plantatum est secus decursus aqua- | plantatum juxta rivulos (2) aquarum, quod fructum suum dabit in rum, quod fructum suum dabit tempore suo: in tempore suo.

Et folium ejus non defluet: et omnia quæcumque faciet prosperabuntur.

4. Non sic impii, non sic : sed tanquam pulvis, quem projicit ventus à facie terræ.

5. Ideo non resurgent impii in judicio; neque peccatores in concilio justorum.

6. Quoniam novit Dominus viam justorum et iter impiorum peribit.

Et folium ejus non defluet : et omne quod faciet () prosperabitur.

Non sic impii: sed tanquam pulvis quem projicit ventus.

Propterea non resurgent impii in judicio: neque peccatores in congregatione justorum.

Quoniam novit Dominus viam justorum, et iter impiorum peribit.

Psal. XXXVI. 27: Declina à malo, et fac bonum: tertiò his transactis, nunc mercedem proponit. Tanquam lignum; hæc est arbor bona, quæ bonum fructum facit, Matth. vII, 17.

4. Non sic repetitio deest Hier.

5. Non resurgent : Hebr. non subsistent, non justificabuntur impii Deo judice. Chald. causa cadent.

6. Novit Dominus, probat, diligit: sic: Novi te ex nomine, Exod. XXXIII, 17. (a) Var.: Juxta rivos.

(b) Fecerit.

PSALMUS II. PROPHETICUS.

SINE TITULO.

Pilati, Herodis, Gentium et Judæorum conjuratio in Christum, Act., Iv, 25, 26, 27. Christi deinde victoria, et imperium toto orbe propagatum.

VERSIO VULGATA.

1. Quare fremuerunt gentes, et populi meditati sunt inania?

2. Astiterunt reges terræ, et principes convenerunt in unum adversus Dominum, et adversùs Christum ejus.

3. Dirumpamus vincula eorum:

VERSIO S. HIERONYMI.

Quare turbabuntur (a) gentes, et tribus meditabuntur inania?

Consurgent reges terræ, et principes tractabunt pariter adversùm Dominum, et adversùm Christum ejus.

Disrumpamus vincula eorum :

1. Quare fremuerunt gentes, Romani: et populi, Judæi, Spiritu sancto interprete, Act. IV, 25, 27.

2. Astiterunt reges... et principes... Herodes et Pontius Pilatus : ibid. unà cum principibus sacerdotum, et aliis Judæorum primoribus.

3. Dirumpamus: ex personâ impiorum qui Dei et Christi jugum excutere co(a) Var.

Turbantur.

et projiciamus à nobis laqueos | et projiciamus à nobis jugum ipso

eorum.

Habitator cœli ridebit : Dominus subsannabit eos.

Tunc loquetur ad eos in irâ suâ, et in furore suo conturbabit

eos.

rum.

4. Qui habitat in cœlis irride bit eos: et Dominus subsannabit eos, 5. Tunc loquetur ad eos in irâ sud, et in furore suo conturbabit

eos.

Ego autem ordinavi (a) regem 6. Ego autem constitutus sum rex meum super Sion montem sanc-ab eo super Sion montem sanctum ejus, prædicans præceptum ejus.

tum meum.

Annuntiabo Dei præceptum : Dominus dixit ad me: Filius meus es tu, ego hodie genui te.

7. Dominus dixit ad me : Filius meus es tu, ego hodie genui te.

8. Postula à me, et dabo tibi gen

Postula à me et dabo tibi gentes hæreditatem tuam, et posses-tes hæreditatem tuam, et possessiosionem tuam terminos terræ. nem tuam terminos terræ. Pasces eos in virgå ferreâ, ut vas figuli conteres eos.

Nunc ergo, reges, intelligite: erudimini, judices terræ.

Servite Domino in timore, et exultate in tremore.

Adorate purè, ne fortè irascatur, et pereatis de viâ.

9. Reges eos in virgâ ferreâ, et tanquam vas figuli confringes eos.

10. Et nunc, reges, intelligite : erudimini, qui judicatis terram.

11. Servite Domino in timore: et exultate ei cum tremore.

12. Apprehendite disciplinam, nequando irascatur Dominus, et pereatis de viâ justâ.

nantur. Jugum, Hier. laqueos, Hebr. funes, præcepta quibus nos obligant. Jugum Christi suave, durum impiis videtur.

6. Ego autem constitutus : Christus loquitur. At in Hebr. Deus: Ego autem ordinavi regem meum, ut apud Hier. Super Sion: hæc quidem utcumque Davidi congruunt; sed meliùs Christo, de quo ipse David ait: Virgam virtutis tuæ emittet Dominus ex Sion, Psal. CIX. 2; et Isaias, II. 3: De Sion exibit lex. Prædicans annuntiabo Dei præceptum, hebr. ex personâ Christi, ut statim Hier. 7. Filius meus es tu: hic totus assurgit in Christum, ut Psal. LXXXVII. 27 : Ipse invocabit me : Pater meus es tu, etc. et Psal. CIX. 3: Ex utero ante luciferum genui te. Hodie : quam diem non modo ad æternam generationem, verùm etiam ad temporalem Christi manifestationem pertinere Patres docent: etiam Paulus, Act. XIII. 33.

8. Gentes hæreditatem: congruit psalmo xxI. 29: Et ipse dominabitur gentium; et psalmo LXXI. 11: Omnes gentes servient ei.

9. Reges eos: Hier. et Sept. pasces, alii ex Heb. conteres. Virga ferrea : idem Christo tribuitur, Apoc. XIX. 15, imo et membris Christi in regni societatem assumptis, Apoc. 11. 27.

12. Apprehendite disciplinam. Hier. Adorate pure. Chald.; Osculamini Filium, id est, adorate, ut etiam notat Hieronymus Comm. Psal. II. (Edit. Bened. tom. II Append. p. 124) et lib. 1 Advers. Ruf. cap. v. (Edit. Bened. tom. IV, p. 2, p. 371.) quo sensu ordo sit: Adorate Filium, ne forte irascatur Dominus, hoc est, Pater. Hier. ibid. qui enim non honorificat Filium, non honorificut Patrem ; ait ipse Filius, Joan. V, 23.

(a) Var. Orditus sum.

1. Psalmus David, cum fugeret facie Psalmus David, quando fugit (a) à Absalom filii sui. Vide II Reg. XV, 14.

2. Domine, quid multiplicati sunt qui tribulant me? multi insurgunt adversùm me.

3. Multi dicunt animæ meæ : Non est salus ipsi in Deo ejus.

4. Tu autem, Domine, susceptor gloria mea, et exaltans ca

meus es, put meum.

5. Voce meâ ad Dominum clamavi: et exaudivit me de monte sancto

suo.

6. Ego dormivi, et soporatus sum: et exurrexi, quia Dominus suscepit

me.

7. Non timebo millia populi circumdantis me: exurge, Domine, salvum me fac, Deus meus.

8. Quoniam tu percussisti omnes

facie Absalomi (¿) filii sui. Domine, quare multiplicati sunt hostes mei? multi consurgunt adversùm me.

Multi dicunt animæ meæ: Non est salus huic in Deo. SEMPER.

Tu autem, Domine, clypeus circa me, gloria mea et exaltans caput meum.

Voce mea ad Dominum clamabo, et exaudiet me de monte sancto suo. SEMPER.

Ego dormivi et soporatus sum et vigilavi, quia Dominus sustentavit me.

Non timebo millia populi, qui (c) circumdederunt me.

Surge, Domine, salvum me fac

2. Quid multiplicati sunt... multi insurgunt. Populus enim concurrens augebatur cum Absalom, II Reg. XV, 12.

3. Animæ meæ : mihi : notus hebraismus et in Psalmis frequens. In Deo ejus : ejus, deest in Hebr. sed habet vocem Selah, quam Hieronymus post Aquilam ubique vertit, semper voluntque esse firmantis in sempiternum. Vide Hier. Epist. 138 ad Marcell. At Septuaginta per diayaλuz reddunt, voluntque Græci post Origenem esse notam inflectendæ vocis in cantu. Vulgata ubique omittit : nec immeritò, cùm nihil ad sensum pertineat.

4. Susceptor. Hier. Clypeus, et ita Hebr. passim.

6. Exurrexi, evigilavi, te protegente securus: hunc versum Ecclesia Christo resurgenti aptat.

7. Non timebo millia populi, cùm ad eum veniret nuntius dicens: Toto corde universus Israel sequitur Absalom, II Reg. XV, 13.

8 Percussisti: sine causa deest Hebr.; Hier. percussisti maxillam.

(a) Var. Cùm fugeret.

(b) Absalon. (c) Quæ.

!

Deus meus, quia percussisti om- | adversantes mihi sine causâ : dentes nium inimicorum meorum ma- peccatorum contrivisti. xillam, dentes impiorum confre

Ejusdem argumenti cum præcedente, sed rebus in melius versis: ita Theodor. Hic porrò ad precem vespertinam pertinet, propter vers. 9, ut sequens psalmus ad matutinam.

Deus justitiæ meæ : in tribulatio-Deus justitiæ meæ : in tribulatione

1. In finem. Hier. Victori; præcentori ut Hebræi exponunt. In carminibus: neghinoth, instrumenti musici genus, à tangendo sic dictum. Quod autem habent Sept. in finem, Patres interpretantur in Christum : Finis enim legis Christus, Rom. I. 4. Quoniam quidquid agimus, ad illum referimus, et cùm ad eum pervenerimus. ultra, quod quæreamus, non habebimus. August. In Psal. LIV.

2. Cùm invocarem: Hier. invocantem me ex audisti, Hebr. exaudi, Deus justitiæ meæ auctor et testis. In tribulatione : Hebr. in angustid, in angustiis latam viam et facilem aperuisti. Miserere met: rectè quantumvis enim justus, tamen misericorditer exauditur, Chrysost.

3. Filii hominum : Hier. filii viri, id est, nobiles: Vide psal. XLVIII, 3. Usquequo, usquequo gloria mea in ignominiam? Diligitis vanitatem et quæritis mendacium, Hebr. id est cur me contemnitis, et vana sequimini? ad principes loquitur Absalomum secutos. Præclarè Hier. Usquequo, inclyti mei, etc. Vulgatæ sensus ortus est, ut alibi passim, ex aliâ lectione. Usquequo gravi corde, tardi ad intelligendum quæ sit voluntas Dei.

4. Mirificavit, alii ex Hebr. segregavit pium sibi, quod eodem recidit. Sanctum suum: me Christum ejus.

5. Irascimini, et nolite peccare : quæ dicitis in cordibus vestris, in cubilibus vestris compungimini.

6. Sacrificate sacrificium justitiæ, et sperate in Domino. Multi dicunt: Quis ostendit nobis bona?

7. Signatum est super nos lumen vultus tui, Domine : dedisti lætitiam in corde meo.

8. A fructu frumenti, vini et olei sui multiplicati sunt.

9. In pace in idipsum dormiam, et requiescam.

10. Quoniam tu, Domine, singulariter in spe constituisti me.

Irascimini et nolite peccare, loquimini in cordibus vestris super cubilia vestra, et tacete. SEMPER. Sacrificate sacrificia justitiæ, et fidite in Domino.

Multi dicunt: Quis ostendit nobis bonum? Leva super nos lucem vultûs tui, Domine.

Dedisti lætitiam in corde meo : in tempore (a) frumentum eorum et vinum eorum multiplicata sunt.

In pace simul requiescam et dormiam, quia tu, Domine, specialiter securum habitare fecisti

me.

5. Irascimini, ita et Paulus, Eph. IV. 26. ubi hoc testimonio utitur. Šuos alloquitur David ne in perduelles acriùs irascantur. Cùm irascimini, tamen nolite peccare. Quæ dicitis, Hier. loquimini in cordibus vestris super cubilia vestra, et tacete, Examen conscientiæ, ut vocant. Deum apud vos cogitate. Chald.

6. Sacrificate sacrificium justitiæ : quod verum est sacrificium, psal. XLIX, 14, et L. 19: Sperate in Domino. Hæc et reliqua usque ad psalmi finem, ita contexenda sunt: Sperate in Domino : neque exaudite dicentes, præ hostium multitudine spem nobis superesse nullam. Tu enim, Domine, favorem tuum in nos explicas, meque datâ victoriâ lætificas; et iis qui in te sperant, omnia ad vitam præsidia copiosè et opportunè præstas. Itaque in pace requiescam, tua singulari misericordiâ fretus; hic universim sensus: jam ad singula.

7. Signatum est super nos, Hier. leva super nos, vocem hebræam Nesah Sept. acceperunt quasi ductam à nasas; unde nes vexillum: quare verterunt opetusn signatum est lumen vultûs tui, quod favorem significat. Sic Prov. XVI, 15: In hilaritate vultus regis, vita : Hebr. in lumine vultùs regis : et ita passim in Scripturis.

8. A fructu frumenti: Hier. in tempore frumentum eorum et vinum eorum multiplicata sunt. Hæc evenient justis Deum cogitantibus. Posset verti ex Sept.: Repleti sunt, id est, saturati. Olei sui, deest hebr.

9. In pace in idipsum : Hier. in pace simul requiescam et dormiam, jacebo et obdormiam.

10. Singulariter: Hier. specialiter securum habitare fecisti me, cum sim solus, tamen confidenter habitabo.

(a) Var.: A tempore.