Page images
PDF
EPUB
[blocks in formation]

Veram nobilitatem, non veteri prosapiâ et multis imaginibus, sed virtutibus, et magnis in rem publicam meritis contineri, exemplis exquisitissimis illustravit poeta.

STEMMATA quid faciunt, quid prodest, Pontice, longo
Sanguine censeri, pictosque ostendere vultus
Majorum, et stantes in curribus Æmilianos,
Et Curios jam dimidios, humerosque minorem
Corvinum, et Galbam auriculis nasoque carentem?
Quis fructus generis tabulâ jactare capaci
Corvinum, posthac multâ contingere virgâ
Fumosos equitum cum dictatore magistros,
Si coram Lepidis male vivitur? Effigies quo
Tot bellatorum, si luditur alea pernox
Ante Numantinos? si dormire incipis ortu
Luciferi, quo signa duces et castra movebant?
Cur Allobrogicis, et magnâ gaudeat arâ

[blocks in formation]

5

10

tabulâ genealogicâ situ et fuligine obducta

sunt.

11. Ante Numantinos. Coram imaginibus Numantinorum. P. Cornelius Scipio Emilianus Numantiâ expugnatâ Numantini nomen sibi peperit.

13. Allobrogicis. Q. Fabius Maximus Emilianus Allobrogibus devictis, cognomen illud accepit. Magná ará. Arâ maximâ prope circum Flaminium ab Evandro Herculi dicatâ.-Natus in Herculeo Fabius lare. Fabius auctor gentis ab Hercule procreatus dicitur.Lares autem cujusque gentis perpetui

erant.

Natus in Herculeo Fabius lare, si cupidus, si
Vanus, et Euganeâ quantumvis mollior agnâ ;
Si, tenerum attritus Catinensi pumice lumbum,
Squalentes traducit avos, emtorque veneni
Frangendâ miseram funestat imagine gentem?
Tota licet veteres exornent undique ceræ
Atria, nobilitas sola est atque unica virtus.
Paulus, vel Cossus, vel Drusus moribus esto:
Hos ante effigies majorum pone tuorum:
Præcedant ipsas illi, te consule, virgas.
Prima mihi debes animi bona: sanctus haberi,
Justitiæque tenax factis dictisque mereris?
Agnosco procerem: salve, Gætulice, seu tu
Silanus, quocumque alio de sanguine, rarus
Civis et egregius patriæ contingis ovanti.
Exclamare libet, populus quod clamat, Osiri
Invento. Quis enim generosum dixerit hunc, qui
Indignus genere, et præclaro nomine tantum
Insignis? Nanum cujusdam Atlanta vocamus:
Æthiopem Cycnum: pravam extortamque puellam
Europen canibus pigris scabieque vetustâ

:

Levibus, et siccæ lambentibus ora lucernæ,

15. Vanus. Vanarum rerum studiosus. -Mollior. Effæminatior.-Euganed agná. Lanâ ex agnis Venetis, cujus mollities eximia erat.

16. Attritus pumice. Cutem pumice lævigabant viri molles et effæminati.Catinensi. Ex urbe Sicilia Catanâ Ætnæ vicinâ unde ejiciuntur pumices.

17. Traducit. Dedecorat.-Squalentes. Situ sordidos.-Emtor veneni. Veneficus. -Frangendá imagine. Scelestorum imagines detractæ frangebantur.

19. Cera. Imagines majorum e cerâ confectæ.

21. Sint tibi mores similes nobilibus veteribus.

22. Hos. Mores.

24. Mihi debes. Postulo a te. Si velis nobilis haberi, bona animi exhibe.Sanctus haberi mereris. Si enim castum et justum reverâ te viderim, nobilem te esse confitebor.

15

20

25

30

35

26. Gætulice. Cognomen Cornelii Lentuli.-Silanus. Juliæ gentis cognomen.-Salutabo virum ita virtutibus insignem, sive sit de Corneliâ, sive Juliâ, sive humiliore aliâ gente.

28. Populus quod clamat. Quantum populus Ægyptius clamat, quum sacerdotes bovem quem Apim vocant, invenerint.

32. Nanus. Pumilio ab irridentibus Atlas dicitur, quem cœlum in humeris viribus immensis tulisse fingunt poetæ.

33. Ethiopem Cycnum. Eodem modo hominem nigrum Cycnum vocant.-Et puellam informem Europen appellant; ejus enim forma erat egregia.

34. Ita quoque canibus miserrimis nomina animalium ferocium imponuntur. -Sicca lambentibus ora lucerne. Fame confectis ita ut quidlibet vorent.

Nomen erit Pardus, Tigris, Leo, si quid adhuc est,
Quod fremat in terris violentius. Ergo cavebis,
Et metues, ne tu sis Creticus, aut Camerinus.

His ego quem monui? tecum est mihi sermo, Rubelli
Blande. Tumes alto Drusorum stemmate, tanquam
Feceris ipse aliquid, propter quod nobilis esses,
Ut te conciperet, quæ sanguine fulget Iuli;
Non quæ ventoso conducta sub aggere texit.
Vos humiles, inquis, vulgi pars ultima nostri,
Quorum nemo queat patriam monstrare parentis:
Ast ego Cecropides. Vivas, et originis hujus
Gaudia longa feras: tamen imâ plebe Quiritem
Facundum invenies: solet hic defendere causas
Nobilis indocti: veniet, de plebe togatâ,
Qui juris nodos et legum ænigmata solvat.
Hic petit Euphraten juvenis, domitique Batavi
Custodes aquilas, armis industrius: at tu

40

45

50

Nil, nisi Cecropides, truncoque simillimus Hermæ.

Nullo quippe alio vincis discrimine, quam quod

55

Illi marmoreum caput est, tua vivit imago.
Dic mihi, Teucrorum proles, animalia muta
Quis generosa putet, nisi fortia? nempe volucrem

[blocks in formation]

probé sciant, quorum opem nobiles sed indocti aliquando petunt.

49. Togatá. Omnium enim Romanorum vestis toga erat.

50. Enigmata. Ambages. Difficultates. 51. Hic. Juvenis quidam e plebe.Euphrates. Terminus Imperii Romani in Oriente. Custodes aquilas. Legiones quæ custodiunt.

53. Nil nisi Cecropides. Nihil habes quod te commendet, præterquàm quod natu nobilis sis. Trunco Herma. Statuæ Mercurii, quæ se movere nequit.-Truncus autem dicitur Mercurius, quia imagines ejus caput tantùm atque humeros in formam redactos habebant, partes autem alias saxum quadratum.

56. Animalia non genere sed virtute discernimus.

Sic laudamus equum, facili cui plurima palma
Fervet, et exsultat rauco victoria Circo.

Nobilis hic, quocumque venit de gramine, cujus

60

Clara fuga ante alios, et primus in æquore pulvis:

Sed venale pecus Corythæ posteritas et

Hirpini, si rara jugo Victoria sedit.

Nil ibi majorum respectus, gratia nulla
Umbrarum dominos pretiis mutare jubentur
Exiguis, tritoque trahunt epirhedia collo
Segnipedes, dignique molam versare Nepotis.

65

Ergo, ut miremur te, non tua; primum aliquid da,

Quod possim titulis incidere, præter honores,

Quos illis damus et dedimus, quibus omnia debes.

70

Hæc satis ad juvenem, quem nobis fama superbum

Tradit, et inflatum, plenumque Nerone propinquo.
Rarus enim ferme sensus communis in illâ
Fortunâ. Sed te censeri laude tuorum,
Pontice, noluerim, sic ut nihil ipse futuræ

75

Laudis agas. Miserum est aliorum incumbere famæ,
Ne collapsa ruant subductis tecta columnis.
Stratus humi palmes viduas desiderat ulmos.

58. Facili. Veloci, agili. Palma fervet. Manus plaudentium fervidæ fiunt. 59. Rauco. Quippe qui clamore discorde resonet.

61. Clara fuga ante alios. Se clarum reddit vincendo in cursu.

62. Equorum generosissimorum pulli, si degeneres sint, venduntur quasi viles.Corytha. Equæ insignis.-Hirpini. Equi clari.

64. Gratia nulla umbrarum. Equi nihilo plus honoris habent propter umbras eorum a quibus geniti sint, nisi ipsi egregii sint.

65. Pretio vili venduntur et in labores duros mittuntur, nisi viribus et velocitate præstent.-Epirhedia. Plaustra. Nepotis. Molitor erat Nepos satis notus.

68. Ut miremur te ipsum, non tua, non

ea quæ tibi fortuna dedit, ede aliquid propter quod te admirari possimus.

70. Illis. Parentibus tuis et atavis.

72. Superbit Rubellius, quòd Neroni propinquus sit, de quo magis debuit erubescere.

74. Ad Ponticum redit poeta: de Rubellio, inquit, nihil melius spero, nolo autem te, Pontice, ita vivere, ut nihil honoris addas proavorum tuorum gloriæ.

75. Futura laudis. Quod apud futuros, posteros, laudetur.

76. Imagines pulcherrimæ.-Hominis non propriis, sed majorum virtutibus innitentis conditio instar tecti est, quod columnis subductis collabitur; sive vitis, quæ humi jacet, et marcescit, nisi ulmis sustentetur.

Esto bonus miles, tutor bonus, arbiter idem
Integer. Ambiguæ si quando citabere testis
Incertæque rei; Phalaris licet imperet, ut sis
Falsus, et admoto dictet perjuria tauro,
Summum crede nefas animam præferre pudori,
Et propter vitam vivendi perdere causas.
Dignus morte perit, cœnet licet ostrea centum
Gaurana, et Cosmi toto mergatur aëno.
Exspectata diu tandem provincia cum te
Rectorem accipiet, pone iræ frena modumque,
Pone et avaritiæ: miserere inopum sociorum.
Ossa vides regum vacuis exsucta medullis.
Respice, quid moneant leges, quid curia mandet,
Præmia quanta bonos maneant, quam fulmine justo
Et Capito et Numitor ruerint, damnante senatu,
Piratæ Cilicum. Sed quid damnatio confert,
Cum Pansa eripiat, quidquid tibi Natta reliquit ?
Præconem, Chærippe, tuis circumspice pannis,
Jamque tace. Furor est, post omnia, perdere naulum.
Non idem gemitus olim, neque vulnus erat par

80

85

90

95

[ocr errors]

81. Etiamsi tyrannus crudelissimus tibi adstet, et ultima minans te falso jurare jubeat, nolis tamen propter vitam perdere, quæ pluris vitâ sunt pretii, bonam famam et conscientiam. Phalaris Agrigenti Tyrannus taurum habuit aëneum, in quo inclusi homines igne subdito, lentè torrebantur; taurus autem ita fabricatus est, ut morientium gemitus tauri mugitum imitarentur.

85. Ille, qui propter flagitia non dignus est qui vivat, mortuus habendus est etiamsi omni luxuriâ adhuc fruatur; vitam enim corporis habet, animi non habet. Gaurana prope Campaniam capta, Gaurus enim

mons

Campaniæ.-Cosmi. Unguentarii cujusdam. Aëno. Vase unguentario, tam capace ut in eo homo mergi posset.

87. Provincias tum temporis miserrimè lacerabant præfecti.

88. Pone. Impone.

90. Vacuis exsucta medullis pro vacua exsuctis medullis-vides reges omnibus bonis spoliatos.

91. Curia. Sanatus.

92. Fulmine justo. Justis pænis.

93. Ruerint. Damnati sint.

94. Pirate. Direptores. Spoliatores. Ipsi Cilices infames fuere piratæ.-Confert. Prodest.

95. Cùm Nattæ malo præsidi, etiamsi condemnatus sit, succedit avarior et nequitior Pansa.

96. Quære præconem, qui pannos tuos vendat reliquos, et patienter injurias fer; insania enim est, quum ferè omnia perdideris, naulum (mercedem quæ pro navigatione exigitur) quoque perdere, navigando Romam nequicquam, ut præfectum senatui deferas.-Fuerit forsan Charippus quidam ex eis, qui hanc ob causam Romam venerant. 98. Non idem gemitus olim. Non

« PreviousContinue »