6 a C 6 2 occultaretur, nemo reperiebat; et, ne quis, illi tanto facinori delectus, jussa sperneret, metuebat. Obtulit ingenium Anicetus libertus, classió apud Misenumb Præfectus, et pueritia Neronis educator, ac mutuis odiis Agrippinæ invisus. Ergo, navem posse componi,' docet, cujus pars, ipso in mari per artem soluta, effunderet ignaram: nihil tam capax fortuitorum, quam mare, et, si naufragio intercepta sit, quem adeo iniquum, ut sceleri assignet, quod venti et fluctus deliquerint? Additurum Principem defunctæ templum et aras et cetera ostentandæ pietati."7 inveniebat qua ratione celaretur gladius et cruor; et verebatur Nero, ne, qui tanto sceleri a se ascitus esset, imperium detrectaret. Ultro promisit solertiam Anicetus libertus, præfectus classis, quæ apud Misenum erat, et qui puerum Neronem aluerat, seu rexerat, ac mutuis offensionibus Agrippinæ infestus. Igitur admonet, posse construi navem, cujus pars in ipsis undis abrupta per machinas, insciam et inopinantem submergeret; nihil tam fortunæ casibus obnoxium, quam pelagus, et si fracta nave oppressa sit Agrippina, quem adeo mortalium injustum esse, ut crimini tribuat, quod venti et procellæ peccaverint? Adjecturum Cæsarem fato functæ delubrum, et aras, et alia exempla caritatis in parentem. -5 Acidalius malebat metuebant, ant metuebatur.-6 Ita Mss. Flor. Reg. Corb. editio princeps et Ernestus. In Mss. Harl. Bodl. Jes. et Puteolanus, classis: Gronovius quoque et Ryckins edunt classis.-7 Ita Mss. Flor. Harl. Bodl. Guelf. Puteolanus et recentiores. In Mss. Reg. Jes. Corb. et editione principe aliisque nonnullis, pietatis. In Ms. Harl. ostendendæ pro ostentandæ. Brotier. NOTE Cal. 29. 'Trucidaturus fratrem, quem, metu venenorum, præmuniri medicamentis suspicabatur, Antidotum, inquit, adversus Cæsarem?' a Jussa sperneret] Nemo militarium id facinus attentare voluisset. Infra Tac. c. 7. ubi de Burrho: Ille prætorianos Cæsarum domui obstrictos, et memores. Germanici, nihil adversus progeniem ejus atrox ausuros respondit.' Et potest certe, ac debet talia facinora vir egregius quisque detrectare. Metuebatque Nero, ne jussa spernerentur proderenturque. Liberto infami et sordidæ militiæ classiariis id deputandum fuit. b Misenum] Promontorium Campaniæ provinciæ, ad mare Tyrrhenum hodie Capo Miseno, in Terra Laboris provincia regni Neapolitani. Tillemonius. e Navem posse componi, docet] Dio non ex Aniceti consilio hanc navem fabricatam narrat lib. LXI. sed in theatro cum vidisset Nero navem ita per se dissolvi, et emissis bestiis rursum firmari, similem jussisse ædificari. Aurelius. Templum] At ne quidem tumulum aut sepulchrum matri exstruxit; usque adeo pietatis oblitus, ut ne quidem imitamenta tristitiæ, aut honores ullos ipsi exhibuerit. 4. Placuit solertia, tempore etiam juta,' quando Quinquatruum festos dies apud Baias frequentabat. Illuc matrem elicit, ferendas parentum2 iracundias et placandum animum,' dictitans, quo rumorem reconciliationis efficeret, acciperetque3 Agrippina, facili foeminarum creduli Placuit industria, occasione etiam favente, quia tum temporis celebrabat Nero festa Quinquatruum Baiis. Illuc accersit matrem, jactans, tolerandas offensiones parentum, et leniendum animum, ut sic spargeret famam, quasi rediisset in gratiam cum matre, idque audiens crederet Agrippina, promto mulierum ingenio ad eas 1 Sic Lipsius e Mss. Sic et Ms. Guelf. et editio princeps. In Mss. Harl. Bodl. Jes. et Puteolanus, adjuta.-2 Ms. Corb. parentis.-3 Ita Ms. Reg, editio princeps; sicque emendandum divinaverat Freinshemius, quem Ryckius, Ernestus, aliique sunt secuti. Perperam in Mss. Flor. Agr. Harl. Bodl. Jes. et Puteolanus, acciperetque Agrippinam, facili fœminarum credulitate ad gaudia venientem. Qui hæc probant, explicant acciperet, quasi deciperet, ex prisca Lucilii auctoritate, longius, nec ex usn Taciti, arcessita. Pichena emendabat, deciperet: Lipsius, alliceret. Utrumque Ernesto placet. At po tior Ms. Reg. et editionis principis auctoritas et sensus. In Ms. Corb. facili NOTE e Quinquatruum festos dies] Suetonius solennia Quinquatruum vocat. Horatius item Quinquatrus festas. Causa, quia ii dies Minervæ læti pueris virisque. De pueris Horatius: 'puer ut festus Quinquatribus olim, Exiguo gratoque fruaris tempore raptim.' Et Symmachus 1. v. Nempe Minervæ tibi solenne de scholis notum est: ut fere memores sumus etiam procedente ætate puerilium feriarum. Ad eum diem convivium tibi paramus,' Feriæ ergo pueris: at viris etiam ludi, et spectacula gladiatorum. Ovidius, de quinque his diebus; Sanguine prima vacat, nec fas concurrere ferro: Causa, quod est illa nata Minerva die. Altera tresque super rasa celebrantur arena, Ensibus exertis bellica læta Dea est.' Hinc disce, secundum Quinquatruum diem, natalem ejusce Poëtæ fuisse. l. iv. de Tristibus: Lucifer amborum natalibus affuit idem: Una celebrata est per duo liba dies. Hæc est armiferæ de festis quinque Mi táte ad gaudia. Venientem dehinc, obvius in littora, (nam Antio adventabat,) excipit manu et complexu, ducitque Baulos. Id villæ nomen est, quæ, promontorium Misenum inter et Baianum lacum, flexo mari alluitur.4 Stabat inter alias navis ornatior,i tanquam id quoque honori matris dacredenda, quæ lætitiam afferunt. Dein adventantem matrem obviam veniens Nero ad ripas, (quippe Antio veniebat Agrippina,) excipit dextra et osculo, et ducit Baulos. Sic appellatur prædium, seu prætoriam illud, quod inter promontorium Misenum et lacum Baianum sinuato æquore circumdatur. Erat navis præ ceteris splendida, quasi id etiam tribueretur decori parentis; nam ipsa deferri consueverat ........... credulitate fœminarum ad gaudia. Brotier.-4 Ita Ms. Vatic. 1958. Puteolanus et recentiores. In Mss. Vatic. 1863. 1864. Harl. Reg. Corb. et editione NOTE eam vult accipere rumorem? facili credulitate: quod eandem loquendi formam facit, qua et alias utitur. Ut Annal. II. 70. Ea Germanico haud minus ira, quam per metum accepta.' 1. 59. Fama dediti Segestis spe vel dolore accipitur.' Id autem ita futurum rebatur, quod fœminæ proniores sint ad credendum; et quod fere libenter homines, quod volunt, credunt,' ut loquitur Cæsar Gall. III. 18. Quod et in Dario notavit Arrianus II. 2. Et ipse in illud quod gratissimum videbatur, non invitus allectus est.' Noster Histor. 1. 34. Thucydid. III. 1. Certe hic quoque statim exemplum muliebris facilitatis præbet Aceronia c. 5. Pœnitentiam filii, et reciperatam matris gratiam per gaudium memorando.' Contraria sententia notata Hist. I. 9. quam ascribimus, propter signifirationem vocis accipiendi, ei loco atque hnic communem: facili civitate ad accipienda credendaque omnia cum tristia sunt.' Vox autem, renientem, male olim prioribus annexa, pendet a sequenti excipit. Freinshemius. Ducitque Baulos] Antea Horten sii villa: tunc in principum bonis. De ea non ineleganter Symmachus, ejus possessor: Huc Deus Alcides stabulanda armenta coëgit, Eruta. Geryonis de lare tergemini: Inde recens ætas corrupta Boaulia Baulos Nuncupat, occulto nominis indicio. Ab Divo ad proceres dominos fortuna cucurrit, Fama loci obscuros ne pateretur heros. Hanc celebravit, opum felix Hortensius, aulam, Contra Arpinatem qui stetit eloquio.' Fuit etiam Antoniæ Drusi, uti e Plinio disces 1. 1x. c. 55. Lipsius. 6 Paulos] Portus Baiarum Martial. Epig. Iv. 63. Dum petit a Baulis mater Corelia Baias, Occidit insani crimine mersa freti. Gloria quanta perit vobis hæc monstra Neroni Nec quondam jussæ præstiteratis aquæ.' Buulos dictam putant villam, quia huc Hercules Geryonis boves conduxit. Baulos] Bauli locus Campaniæ, nunc Bagola sive Bauli, locus Terræ Laboris, inter Misenum urbem excisam et lacum Baianum, teste Ferdinando Loffredo, a Puteoli tribus milliaribus distans, in regno Neapolitano. Baudrand. Stabat inter alias navis ornatior] retur: quippe sueverat triremi et classiariorum remigio vehi ac tum invitata ad epulas erat, ut occultando3 facinori nox adhiberetur. Satis constitit, extitisse proditorem, et Agrippinam, auditis insidiis, an crederet ambi triremi, et opera classiariorum uti. Ac tum vocata fuerat ad convivium, ut tenebræ noctis servirent obtegendo sceleri. Satis compertum est fuisse, qui fraudem aperiret, et Agrippinam, comperto dolo, incertam an fidem adhiberet monenti, lec principe, allabitur.-5 aut Gronovius.-6 A Gronovio abest ut.-7 Ms. Bodl. NOTE Haud dubie ipsa eadem, quæ fabricata ad facinus perpetrandum. Incipit enim Tacitus describere, qua simulatione et quibus artibus usus sit Nero ad matrem tollendam. Hic ideo facit mentionem navis facinorosæ, ut interim describat suspicionem metumque Agrippinæ ; dein qua ratione metus illos blanditiis superavit Nero. Itaque, Agrippina præmonita insidiarum, non triremi, sed gestamine sellæ Baias vehitur; et Nero non eodem gestamine cum matre vectus, sed forte ipse eadem navi ornatiori vectus Baias, ut omnem suspicionem demeret matri: et quia timebat navem seu mare Agrippina, et fraus prodita erat, id honore multo blandimentisque sublevat Nero. Illam super ipsum collocat in toto convivali apud Baias, ibique multa familiaritate et comitate colloquitur cum matre, tracto in longum convivio ; dein comitatur abeuntem, arctius oculis et pectori hærens; et hæc omnia, ut metum et suspicionem demeret, navemque machinosam in reditu ipsa ascenderet; sicque facinus destinatum patraretur. Navis] Agrippina Antio advehitur triremi seu liburnica; ipsi occurrit Nero in littore, eamque comitatur, seu ducit Baulos, quæ villa erat Agrippinæ. Haud procul hinc stabat inter alias navis ornatior; nempe stabat navis illa in proximo mari, quo villa Baulos alluitur, vel ipsa in comitatu ipsius principis, qui id honori matris tribuere voluit, ut facilius illiceret fœminam, falleretque. Sed cum apud Baulos prodita res esset, Agrippina auditis insidiis, gestamine sellæ pervecta est Baias, ubi sublevavit metum ipsius Nero fallacibus blanditiis. Itaque cum rediret Baulos Agrippina, navem solutilem conscendit, filii blandimentis evicta. Sueton. Ner. 34. Reconciliatione simulata, (villa sua, Antiate,) jucundissimis literis Baias evocavit ad solennia Quinquatrium simul celebranda datoque negotio trierarchis, qui liburnicam, qua advecta erat, velut fortuito concursu confringerent, protraxit convivium. Repetentique Baulos, in locum corrupti navigii, machinosum illud obtulit, hilare prosecutus, atque in digressu papillas quoque exosculatus,' &c. j Ad epulas erat, ut occultando] Nempe ut quasi per honorem et comitatem eximiam his epulis, seu convivio in longum tracto, nox altior interveniret, occultaretque facinus, quod illa triremi parabatur. Has epulas paraverat Otho, tum elegantiæ principalis arbiter, forte et conscius facinoris. 8 k guam, gestamine sellæ Baias pervectam.' Ibi blandimentum sublevavit metum: comiter excepta superque ipsum collocata.rom Nam pluribus sermonibus, modo familiaritate juvenili Nero et rursus adductus," quasi seria consociaret, tracto in longum convictu, prosequitur abeuntem, arctius oculis et pectori hærens, sive explenda simula tica delatam fuisse Balas. Illic blanditiis formidinem ejus minuit Nero, matre cum honore excepta, et supra se toro accumbere jussa. Quippe multis colloquiis, modo comitate juvenili Cæsar, et interdum gravis, velut ei magni momenti res communicaret, productis in multam noctem epulis, abscedentem comitatur, strictius oculos et papillas complexus, sive ad cumulandam dissimulationem, seu ultimus interi et Bud. proditionem.-8 Priscis libris abest vox sellæ : atque ita sane locutus est XI. 33. In eodem gestamine sedem poscit sumitque.' Ernest.-9 In Mss. Flor. Reg. Agr. Harl. Bodl. Jes. Guelf. et editione principe, Baulos pervectam: sed perperam. Puteolanus, quem omnes sunt secuti, optime emendavit, Baias. Bauli enim erat Agrippinæ villa; eoque illam duxerat Nero. Gestamine sella Baias pervecta est, ut epularetur. Cum Baulos repeteret, patratum est scelus. Id Tacitus, id Suetonius in Ner. 34. aperte parrant. In Ms. Corb. pro gestamine sellæ, &c. scriptum mæstum, misellam, Baulos provectum. Brotier.-10 Cod. meus: blandimento. Unde amicus: blandimento subleravit metum comiter excepte superque ipsum collocate. Ryck. Suspicabar: Ibi blandimenta sublevarunt metum comiter exceptæ, superque ipsum NOTE k Gestamine sella] Priscis libris abest vox sellæ. Atque ita sane lib. XI. locutus: In eodem gestamine sedem poscit sumitque.' De gestatoria sella, in Electis. Libri iidem, Baulos, non Baias. Male ex Sueton. c. 34. Nam Dio hæc parum clare, et olim mihi imposuit. Lipsius. Baias perrectam] Ut clarior ea narratio reddatur, iter illud repetamus. Antio Agrippina liburnica vecta, Baulos venit. Ibi a Nerone in littore obvio excepta, in eam villam ducta est: cumque inde Baias, aut terra aut mari profecturi essent; Agrippina, insidiis forte auditis, sella vehi maluit. Tandem Baulos reversura, blandimentis victa, navem fallacem conscendit. Pichena. dum luxuria desumsit.' Plin. xxxI. 2. ubi de aquis salubribus: Nusquam largius quam in Baiano sinu, nec pluribus auxiliandi generibus.' m Superque ipsum collocata] Ergo is locus in convivio honestior, quotiens duo accumberent: idque recte, (dissentiant licet,) scio monuisse olim. Non refellit me aliter Taciti locus 1. III. In convivio Germanici, cum su per eum Piso discumberet, infectos cibos manibus ejus arguentes. Scito enim tres discubuisse, mediumque inter eos Germanicum. Lipsius. n Et rursus adductus] Id est, seve rus, compositus, gravis. Vide nos in Historiis. Lipsius. • Arctius oculis et pectori hærens} Sic accipio; cum surrexisset Agrip pina, et abitum pararet, prosecutus, est eam Nero, ac deduxit comes ad littus; in ipso autem digressu, oculos et ubera ejus dissuaviatus est ultra |