5

ΙΟ

nec vagus, ignotis repetens compendia terris,
presserat externa navita merce ratem.

Illo non validus subiit iuga tempore taurus,

non domito frenos ore momordit equus ;
non domus ulla fores habuit; non fixus in agris,
qui regeret certis finibus arva, lapis.

Ipsae mella dabant quercus, ultroque ferebant
obvia securis ubera lactis oves.

Non acies, non ira fuit, non bella; nec ensem
inmiti saevus duxerat arte faber.

At Iove sub domino caedes et vulnera semper ;
Nunc mare, nunc leti multa repente via.

100. 'Babylon, the Mighty.'

Ceterum ipsius urbis pulchritudo ac vetustas non regis modo, sed etiam omnium oculos in semet haud inmerito 15 convertit. Semiramis eam condiderat, non, ut plerique credidere, Belus, cuius regia ostenditur.

Murus instructus

laterculo coctili, bitumine interlitus, spatium xxx et duorum pedum in latitudinem amplectitur: quadrigae inter se occurrentes sine periculo commeare dicuntur. Altitudo muri L cubitorum eminet spatio: turres denis pedibus quam murus altiores sunt. Totius operis ambitus CCCLXV stadia 5 complectitur: singulorum stadiorum structuram singulis diebus perfectam esse memoriae proditum est. Aedificia non sunt admota muris, sed fere spatium iugeri unius absunt. Ac ne totam quidem urbem tectis occupaverunt per LXXX stadia habitabatur nec omnia continua sunt, 10 credo, quia tutius visum est pluribus locis spargi. Cetera serunt coluntque, ut, si externa vis ingruat, obsessis alimenta ex ipsius urbis solo subministrentur. Euphrates interfluit magnaeque molis crepidinibus coercetur. Pons lapideus flumini inpositus iungit urbem. Hic quoque inter mirabilia 15 Orientis opera numeratus est : quippe Euphrates altum limum vehit, quo penitus ad fundamenta iacienda egesto vix sufficiens operi firmo reppererunt solum; harenae autem subinde cumulatae et saxis, quis pons sustinetur, adnexae morantur amnem, qui retentus acrius, quam si libero cursu 20 mearet, inliditur. Arcem quoque ambitu xx stadia complexam habent. xxx pedes in terram turrium fundamenta

demissa sunt, ad LXXX summum munimenti fastigium pervenit.

101. How Cranes migrate.

Immensus est tractus, quo veniunt, si quis reputet a mari Eoo. Quando proficiscantur consentiunt, volant ad prospi5 ciendum alte : ducem, quem sequantur, eligunt; in extremo agmine per vices, qui acclament, dispositos habent, et qui gregem voce contineant. Excubias habent nocturnis temporibus, lapillum pede sustinentes, qui laxatus somno et decidens indiligentiam coarguat. Ceterae dormiunt capite 10 subter alam condito, alternis pedibus insistentes. erecto providet collo, ac praedicit.

15

102. Borrowed Feathers.

Tumens inani graculus superbia
pennas, pavoni quae deciderant, sustulit
seque exornavit. Deinde contemnens suos
se inmiscuit pavonum formoso gregi.
Illi impudenti pennas eripiunt avi

fugantque rostris. Male mulcatus graculus
redire maerens coepit ad proprium genus,
a quo repulsus tristem sustinuit notam.

1. fastigium, top. These walls were reckoned among the "seven wonders of the world."

3. veniunt: sc. grues.
6. per vices, by turns.

7. grex, flock. excubiae, -arum, a watch, guard.

9. indiligentiam: sc. excubitoris (excubitor, i.e., grus). coarguere, to expose.

Dux

12. tumēre, to swell. graculus, jackdaw.

16. eripiunt: case after verbs compounded with a or ab, de, e or ex?

17. mulcare, to maltreat, bruise, 18. maerēre (-eo), to be sad, to lament. proprius, one's own.

19. nota, mark of ignominy, a disgrace.

Tum quidam ex illis, quos prius despexerat:
'contentus nostris si fuisses sedibus

et quod natura dederat voluisses pati,
nec illam expertus esses contumeliam.'

103. An Old Bachelor's Defense.

Epaminondas, the greatest military chieftain of Thebes, apparently never married.

Hic uxorem nunquam duxit. In quo cum reprehendere- 5 tur quod liberos non relinquereta Pelopida, qui filium habebat infamem, maleque eum in eo patriae consulere diceret, Vide,' inquit, 'ne tu peius consulas, qui talem ex te natum relicturus sis. Neque vero stirps potest mihi deesse: namque ex me natam relinquo pugnam Leuctricam, 10 quae non modo mihi superstes, sed etiam immortalis sit

necesse est.'

104. A Recipe for Happiness. Vitam quae faciunt beatiorem, Iucundissime Martialis, haec sunt :

2. sedes, -is, abode, condition.

5. Hic: i.e., Epaminondas. uxorem ducere, to marry a wife, lit. to lead a bride (to the house of the bridegroom). — in quo, in this respect; because of this.

6. Pelopidas, -ae: a celebrated Theban statesman and general, a true patriot, generous to a fault with his great wealth, and a lifelong friend of Epaminondas. 7. infamis, disreputable. 8. diceret: continuation what clause? What shows it? Pelopidas understood being sub

of

ject of diceret, to whom must eum refer? — ne, lest.

9. stirps, -pis, lineage, family, lit. root, stem.

10. nata, daughter: natam is contrasted with natum in line 9. -Leuctricus, (adj.) of Leuctra, a town of Boeotia, famous because of the defeat of the Spartans (B.C. 371) by the Thebans under Epaminondas. Pelopidas commanded the Sacred Band in the fight.

14. iucundus, agreeable, amiable. Martialis here mentioned is Iulius Martialis, a friend of the poet, M. Valerius Martialis.

5

IO

res non parta labore, sed relicta;
non ingratus ager, focus perennis;
lis nunquam, toga rara, mens quieta;
vires ingenuae, salubre corpus ;
prudens simplicitas, pares amici ;
convictus facilis, sine arte mensa;
nox non ebria, sed soluta curis ;
somnus qui faciat brevis tenebras ;
quod sis, esse velis, nihilque malis,
summum nec metuas diem, nec optes.

105. The Hanging Gardens of Babylon.

Super arcem, vulgatum Graecorum fabulis miraculum, pensiles horti sunt, summam murorum altitudinem aequantes multarumque arborum umbra et proceritate amoeni. Saxo pilae, quae totum onus sustinent, instructae sunt; super 15 pilas lapide quadrato solum stratum est, patiens terrae, quam altam iniciunt, et humoris, quo rigant terras; adeoque validas arbores sustinent moles, ut stipites earum cubitorum spatium crassitudine aequent, in L pedum altitudinem emineant frugiferaeque sint, ut si terra sua alerentur. 20 Et cum vetustas non opera solum manu facta, sed etiam

VIII