superba illa, gravia, indigna Romano imperio existumantes. 54. Quo cupidius in ore ducis sese quisque bonum et strenuum ostentantes. 55. Saguntium. 56. Pompeius cum alacribus saltu, cum velocibus cursu, cum validis vecte certabat. Neque enim ille aliter potuisset par esse Sertorio, nisi se et milites frequentibus exercitiis præparasset ad prælia. 57. Argentum mutuum arcessivit. 58. Ut tanta repente mutatio non sine deo videretur. 59. Castra sine volnere introitum. 60. Saguntini, fide atque ærumnis ineluti præ mortalibus, studio maiore quam opibus, quippe apud quos etiam tum semiruta mœnia, domus intectæ parietesque templorum ambusti manus Punicas ostentabant. 61. Vespera. 62. Ita fiducia quam argumentis purgatiores dimittuntur. 63. Et Pœni ferunt adversus a. n. c. m. 64. Audaciter. 65. Monibus deturbat. 66. Ad hoc rumoribus advorsa in pravitatem, secunda in casum, fortunam in temeritatem declinando corrumpebant. 67. Murum ab angulo dexteri lateris ad paludem haud procul remotam duxit. 68. Occurrere duci et prælium accendere, adeo uti Metello in sagum, Hirtuleio in brachium tela venirent. 69. Avidis atque ita promptis ducibus, ut Metellus ictu tragulæ saucia54. Isid. 9. 3. Serv. ad Aen. 10. 370. 55. Char. p. 115. „Saguntinorum Cœlius, Saguntium Sallustius, ut Paulus in Coelii hist. libro primo notat." 56. Veget. de re m. 1. 9. 57. Prisc. 10. 8. 504. 58. Don. ad Eun. 5. 2. 36. Serv. ad Aen. 2. 632. cfr. Virgilii Intt. vett. a Maio editi p. 33. 59. Serv. ad Aen. 11. 230. 60. Hieron. Comm. in Habacuc. c. 9. 61. Char. p. 198. 62. Non. 310. 21. Serv. ad Aen. 2. 61. Don. ad Phorm. 1. 4. 28. Hecyr. 4. 1. 13. loco extremo hæc verba leguntur: Ita fiducia quam argumentis purgatior es, sed ad idem fragmentum referunt. 63. Don. ad Phorm. 1. 3. 19. verba ita explent: Africam nancisci contra meridiem. quod quo argumento confirment, equidem nescio. 64. Prisc. 15. 4. 625. 65. Non. 127. Ed. Merc. 66. Non. 385. 4. 67. Serv. ad Aen. 1. 423. 68. Non. 538. 20. fuerunt qui coniicerent: Accurrere duces. 69. idem 398. 7. ibi legitur: Avidisque ita promptis 553. 27. Avidissumis atque promptis

retur. 70. Sed Metellus in volnere. 71. Ictu eorum, qui in flumine ruebant, necabantur. 72. Circumventi a dextera, unde ferrum erat, saxa aut quid tale capita adfligebant. 73. Quis a Sertorio triplices insidiæ per idoneos saltus positæ erant; prima, qui fronte venientis exciperent. 74. Eam deditionem senatus per nuntios Orestis cognitam adprobat. 75. Eodem anno in Macedonia G. Curio, principio veris cum omni exercitu profectus in Dardaniam, quibus potuit modis, pecunias Appio dictas coegit. 76. Nomenque Danubium habet. - Omnium fluminum, quæ in maria, qua imperium Romanum est, fluunt, quam Græci τὴν ἐίσω θάλασσαν adpellant, maximum esse Nilum consentitur; proxima esse magnitudine Histrum scripsit Salustius. 77. Ventis per cava terræ citatis rupti aliquot montes tumulique sedere. 78. Turbinum motus vagus est et disiectus et, uti Salustii verbis utar, vorticosus. 79. Ut actione desisteret.

et lib. II. laudatur, sed hoc errore librarii, et avidis atque ita promptis recte legi videtur. 70. Don. ad Andr. 2. 1. 10. (inc.) 71. Don. Adelph. 3. 2. 21. „ruere enim est toto corpore uti ad impellendum. quod faciunt, qui ipsi præcipites alios prosternunt. 72. Arrus. p. 215. s. v. adfl. Cod. Gud. nuda ferrum. locus videtur esse corruptus. 73. Serv. G. 2. 98. ad Aen. 11. 896. laudantur hæc e tertio libro et recte composita sunt propter prima et quod Servius addit: „cum de insidiis loqueretur, quas numeri tantum pluralis esse plusquam manifestum est." 74. Prisc. 6. 11. 258. 75. Non. 280. 20. in Codd G. L. est Appia d. Appio cj. Roth. „dicere etiam promittere" Non. 76. Acron. Hor. A. P. 18. 77. Inc. de Orth. Ed. Putsch. p. 2794. 77. Isid. 14. 1. Serv. G. 2. 479. Serv. habet: venti per cava terræ citati. Isidor. v. p. concava terræ præcipitati. etiam Serv. „alii dicunt ventos esse in concavis terræ, qui motus etiam movet"; unde recte quis colligat concava veram esse lectionem. Isidorus de rer. nat. corupte: veluti per cava terræ præcipitati. ceterum concava habet etiam Claudian. Consul. Honor. 46. et concava terræ Lactant. vII. 26 pro citati est ap. Servium var. lect. concitati, ventis et citalis Cortius coniecit. 78. Seneca Q. N. vii. 8. 79. Arrus. s. v. des. 224.

80. Quia corpore et lingua percitum et inquietem nomine histrionis vix sani Burbuleium appellabat. 81. Cum multa dissereret ludis Apollini Circensibus. 82. Nam neque apud Salustium neque apud Livium neque apud Fenestellam ullius alterius ab eo latæ legis mentio præter eam, quam in consulatu repugnante nobilitate magno tulit populi studio, ut iis, qui tribuni plebis fuissent, alios quoque magistratus capere liceret, quod lex a dictatore Sulla paucis ante annis lata prohibebat. 83. Iter vortit ad Corycum urbem, inclutam specu atque nemore, in quo crocum gignitur. 84. Frugum pabulique lætus ager. 85. Nisi qua flumen Durda Tauro monte defluens. 86. Primo incidit forte per noctem in lenunculo piscantis. 87. Ad hoc pauca piratica actuaria navigia. 88. Omnia sacrata corpora in rates imposuisse. 89. Immane quantum animi exarsere. 90. At illi, quibus vires aderant, ruere cuncti ad portas, inconditi tendere. 91. E muris canes spartis demittebant. 92. Fessus in Pamphyliam se receperat. 93. Lycia Pisidiæque agros despectantem. 94. Quos advor80. Prisc. 6. 11. 256. 81. Arrus s. v. ludi p. 245. 82. Ascon. Pedian. ad Cic. Orat. pro Corn. p. 66. Ed. Baiter. Ceterum multa VV. DD. coniecturis probabiliter restituta. cfr. Adnot. Baiteri. Ceterum de G. Cottæ consulis legibus loquitur, de quibus Asconius „Videntur autem in rebus parvis fuisse leges illæ, quas cum tulisset, retulit de iis abrogandis ad senatum." 83. Non 202. 8. Serv. G. 4. 182. inclutam pastusque habet Cod. specu atque cj. Havercamp. apud Servium est: in qua c. g. 84. Arrus. s. v. læt. Serv. ad Aen. 1. 441. 11. 338. apud Servium male fructuum legitur. 85. Prisc. 6. 2. 224. vulgo scribitur Lurda. Krehl Durda ex optimis libris. 86. Non. 534. 30. 87. Non. 535. 2. vulgo piraticæ, quod in libris est, unde nonnulli adiungit addiderunt. 88. Arrus. s. v. inp. p. 239. 89. Non. 127. 27. 90. Serv. ad Eclog. 2. 4. Vossius ex Mss. Ursini: quibus res incognita erat ivere. præterea in libris est: incondita tenere Vossius incognita tendere. sed inconditi tendere ex coniectura. 91. Serv. ad Aen. 2.833. panes sportis cj. Roth. 92. Serv. ad Aen. 8. 232. 93. idem 1. 420. 94. Prisc.

sum multi Bithynia volentes occurrere, falsum filium arguituri. 95. Ibi Fimbriana seditione qui regi per obsequelam orationis et maxume odium Sullæ graves carique erant. 96. At Lucullum regis cura machinata fames brevi fatigabat multique commeatus interierant insidiis latronum. 97. Dubium an insula sit, quod euri atque austri superiactis fluctibus circumlavitur 98. Hi saltibus occupatis tamen externorum agros invasere frumentique ex inopia gravi satias facta. 99. Turmam equitum castra regis succedere et properationem explorare iubet. 100. Ille festinat subsidiis principes augere et densere frontem. 101. In Sardinia enim nascitur quædam herba, quæ Sardoa dicitur ut Salustius dicit, apiastri similis: hæc comesa ora hominum rictus dolore contrahit et quasi ridentes interimit, unde vulgo Σαρδώνιος γέλως.

10. 2. 481. 95. Non. 215. 32. graves Scaurique lect. M. graves carique ex conj. 96. Priscian. vii. 4. 369. Nonius 439. 28 quæ fragmenta num iungenda sint, neque affirmare neque refellere ausim. 97. Non. 503. 30. astrici Codd. circumlavit Edd. 98. Non. p. 172. 11. in salt. Codd. hi ex conj. alii his. Tmextrinorum Cod. L. Termestinorum c. Lipsius; tamen externorum Cod. W. 99. Arr. p. 260. s. v. succ. 100. Eutych. Gramm. Lib. 1. p. 192. Ed. Lind. 101. Serv. Virg. Eclog. 7. 41. Isid. xiv. 6.

LIBER III.

Tribunicia procellæ a Quintio et Licinio excitata. Sertorii res inclinatæ. Dianium caput belli maritimi; Pompei exercitus fame laborat. Sertorii invidia et mors. A Curione in Macedonia res prospere gesta. Mithridatis origo, exercitus opesque; legati ad Sertorium; de situ Ponti; Lucullus et Cotta ad bellum proficiscuntur. Cotta victus Chalcedonem confugit; classis capta; discordiæ cum quæstore; Luculli exercitus. Fimbrianæ legiones; ad Cyzicum pergit. Mithridatis classis tempestate et virtute Cyzicenorum male habita repellitur. Antonius bellum contra Cretenses parat; Creta descriptio. Gladiatores ingens bellum in Italia

movent.

1. Collegam eius Octavium mitem et captum pedibus. 2. In quis longissumo ævo plura de bonis falsa in deterius composuit. 3. Canina, ut ait Appius, facundia exercebatur. 4. Male iam assuetum ad omnes vis controversiarum. 5. Namque his præter solita vitiosis magistratibus, cum per omnem provinciam infecunditate bienni proxumi grave pretium fructibus esset. 6. Post reditum eorum, quibus senatus belli Le

1. Arrus. s. v. kapt. p. 243. 2. Serv. ad Eclog. 8. 27. 3. Non. 60. 23. Lactant. Institut. Div. 1. 18. Caninam illam facundiam, sicut Salustius ab Appio dictum refert, exercuit. Quinctil xu. 9. 9. et Spalding. ad h. 1. 4. Prisc. 6. 12. 261. excipitur vis, huius vis, cuius plurali similiter vis tam Lucretius quam Salustius protulerunt.“ 5. Non. 314. 23. magistratibus Codd. lectio, mala æstatibus olim ex coniectura. 6. Arr. s. v. gratia p. 232.