Magnorum artificum frangebat pocula miles, Ut phaleris gauderet equus, cælataque cassis Romulea simulacra feræ mansuescere jussæ Imperii fato, geminos sub rupe Quirinos,
Ac nudam effigiem clypeo venientis et hastâ, Pendentisque Dei, perituro ostenderet hosti. Argenti quod erat, solis fulgebat in armis. Ponebant igitur Tusco farrata catino; Omnia tunc, quibus invideas, si lividulus sis. Templorum quoque majestas præsentior, et vox Nocte fere mediâ, mediamque audita per Urbem, Litore ab Oceani Gallis venientibus, et Dîs Officium vatis peragentibus, his monuit nos. Hanc rebus Latiis curam præstare solebat Fictilis, et nullo violatus Jupiter auro. Illa domi natas, nostrâque ex arbore, mensas Tempora viderunt: hos lignum stabat in usus, Annosam si forte nucem dejecerat Eurus. At nunc divitibus cœnandi nulla voluptas, Nil rhombus, nil dama sapit; putere videntur Unguenta atque rosa, latos nisi sustinet orbes Grande ebur, et magno sublimis pardus hiatu,
114. His. Ex his templis. A tem plis ita cultis.
116. Fictilis Jupiter. Quum Jovis simulacrum fictile erat, et nondum auro ornabatur, quoniam divitiæ res sacras quasi dedecorare videantur.
118. Hos lignum stabat in usus. Veteres, si forsan arbor ceciderat, mensas sibi e ligno conficiebant, neque longè, sicut hodierni, lignum petiverunt. Stabat. Erat.
121. Nil dama sapit. Deliciæ exquisitissimæ nihil saporis habere videntur, nisi mensis splendidis imponantur.
122. Latos orbes. Mensas grandes. Grande ebur et pardus. Fulcrum eburneum in pardi hiantis figuram cœla
Dentibus ex illis, quos mittit porta Syenes, Et Mauri celeres, et Mauro obscurior Indus, Et quos deposuit Nabatæo bellua saltu,
Jam nimios, capitique graves. Hinc surgit orexis, Hinc stomacho bilis: nam pes argenteus illis, Annulus in digito quod ferreus. Ergo superbum Convivam caveo, qui me sibi comparat, et res Despicit exiguas: adeo nulla uncia nobis Est eboris, nec tessellæ, nec calculus ex hac Materiâ: quin ipsa manubria cultellorum
Ossea: non tamen his ulla unquam opsonia fiunt Rancidula, aut ideo pejor gallina secatur.
Sed nec structor erit, cui cedere debeat omnis Pergula, discipulus Trypheri doctoris, apud quem Sumine cum magno lepus, atque aper, et pygargus, Et Scythicæ volucres, et phoenicopterus ingens, Et Gætulus oryx, hebeti lautissima ferro Cæditur, et totâ sonat ulmea cœna Suburâ. Nec frustum capreæ subducere, nec latus Afræ
Novit avis noster tirunculus, ac rudis omni Tempore, et exiguæ furtis imbutus ofellæ. Plebeios calices, et paucis assibus emtos, Porriget incultus puer, atque a frigore tutus:
Non Phryx, aut Lycius, non a mangone petitus
Quisquam erit, et magno: cum posces, posce Latinè. Idem habitus cunctis, tonsi, rectique capilli, Atque hodie tantum propter convivia pexi. Pastoris duri hic est filius, ille bubulci. Suspirat longo non visam tempore matrem, Et casulam et notos tristis desiderat hædos Ingenui vultûs puer, ingenuique pudoris, Quales esse decet, quos ardens purpura vestit: Hic tibi vina dabit, diffusa in montibus illis,
A quibus ipse venit, quorum sub vertice lusit:
Namque una atque eadem est vini patria, atque ministri.
Nostra dabunt alios hodie convivia ludos: Conditor Iliados cantabitur, atque Maronis Altisoni dubiam facientia carmina palmam. Quid refert, tales versus quâ voce legantur? Sed nunc dilatis averte negotia curis, Et gratum requiem dona tibi, quando licebit Per totam cessare diem: non fenoris ulla Mentio; nec, primâ si luce egressa, reverti Nocte solet, tacito bilem tibi contrahat uxor,
ciborum delicatiorum, quum talia apud me rarò videt; novit solummodò furta parvuli cujuslibet, et vilis, qualia ipse mihi appo- nere soleo.
146. A frigore tutus. Crassâ veste
se gerere debent juvenes nobiles, qui ardente, splendidâ purpurâ vestiuntur.
158. Eadem est vini patria. Non longe petita sunt vina neque transmarina.
160. Conditor Iliados cantabitur. Recitabit aliquis Homeri carmina.
161. Maronis carmina ita eximia ut dubium faciant annon ipsum Homerum superaverit.
162. Quả voce. Pulcra erunt carmina, etsi servus, qui ea recitat non ita dulcem habeat vocem.
165. Cessare. Nihil omninò agere, aut
167. Bilem tibi contrahat uxor. Ne
Humida suspectis referens multicia rugis, Vexatasque comas, et vultum auremque calentem. Protinus ante meum, quidquid dolet, exue limen : Pone domum, et servos, et quidquid frangitur illis, Aut perit: ingratos, ante omnia, pone sodales.
Interea Megalesiacæ spectacula mappæ Idæum sollenne colunt, similisque triumpho
Consulibus. Spectent juvenes, quos clamor, et audax Sponsio, quos cultæ decet assedisse puellæ : Spectent hoc nuptæ juxta recubante marito, Quod pudeat narrâsse aliquem præsentibus ipsis. Nostra bibat vernum contracta cuticula solem, Effugiatque togam. Jam nunc in balnea, salvâ Fronte, licet vadas, quamquam solida hora supersit Ad sextam. Facere hoc non possis quinque diebus Continuis, quia sunt talis quoque tædia vitæ Magna. Voluptates commendat rarior usus.
iram tibi excitet uxor eo die, etsi eam suspectam habeas, sed curarum omnium obliviscere.
168. Multicia. Vestes tenues.-Enumerantur signa quæ eam suspectam reddunt.
170. Omne, quod tibi dolet, e mente abjice, simul ac domum meam intraveris.
171. Pone domum. Obliviscere domûs, et servorum.
173. Megalesiace spectacula mappæ. Megalesia ludi Circenses erant in honorem Cybeles.-Mappa signum ludis committendis pro ipsis ludis.-Spectacula autem in honorem Deæ Idææ exhibita Idæum solemne colere dicuntur.
175. Præda caballorum prætor. Cujus res familiaris insumitur in equos alendos,
qui in ludis Circensibus currui ejus jungantur. Pace plebis. ειρωνικώς dictum.
178. Viridis panni. Cui colori favebat populus. Vid. Sat. VII. 114.
182. Audax sponsio facta pro victoriâ hujus sive illius factionis.
184. Licentiam ludorum innuit poeta. 185. Bibat, fruatur. - Contracta, in rugas,-vetula.
186. Togam. Turbas hominum, negotia.-Jam nunc, etsi quinta tantùm diei hora sit.
187. Salva fronte. Sine pudore-cùm convivia ab horâ sextâ die festo non indecora sint.
188. Liberiùs indulge, quum semel tantummodo faciendum est.
Juvenalis Corvino scribit, se vota Diis persoluturum esse propter reditum Catulli,-inde obiter in hæredipetas graviter invehitur.
NATALI, Corvine, die mihi dulcior hæc lux, Quâ festus promissa Deis animalia cespes Exspectat. Niveam Reginæ ducimus agnam : Par vellus dabitur pugnanti Gorgone Maurâ. Sed procul extensum petulans quatit hostia funem, Tarpeio servata Jovi, frontemque coruscat ; Quippe ferox vitulus, templis maturus et aræ, Spargendusque mero, quem jam pudet ubera matris Ducere, qui vexat nascenti robora cornu.
Si res ampla domi, similisque affectibus esset, Pinguior Hispullâ traheretur taurus, et ipsâ Mole piger, nec finitimâ nutritus in herbâ; Læta sed ostendens Clitumni pascua sanguis Iret, et a grandi cervix ferienda ministro,
« PreviousContinue » |