 1. D. eod. & privigni a tutore vitrico ex refcripto Antonini Pii poffent arrogari. L. 32. §. 1. D. eod. Exemplum Voconii Romani a vitrico adoptati eft apud Plin. Epift. X, 3. Eundem tainen vitricum & tutorem fuiffe privigni fui, quod fufpicatur Cujac. Obf. II, 38. ex ifto quidem loco non conftat.

IX. Quum vero ii tantum arrogarentur, IX. Quæqui fui juris erant ; oportebat eos ipfos aucto- ftiones res fieri. Gell. 4. c. Interrogabatur ergo is, qui filio proarrogabat, vellet ne eum, quem adoptaturus pofita? efset, juftum fibi filium efse? & viciffim is, qui arrogabatur, an id fieri pateretur auctorque efset? L. 2. D. de adopt. Formulam prodit Cicero pro domo XXIX. Credo enim, quamquam in illa adoptione legitime faltum eft nihil, tamen te effe interrogatum: AUCTORNE ESSES, UT IN TE P. FONTEJUS VITÆ NECISQUE POTESTATEM HA

BE

X. Roga

tio ad

BERET, UTI IN FILIO? Neque tamen has interrogationes & refponfiones ftipulationes fuiffe, recte notat Cujac. obf. IX, 37.

X. Cauffa cognita, in comitiis curiatis fepopulum quebatur follemnis rogatio: VELITIS JUlata. BEATIS, QUIRITES, UTI L. VALERIUS L. TITIO TAM JURE LEGEQUE FILIUS SIBI SIET, QUAM SI EX EO PATRE MATREQUE FAMILIAS EJUS NATUS ESSET: UTIQUE EI VITE NECISQUE IN EO POTESTAS SIET: HÆC ITA, UTI DIXI, ITA VOS QUIRITES, ROGO. Gell. Nolt. Att. V, 19. Hinc annuente populo & XXX. curiis in fuffragia miffis ita jubentibus perfecta erat abrogatio. Cic. pra

XI. Effe.

&a

gationis,

domo ibid.

XI. Arrogati ergo tam jure legeque filii da arro erant ejus, qui adoptaverat, ac fi ex eo patre matre que familias ejus effent nati. Hinc arrogati æque ac adoptivi fiebant agnati ratione familiæ adoptantis, non tamen cognati ejus uxori. L.13. pr. D. de adopt. Quare adoptionem fequebatur hereditas nominis, pecuniæ, facrorum, tefte Cicerone pro domo XII. ubi exagitatur Clodius, a Fontejo adoptatus, quod in ea adoptione nihil legitime factum fit, fiquidem neque Fontejus effet, quod effe debebat, neque Clodius patris adoptivi heres, neque amiffis fervis paternis in adoptiua pervenerit. Immo, quemadmodum patricii, adoptati a plebejis, ad plebem tranfibant; ita plebeji, adoptáti a patriciis, horum confequebantur nobilitatem ac privilegia. Quod tametfi neget Jo. Corafius ad L. 35. D. de adopt.. tamen demonftratur exem

plo

1plo Cn. Cornelii Cofi, qui ex Licinia, pla
beja familia, adoptatus in patriciam Corne-
liam, Tribunus militum confulari poteftate
fuit, ad quam dignitatem anno demum fequen
te plebeiis via patuit, tefte Livio V, 12. De-
monstratur idem exemplo Liviæ, quam Taçi-
tus Annal. V, 1. NOBILITATIS per Clau-
diam familiam & ADOPTIONE Liviorum
Juliorumque clariffima fuiffe ait, & Augusti,
de quo Ovidius Faft. IV. v. 21. «

Hic ad te magna defcendit origine menfis,
Et fit, ADOPTIVA NOBILITATE

tuus.

Conf. Huber. Digreff. Justin. II, 24. Jac. Perizon. Differt. ad Conftit, divin. Deut. XXV, 5.6. p. 83. feq. & Comm. noftrum ad L. Pap. Lib. 11. cap. I. p. 113.

gare nec

XII. Et hinc facile reddi poterit ratio, I) XII. Car cur- foli cives Romani arrogare potuerint? Soli quidam enim participes erant comitiorum. II) Cur nec arroCalibes arrogare nequiverint? Erant enim arro- arrogari gatio in folatium orborum, non cælibum, in- potue venta. Cic. pro domo cap. XIII. L. 15. §. 2. D. de tint adopt. III) Cur fenibus tantum fexaginta minimum annorum arrogare licuerit di L. 15. §. 2. D. de adopt. Sperari enim antehac poterat proles IV) Cur nec muti & furdi arrogarent; nec V) feminæ neque enim illi jure comitiorum gaudebant: & feminæ præterea neminem poterant habere in poteftate. Quare parum legibus confentanea erat adoptio Candidiani, de qua LaEtant de Mort. Perfequut. Cap. L. idem Candi- Cað dianum, quem Valeria, ex concubina genitum ob fterilitatem adoptaverat, necari juffit. Sed Hein. Ant. Rom. T. I. H quid

XIII.Quã

ifte adro

quid fibi non permittebant ejus ævi principes? VI. Cur porro nec pupillus, nec femina, nec peregrinus, necmutus vel furdus arrogari potuerint? Pupilli enim ipfi auctores fieri non poterant, cum reliquis nulla erat comitiorum communio. Gell. Noct. Arr. V, 19. VII.) Curdenique adrogatio Romæ tantum fieri potuerit? Ulp. Frag. VIII, 4. Romæ enim, non alibi, curiata comitia haberi potuerant. Liv. V, 52.

XIII. Hæc arrogatio, per populum in codiu vetus mitiis facta, fatis diu, id eft, ftante libera repugandi ri- blica obtinuit. Nam ita fua memoria a Cn. tus obti. Aufidio Oreftem, a M.Pupio Pifonem, a P.Fonnuerit? tejo Clodium arrogatum fcribit Cic. pro Domo

XIV. Ad

aius di.

cap. XIII. Quin & Auguftus Agrippam & Tiberium adoptavit in foro lege curiata. Suet. Aug. LXV. Et Neronis adoptionem, quamvis Patres cenfuerint, populus tamen, (lege procul dubio curiata,) juffit. Tacit. Ann. XII, 25. Poftea Imperatores, legibus quippe foluti, veteres adrogationis ritus fæpius neglexerunt. (Vid. Tacit. Hift. I, 14. 17. Spartian. in Hadr. III, IV, XXIV. in El. Ver. III. Jul. Capitolin. Antonin. IV.) Manfit tamen ad Galbam ufque vetus follemnitas inter privatos. Hinc Galba: Si te privatus, lege curiata, apud Pontifices, ut moris eft, adoptarem Tacit. Hift. I, 15.

XIV. Hæc de arrogatione. Quum vero hic optio firi- adoptandi modus ad homines tantum fui juris eta cur & pertineret ; inventa & alia actio legis, qua libequando ri, in facris paternis conftituti, cujufcuminventa ? que fexus & ætatis, in aliam familiam trans

irent, ifque modus dictus ADOPTIO fenfu ftriétiore. Eum jam in libera republica obti

nuiffe, conftat ex Cicerone de Finib. I, 7. Valer. Max. VII, 7. 2. Dione Caff. XXXIX. p. 98.

optaudi

XV. Erat hæc adoptio actio legis, & hinc in- XV. Adter præfentes, adhibitis certis follemnitatibus ritus per peragenda apud Prætorem aut Præfidem, (a) as & liH 2

aut bram. (a) A principibus, quos multa fibi in arrogatio nibus indulfiffe probat Dodvvell. præleft. XVIII. ad Spartian p. 53. & domi adoptari poterat per es & libram Suet. Aug. LXIV. Cajum & Lucium adoptavit DOMI, per es&liberam, emtos à patre Agrippa. Fortaffis & privatis idem licebat, fi ad eos venire vellent Magiftratus Adoptio enim erat actus voluntariæ jurifdi &tionis, quales actus nec tribunal, nec locum certum requirunt. L. 36. pr. D. de adoption. Et tunc adoptionis follemnitas aut in cubiculo aut in atrio, coram leto geniali perficiebatur Quod patet ex loco Plin. Paneg. VIII. Itaque non tua in CUBICULO, fed in templo: nec ante GENIALEM TORUM, fed ante pulvinar Jovis optimi maximi, adoptio peracta eft. Eranc vero geniales lecti, qui in nuptiis fternebantur in honorem genii, unde & geniales adpel laci. Feftus voce genialis p. 292. Et hinc etiam Lecti adverfi dicebantur, quia in atrio ex adverfo januæ erant collocati. Lipf. Elect. I. 17. Scaliger ad Feft. voce Futus p. 143. Torrent. ad Hor. Epift. I, 4. v. 87. Non tamen inde collegerim ego, in adoptione matremfamilias partum fimulaffe , qualem ritum inter barbaros receptum fuiffe, docet locus Diod. Sic. Biblioth. IV. 40. Illam adoptionem (Herculis) hoc modo faEtam perhibent. Juno, lectum ingreffa, Hercu lem corpori fuo admotum, ut verum imitaretur partum, fubter veftes ad terram demifit, quem in hoc ufque tempus adoptionis ritum BARBAKI obfervant. Exemplum ejufmodi adoptionis obfervare mihi videor Genef. XXX, 3. ubi ado.

« PreviousContinue »