Fastidit umbrosamque ripam,
Non Zephyris agitata Tempe.
Desiderantem quod satis est neque
Tumultuosum sollicitat mare,
Nec sævus Arcturi cadentis
Impetus aut orientis Hædi,
Non verberatæ grandine vineæ
Fundusque mendax, arbore nunc aquas
Culpante, nunc torrentia agros

Sidera, nunc hiemes iniquas.
Contracta pisces æquora sentiunt
Jactis in altum molibus; huc frequens
Camenta demittit redemptor

Cum famulis dominusque terræ Fastidiosus; sed Timor et Minæ Scandunt eodem, quo dominus, neque Decedit ærata triremi et

Post equitem sedet atra Cura.

Quod si dolentem nec Phrygius lapis
Nec purpurarum sidere clarior
Delenit usus nec Falerna

Vitis Achæmeniumque costum,

Cur invidendis postibus et novo
Sublime ritu moliar atrium?
Cur valle permutem Sabina
Divitias operosiores?

CARMEN II.-AD PUBEM ROMANAM.

ANGUSTAM amice pauperiem pati
Robustus acri militia puer

Condiscat et Parthos feroces

Vexet eques metuendus hasta,

Vitamque sub divo et trepidis agat
In rebus. Illum ex mœnibus hosticis
Matrona bellantis tyranni

30

40

Prospiciens et adulta virgo Suspiret, eheu, ne rudis agminum Sponsus lacessat regius asperum Tactu leonem, quem cruenta

Per medias rapit ira cædes.

Dulce et decorum est pro patria mori:
Mors et fugacem persequitur virum,
Nec parcit imbellis juventæ
Poplitibus timidoque tergo.
Virtus repulsæ nescia sordida
Intaminatis fulget honoribus,
Nec sumit aut ponit secures
Arbitrio popularis auræ.

Virtus recludens immeritis mori
Cœlum negata tentat iter via,
Cœtusque vulgares et udam

Spernit humum fugiente penna.

Est et fideli tuta silentio

Merces: vetabo, qui Cereris sacrum
Vulgarit arcanæ, sub îsdem

Sit trabibus fragilemve mecum
Solvat phaselon; sæpe Diespiter
Neglectus incesto addidit integrum:
Raro antecedentem scelestum

Deseruit pede pœna claudo.

CARMEN III.—

-AD CESAREM AUGUSTUM.

JUSTUM et tenacem propositi virum
Non civium ardor prava jubentium,
Non vultus instantis tyranni

Mente quatit solida neque Auster,

Dux inquieti turbidus Hadriæ,
Nec fulminantis magna manus Jovis:
Si fractus illabatur orbis,
Impavidum ferient ruinæ.

Hac arte Pollux et vagus Hercules
Enisus arces attigit igneas,

Quos inter Augustus recumbens
Purpureo bibit ore nectar.

Hac te merentem, Bacche pater, tuæ
Vexere tigres indocili jugum
Collo trahentes; hac Quirinus
Martis equis Acheronta fugit,
Gratum eloquuta consiliantibus
Junone Divis: Ilion, Ilion
Fatalis incestusque judex

Et mulier peregrina vertit
In pulverem, ex quo destituit Deos
Mercede pacta Laomedon, mihi
Castæque damnatum Minervæ

Cum populo et duce fraudulento.
Jam nec Lacænæ splendet adulteræ
Famosus hospes nec Priami domus
Perjura pugnaces Achivos
Hectoreis opibus refringit,

Nostrisque ductum seditionibus

Bellum resedit. Protinus et graves

Iras et invisum nepotem,

Troica quem peperit sacerdos, Marti redonabo; illum ego lucidas Inire sedes, ducere nectaris

Sucos et adscribi quietis

Ordinibus patiar Deorum.

Dum longus inter sæviat Ilion
Romamque pontus, qualibet exsules
In parte regnanto beati;

Dum Priami Paridisque busto
Insultet armentum et catulos feræ
Celent inultæ, stet Capitolium
Fulgens triumphatisque possit

Roma ferox dare jura Medis.

Horrenda late nomen in ultimas
Extendat oras, qua medius liquor
Secernit Europen ab Afro,

Qua tumidus rigat arva Nilus,
Aurum irrepertum et sic melius situm
Quum terra celat, spernere fortior
Quam cogere humanos in usus
Omne sacrum rapiente dextra.
Quicunque mundo terminus obstitit,
Hunc tanget armis, visere gestiens,
Qua parte debacchentur ignes,
Qua nebulæ pluviique rores.
Sed bellicosis fata Quiritibus
Hac lege dico, ne nimium pii
Rebusque fidentes avitæ

Tecta velint reparare Troja.
Troja renascens alite lugubri
Fortuna tristi clade iterabitur,
Ducente victrices catervas
Conjuge me Jovis et sorore.
Ter si resurgat murus aëneus
Auctore Phœbo, ter pereat meis
Excisus Argivis, ter uxor

Capta virum puerosque ploret.

Non hoc jocosæ convenieta lyræ:
Quo, Musa, tendis? Desine pervicax
Referre sermones Deorum et
Magna modis tenuare parvis.

CARMEN IV.—AD CALLIOPEN.

DESCENDE cœlo et dic age tibia
Regina longum Calliope melos,
Seu voce nunc mavis acuta,
Seu fidibus citharaque Phœbi.
hæc j. conveniunt

a

70

6C

Auditis, an me ludit amabilis
Insania? Audire et videor pios
Errare per lucos, amœnæ

Quos et aquæ subeunt et auræ.
Me fabulosa Vulture in Apulo
Altricis extra limen Apuliæ
Ludo fatigatumque somno

Fronde nova puerum palumbes
Texere, mirum quod foret omnibus,
Quicunque celsa nidum Acherontiæ
Saltusque Bantinos et arvum

Pingue tenent humilis Forenti,

Ut tuto ab atris corpore viperis

Dormirem et ursis, ut premerer sacra
Lauroque collataque myrto,

Non sine Dîs animosus infans.
Vester, Camenæ, vester in arduos
Tollor Sabinos, seu mihi frigidum
Præneste seu Tibur supinum
Seu liquida placuere Baiæ.
Vestris amicum fontibus et choris
Non me Philippis versa acies retro,
Devota non exstinxit arbos,

Nec Sicula Palinurus unda.

Utcunque mecum vos eritis, libens
Insanientem navita Bosporum
Tentabo et urentes arenas

Litoris Assyrii viator.

Visam Britannos hospitibus feros
Et lætum equino sanguine Concanum
Visam pharetratos Gelonos

Et Scythicum inviolatus amnem.

Vos Cæsarem altum, militia simul
Fessas cohortes addidit oppidis,

f abdidit reddidit

10

20

30