quia hoc impatientia iusti doloris admisit, lenius puniri placu 6. Occiso adultero dimittere statim maritus debet uxore atque ita triduo proximo profiteri, cum quo adultero et in q loco uxorem deprehenderit. 7. Inuenta in adulterio uxo maritus ita demum adulterum iratus occidere potest, si eu domi suae deprehendat.7 8. 8 Eum, qui in adulterio depr heusam uxorem non statim, dimiserit, reum lenocinii postul placuit. !

[9. Collat. 4, 12. §. 8.] 910. 10 Duos uno tempore uxoris adulteros accusari pos sciendum est: plures uero non posse. 11. 1 Cum his, qu publice mercibus uel tabernis exercendis procurant, adul rium fieri non placuit. 12. 2 Qui masculum liberum inuitu stuprauerit, capite punitur.

[13. Collat. 5, 2. §. 2.]

14. 3 Adulterii conuictas mulieres dimidia parte dotis tertia parte bonorum ac relegatione in insulam placuit co ceri, adulteris uero uiris pari in insulam relegatione dimidia bonorum partem auferri: dummodo in diuersas insulas re gentur. 15. Incesti poenam, 'quae in uiro in insulam portatio est, mulieri placuit remitti, hactenus tamen, 'qu tenus lege Iulia de adulteriis non apprehenditur.

6

5

16. 7A

8)

7) Ex Collat. 4, 12. §. 6. Inuentam in adulterio uxorem maritus demum occidere potest, si adulterum domi suae deprehendat om Brev. Cdd. ed. Haen. Visigothi corruptos Paulli libros, quil utebantur, ad sui iuris rationem conformasse videntur. Collat. 4, 12. S. 7. 9) SS. 10-12. 14-16. sunt ex C. V 10) Cf. L. 8. D. de accus. (48, 2). L. 16. C. de his qui acc (9, 1). L. 6. §. ult. D. ad leg. Iul. de adult. (48, 5). 1) L. 43 pr. D. de ritu nupt. (23, 2). I. Gothofr. ad L. 1. Th. ad leg. Iul. de adult. (9, 7). 2) Etiam extat in Collat. 5, 2. § 3) Cf. Tacit. A. 2, 50. Plin. ep. 6, 31. L. 9. C. ad leg. Iul. adult. (9, 9). 4) Cf. L. 5. D. de quaest. (48, 18). L. 38. S D. h. t. (48, 5). Collat. 6, 3. §. 3. 5) Quae latiori se etiam dicitur in insulam relegatio s. legis Iuliae de adulte poena Collat. 6, 3. §. 3. L. 11. §. 1. D. h. t. (48, 5). Qua rati vulgarem adulteri poenam, quae non est deportatio, S. 14. di parem in insulam relegationem. 6) i. e. nisi ipsa adulter simul commiserit. Cf. L. 38. §. 4. D. h. t. (48, 5). 7). Cf. 6 pr. D. eod. L. 21. D. de offic. praes. (1, 18). supra 1, 134. S

aut per eas ad 17. 9 In causa

cillarum sane stuprum, nisi deteriores fiant, dominam 'affectetur, citra noxam habetur. adulterii dilatio postulata 'impertiri 20 non potest.

TIT. XXVII. DE EXCVSATIONIBVS TVTORVM.

1. Inimicitiae capitales, quas quis cum patre pupillorum habuit, a tutelis excusant, ne paterno inimico pupilli committantur. 2. 2 Ad curam eius, cuius quis tutelam administrauit, inuitus uocari non potest.

[L. 38. L. 40 pr. §. 1. D. de excus. tut. (27, 1).]

TIT. XXVIII. DE POTIORIBVS NOMINANDIS.

1. Non recte potiorem uidetur nominare, qui causam nominati potioris non expresserit. 2. 2Potior quis esse debet non solum gradu generis, sed et substantia rei familiaris. [L. 223. §. 1. D. de verb. sign. (50, 16).

Fr. Vat. 172.]

TIT. XXIX. QVI POTIORES NOMINARE NON POSSINT.

1. Libertus, quem pater tutorem dedit, si minus idoneus dicatur, excusari quidem non potest, sed adiungi illi curator potest.

TIT. XXX. AD ORATIONEM DIVI SEVERI. 1

1. 2 Dolo tutoris curatorisue detecto in duplum eius pecuniae condemnatione conueniuntur, qua minorem fraudare uoluerunt.

[L. 24. D. de tut. et rat. distr. (27, 3).]

18) affectet Cd. edd. Cf. Terent. Heaut. 2, 3. v. 59. 9) Cf. L. 41. D. h. t. (48, 5). 20) Plerique Cdd. impartiri edd. A. Haen. Tit. XXVII. 1) Cf. §. 11. I. de excus. (1, 25). 2) Cf. Fr. Vat. 200.

Tit. XXVIII. 1) Cf. Fr. Vat. 210. 2) Cf. Fr. Vat. 157. 210. Tit. XXIX. 1) Cf. Fr. Vat. 152.

Tit. XXX. 1) Rubrica h. 1. manifesto inepta. Ad Rationem D. S. quinque Cdd., unde Cuiac. cj.: de rationibus distrahendis. Sed spectabat rubrica orationem D. Severi de rebus minorum non alienandis et in eo tantum peccatum est, quod Visigothi vel potius librarii nihil ex hac materia, sed frustulum ex sequenti titulo, qui periit, retinuerunt. 2) Cf. L. 55. S. 1. D. de adm. tut. (26, 7). L. 1. SS. 19 seq. L. 2. D. de tut. et rat. distr. (27, 3).

rat,

TIT. XXXI. DE FVRTIS.

4

1. Fur est, qui dolo malo rem alienam contrectat. 2. Furtorum genera sunt quattuor: manifesti, nec manifesti, concepti et oblati. manifestus fur est, qui in faciendo depre- · hensus est, et qui intra terminos eius loci, unde quid sustulecum re deprehensus 2 est, uel antequam ad eum locum, quo (eo die) destinauerat, 'peruenerit. nec manifestus fur est, qui in faciendo quidem '(uel) cum (re) deprehensus 5 non est, sed 'furtum fecisse negari non potest. 3. Concepti actione is tenetur, apud quem furtum quaesitum et inuentum est: oblati actione is tenetur, qui rem furtiuam alii obtulit, ne apud se inueniretur. 4. Furti actione is agere potest, cuius interest, rem non 'perisse.7 5. Concepti is agere potest, qui rem concepit ['(id) est 8 inuenit]. oblati is agere potest, penes quem res concepta ['(id) est inuenta est. 6. 10 Manifesti furti actio et nec manifesti et concepti et oblati heredi quidem competit, sed in heredem non datur. 7. 1Seruus, qui furtum fecerit damnumue dederit, nisi id pro sui quantitate dominus sarcire sit paratus, noxae dedi potest. 8. 2Si seruus furtum fecerit, deinde manumissus fuerit aut alienatus, cum ipso manumisso uel emptore agi potest; noxa enim caput sequitur. 9. 3 Filiusfamilias si furtum fecerit, deinde emancipetur, furti actio in eum datur; quia in omnibus noxa caput sequitur. 10. 4 Non tantum qui furtum fecerit, sed etiam is, cuius 'ope 5 aut consilio furtum factum fuerit,

1—5. etiam in Collat. 7, 5. SS. 1–5.

Tit. XXXI. 1) SS. extant, ubi vid. notata. 2) deprehensus Cdd. edd. vid. Collat. 3) Addidi; vid. Collat. 4) Collat, et Cdd. 25. 33. perueniret Cdd. pleriq. edd. 5) Vid. Collat. deprehensus Cdd. edd. 6) eum furtum Cdd. edd. Vid. Collat. *7) Ita Cdd. paene omnes. Cf. S. 16. perdidisse edd. 8) et Cdd. edd. 9) et Cdd. edd. Et hic tamen et antea verba id est inuenta (id est inuenit) in glosse matis suspicionem veniunt. 10) Cf. L. 1. D. de priv. del. (47, 1). L. 47. D. de furt. (47, 2). L. 111. §. 1. D. de div. reg. iur. (50, 17). 1) Paullum mutata extat in Ed. Theoder. 117. Cf. leg. Rom. Burg. 4. et Gai. 4, 75. 2) Extat mutata etiam in Ed. Theoder. 120. Cf. Gai. 4, 77. 3) Cf. Gai. 1. c. 4) Cf. Gai. 3, 202. 5) Aliqui Cdd. opera plerique et edd. (factum ex ope accepta p pro nota).

furti actione 'tenetur. 16 711. Rei hereditariae, antequam ab herede possideatur, furtum fieri non potest. [12. Qui meretricem libidinis causa rapuit et celauit, eum quoque furti actione teneri placuit.] 13. 9 Furti manifesti actio 'poenam quadrupli praeter 20 ipsius rei persecutionem genere uindicationis et condictionis continet. 14. Furti 'concepti oblatique aduersus eum, qui obtulit, tripli est poena, et ipsius rei repetitio. 15. 2Furti quocumque genere condemnatus famosus efficitur. 16. 3 Quaecumque in caupona uel iu meritorio stabulo diuersorioue perierint, in exercitores eorum furti actio competit. 417. Si res uendita ante traditionem subrepta sit, emptor et uenditor furti agere possunt; 5 utriusque enim interest, rem tradi uel tradere. 18. Si quid in naue rateue perierit, furti actio in exercitorem nauis datur. 19. 6 Rem pignori datam debitor creditori subtrahendo furtum facit; quam si et ipse similiter amiserit, suo nomine persequi potest. 20. 7 Pater uel dominus de ea re, quae filiofamilias uel seruo subrepta est, furti agere potest: interest enim ei deferri actionem, qui de peculio conuenitur. 21. Si rem, quam tibi commendaui, postea subripui, furti actio competere tibi non poterit: rei enim nostrae furtum facere non possumus. 922. 30 Qui furtum quaesiturus est, antequam quaerat, debet dicere, quid quaerat, et rem suo nomine et sua specie designare. 23. Si, cum furtum quis quaerit, damnum iniuriae dederit, actione legis Aquiliae tenebitur. 24. Ob indicium compre

16) Cdd. paene omnes. tenebitur edd. 7) Ex C. Ves. Cf. Gai. 3, 201. 8) Recte hanc Interpretis sententiam esse, Cuiacius censuit. Cf. S. 31. 9) Cf. L. 54. §. 3. D. h. t. (47, 2). 20) praeter poenam quadrupli Cdd. edd. Significatur haec sententia in L. Rom. Burg. tit. 4. 1) concepti actio Cdd. plerique. oblati actio alii, edd. A. Haen. nato errore ex scriptura concepti oblatiq. Coniunguntur haec duo, quia poena tripli ex concepto furto semper in eum, qui obtulit, récidit. Cf. Gell. 11, ult. Gai. 3, 191. 187. 4, 173. 2) Extat etiam in Collat. 7, 5. S. 6. 3) Cf. tit. D. furti adv. naut. (47, 5). 4) SS. 17. 18. ex C. Ves. 5) Quod non omnibus placuit. L. 14 pr. §. 1. L. 80 pr. D. h. t. (47, 2). 6) Cf. L. 12. S. 2. D. h. t. 7) Cf. L. 52. S. 5. D. h. t. $) Cf. L. 15. S. 2. L. 59. D. h. t. 9) Ex C. Ves. 30) Cf. L. 19 pr. SS. 1—4. D. h. t. 1) Cf. L. 15. D. de praescr. verb. (19, 5). Edict. Theo

hendendi furis praemium promissum iure debetur. 25. 32 Siu segetes per furtum siue quaelibet arbores caesae sint, i duplum eius rei nomine reus conuenitur. 326. 4Si seruum

5

communem quis furatus sit, socio quoque actio furti dabitur 27. Qui pro derelicto rem iacentem occupauit, furtum no committit, tametsi a domino derelinquendi animo 'relicta no (sit). 6 28. Si seruus furtum fecerit 'cum domino, praete rei condictionem furti actio in dominum datur. 29. Full et sarcinator, qui polienda uel sarcienda uestimenta accepit, forte his utatur, ex contrectatione eorum furtum fecisse uide tur; quia non in eam causam uidentur accepta. 30. 9 Frug bus ex fundo subreptis tam colonus quam dominus furti ager 'possunt; 40 quia utriusque interest rem persequi. 31. 10 ancillam non meretricem libidinis causa subripuit, furti action tenebitur, et si suppressit, poena legis Fauiae coercetu 32. 2 Qui tabulas cautionesue subripuit, in adscriptam sun mam furti actione tenebitur: nec interest, cancellatae necn sint; quia ex his debitum 'dissolutum 3 esse 'comproba potest. 533. Qui seruo fugae consilium dedit, furti qu dem actione non tenetur, sed serui corrupti. 34. Res su repta si in domini potestatem reuersa sit, cessat 'furti actio 35. Qui furandi animo conclaue effregit uel aperuit, sed nil abstulit, furti actione conueniri non potest, iniuriarum potes 36. 50 Qui rem suam furatur, ita demum furti actione n tenetur, si alteri ex hoc non noceatur. 37. Seruus, qui

9

4

5)

der. 135. 32) Cf. L. s. S. 2. D. arb. furt. caes. (47, 7). L. pr. D. de furt. (47, 2). Ed. Theoder. 151. 3) SS. 26-31. C. Ves. 4) Cf. L. 45. D. h. t. L. 45. D. pro soc. (17, 2). L. 43. SS. 5. 6. D. h. t. 6) relictam (puta, ex relictan fact et sit ob sequens si omissum) Cd. edd. 7) Puto legendum c's (conscio). Cf. L. 3. L. 4. §. 3. D. de nox. act. (9, 4). 8) SS. 29 32. etiam in L. 82. D. h. t. extant. 9) Cf. L. 14. S. 2. L. 26. S. D. h. t. 40) Hal. et Vulg. possit C. Ves. Flor. edd. 1) L. 39. D. h. t. 2) Cf. L. 27 pr. D. h. t. 3) Ita vel solut Cdd. magis (quod factum ex dis- antea m repetito) solutum D edd. 4) Ila Dig. interest comprobari Cdd. 5) SS. 33debentur C. Ves. 6) Cf. 1, 13. S. 5. L. 36 pr. D. h. t. 7) L. 10 pr. D. de condict. furt. (13, 1). 8) Suspicor: ces furtiua condictio, non) furti actio. 9) Cf. L. 21. §. 7. D. h. 50) Cf. S. 19. L. 53. §. 4. D. h. t. 1) Cf. L. 17. S. 3. D. h.