beata 24 § 3. ben. III 18 seq. 28 § 4. ep. 31 § 11. 44. 47 (copied by Macrob. sat. I 11) esp. § 1 servi sunt? immo homines. servi sunt? immo contubernales. servi sunt? immo humiles amici. servi sunt? immo conservi, si cogitaveris tantumdem in utrosque licere fortunae. § 5 ne tamquam hominibus quidem, sed tamquam iumentis abutimur. § 10 vis tu cogitare istum quem servum tuum vocas, ex iisdem seminibus ortum eodem frui caelo, aeque spirare, aeque vivere, aeque mori? ib. §§ 13-18. Macrob. 1. c. § 2 servos hominum in numero esse non pateris? § 6 tibi autem unde in servos tantum et tam immane fastidium, quasi non ex isdem tibi et constent et alantur elementis eundemque spiritum ab eodem principe carpant? Quintil. III 8 § 31 liberos enim natura omnes et isdem constare elementis, et fortasse antiquis etiam nobilibus ortos dici potest. Arrian Epiktet. I 13" When you call for hot water, and your slave does not answer, or brings it lukewarm, or is not to be found in the house, if you pass the matter over, is not this well-pleasing to the gods?" "How then can I bring myself to pass it over?" Slave, will you not bear with your own brother, who has Zeus for his ancestor, who is born from the same seed, and from the same heavenly stock? Bear in mind who you are, and whom you rule, your kinsmen, your brothers by nature, the offspring of Zeus." cf. Lightfoot on ep. Philipp. p. 305. Cato IV 44. Cypr. ad Demetrian. 8 ipse de servo tuo exigis servitutem et homo hominem parere tibi et oboedire compellis, et cum sit vobis eadem sors nascendi, condicio una moriendi, corporum materia consimilis, animarum ratio communis, ... tamen nisi tibi pro arbitrio tuo serviatur, imperiosus et nimius servitutis exactor flagellas, verberas, fame, siti, nuditate et ferro frequenter et carcere adfligis et crucias. dig. Iv 5 3 1 servile caput nullum ius habet. Ix 2 2 2 servis nostris exaequat quadrupedes. quod attinet ad ius civile, servi pro nullis habentur: non tamen et iure naturali, quia, quod ad ius naturale attinet, omnes homines aequales sunt.

...

66

...

17 CONSTARE Serv. Aen. Iv 654 tribus constamus: anima...corpore... umbra. PARIBUSQUE ELEMENTIS Stat. Th. XII 555-7 hominum, inclite Theseu, | sanguis erant, homines eademque in sidera eosdem | sortitus animarum alimentaque vestra creati.

18 RUTILUS one of the name xi 2 5 21.

GAUDET cet. 63 n. vi 219–223. Grangaeus cites Suet. Calig. 33 cum assistens simulacro Iovis Apellen tragoedum consuluisset uter illi maior videretur, cunctantem flagellis discidit, conlaudans subinde vocem deprecantis quasi etiam in gemitu praedulcem.

19 SIRENA IX 150.

FLAGELLIS VI

479. x 180. XIII 195 n. cf. v 173 n. 'cats.' Catull. 25 11. Sen. const. sap. 5 § 1 invenies servum qui flagellis quam colaphis caedi malit. Marquardt v (1) 189. Kirchner on Hor. s. 1 3 119. Rich companion. 20 ANTIPHATES AC POLYPHEMUS Ov. Pont. 11 2 113 114 nec tamen Aetnaeus vasto Polyphemus in antro | accipiet voces Antiphatesve tuas. cf Ibis 385 386.

II

ANTIPHATES 'the tyrant' Iv 133 n. x 318 n. XIII 249 n. Antiphates was king of the Laestrygones xv 18. Ov. m. x 233-240. Pont. 9 41 quis non Antiphaten Laestrygona devovet? Stat. s. 1 3 84-5 litusque cruenti | Antiphatae. Sidon. c. 22 2 Antiphatae mensas. Namat. 1 382 hospite conductor durior Antiphate.

21 TORTORE VI 475-495. xIII 195. Hor. ep. 1 2 59 Obbar. 15 36 Obbar. Sen. contr. 13 § 5 tortor vocatur; see

the whole of this and the following controversies. ib. 29 § 4 instabam tormentis. . . . non satis mihi ardere ignes videbantur, non satis incidere verbera. ib. 34 tortor cum ignibus, flagellis, eculeis. Pers. III 29. Friedländer 14 466. 22 URITUR Cic. top. § 74 verberibus, tormentis, igni fatigati quae dicunt, ea videtur veritas ipsa dicere. Verr. v § 163 cum ignes ardentesque lamminae ceterique cruciatus admovebantur. Prop. v=IV 7 35 Passerat Lygdamus uratur, candescat lammina vernae. Hieron. vita Pauli 3 martyrem . . inter eculeos lamminas que victorem, qui ignitas sartagines ante superasset. Chariton 1 5 pr. LINTEA III 263 n. often stolen Catull. XII (cf. xxv). So of mappae Mart. VIII 59 8. XII 29. 23 IUVENI his son 121. III 158. x 310. cf. pueris 3.

I

24 INSCRIPTA ERGASTULA x 183 n. Aristoph. ran. 1511 Thiersch. Plaut. Cas. 11 6 49 (cf. Apul. met. Ix 12) litteratus. Cic. off. 11 § 25 barbarum et eum quidem... compunctum notis Thraeciis (called ib. barbarum et stigmatiam). Sen. de ira III 3 § 6 of anger ostendenda est rabies eius effrenata et adtonita adparatusque illi reddendus est suus, eculei et fidiculae et ergastula et cruces, varia vinculorum genera, varia poenarum, lacerationes membrorum, inscriptiones frontis. Columell. x 125 Gesner fronti data signa fugarum. Schwarz on Plin. pan. 35 § 3 (method of effacing the brand). VM. vi 8 § 7 servus ab eo vinculorum poena coercitus inexpiabilique litterarum nota per summam oris contumeliam inustus. Plin. xvIII § 21 nunc eadem illa vincti pedes, damnatae manus inscriptique vultus exercent. Mart. II 29 10. III 21 1 famulus . . fronte notata. VIII 75 9 quattuor inscripti. DL. IV § 46 my father was a freedman ëxwv où πρóσwπov, åλλà συγγραφὴν ἐπὶ τοῦ προσώπου, τῆς τοῦ δεσπότου πικρίας σύμβο Nov. Pont. vita Cypr. 7 confessores frontium notatarum secunda inscriptione signatos. Casaub. hist. Aug. 1 386 ed. 1671. Hesych. S. V. Ιστριανά. Claud. in Eutrop. II 344 345 iura regunt, quamvis facies inscripta repugnet, | seque suo prodat titulo. Macrob. sat. I 11 § 19 servus compeditus inscripta fronte. The letters F. H. E. L. T. i.e. fugitivus hic est L. Titii (or whatever the owner's name might be), were branded on the forehead of runaway slaves (Heinecc. antiq. 15 § 11 n. Petron. 103 seq. fugitivorum epigramma). Lucian catapl. 24. Lipsius elect. II 15. Becker-Hermann Charikles III 38. Becker-Rein Gallus 113 148. Marquardt v (1) 191. Forbiger Rom 11 76. Hellas 1 27 n. 76. lexx. Oriyμarias. σrisw. Constantine forbade branding except on the hands and legs cod. 1x 47 17 quo facies, quae ad similitudinem pulchritudinis est caelestis figurata, minime maculetur.

ERGASTULA CARCER Liv. VII 4 § 4 in opus servile, prope in carcerem atque in ergastulum. ERGASTULA VI 151. vIII 180 n. Sen. contr. 9 § 26 non me delectant ignoti servorum domino greges nec sonantia laxi ruris ergastula. Here used (as domus is for a household XI 193 n.) for the slaves confined in the barracoons. Colum. 1 3 § 12 of the owners of whole districts fines gentium...occupatos nexu civium et ergastulis tenent. Plin. XVIII § 21 et nos miramur ergastulorum non eadem emolumenta esse, quae fuerint imperatorum. Flor. II 8=111 20 § of the revolted slaves ex ferro ergastulorum recocto gladios ac tela fecerunt. ib. 11 18=1v 8 § 1 of Sextus Pompeius cum insuper ergastula armasset. cf. stabula. custodiae for 'prisoners.' Tert. apol. 27 fin. vice rebellantium ergastulorum sive carcerum vel metallorum vel hoc genus poenalis servitutis. Namat. 1 447 sive suas repetunt fatorum ergastula poenas.

25 RUSTICUS VI 66 Thymele tunc rustica discit.

RUSTICUS EXPECTAS from Hor. ep. 1 2 42 rusticus expectat dum defluat amnis. Kiaer however defends the punctuation carcer rusticus? which gives an epithet to each of the substantives joined in asyndeton. He cites as instances of adj. (or subst.) at the end of one line belonging to subst. (or adj.) at the beginning of the next from this sat. 4. 16. 25. 40. 45. 54. 66. 86. 89. 93. 105. 120. 148. 168. 170. Certainly the ear prefers this order; on the carcer rusticus cf. viii 180 n.

25 26 EXPECTAS UT NON SIT ADULTERA LARGAE FILIA VI 239-241 scilicet expectas, ut tradat mater honestos | atque alios mores, quam quos habet? utile porro filiolam turpi vetulae producere turpem. cf. ib. 232-5. Apul. mag. 76 fin. quis non disciplinam matris agnovit, cum in puella videret medicatum os et purpurissatas genas et illices oculos? Quintil. 1 2 § 8 cited in the argument. EXPECTAS UT VI 75. XI 162. Cic. Caes. in Mühlmann col. 1123 pr. LARGAE possibly the widow of Lepidus (Leutsch philolog. Anz. II 261). 26 seq. x 220 n. Sen. ben. III 16 § 3 quam invenies tam miseram, tam sordidam, ut illi satis sit unum adulterorum par, nisi singulis divisit horas? et non sufficit dies omnibus, nisi apud alium gestata est, apud alium mansit.

28 RESPIRET Florus Vergilius orator an poeta (before O. Jahn's Florus) p. XLIII 18 hic cum ego respirassem, statim Baeticus 'o' inquid 'beatam civitatem, quae in te fatigatum incidit.'

CONSCIA III 49 n. Hor. s. 1 2 130. 11 7 60. Ov. a. a. 1 354. III 619 seq. e. g. 621 conscia cum possit scriptas portare tabellas. 625-6 pro charta conscia tergum praebeat inque suo corpore verba ferat. 649. Heins. on Ov. m. v1 588 and Aen. Iv 167. Sen. contr. 29 §§ 4. 5. 7 ut scelerata sit nempe matri suae similis est. ... 'filia' inquit 'conscia est,' words which recur ibid. and § 8. 29 VIRGO While yet unmarried. blandae densaeque tabellae.

Ov. am. I 12 23.

CERAS I 63 n. cf. Ix 36 cf. ib. 8 and 30. Plin.

DAT FERRE

ep. VII 27 § 9. Mart. IV 70 2. x 88 2. XIV 5 1.7 1. Rich companion. Marquardt v (2) 386. VI 231-5 desperanda tibi salva concordia socru. | illa docet spoliis nudi gaudere mariti, | illa docet missis a corruptore tabellis nil rude nec simplex rescribere, decipit illa | custodes aut aere domat. Luc. rhet. praec. 23 yраμμатeîa éπideikvúval væò yuvaikŵv δῆθεν γραφέντα. 30 IMPLET ET X 122 n. Mühlmann s. v. do col. 502 pr. cf. Hor. c. 1 26 23 tradam...portare. Cicero would say ferendas. EISDEM L. Müller de re metrica 255 'in compositu legitime optinuere idem et isdem, miraculosa ut sint Iuv. h.l. et Claud. 18 (in Eutr. 1) 412 ecce recens clades ab eisdem partibus exit.' CINAEDIS IV 106. The same cinaedus acts as go-between to the daughter and her paramour, who had once served the mother and hers. 31 seq. Sen. de ira II 21 § 9 proximis applicatur omne quod tenerum est et in eorum similitudinem crescit. nutricum et paedagogorum rettulere mox in adulescentiam mores. § 10 apud Platonem educatus puer, cum ad parentes relatus vociferantem videret patrem, "numquam" inquit "hoc apud Platonem vidi." non dubito, quin citius patrem imitatus sit, quam Platonem.

VELOCIUS ET CITIUS II 34 iure ac merito. 64 vera ac manifesta. 80 scabie et porrigine. 32 EXEMPLA Mühlmann

col. 954.

33 34 UNUS ET ALTER SPERNANT Ov. amor. 11 5 22 compositi iuvenes unus et alter erant. Curt. v 7 (22) § 4 unus et alter, et ipsi mero

onerati, assentiuntur.

35 MELIORE LUTO FINXIT PRAECORDIA TITAN Iv 133 n. vi 11-13 quippe aliter tunc orbe novo caeloque recenti | vivebant homines, qui rupto robore nati | compositive luto nullos habuere parentes. Aesch. fr. 373 D=359 N TOû ηλоπλάσтоV σTÉρμATOS θνητὴ γυνή. Soph. Pandora fr. 432 D = 438 Ν καὶ πρῶτον ἄρχου πηλὸν ὀργάjew xepov. Soph. OC. 56 Teтav Проμη0εús. Eur. Ph. 1122. Ion 455. Lucian Prom. 1. 11-13. Kallim. fr. 133 Schneider et oo Пpoμηleùs | ἔπλασε καὶ πηλοῦ μὴ ἐξ ἑτέρου γέγονας. Aristoph. av. 686 πλάσματα πηλού. Philem. in Stob. f. II 27 Προμηθεύς, ὃν λέγουσ ̓ ἡμᾶς πλάσαι. Hor. c. I 16 13-15 fertur Prometheus addere principi | limo coactus particulam undique desectam. Ov. m. 1 80-88. Prop. IV=III 5 9 o prima infelix fingenti terra Prometheo. Phaedr. Iv 14 5 (-15 3 Müller) Prometheus auctor vulgi fictilis. cf. Janelli's Phaedrus pp. 25. 28. Colum. x 59 Prometheae cretae. Mart. x 39 4 of a woman too-old to have been born under Numa ficta Prometheo diceris esse luto. Censorin. 4 § 6 poets' fables relate homines primos aut Promethei molli luto esse formatos. Tert. car. Chr. 9 ipsum certe corpus nostrum hoc, quod de limo figulatum etiam ad fabulas nationum veritas transmisit. Aesop in Themist. p. 359 (thence in Stob. fl. 1 87 and Niceph. Greg. hist. Byz. XVI 4 p. 819 Bonn) τὸν πηλόν...ὁ Προμηθεύς, ἀφ' οὗ τὸν ἄνθρωπον διεπλάσατο, οὐκ ἐφύρασεν ὕδατι, ἀλλὰ δακρύοις. Claud. in Eutr. r 496 deteriore luto pravus quos condidit auctor. anthol. Pal. x 45 5 ἐκ πηλού γέγονας. Hyg. fab. 142. p. a. 11 15 pr. Prometheus, qui propter excellentiam ingenii miram homines finxisse existimatur. Fulg. myth. 11 9 pr. Prometheum aiunt hominem ex luto finxisse. Steph. Byz. (cf. etym. magn.) s. v. 'Ikóviov after a drought Zeus commanded Prometheus and Athene εἴδωλα ἀναπλάσαι ἐκ τοῦ πηλοῦ, and then summoned the winds to breathe life into them. Apollod. 1 7 1 § 1. African. in Eus. p. e. x 10 § 23. Pausanias (x 4 § 4-3) was shewn at Panopea in Phokis stones of the colour of clay, smelling like man's skin, reputed relics of the clay of which Prometheus moulded mankind. Symm. ep. Iv 33 homullus Promethei manu fictus. Welcker Aeschyl. Trilogie 11. 67—8. 71-7. 87. Preller in Philolog. VII 58. Gataker on Antonin. vII 68. 36 seq. Sen. ep.. 94 § 54 non licet, inquam, ire recta via: trahunt in pravum parentes, trahunt servi: nemo errat uni sibi, sed dementiam spargit in proximos accipitque invicem. et ideo in singulis vitia populorum sunt, quia illa populus dedit. dum facit quisque peiorem, factus est: didicit deteriora, deinde docuit. 37 ORBITA properly rut; used, as here, to denote 'beaten track,' 'old habit,' by Varro in Non. capitia neque id ab orbita matrumfamilias institutae (ad -am Quicherat).

38 HUIUS cet. for which abstinence this one reason, if there were no other, would be sufficient. With the neuter huius cf. Hor. a. p. 324 praeter laudem nullius avaris. Ov. m. 1 17 nulli sua forma manebat. Liv. 11 47 § 12 neque immemor eius, quod initio consulatus imbiberat, reconciliandi animos plebis. VI 30 § 3 cuius et ipsos postmodo...paeni

tuit.

40-43 we already imitate what is evil, you may find a Catiline in any climate (vIII 116 n. Gallicus axis), but a Brutus (v 37) or Cato nowhere. From Sen. ep. 97 § 10 omne tempus Clodios, non omne Catones feret. ad deterior a faciles sumus, quia nec dux potest nec comes deesse, et res etiam ipsa sine duce, sine comite procedit. non pronum est tantum ad vitia, sed praeceps. Manil. IV 86 87 quod Decios non omne tulit, non omne Camillos | tempus et invictum devicta morte Cato

nem.

41 CATILINAM VIII 231 n. Sen. cons. ad Marc. 20 $ 5 tantum Catilinarum. Vulcat. Avid. 3 § 4 nec defuerunt qui illum Catilinam vocarent, cum et ipse se ita gauderet appellari addens, futurum se Sergium, si dialogistam occidisset. Still the model villain in Aug. c. Iulian. Iv 3. 42 QUOCUMQUE X 359 n. repeated as here III 230. Luc. VI 189 (the relative). VF. VII 479 480 te quoque tangat | cura mei quocumque loco, quoscumque per annos. VIII 4 5 qua scumque per undas | ferre fugam, quamcumque cupit iam scandere puppim. 43 BRUTI AVUNCULUS Cato of Utica, whose sister Servilia was mother of M. Brutus the murderer of Caesar (Cic. parad. prooem. § 1). Madvig on Cic. fin. III § 8. Tac. ann. III 76 Iunia... Catone avunculo genita,...M. Bruti soror. AV. vir. illustr. 82 § 1 M. Brutus avunculi Catonis imitator.

44 NIL DICTU FOEDUM VISUQUE XI 162-182. Xen. Kyrop. VII 5 § 86 αὐτοί τε γὰρ βελτίονες ἐσόμεθα, βουλόμενοι τοῖς παισὶν ὡς βέλτιστα παραδείγματα ἡμᾶς αὐτοὺς παρέχειν, οἵ τε παῖδες οὐδ ̓ ἂν εἰ βούλοιντο ῥᾳδίως πονηροὶ γίγνοιντο, αἰσχρὸν μὲν μηδὲν μήτε ὁρῶντες μήτε ἀκούοντες, ἐν δὲ καλοῖς κἀγαθοῖς ἐπιτηδεύμασι διημερεύοντες. Tac. dial. 28 fn. of the old Roman governess eligebatur autem maior aliqua natu propinqua, cuius probatis spectatisque moribus omnis eiusdem familiae suboles committeretur; coram qua neque dicere fas erat quod turpe dictu, neque facere quod inhonestum factu videretur. Arist. pol. vir 17 p. 1336 b 42 speaking of infants εὔλογον οὖν ἀπελαύνειν ἀπὸ τῶν ἀκουσμάτων καὶ τῶν ὁραμάτων ἀνελευθερίας καὶ τηλικούτους ὄντας. ὅλως μὲν οὖν αἰσχρολογίαν ἐκ τῆς πόλεως, ὥσπερ ἄλλο τι, δεῖ τὸν νομοθέτην ἐξορίζειν· ἐκ τοῦ γὰρ εὐχερῶς λέγειν ὁτιοῦν τῶν αἰσχρῶν γίνεται καὶ τὸ ποιεῖν σύνεγγυς. μάλιστα μὲν οὖν ἐκ τῶν νέων, ὅπως μήτε λέγωσι μήτε ἀκούωσι μηδὲν τοιοῦτον κ.τ.λ. Plut. qu. conv. VII 8 4 § 4 p. 712 τὰ δὲ παίγνια πολλῆς γέμοντα βωμολοχίας καὶ σπερμολογίας, οὐδὲ τοῖς τὰ ὑποδήματα κομίζουσι παιδαρίοις, ἅ γε δὴ δεσποτῶν ἢ σωφρονούντων, θεάσασθαι προσήκει· οἱ δὲ πολλοὶ καὶ γυναικῶν συγκατακειμένων καὶ παίδων ἀνήβων ἐπιδείκνυνται μιμήματα πραγμάτων καὶ λόγων, ἃ πάσης μέθης ταραχωδέστερον τὰς ψυχὰς διατίθησιν. Cato the censor (Plut. vit. Cat. mai. 20 § 8) professed τὰ αἰσχρὰ τῶν ῥημάτων οὐχ ἧττον εὐλαβεῖσθαι τοῦ παιδὸς παρόντος ἢ τῶν ἱερῶν παρθένων, ἃς Εστιάδας καλοῦσιν. id. vita Romul. 20 § 6 Roman manners required αἰσχρὸν μηδένα μηδὲν εἰπεῖν παρούσης γυναικός. Marquardt v (1) 89.

visue.g. Plin. Σιν § 140 vasa adulteriis caelata. Tert. spect. 21 sic ergo evenit,...ut et qui filiae virginis ab omni spurco verbo aures tuetur, ipse eam in theatrum ad illas voces gesticulationes que deducat. Amm. XXVIII 4 § 9 apud maiores censoria nota censor aflictus est, ausus, dum adhuc non deceret, praesente communi filia, coniugem osculari. 45 PATER lest the son should imitate 68 69.

PROCUL A

PROCUL INDE II 89 ite profanae. Stat. s. III 3 13 procul hinc, procul ite nocentes. Bentley on Hor. ep. II 2 199. procul o procul este profani (Aen. vi 258) was a proclamation usual before a sacrifice. Callim. in Serv. 1.1. ἑκάς, ἑκάς ἐστε βέβηλοι. Brisson de formulis i 1. cf. Stat. s. III 3 26 27 longe Furiarum sibila, longe | tergeminus custos. 46 PERNOCTANTIS VIII 10 11 n. 47 ΜΑΧΙΜΑ DEBETUR PUERO REVERENTIA Quintil. XI 1 § 66 ut cuique personae debetur reverentia. Plat. legg. 729bc "To our children we should bequeath self-respect and not gold. This we think to do by rebuking their shameless acts: but we shall never succeed, if we inculcate the maxim now in vogue, 'the young should reverence all.' Rather will a wise Lawgiver charge elders to reverence the young, and to beware above all