h 65. Eodem anno libertorum potissimos veneno interfecisse' creditus est; Doryphorum, quasi adversatum nuptiis Poppææ; Pallantem, quod immensam pecuniam1 longa senecta detineret. Romanus secretis criminationibus incusaverat Senecam, ut C. Pisonis socium; sed validius Eodem tempore Nero existimatus est noxio medicamine intercepisse præcipuos libertorum, Doryphorum, quasi obstitisset matrimonio Poppææ, et Pallantem, quod diuturna senectute ingentes opes retineret. Romanus occultis calumniis detulerat 1 Amicus Ryckii vult interiisse vel intercidisse.-2 Sic Mss. Flor. Reg. Agr. NOTE 815. Christi nati 62. ut supra c. 51. Tillemon. f Libertorum] Sic Suet. Ner. 35. 'Libertos divites et senes olim adoptionis, mox dominationis suæ fautores atque rectores, veneno, partim cibis, partim potionibus indito, intercepit.' g Veneno interfecisse creditus est] Vel, creditum est. Vide Sueton. Ner. c. 35. Lipsius. h Doryphorum] Est nomen sive cognomen liberti proprium. Fortasse et hoc Xiphilini loco, in Nerone: 'Doryphoro, qui a libellis erat, jussit dari ducentas quadraginta drachmarum myriadas.' Ita ego verterim, et munus nostri Doryphori eruerim : at interpres vertit, Prætoriano cuidam militi: qui non solent profecto a libellis, aut talibus officiis esse. sius. Lip í Quod immensam pecuniam] Officia quædam præstare adhuc tenebantur liberti patrono suo, et pars opum post obitum liberti ad ipsum pertinebant, aut ad fiscum, ignoto patrono. Ut notamus alibi. i Romanus] Vertit Interpres Gallicas, quasi Romanus, etiam libertus Cæsaris, pariter occisus fuisset. Sed ex Tacito, neque præcise constat fuisse libertum, neque occisum fuis se; id tantum ex conjectura habetur' Quia nempe hoc anno liberti occisi, quia uno nomine designatur Romanus, et quia secretis criminationibus agebat ; quod liberti aulici fuit. k C. Pisonis socium] Mirari subit, quod jam suspectus sit rerum novarum Piso, sicut et Seneca. Ita ut ipse Romanus eodem crimine Pisoniano subvertatur, et tamen nondum sæviat Nero, non suspectetur Piso, non retineatur ille saltem, aut seponatur, aut claudatur insula, vel etiam statim interficiatur. Puto, Seneca sua facundia, ingenioque acri, et conscientiæ securus ac impavidus, ita retorsit crimen in delatorem, ut se non solum innocentem probaret, sed etiam reum potius talis criminis seu amicitiæ et societatis cum Pisone, si quod esset crimen, Romanum convinceret. Dico, si quod crimen Pisonis esset, quod et tamen nullum esse convincebat ipse etiam Seneca de Pisone; et sensu perculsus eodem crimine delator, nempe si crimen esset. eo Eodem crimine, idem est, ac eadem calumnia: at certe calumniæ judicio subverti et damnari debuit Romanus. Et quia tum nihil convincebatur utrimque, res neglecta sopitaque ad a Seneca eodem crimine perculsus est. Unde Pisoni ti Senecam, ut socium C. Pisonis; sed vehementius subvertit illum retuditque Seneca Corb. editio princeps et recentiores. In Mss. Harl. Jes. et Puteolanus, cre NOTE præsens; ut et infra, cum Epicharis delata est, quæ vi tormentorum adigi non potuit, ut fateretur crimen ; quod tamen verum fuit, licet verum non probaretur. Et re ipsa Piso conjurationis neque auctor neque primus concitor fuit, immo et inscio ipso conjurati, occiso Nerone, consentiebant in Pisonem eligendum. Nihil tum agebat Piso, nihil moliebatur. Forte particeps fuit postea, cum jam adulta conjuratio esset, sed tum, cum accusatur hic Seneca, certe nihil adhuc movebat, sicque nihil probari potuit. Hinc res sopita mansit, sed ita ut postea magnæ molis conjuratio hinc velut incendium ingens exarderet. . Sic postea Subrius Flavins et alii consentiebant, ut eveherent Senecam, velut optimum et innocentem virum, inscio tamen Seneca. Sic occiso Domitiano, consensere in Nevam inscium. Sic occiso Commodo, etiam in Pertinacem rei ignarum. Et id erratum ab iis, qui Caligulam interfecere, quod de uno aliquo eligendo non ante cogitaverint, revocandæ libertatis pervicaces: hoc tantum moliebantur. Ut C. Pisonis socium] Difficilis locus, et brevius rem exequitur Tacitus quam ut satis intelligi possit. Nondum conjurabat Piso, nondum aperta illa conjuratio, quæ adhuc nulla, cum ex eo metu orta sit postea. Nisi forte jam suspectus esset Piso, jam suspectus Seneca odii adversus magistros dominationis, Suspectus Piso ob nobilitatem et virtutem, non ob conjurationem, quæ nondum orta; et societas ejus tamen, seu amicitia, crimen fuit, præsertim in Seneca opulento et magnæ famæ viro. Itaque talis amicitia exprobratur Senecæ, sed falso; et ille criminatorem eodem crimine retundit subvertitque, sen eandem. Pisonis, seu aliorum procerum amicitiam in ipsum acriter retorquet Seneca. Socium, id est, amicum. Incusaverat Senecam ut C. Pisonis socium] Difficilis hic locus, et historiæ hujus arcana non satis promit aperitque Tacitus. Puto, quia servile hoc mendacium fuit, quod statim retudit Seneca, nec tamen id clare explicat. Nec enim solummodo vocat Senecam amicum C. Pisonis, sed et socium; quo jam innuere videtur societatem criminosam adversus Cæsarem. Et tamen illa grandis conspiratio, tum nondum conflata, nondum nata, quod quidem sciatur ex historia. Nam cœpta, teste Tacito ipso, tantum consulibus Silio Nerva et Attico Ves tino, ut patet 1. xiv. 48. et hoc loco XIV. 65. Tacitus sic habet,' unde Pisoni timor et orta insidiarum in Neronem magna moles:' nempe, postea orta est. Itaque nondum orta societas illa, seu conjuratio: et falsus accusator ille Romanus, et vanitatis palam compertus est, acriter arguente illum Seneca eodem crimine: id est, si forte mor, et orta insidiarum in Neronem magna moles, sed improspera.3 eodem crimine. Hinc Pisoni metus, hinc et ingentis molis conjuratio conflata ad· ́ versus Neronem, sed infuusta. ditum est. In Ms. Bodl. editum est.-3 Sic bene Puteolanus. In Ms. Jes. et improspera. Ita quoque emendatum in Ms. Bodl. ubi primo scriptum, sed improspera. In editione principe, sicuti in Ms. Guelf. et quibusdam aliis Mss. secunda manu, et improspecta. Brotier. NOTE fuisset ulla rerum novarum cogitatio C. Pisonis, potius istius criminis sen societatis reum esse Romanum, et Senecam a talibus consiliis procul abesse et res hactenus de Pisone sic transacta est. Sed si sequimur historiam e vestigio reperiemus, identidem erupisse famam et sermones ex favore vulgi in Pisonem ; ad quæ tamen, vel sic volente fato, vel per socordiam Neronis, qui fastu, luxu, et curis voluptatum distinebatur, non advertebant magistri dominationis, aut Nero ipse. Itaque sic habet Tac. xv. 48.' Aucta conjuratione, in quam certatim nomina dederant senatores, eques, miles, fœminæ etiam, cum odio Neronis tum favore in C. Pisonem.' Et infra: Claro apud vulgum rumore erat per virtutem aut species virtutibus similes. Namque facundiam tuendis civibus exercebat, largitionem adversus amicos,' &c. Et infra 56. ubi de colloquio secreto Natalis et Scevini conjuratorum, nempe cum aperta est conjuratio Pisonis a servo Scevini seu ab uxore servi, ait ipsa, 6 esse utrosque C. Pisonis intimos.' Unde hoc rescierat pessima ancilla? quid ex eo infert illa, nisi jam suspecta esset cupiditas Pisónis, aut potius favor illius in vulgus? Nam, teste Tacito, non orta conspiratio ex illius ambitione, sed ex flagitiis Neronis, unde et minus suspectabatur Piso. Et eo magis, quod luxui indulgebat Piso. Ibidem Tac. 48.' Lenitati ac magnificentiæ et aliquando luxui indulgebat.' Etiam non cavebant, quia amicus et hospes Neronis Piso ; et familiariter villam ejus Baianam frequentabat Nero: hinc minus advertebant. Igitur, ut vides, paulatim emicabat favor Pisonis, et multi amici aderant, ut et Senecæ: quod advertens et suspectans jam tum Romanus, ut puto, libertus Cæsaris et aulæ vetus, ut gratiam Neronis pararet, sibi magno facinore criminatur Senecam, quasi socium C. Pisonis, et quasi res novas cum illo molientem. Sed falsitatis aperte convictus libertus, et uterque innocens, Seneca et Piso tum temporis: unde tamen Pisonis favor, et mox conflata illa ingens conjuratio Pisoniana, quamvis eo tempore, quo accusatus est Seneca istius societatis, nemo adhuc cogitaret de Pisone eligendo, aut de ulla conjuratione, nisi solus Romanus. Comparari ultro possit iste Romanus cum Grapto liberto etiam Neronis, quem describit Tacitus XIII. 47. Nero suspectabat maxime Cornelium Syllam, &c. Quem metum NOTE Graptus ex libertis Cæsaris, usu et senecta a Tiberio usque, domum principum edoctus, tali mendacio intendit.' Nempe accusavit Syllam qui certe nullius ausi capax erat, quasi insidiatus esset Neroni a ponte Milvio regredienti per viam Flaminiam, et illud falsissimum atque impudentissimum mendacium fuit Grapti, quemadmodum et Romani isto loco. Et etiam valde suspectabat Senecam Nero, eumque perditum pridem cupiebat, ut et Syllam: unde auda cia servi Romani, quod notandum : quia eos metus principis male saga. ces liberti aulici inquirunt in sui gratiam et opes, non certe in salutem dominantis aut Reipub. Namque ab honestis consiliis fere servilia ingenia procul absunt, et mala potius facinora meditantur; quibus, quasi meritis, patronos illigant, sæpe in exitium. Ut et contigit isto casu Neroni, cui præcipua exitii causa fuit hæc conjuratio, quam per vim excivit Romanus hic ex metu Pisonis et honestis simi cujusque procerum, C. CORNELII TACITI AB EXCESSU DIVI AUGUSTI ANNALIUM LIBER QUINTUS DECIMUS. BREVIARIUM LIBRI. CAP. 1. 2. Vologeses Rex Parthorum bellum mente volvit, instigantibus fratre Tiridate et Monobazo Adiabeno, quem Tigranes vexarat. 3. Corbulo Syriæ tuendæ providet. 4. Parthi, Monese Duce, Tigranocerta obsident. 5. Vologesi Corbulo inducias offert et impetrat. 6. Cæsennii Pæti Armeniæ recens præfecti vanitas, 7. 8. ferocia, imperitia, jactantia. 9. Ab invadenda Syria Corbulo absterret Parthos, qui 10. Armeniæ et Pæto incumbunt. Hic ægre Corbulonem auxilio vocat, 11. Parthis prementibus. 12. Is, in Armeniam profectus, fugientes objurgat, suos hortatur. 13. Vologeses instat Pato. 14. Disceptatio inter Romanos et Parthos, ex qua 15. Pæti fœda compositio. 16. Corbulo in Armeniam venit. 17. Pæto increpito Syriam repetit. 18. Romæ inania de Parthis tropæa. Frumentum plebis. Vectigalia. 19. SC. de simulatis adoptionibus. 20. 21. Claudius Timarchus Cretensis accusatur, quod Thrasea Pætus ad bonum publicum vertit. 22. Decretum, grates Præsidibus |