INDICULUM

Reliquiarum quae supersunt ex libris Ulpiani, Iuliani, Pauli, et Gaii ad titulum Edicti de bonorum possessionibus.

I.

Fragmenta Ulpiani.

Commentarios ad hunc titulum undecim libris ad Edictum (39-49) Ulpianus complexus est. Proposito edictali textu, non exigua lux accedit ad Ulpiani intelligentiam.

LIBER 39.

De bonorum possessionibus.

Ad rubricam totius tituli ac generalem theoriam bonorum possessionum pertinent :

L. 1. 3. 5. D. de bon. possess. (37, 1),

L. 2. de bon. poss. furioso (37, 3),

L. 62. de iudiciis (5, 1).

Incidebat necessario sermo de magistratibus, a quibus bonorum possessio petebatur. Hinc

L. 8. de officio Procons. (1, 16),

L. 4. de officio Praesidis (1, 18),
L. 14. de iurisdict. (2, 1),

L. 4. ad municipalem (50, 1).

Ad cognoscendum statum in quo sunt bona defuncti, cuius non sit adita hereditas, ante bonorum possessionem impetratam, spectat

L. 2. de quaestion. (48, 18).

Ad declarationem rubricae « si tabulae testamenti exstabunt » respicere videntur

L. 1. de bon. possess. sec. tab. (37, 11),

L. 22. qui testam. facere possunt (28, 1).

Quamvis in his fragmentis quaedam ad bonorum possessionem secundum tabulas pertinere videantur; tamen recolere oportet, etiam ad effectum petendae bonorum possessionis contra tabulas exigi, ut eius

modi tabulae exstiterint, ex quibus vel adiri hereditas, vel secundum eas bonorum possessio peti potuit: L. 19. de p. b. contra tab.

Ad Caput I. De bonorum possessione contra tabulas, quae liberis datur, pertinent:

L. 1. 3. de bon. poss. contra tab. (37, 4),

L. 6. si tab. testam. nullae exstab. (38, 6).

De L. 4. de condictione causa data (12, 4) solliciti non sumus; nam licet in Florentino exemplari adscripta sit lib. 39 ad Edictum, tamen in Haloandri editione praesefert librum 38, in quo sedem habet magis idoneam.

LIBER 40.

Prosequitur Ulpianus explicationem capitis de bonorum possessione contra tabulas, ac praesertim clausulae « liberis quoque heredibus institutis » in

L. 8. 10. de b. p. contra tab. (37, 4).

Ad Cap. II. De Legatis praestandis, contra tabulas bonorum possessione petita :

L. 1. 3. 5. 8. 10. 12. 14. h. t. (37, 5).

Ad Cap. III. De collatione :

L. 1. de collatione (37, 6).

Forte ad verba recte cavere referebatur

L. 38. de procuratoribus (3, 3),

licet dubia sit inscriptio; nam apud Haloandrum habet lib. 4 ad edictum. Ad clausulam de dotis collatione aptandae:

L. 1. de dotis collatione (37, 7),

L. 8. de usufr. (7,1).

Ad Cap. IV. De coniungendis cum emancipato liberis eius:

Ad Cap. VII. De bonorum possessione secundum tabulas :

L. 2. h. t. (37, 11),

L. 21. de vulgari et pup. substit. (28. 6).

Putare quis posset ob L. 3. de bonis libert. incoepisse in hoc libro Ulpianum explicationem capitis de bonorum possessione contra tabulas liberti. Sed quum numerus supra quadragesimum in inscriptione illius legis incertus sit, et ex fragmentis residuis libri sequentis satis pateat, inibi Ulpianum exordia sumpsisse declarationis suae ad caput illud edi- ́ cti; ideo malim eam legem libro 42 accensere.

LIBER 42.

Sequitur de bonorum possessione secundum tabulas:
L. 4. de bon. poss. sec. tab. (37, 11).

Ad Cap. VIII. De bonorum possessione contra tabulas liberti :
L. 1. 3. de bonis libertorum (38, 2).

LIBER 43.

Pergit Ulpianus in explicatione capitis de bonorum possessione contra tabulas liberti; atque ad verba « nisi libertus aliquem ex naturalibus liberis successorem sibi reliquerit » referri puto

L. 6. pr. S. 1-3. de bon. libert. (38, 2),

L. 38. de adquir. vel omitt. hered. (29, 2).

Clausulam, qua ius accrescendi patrono datur, respicere videtur
L. 4. si quid in fraudem patroni (38, 5).

Ad verba « si liberti iudicium patronus agnoverit » spectant
L. 6. S. 4. L. 8. de bonis libert. (38, 2).

Demum explicationem verborum « si donum, munus, operas libertus redemerit » continet

L. 194. de V. S. (50, 16).

Eodem pertinere autumo

L. 36. de contrah. emptione (18, 1),

L. 17. de heredit. vel actione vendita (18, 4).

LIBER 44.

Ad Cap. IX. Si in fraudem patroni a libertis alienatio facta sit: L. 1. 3. si quid in fraudem patroni (38, 5),

L. 52. de R. I. (50, 17),

quae videtur affinitatem habere cum iis, quae disputantur in

L. 1. S. 7. si quid in fraudem patroni.

Ad Cap. X. quod respicit patroni filios, referri puto
L. 10. 12. de bonis libertorum (38, 2).

Lex 1. si tab. testam. nullae exstab. adscribitur utique libro XLIV; sed consulto cl. de Weyhe metathesin siglae I accidisse autumavit, atque adiudicavit libro XLVI.

LIBER 45.

Explicatur Caput « si patroni filius libertum capitis accusaverit » in
L. 14. de bonis libertorum (38, 2),

L. 6. unde cognati (38, 8),

L. 16. pr. S. 1-4. de bonis libert. (38, 2).

Declaratur Cap. XI. De petitione legatorum deneganda ei, qui bonorum possessionem contra tabulas acceperit, in

L. 16. S. 5-11. de bonis libert. (38, 2).

Lex 22 de testamentaria tutela (26, 2) huic libro accensetur in Florentino exemplari. Forte quaerebat Ulpianus de testamentaria tutela data personae subiectae patrono, qui bonorum possessionem contra tabulas accepit. Haloander tamen habet; Idem (i. e. Paulus) lib. 45 ad edictum. Ad Cap. XII. Si a parente quis manumissus sit:

L. 1. h. t. (37, 12).

Ad Cap. XIII, De bonorum possessione ex testamento militis :
L. 1. 11. 13. 15. 42. 44. de testam. militis (29,

Haec postrema comprehensa est in

L. un. de bon. poss. ex test. milit. (37, 13),

L. 9. qui testam. facere poss. (28, 1),

L. 8. de castrensi peculio (49, 17).

LIBER 46.

Ad rubricam « si tabulae testamenti nullae exstabunt » :

L. 1. pr.

S. 4. h. t. (38, 6), (a)

L. 39. de adquir. vel omitt. heredit. (29, 2),

L. 11. de iniusto rupto (28, 3).

Ad Cap. XIV. Unde liberi :

1).

L. 1. S. 5 et seqq. si tab. test. nullae exstab. (38, 6),
4).

L. 23. si quis omissa causa testamenti (29,
Fortasse ad Cap. XV. quo Calvisiana actio dabatur, pertinebat

L. 54. de R. I. (50, 17).

(a) Vide quae nuper notavi in fine libri 44.

Ad Cap. XX. Unde patronus patrona:

L. 17. de bonis libertor. (38, 2).

Ad Cap. XXI. Unde vir et uxor:

L. un. h. t. (38, 11).

Ad Cap. XXIII. De bonorum possessione postumo danda :
L. 7. de ventre in possess. mitten. (37, 9).

LIBER 48.

Ad Cap. XXIV. Quibus non competit bonorum possessio:
L. 2. de poenis (48, 19),

L. 1. si quis aliquem testari prohibuerit (29, 6),
L. 12. de bon. poss. (37, 1).

LIBER 49.

Ad Cap. XXV. Ut ex Legibus Senatusve consultis :
L. un. h. t. (38, 14).

Ad Cap. XXIV. De successorio edicto:

L. 1. h. t. (38, 9),

L. 2. quis ordo in bon. poss. servetur (38, 15),

L. un. de libertis universit. (38, 3).

Ad Cap. XXVII. De actionibus dandis bonorum possessoribus :
L. 63. de iudiciis (5, 1),

L. 10. de, administrat. et peric. tutor. (26, 7).

(a) Prima verba §. 8. huius L. 1. unde cognati, nempe « Si quis proximior cognatus nasci speretur » referuntur etiam a Prisciano lib. III. pag. 607. ed. Putsch.