Page images
PDF
EPUB

ve, Nec de Cappadocis eques catastis, Sed de plebe Remi, Numaeque verna. Adde Plin. Hist. nat. lib. XXXIII, c. 2. Postea gregatim insigne id appeti coeptum (i.`e. annulum aureum) propterque haec discrimina Caius Princeps decuriam quintam adiecit: tantumque natum est fastus, ut quae sub divo. Augusto impleri non poterant decuriae, non capiant eum ordinem, passimque adornamenta ea etiam servitute liberati transiliant. Neque ignotum est, libertos saepenumero, de imperatoribus malis artibus bene meritos, aureo annulo donatos fuisse. Vid. Tacit. Histor. lib. II, c. 57. Postulante exercitu, ut libertum suum Asiaticum equestri dignitate donaret, inhonestam adulationem compescuit. Dein mobilitate ingenii, quod palam abnuerat, inter secreta convivii largitur, honoravitque Asiaticum annulis, foedum mancipium, et malis artibus ambitiosum. Cf. Tacit, Histor. lib. I, c. 13. Sueton. Galb. c. 14. Claud. c. 25. Vitell. c. 12. et Paul, in Pandect. in leg. de iure aur. annulorum.

SATIRA VII, vs. 40.

aut, si dulcedine famae

23 sq.

Succensus recites, Maculonus commodat aedes. Heinrichius in commentat. I. in Iuven, satiras p. vitium suspicatus verbo Maculonus subesse, id, scholiastae nota: alii, sordibus dixit, alii pictas, commonefactus, emendatione maculosas i. e. araneosas vel tex. tura aranearum, maculis obductas, removeri voluit. Atque omnes in eo recte consentiunt, correctionem istam ingeniosam esse, non aeque verbi explicationem

[ocr errors]
[ocr errors]

laudantes. Verum ego non dubitaverim, quin antiqua I omnium fere librorum scriptura Maculonus, cuius Maculonis sola corruptela est, defendenda sit. Quod enim Heinrichius affert, fautoris nomen tam sero positum inepti aliquid habere, praesertim quum praecesserit ipse, quo iste, quem colis, satis signatus videri debeat, id equidem non invenio: potius irrisio et aculei insunt, siquidem divitis illius vitia, quae antea singulatim commemorantur, ut avaritia, fallaciae et stolida honoris cupiditas, hoc nomine fictitio ad extremum comprehenduntur. Etenim Maculonus derivandum est a macula, et notione congruit cum adiectivo maculosus, cuius terminationem poeta mutavit, ut nomen proprium dignosceretur ab adiectivo. Dicunt macula avaritiae, dicunt etiam maculosus homo, cf. Tacit. Histor. lib. I, c. 7. III, c. 38. dedecore maculosus: hinc Maculonus homo, qui vitiis notatis contaminatus erat, potissimum avaritia. Ex scholiastae deinde animadversione vix potest genuina et vera scriptura elici, propterea quod ea ipsa apertam corruptionem demonstrat, et, prout quisque velit, facile medelam patitur. Itaque priorem scholii partem sic scribendam existimo: Alii, sordidas dedit sc. Maculonus; altera, ut nemo negabit, integra est: utriusque vero mira significationis discrepantia mihi videtur inde profecta, quod ambo interpretes ipso nomine, quales aedes illae fuissent, indicatum putaverint, ita tamen, ut alter sordidas, alter falso pictas intelligeret.

SATIRA VII, vs. 73.

Poscimus, ut sit

Non minor antiquo Rubrenus Lappa cothurno, Cuius et alveolos et laenam pignerat Atreus. Haec significant: Rubrenus poeta, dum tragoediam de Atreo scribit, cogitur ob paupertatem vestimenta sua et vasa pignori dare. Itaque perperam quidam hoc loco pignerare accipiunt pro pignus capere. Vocem recte explicat Forcellini in lexico s. v. pignerare, et ante eum Turnebus in Adverss., Pulmannus aliique. Inutile studium saepe poesin vocat Ovidius in libr. Tristium et epistt. ex Ponto, de inani poetarum laude et exiguo pretio loquitur passim Quinctilianus, at apprime in hanc rem Tacitus de causis corruptae eloquentiae c. 9. laudandus est:,,quorum (versuum) tamen hic exitus est, ut, quum toto anno, per omnes dies, magna noctium parte, unum librum extudit et elucubravit, rogare ultro et ambire cogatur, ut sint, qui dignentur audire: et ne id quidem gratis," et quae sequuntur.

SATIRA VII, vs. 79.

Contentus fama iaceat Lucanus in hortis
Marmoreis:

Mirum est, quod Gronovius Observatt. p. 420, doctissimus latinorum poetarum interpres, scripturam iaceat marmoreus inducere voluit, accedente quidem postea Codd. nonnullorum approbatione, sed contra verborum sensum. Quapropter Rupertus quoque virum gravem, quod contra usum loquendi peccaverit, vituperat, at

graviora ipsi afferenda erant, quum iaceat marmoreus quodammodo defendi queat. Ex mea sententia emendatio Gronovii eam ob causam admittenda non est, quia horti adiectivum postulant, quo divitiae Lucani significentur. Nam ad eas indicandas ipsum Cordubensis nomen non satisfacit propter oppositum tenui Saleio. Divitis vero circumscriptionem habes, simulatque, ablativo marmoreis sumto, hortos intelligas statuis marmoreis iisque frequentibus exornatos. Plinius epist. VIII, 18. Fuit enim tam copiosus, ut amplissimos hortos eodem, quo emerat, die instruxerit plurimis et antiquissimis statuis. Deinde horti hoc loco non villae, quae quidem verbi significatio, teste Plinio, antiqua est, sed propria. vi sumendi sunt: villae in hortis aedificatae erant, vel iis adiacebant. Plinius hist. nat. lib. XIX, c. 4. In XII tabulis legum nostrarum nusquam nominatur villa, semper in significatione ea hortus: in horti vero heredium. Iam quidem hortorum nomine in ipsa urbe delicias, agros, villasque possident. Primus hoc instituit Athenis Epicurus otii magister. Usque ad eum moris non fuerat in oppidis habitari rura.

Romae quiJacere quod di

dem per se hortus ager pauperis est. cit, otiosi est hominis, meditationi aut scriptioni in lectulo lucubratorio vacantis. Horat. Sat. lib. I, sat. IV, vs. 122. ad quartam iaceo. Plinius epist. lib. V, ep. 5. Visus est sibi C. Fannius per nocturnam quietem iacere in lectulo suo compositus in habitum studentis. Horat. Sat. lib. I, sat. IV, vs. 133. quocum conferas Ovid. Trist. I, el. 10, vs. 37. Non haec in nostris, ut quondam, scribimus hortis: nec consuete meum lectule corpus ha

bes. Vide praeter Bentleium ad Horat. Sat. I, sat. VI, vs. 126. Demster. ad Coripp. pag. 76. Casaubonum ad Sueton. Aug. cap. 78.

SATIRA VII, vs. 96 sq.

Tunc par ingenio pretium: tunc utile multis
Pallere et vinum toto nescire Decembri.

In nonnullis libris particula nunc pro tunc collocata invenitur, habetque H. Valesium et Barthium defensores. Sed ut brevis sim in iis, quae nulla indigent refutatione, non observarunt illi particulas nunc

[ocr errors]
[merged small][ocr errors]
[ocr errors]

apud prosaicos tum

apud poetas sibi oppositas esse. Vid. Tibull. lib. I, eleg. IX, 29–31. et Tursell. sub p. tunc.

SATIRA VII, vs. 104.

Quis dabit historico, quantum daret acta legenti? Dubii et incerti sunt interpretes de significatione verborum acta legenti; plures iurisconsultum intelligunt, cuius tamen praemii desperatio infra vs. 106-137. ostenditur. Rupertus designari anagnostam falso putat, sed ipsi postea, ut solet, transire visum est in partes Achaintrii, qui vulgatam explicationem veram statuit, obscuritate, quae inest, non sublata. Ex mea sententia acta h. 1. non sunt acta senatus, sed populi, diurna a Sueton. Caesar. c. 20. Claud. c. 41. Tacit. Ann. lib. XVI, cap. 22, XIII, c. 31. publica a Tacit. Ann. lib. XII, c. 24. et Sueton. Tiber. c. 5. dicta, in quae, quidquid Romae minus insigne (nam res illustres Tacito teste lib, XIII, cap. 31. annalibus mandabantur)

« PreviousContinue »