Page images
PDF
EPUB

Abstrudere Absurdus Ac

11

violabile foret; Hist. 4, 44 egressos exsilium; secretum v. suo loco. Cf. etiam auditorium et conventiculum.

ABSTRUDERE praeter nonnullos apud Plautum, Ciceronem ac Virgilium locos, apud solum fortasse Tacitum: Ann. 4,69 tectum inter et laquearia tres senatores sese abstrudunt; 3,6 ut quondam divus Julius, amissa unica filia, ut divus Augustus, ereptis nepotibus, abstruserint tristitiam; 1, 24 abstrusum et tristissima quaeque maxime occultantem Tiberium; 15, 5 metu abstruso. Cf. 2, 28 iram condiderat; 3,64 idque ille credebatur — gravi et dissimulata offensione abdidisse.

ABSURDUS non raro quidem apud Ciceronem, Sallustium, Vellejum et alios quosdam legitur, sed saepissime apud Tacitum: Ann. 3, 47 absurdam in adulationem progressus; 4, 65 haud fuerit absurdum tradere; 6, 28 cognitu non absurda; 12, 9 aetati utriusque non absurdum; cp. 24 initium condendi -noscere haud absurdum reor; 13, 45 sermo comis, nec absurdum ingenium (ita Sall. Cat. 25); Hist. 3,62 neque absurdus ingenio; 4, 48 si pauca repetiero ab initio causisque talium facinorum non absurda; Ann. 13, 14 ferebatur non absurde dixisse ire Pallantem ut ejuraret. Cf. locum Velleji 2, 38 in lex. Forcell. Herteliano omissum. ABUNDANTIA vide moderatio.

[ocr errors]

AC plerumque quidem consonanti, etiam c litterae praeponitur (ut Ann. 16, 17 ac C. Petronius; Agric. 31 ac contumelias); sed nonnunquam ut apud ceteros ita apud Tacitum quoque vocali et h litterae praemissa invenitur haec conjunctio. Cf. Tacit. Dial. 4 ac assidua; cp. 39 ac alter; cp. 40 ac ullius, et praeter eos locos, quos Ramshorn. (Gramm. lat. p. 515 sq.) in hanc rem attulit: Seneca de ira 3, 41 ac aequalitas; de vita beata 22 ac amisso; Caes. B. C. 3, 109 ac interfici; Cic. fragm. oratt. ed. Bip. p. 483 ac eodem; Plin. Pan. 77 ac assidue; Plin. H. N. 8, 10 ac ita; cp. 53 ac herinaceorum; 16, 83 ac in; 37,54 ac Ida; Quintil. 12, 10, 77 ac oratorem. De variis super hac re virorum doctorum sententiis v. Handii Tursellin. p. 454 sqq. additis quae Hessius exhibet variar. lectt. in Germ. I p. 41. Cum nihil prorsus sit, quod huic per se repugnet consuetudini, cum vix ullum in ejusmodi rebus tam constantem usum iuveniamus, a qno non singulis locis recesserint scriptores, haud sane ad solam in codicibus conferendis negligentiam omnes istos locos referendos esse censuerimus. Eadem est hujus conjunctionis

12

Accelerare Accendere Accingere

in significatione varietas, quam in et particula apud Tacitum deprehendimus, quare ad hanc amandamus lectorem. Saepe transitionibus servit, poniturque pro et quidem, et ita, at, et tamen Ann. 14, 64 ac puella cet; 11, 29 ac primo Callistus et Narcissus agitavere; 15, 54 uxoris quoque consilium adsumpserat muliebre ac deterius 1,35 saevum id malique moris etiam furentibus visum. Ac (ita) spatium fuit, quo Caesar ab amicis in tabernaculum raperetur; Agric. 39 inerat conscientia derisui fuisse nuper falsum e Germania triumphum ac (at hercule) nunc veram victoriam celebrari; Ann. 6, 40 Armenia quondam potitus ac tunc reus; 12, 11 ac tamen ferenda regum ingenia; 3,54 nemo refert quod Italia externae opis indiget. ac nisi provinciarum copiae subvenerint, nostra nos scilicet nemora nostraeque villae tuebuntur. De his ceterisque h. part. significatt. v. Handii Tursell. et infra atque.

[ocr errors]

ACCEDERE v. accusat.

[ocr errors]

ACCELERARE saepissime ap. Tac., et passive quidem apud alium praeter eum neminem: Ann. 1, 50 delecta longiore via cetera accelerantur; Hist. 2, 85 accelerata interim Vespasiani coepta; Agric. 43 nullo credente sic accelerari quae tristis audiret. Ann. 3, 75 consulatum ei acceleraverat Augustus; Hist. 2, 100 accelerare legiones Cremonam — jussae. Cf. locos in Herteliana lex. Forcell. editione omissos Liv. 27, 47; 31, 29; 37, 20. 22; Plin. H. N. 17, 1. V. celerare,

ACCENDERE, ut ap. Livium ac Sallustium, saepius quam. incenderes usurpatur incitandi, excitandi, augendi sign. Ann. 1, 53 traditam Tiberio pervicax adulter — in maritum accendebat; cp. 69 accendebat haec onerabatque Sejanus; cp. 4 trucem Agrippam et ignominia accensum; 3, 4 studia hominum accensa in Agrippinam; 12, 34 minuendo metu, accendenda spe; cp. 54 intempestivis remediis delicta accendebat; 14,7 militem accenderet; 15,1 accendebat dolorem eorum Monobazus; cp. 4 ira magis quam metu ceteros accenderant; Hist. 1, 9 furentes — ultro accendebantur; cp. 66 accensis cupidinibus; Agric. 15 injurias-interpretando accendere. Vide indicem ad Drakenb. Liv. s. hac v.

ACCINGERE, accinctus cum Livio saepissime usurpat Tacitus, praeter eos poetae et aureae aetatis scriptores: Ann. 6, 2 ferro accincti; cp. 32 ornat Phrahaten accingitque paternum ad fastigium; 11, 18 militem, quia vallum non accinctus, atque alium, quia pugione tantum accinctus foderet,

Accingere Accola Accusativus

13

morte punitos; cp. 28 majorem ad spem accingi (simili modo Livius); cp. 31 feminae pellibus accinctae; 12, 25 se quoque accingeret juvene partem curarum capessituro; cp. 31 turmas quoque peditum ad munia accingit; cp. 44 studio popularium accinctus; 15, 51 accingeretur modo navare operam cet; Hist. 3, 66 desperatione saltem in audaciam accingeretur; 4,68 adsumuntur e civitate clarissimus quisque, et alii per ambitionem. simul Domitianus Mucianusque accingebatur cet; cp. 79 antequam hostes ad spem vel ad ultionem accingerentur.

ACCOLA vox poetica, sed praeter Tacitum apud Livium etiam, Ciceronem aliosque nonnullis locis obvia: Ann. 2, 68 ad amnem Pyramum contendit, cujus pontes adcolae ruperant; 4,46 adversum accolas belligerare; 1, 79 Tiberim nolle, prorsus accolis (poetice pro vicinis) fluviis orbatum, minore gloria fluere.

ACCUSATIVUS poet. Ann. 12, 56 Lirin, alias Lirim et Lirem, ut Ann. 4, 50 Turesim. Accusat. plur. in îs desinens apud Tacitum saepissime prioribus in libris Annalium legitur, praecipue participiorum, ut Ann. 1, 44 ob imminentis Suevos; cf. cp. 4. 20. 24. 36. 47. 49. 51. 56. 57. 60. 64. 65. 75. 76. 77. S0; tum adjectivorum, ut omnîs Ann. 1,3 (cp. 62 omnes); plurîs cp. 67 (cp. 68 plures); complurîs Germ. 8; tenuîs Ann. 2, 14; militarîs cp, 12; enormîs cp. 14; ingentis Dial. 10; hospitalîs Ann. 2, 65; hostilis Ann. 3, 34.53; rebellîs Ann. 1, 40; feralîs Ann. 2, 75; trîs (ut ap. Caes. saepius e. c. B. G. 6, 32) Ann. 15, 18; 16, 11; Hist. 2, 18; `3, 6. 78; sed tres etiam, e. g. Agric. 25; minus saepe substantivorum: aedîs Ann. 1, 75; ignîs Ann. 2, 47; navîs cp. 70; triremîs cp. 55; partîs Ann. 1, 60 et praeter vulgarem formam partes, etiam parteis Ann. 3, 62 ut Vell. 2, 97. V. Ruddim. ed Stallb. I p. 101. Syntaxis accusativi. Ut cum genitivo ablativus, ita cum dativo accusativus arctissimo similitudinis quam vi et significatione prae se ferunt vinculo conjunctus est. Siquidem dativus et accusativus in eo consentiunt, quod ad actionem aliquam referuntur, dum quietum rei statum exprimunt genitivus et ablativus. Sed eo differunt inter se, quod ad ipsam actionem spectat accusativus, qua ad rem vel personam quandam pertinet, dativus contra nihil exprimit proprie nisi rationem, quae inter actionem illam et rem personamve intercedit. Per se patet, non tantum id esse discri

[ocr errors]
[ocr errors]
[blocks in formation]

men, quod non tollere possit loquentis vel scribentis de ratione ista concepta cogitatio. Hinc apud Tacitum legitur, ut exempla afferantur,,,indulgere rem et rei, jubere aliquem et alicui." Atque inde cum ablativo etiam quaedam quasi cognatio accusativi sequitur. Nam quae illius vis est, ut adhaerere aliquid alicui rei, atque in ea esse extrinsecus petitum exprimat, ea nonnunquam sic etiam explicari potest, ut non solum referri sed transferri etiam dicamus inter se eas res, inter quas ea intercedit ratio. Quapropter saepissime Graeci, et qui inter Latinos scriptores maxime reddunt horum in exprimendis rebus vim atque végysav, poetae atque Tacitus, accusativo utuntur pro dativo et ablativo, ut apud illos quidem est νικᾶν πάσας μάχας pro ἐν πάσαις μάχαις; πόδας ὠκύς; εὖ, κακῶς λέγειν τινά. — Praepositionum usus, ut in ceteris omnibus, ita in accusativi etiam ratione haud per se necessarius, sed adventitius et a perspicuitatis demum studio profectus, cum a poetis tum a Tacito Graecorum more saepe negligitur (hinc apud nostrum accedere locos, aliquid fremere, disserere bona libertatis); sed adhibentur etiam praepositiones et cum accusativo quidem conjunctae, ubi vulgaris sermo, minorem oratorii quasi vigoris quam logicae perspicuitatis curam gerens, dativo vel ablativo aliove quo dicendi modo utitur, ut exempla sunt e Tacito petita ,,adesse in barbaros; in custodiam habitus; tristia in bonos, laeta apud deteriores esse; in mortem adficerè." His in universum praemissis singula expediemus.

1) Verba, quae motum exprimunt sine praeposit. usu cum accus. conjuncta: Accedere praeeuntibus Ennio, Livio, Cicerone (vulgo cum dat. vel ad et in praepositionibus constr.) simplici accusativo junctum: Ann. 2, 58 ripam accedere; 12, 31 societatem nostram volentes accesserant; cp. 33 si qua clementer accedi poterant; Ilist. 3, 24 ut quosque accesserat.

Inrumpere (ut apud poetas, Caes. B. C. 1, 27; 2, 13. et Liv. 4, 49, 9 (ubi tamen Drakenb. praetulit inrumpere in; sed alia exempla affert) oppidum inrumpere; Sall. Iug. 25 Cirtam inrumpere; cp. 58 portam inrumpit) Ann. 1,48 inrumperc contubernia; 2,62 regiam; Hist. 4, 50 domum proconsulis; 3, 47 Trapezuntem; Ann. 2, 25 Marsos; 6,33 Armemeniam; Hist. 1, 61 Italiam; Hist. 4, 15 hiberna; 3,9 stationes; 1,82 convivium; Ann. 4, 67 quietem alicujus (i. e. interpellare q.); minus saepe cum in praep. Ann. 2, 11 inr. in

[blocks in formation]

densissimos; 6, 16 magna vis accusatorum in eos inrupit (inde „inruptio in Cattos" 2, 7); sine exemplo, ut videtur: Hist. 1, 79 inrumpere ad Moesiam (vide tamen Handii Tursell. Vol. I p. 85, qui per adversus praepositionem explicat et hoc loco et aliis ad particulam, collato praeter alios aliorum etiam Ann. 2, 52 legionem ad hostem duxit)

--sine casu, ut Hist. 2, 15 mox inrupere, unde Ann. 3, 62 Parthorum inruptio.

Incursare (cf. Liv. 5, 31 agros Romanos incursavere) Ann. 13, 37 avia Armeniae incursavit; 11, 18 incursare Germaniam; 15,1 ut ne duce quidem Romano incursarentur, sed temeritate obsidis; Hist. 4, 56 inc. Canninefates; 3, 18 aciem equitatus incursat; Agric. 36 equi- obvios incursabant.

Involare (cf. Plin. H. N. 9, 85 singulos involat verius quam capit; Cic. Att. 1, 14 hic tibi rostra Cato advolat) Ann. 1,49 animos cupido involat; Hist. 4, 33 improvisi castra involavere.

Advolvere (cf. Sall. fr. ap. Serv. ad Aen. 1, 311 genua patrum advolvuntur) Ann. 1, 13 genua advolvi; eadem 6,49; 15, 71; Hist. 4, 81. Contra Liv. 8, 37 genibus se omnium advolvens; 28, 34 et Curt. 8, 1, 48 advolutus genibus. Cf. provolvere.

Incedere ingredi, accedere ad: Ann. 1, 61 incedunt moestos locos; 14, 15 scenam incedit Nero; cp. 22 fontem nando incesserat, `Ita apud alios fortasse nusquam. Vulgari constr. Ann. 2, 20 peditum aciem ita instruxit, ut pars aequo in silvam aditu incederet.

Incidere apud solum Tacitum c. acc. Hist. 3, 29 quos inciderat balista.

Adventare Ann. 6, 44 multa manu propinqua Seleuciae adventabat. Ita suo plane modo Tacitus et qui eum imitatus est Ammianus; secundum vulg. structuram Ann. 14,32 in subsidium adventanti obvius; 6,33 qui Parthis adventabant (auxilio) facile arcebantur; Hist. 4, 13 excidium adventabat reipublicae; Ann. 16, 23 Tiridates accipiendo Armeniae regno adventabat.

Propinquare (ut in Sall. fragm.) Ann. 12, 13 postquam campos propinquabant, Ceteroquin ut apud Virgilium, Stat., Gellium: Ann. 15, 39 non ante in domum regressus est, quam domui ejus ignis propinquaret; Hist. 4, 70 ubi duces exercitusque Romanus propinquabant; cp. 85 antequam Alpibus propinquarent.

Penetrare v. suo loco.

[ocr errors]
« PreviousContinue »