4

6

JUNIUS Juvenalis, libertini locupletis, incertum filius, an alumnus, 2 ad mediam fere ætatem declamavit, animi magis causa, quam quod scholæ se3 aut foro præpararet. Deinde paucorum versuum Satira non absurde composita in Paridem pantomimum 5 poetamque ejus semestribus militiolis tumentem, 7 hoc genus scripturæ industriose 9 excoluit. Et tamen bene 10 diu ne modico quidem auditorio quidquam committere est ausus. Mox magna frequentia magnoque suc

Romam quum veniret et Martialem suum non videret, ita tristitia et angore periit anno ætatis suæ altero et octuagesimo, Altera deprehenditur in fronte cod. Kulenkamp. M. Junius Juvenalis ex municipio Aquinati, ordinis, ut fertur, libertinorum: Romæ literis operam dedit; de clamavit non mediocri fama, ut ipse scribit: Et nos consilium dedimus Syllæ. Extremis Domitiani temporibus missus in exsilium expertus est, quantum unius histrionis ira valeret. Exsulavit in Ægypto sub specie honoris, nec inde a novis Principibus revocatus est. In exsilio ampliavit satyras et pleraque mutavit: invehiturque in cineres Domitiani. Decessit longo senio confectus exsul Antonino Pio Impe

rante.

1 Ita recte in 31. 44. 47. 48. 49. 55. 59. al. vulgo autem perperam liberti legitur. Liberti quidem iidem sunt qui libertini; sed illi tantum ex relatione ad patronum, hi ad ordinem suum, ita dicuntur: quod vel tironibus notum est.

2 In 44. (cod. Voss.) post voc. alumnus hæc addita: ex Aquinio, (immo Aquino) Volscorum oppido, oriundus, temporibus Claudii Neronis. Mox ferme pro fere legit auctor vitæ modo adscriptæ, quæ

sub Donati nomine circumfertur. ad mediam ætatem, i. e. circa annum XL: obiit enim admodum senex; Wolf. Conf. extrema Vitæ verba.

3 To Pron. se adjeci e cod. Vallæ. Idem recepit Cel. Wolf. et addendum censuit Oudend. licet per ellipsin et Hellenismum explicari possit. Vulgo simpl. legitur præpararet, unde se pararet emend. Ernesti in edit. Sueton. et se præpararet

Nic. Heins.

Post voc. Deinde in cod. Voss. inserta sunt hæc verba: ad Poetices (forte poeticen) se applicavit et, postquam diu tacuit, uberiori vitiorum jam gliscente contagione, ab indignatione incepit: Semper ego auditor tantum? Dehinc paucorum

cet. Quæ videntur esse laciniæ, ab interpolatore aliquo adsutæ.

5 in Paridem Domitiani pantomimum c. Voss. quod vulgatæ lectioni præferendum putabat Hennin. coll. Suet. Domit. c. 10. qui locus vel nihil probat, vel ipsi saltem non favet.

6

poetamque simpl. exhibent 31. 47. 48. 49. 55. 59. et al. In quibusdam libris rectius forsan legitur poetamque P. Statium; in aliis poetamque Claudii Neronis; (forte Calvi Neronis, h. e. Domitiani, qui ita vocatur Juven. Sat. IV, 38.) in MS. Voss. Paridem Domitiani pantomimum et aulæ histrionem semestritium composita, hoc genus scripturæ inbus tumentem vibrata poetamque. P. Stadustriose excoluit; in cod. Vallæ, in Pa ridon pantomimum poetamque semestribus militiolis emitante (forte emicantem vel innitentem) hoc genus scripturæ industrie excoluit. Wolfius monet, verba illa Claudii Neronis glossema videri adscriptum ad ejus i. e. Paridis, et hujus poetam dici Eodem judice mox corrig. militiis. Miram potuisse Statium ob notum commercium. quoque vocem militiolis deesse MS. al

Vallæ legi semestribus mil. enutante.

teri Voss. dicit Oudend. et in Probo

Conf. Sit. VII, 89. et ibi Comment. 8 hoc reyocavi ex 31. 44. et al.

9 industrie 31. 48. 49. ut ap. Suet. Galb. 3. et in vita Plinii. Recepit Oudend. qui tamen industriosissume ex Catone etiam proferri monet.

10 bene (h. e. satis, valde) ex 31. et 44. nunc adjeci præeuntibus Oudend. et Wolf. Idem arrisit Henninio, qui etiam monet, sapienter Juvenalem ne modico quidem auditorio se committere primo esse ausum, utpote qui scripserit in eos, qui vel potuerint proscribere, vel aure tyranni in suam perniciem abuti. Mox tantoque successu reposuit Achaintre, sed tacite, non adjecta ratione.

cessu bis ac ter auditus est, ut ea quoque, 11 inferciret 13 novis scriptis : 14

Quod non dant proceres, dabit histrio. tu Camerinos

Et Bareas, tu nobilium magna atria curas.
Præfectos Pelopea facit, Philomela tribunos. 15

Erat tum 16 in deliciis aulæ histrio: multique fautorum ejus 17 quoti

die provehebantur. 18 Venit ergo Juvenalis in suspicionem, quasi tempora 19 figurate 20 notasset, ac statim per honorem militiæ, 21 quamquam octogenarius, Urbe submotus missusque ad præfecturam cohortis, in extrema Ægypti parte tendentis. 22 Id supplicii genus placuit, ut levi atque joculari delicto par esset. simum tempus angore et tædio periit. 23

14 scripturis 47. 48. 55. 59.

15 Hi sunt versus 90. 91. 92. Sat. VII. In cod. Voss. exstat tantum versus 88. et hemistichium 90.

16 tunc 49. tamen 47. 48. 55. 59. al. Nota Ill. Wolfii est: "tum, scil. temporibus Hadriani, qui poetam, ut probabile est, Oasin magnam relegavit, quasi præfectum cohortis ibi tendentis. Histrionis nomen fortasse excidit: certe obscurum est: at neuter Paris (neque Neronis, neque Domitiani histrio) intelligendus, ut præclare docuit Oudend."

Verum intra brevis

probavit Hennin. Nostram lect. exstare in antiquiss. cod. Alex., monet Ach. qui tamen, nescio quare, in omisit.

23 Extrema hæc verba in cod. Voss. sic interpolata sunt: Verum intra brevissimum tempus sòs avròs adscribitur Divorum choro, revertiturque Juvenalis Romam, qui tandem ad Nervæ et Trajani principatum supervivens senio et tædio vitæ confectus properantem spiritum cum tussi exspuit. Mireris etiam ista inepti interpolatoris commenta ab Henninio recepta esse, qui tamen hæc recte adnotavit: "Verba Otos avròs adscribitur Divorum choro videntur de Domitiano dici, qui Dominus Deusque appellari voluit. Sed vero videtur repugnare Juvenalis ætas, jam octogenarii, quum Urbe submoveretur; quumque paulo post reditum perierit, quomodo a Domitiano extendere ætatem potuit ad Nervæ et Trajani principa tum? sane ita decem et plures supra centum annos explesse oportet. Ait et Cri. nitus, se necdum reperisse apud auctores fide dignos, Juvenalem sub Domitiano pulsum. Quod si forte sòv avròv intelligas Antinoum, aut pro avròs legas 'AvríVOOS, repugnabunt sequentia, quibus dicitur Romam reversus ad Nervæ et Trajani principatum supervixisse, quos demum excepit Hadrianus. Videntur autem verba ad Nervæ et Trajani principatum supervivens ex margine in rò xsívov librariorum incuria intrusa, adeoque delenda. Neque sane ad Trajani ætatem, sed et Hadriani pervenit; sub quibus, rara illa temporum felicitate, videtur pleraque scripsisse."

D. JUNII JUVENALIS

VITA

PER ANNOS PROBABILIBUS CONJECTURIS DIGESTA.

JUVENALIS 1.

A. U. C. VARR. 795. CHRISTI 42.

PROBABILIUS est, Juvenalem non ante, quam eum post hunc annum in lucem editum esse. Satiram enim decimam tertiam annis LXI post consulatum Fonteii, adeoque, si ille C. Fonteius Capito est, qui a. U. c. 812. consul fuit, (non L. Fonteius Capito cos. a. U. c. 820.) a. U. c. 873., eodemque anno vel potius sequente satiram XV. scripsit aut recitavit; in Ægyptum autem, quum octogenarius esset, missus est, ibique intra brevissimum tempus angore et tædio periit, si fides habenda Suetonio: nam ita brevitatis causa incertum Vitæ supra adscriptæ auctorem appellare liceat. Conf. ad a. U. c. 833. et 874. ad Sat. XIII, 16. 17. et XV, 27.

rhetorem, (v. ad Sat. VI, Christi 38. natum esse, Regnabat tunc temporis

Eodem anno Quintilianum, clarissimum 75. et 280.) Juvenalem vero a. U. c. 791. suspicabatur Dodwellus in Annal. Quintil. (ab a. U. c. 794-807. Christi 41-54.) Tib. Claudius Drusus; ante quem (ab a. U. c. 790-794. Chr. 37-41.) imperium tenuerat C. Cæsar Caligula, qui a. U. c. 791. Chr. 38. acceptò a Cæsonia uxore philtro in furorem conjectus erat, (cf. Sat. VI, 615 seq.) et a. U. c. 793. Lugduni instituerat certamen Græcæ Latinæque facundiæ, (v. ad Sat. I, 44. et VII, 147 seqq.) quo etiam tempore ab eo forsan in exsilium missus Secundus Carrinas rhetor, de quo v. ad Sat. VII, 204. Hic vero Caligula successerat Tiberio, de cujus secessu Capreensi, (a. U. c. 780—790.) tyrannide et amicorum principe Sejano hujusque potestate ac morte v. Sat. X, 56—113.

De parentibus poetæ nostri nihil memoriæ proditum reperitur, præter id, quod tradit Suetonius: Juvenalis libertini locupletis, incertum filius, an alumnus.

Prænomen Juvenalis Decimum esse, non Decium, præter alios docuit Lud. Carrio Emendatt. cap. 1. Ab antiquis eum librariis communiter Ethicum cognominari, (haud dubie propter plurima morum præcepta, quæ satiris suis intexuit) ut Martialem coquum, Propertium nautam, Ovidium Getam, Statium Aquilinum, Prudentium amænum, monet Barth. Advers. VI, 1. Eodem nomine passim laudatur a Petro Blæsensi in Epistolis, Jo. Sarisberiensi, Vincentio Bellov. aliisque hujus ævi scriptoribus, qui et reliquos poetas satiricos vocare solent ethicos, quoniam xà potissimum ab iis tractantur. Cf. Dan. Heins. de Sat. Horat. lib. I. pag. 48. et Nicol. Antonii Bibl. Vet. Hisp. lib. I. pag. 62.

Patriam poetæ fuisse Aquinum, (Volscorum oppidum, quod róλs psyáλn Strab. lib. V. p. 164. nunc autem Aquino dicitur, et patria quoque fuit Thomæ de Aquino, celebris Scholasticorum parentis) probabili judicio colligitur e Sat. III, 319. Hinc in omnibus fere Juvenalis codicibus, et scriptis et editis, recte cognominatur ille Aquinas, in nonnullis vero vitiose Arpinas. In vetustiss. cod. Pithœi ad initium Sat. I. hæc verba leguntur: "Juvenalem aliqui Gallum propter corporis magnitudinem, aliqui Aquinatem dicunt."

JUVENALIS 7.

A. U. C. 801. CHRISTI 48.

Messalina, impudicissima Claudii Imp. uxor, palam nuptias facit cum C. Silio, formosissimo juvene, et cum eo interficitur consilio ac jussu Narcissi, ditissimi potentissimique libertorum Claudii. v. ad Sat. VI, 115–132. X, 329–345. et XIV, 329. seq. Præter Narcissum Pallas et Posides liberti plurimum gratia valebant apud eumdem Claudium Imp. Cf. ad Sat. I, 109. et XIV, 91.

JUVENALIS 8.

A. U. C. 802. CHRISTI 49.

De præceptoribus Juvenalis nihil potest certa et explorata fide