Page images
PDF
EPUB

5

S. 179. B. G. g. Trödelvertrag, de aestimato; aestimatoria actio. Dedi ut dares sive redderes. Verschiedenheit dieses Vertrags vom Commissionshandel, bedingtem Kauf, der Dienstmiethe, dem Mandat u. f. w.

S. 180. C. Vergeltung von Vermittler: Diensten, Suffragium, Proxenetica, Honorarien.

Klagen auf Vergeltung für üblicher Weise zu vergeltende Dienste (a...c). Wegfallen der röm. Bestimmungen in d...g.

II. Aus Gesellschaft oder Gemeinschaft entspringende Schuldverhältniffe.

I. Societas, Gesellschaftsvertrag *).

10 eorum merx et quid pretium sit; nec ratio patitur, ut una eademque res et veneat et pretium sit emptionis. § 1. Unde si ea res quam acceperim vel dederim, postea evincatur, in factum dandam actionem respondetur. §2. Item emptio ac venditio nuda consentientium voluntate contrahitur, permutatio autem ex re tradita initium obligationi praebet; alio quin si res nondum tradita sit, nudo consensu constitui obli15 gationem dicemus: quod in his dumtaxat receptum est, quae nomen suum habent, ut in emptione venditione, conductione, mandato. §3. Ideoque Pedius ait Alienam rem dantem nullam contrahere permutationem. §4. Igitur ex altera parte traditione facta si alter rem nolit tradere, non in hoc agemus, ut interest nostra illam rem accepisse de qua convenit, sed ut res contra nobis reddatur, condictioni locus est, 20 quasi re non secuta". Id.L.2.,,Aristo ait, quoniam permutatio vicina esset emptioni, sanum quoque, furtis noxisque solutum et non esse fugitivum servum, praestandum qui ex causa daretur". Cf.tot.tit.C.IV.64. Diocl.et Max.L.2. „Permutationem ut pote re ipsa bonae fidei constitutam .. vicem emptionis optinere non est iuris incogniti«.

S. 179. Dig. De aestimatoria XIX.3. | Böhmer Exercc. ad Pand.III.no.54. Diss.v. 25 Brückner Ien. 1710. Flörcke Hal. 1756. Stuhlmann Lps.1770. Müller Lps.1778. Glück XVIII.§§1065...67. B.§113. K.§360.ibiq.citt. U.§488. He.§193. Se.§319. Mü.§430.med. Gö.5492. Pu.§313. Si.§117. Ar.$290. Schi.Inft. $327. Chambon Beitr.z.Oba.R.Žena 1851. 80.1..3...10. Dig.h... Ulp.L.1.,,Actio de aestimato proponitur tollendae dubitationis gratia. fuit enim magis dubitatum, cum res aestimata vendenda datur, utrum ex 30 vendito sit actio propter aestimationem, an ex locato, quasi rem vendendam locasse videar, an ex conducto, quasi operas conduxissem, an mandati. melius itaque visum est hanc actionem proponi: quotiens enim de nomine contractus alicuius ambigeretur, conveniret tamen aliquam actionem dari, dandam aestimatoriam praescriptis verbis actionem: est enim negotium civile gestum, et quidem bona fide; quare omnia 35 et hic locum habent quae in bonae fidei iudiciis diximus. §1. Aestimatio autem periculum facit eius qui suscepit; aut igitur ipsam rem debebit incorruptam reddere, aut aestimationem de qua convenit". Paul.L.2.,,Haec actio utilis est et si merces intervenit".L.5.§3.D.commod.XIII.6. L.17.§1.D.de praescr.v. L.11.pr.D.deR.C.XII.1. Ulp. L.44.D.pro soc.XVII.2.„Si margarita tibi vendenda dedero, ut si ea x vendidisses, red40 deres mihi x, si pluris, quod excedit tu haberes, mihi videtur si animo contrahendae societatis id actum sit, pro socio esse actionem, si minus, praescriptis verbis“.

S. 180. Cod. De suffragiis IV.3. Th.C. Si certum petatur de suffragiis II.29. c. Gothofredi comm. Cf. Dig. De e.o.cognitionibus et c.L.13.u.Dig.de proxeneticis L. 14. Tabor de suffr.in Tract.synoptic.III.Arg.1646.8°. Reisig de c.suffrag. Gott.1737. | Silberrad de 45 sensalib. Alt.1711.Schorch de proxenetis Erf.1766. Lürsen de prox.Gött.1795.u.dieSchriftft. ü.Handelsrecht. | Glück XVIII.§1070.u.A. auch die Citt. §172. B.66114.f. K.III..668. U.SS 514.521.f. He.$194. Se.§ 334.no.5.6. Mü.§ 432.no.II. Gō.§493. Pu.§315. Ro.§ 448. Si. $119.a.E. Schi.Just.§329. | (a) f.§172.not.f. | (b) LL.1.4.D.de e.o.cogn. (c) Dig.L.14.cit.| (d) Tac.Ann.XI.6. Lex Cincia. f.dagegen L.i.§10.D.de e.o.cogn. L.38.§1.D.locat. XIX.2. 50 L.11.C.de condict.ob c.IV.6. | (e) Nov. VIII.c.1. [CLXI.] | (f) L.6.C.de sponsal.V.1.ungloff. (g) Citt.de suffragiis.

*) Gai.III.148...54. Inst. De societate III.25[26]. Pro socio: Paul.II.16. Dig.XVII. 2. Cod.IV.37. | Hect. Felicii Tr. de communione seu societate. Ed.nov.Gorinch.1666.4o. Meinicke de soc.Erf. 1732.4o. D'Avezan in Meerm.Thes.IV.p.103.sqq. Pothier Tr.du contr. 55 de société, in Oeuvres Par. 1821.tom.V. | Donell. Comm.XIII.c.15...17.XVI.c.24. Glück XV.S.371.ff.u.das.N.21.Citt. Kritz Pandectenr.1.2.6.1...90.x.die Schriftft.üb.Sandelsrecht;

S. 181. A. Begriff und Arten.

Verschieden von der Corporation (a). Inhalt (b). Arten nach dem Umfang des Zwecks und nach den Mitteln (c...). unter Nebenbestimmungen geschloßene (k). Auflöslichkeit (l) und Nichtübergang auf die Erben (m).

S. 182. B. Entstehung.

An sich formfreier Consensualcontract durch andere (Haupt- oder Neben-) Verträge modifi cierter (a). Wirkung des dolus (b).

S. 183. C. Wirkungen, pro socio actio.

Qualitative Gleichheit der Rechte und Pflichten der socii (a,aa). Haftung für Culpa und Tragung des Erfolgs (b...k). Der socius Dritten (1), der Societät (m,n) gegenüber. Zusam: 10 mentreffen mit andren Rechtsverhältnissen (0).

(denn bei keinem andern Contracte kommen im gem.R.so viele deutschrechtliche Abweichungen vor, als bei dem Gesellschaftsvertrage.) | B.§§80...83. K.§§301...8.u.daf.S.519.f.Citt. U.SS 523...28. He.§§ 174...81. Se.§§ 348...54. Mu.§§416...19. Gö.§§ 520...25. Pu.§§370...72. Ro.S$449...62. Va.§§651...56. Si.§121. Schi.Inft.§§313...17.

15

S. 181. Gesterd.Jrrth.IX.no.1. | (a) Bg §64.Not.9. | (b) L.3.§3. L.4.pr. LL.19.52. 53.57.(„generaliter enim traditum est Rerum inhonestarum nullam esse societatem“) L.71...ut grammatica docerent..") et passim D.h.t. L.3.C.h.t. $28.1.de act.IV.6. | (c) L.1.§1. L.3.§1. LL.5.pr. 73.D.h.t. Pr.I.h.t. | (d) cit. L.5.pr. D.u.pr.1.h.t. | (e) LL.7...13. D.h.t. (f) L.5.§1. L.52.§2.D. L.1.C.h.t. | (g) §1.1. LL.29.30.et passim D.h.t. | (h) L.5. 20 §2.D.h.t. (i) L.29.§2.D.h.t. cf.Phaedri fab.I.5.(„Numquam est fidelis cum potente societas".) Averan.interpp.IV.12.no.23.sqq. Willenberg de soc.leon.Gedan.1720. Estor de s.1.Ien.1738. | (k) L.1.pr.D. L.6.C.h.t. | (1) Paul.L.70.D.h.t.,Nulla societatis in aeternum coitio est“. L.5.C.comm. div.III.37.„In communione vel societate nemo compellitur invitus detineri..". f.auch $185.not.c.,,Aber der Rechtssag, daß die Theilungsklage bei 25 Gesellschaften weiter, als es das r.R.gestattet, ausgeschloßen werden darf, ist ein feststehender Rechtssag des deutschen Gewohnheitsrechts. Und danach bestehen bei uns giltig eine Menge von Vereinen oder Vereinigungen, Gesellschaften, Societäten, Genoßenschaften, wie man sie nennen will, mit ausgeschloßener Theilungsklage. Diese ist entw.in Betreff des ganzen Vermögens oder eines Theiles, z. B.nur in Betreff des ursprünglich zusammengeschoßenen 30 Kapitals, nicht auch des mit demselben gemachten Gewinnes, u.entw. für eine bestimmte Zeit oder für immer ausgeschloßen. Daß dabei das Miteigenthum aller Einzelnen nach ideellen Theilen sehr wol bestehen kann, hat kein Bedenken, da das Eigenthum dadurch, daß dem Eigenthümer die Veräußerungsbefugniß nicht zusteht, nicht aufgehoben, sondern nur beschränkt ift". Thöl Volksr.S.56. | (m) f.unten § 184.not.e.

35

S. 182. G.citt.ad § 181. | (a) uUeber Ulp. L.69.D.h.t. („Cum societas ad emendum coiretur, et conveniret, ut unus reliquis nundinas, i.e. epulas, praestaret, eosque a negotio dimitteret, si eas eis non solverit, et pro socio et ex vendito cum eo agendum est"), eine der 7 leges damnatae, f.Glück S.450.und die von ihm Angeff., Leist in 3tsch.f.Civ.u.Pr.XVII.no.10. Dieser erklärt das Hingeben der von den reliquis sociis dem 40 uni abgelieferten Eßwaaren, um daraus ein Mahl zu bereiten, als Verkauf, die Bereitung des Mahls als den Beitrag des unius zum Societätszweck; dieser könne also pro socio auf Prästation der epulae, oder wenn er mit deren Leistung in Verzug gerathen sei, daraus, daß er den reliquis die Eßwaaren abgekauft hat, belangt werden. Vgl.auch LL.38.i.f. 43.45.47...51.D.h.t. (b) f.I.§ 89.

45

S. 183. (a) 1.543.not.b. | (aa) $2.1.de poena tem.lit.IV.16. Von dem +beneficium competentiae des socius f.oben $162.not.h. | (b) §9.I.h.t. L.52.§§2.sqq.11. LL.58.pr.72. 23.D.h.t. L.5.§2.D.commod.XIII.6. L.23.D.de R.I. (Hasse Culpa §69.) Ülp.L.26.D.h.t.,,..si socius quaedam neglegenter in societate egisset, in plerisque autem societatem auxisset, non compensatur compendium cum neglegentia..". | (c) L.38.§1. LL.60.pr. 50 67.551.2.D.h.t. L.1.S1.D.de usur.XXII.1. | (d) L.9.pr. D.de edendo II.13. | (e) Cf.not.bu. L.28.D.comm.div. X.2. | (f) Gai.III.150. §§1...3.1.h.t. LL.6.29.pr. 28.D.h.t. L.3.C.h.t. Diss. de lucro et damno int.socios v. Teller Lps.1764. Willenberg Exercitt.II.no.43. Mayr Landish.1825. | (g) LL.74.21.D.h.t. | (h) L.1.§1. L.2.D.h.t. f.I.§137.not.m. () L.3.pr. D.h.t. Donell.XIII.16.§5. | (k) L.68.pr. cf. L. 16.§1.D.h.t. | (U) LL.27.28.63.§§3.9. L.67.55 §1. LL.74.82.D.h.t, L.44.§1.D.de aed.ed.XXI.1. cf.L.13.C.si cert.pet.IV.2. "L.11.§1.D.

S. 184.

D. Ende, dissociatio.

Angabe der einzelnen Gründe (a...g), insb.Kündigung (h...l). Wirkung der Beendigung (m...o). II. Gemeinschaft *). (f.oben §32.)

de duob.reis XLV.2. Lauterb. Diss.ac.III.no.129. Leyser Med. CLXXXV. Oeltze quatenus 5 socii ob soc.debitum in solidum teneantur.Helmst. 1784.4o. Kind Qu.for.IV.17.ed.II. Biener Opuscc.II.no.67. Glück XV.G.460.ff. v.d.Nahmer Entscheidd.d.O.A.G.zu Wiesb.II.no. 17. | (m) LL.12.45.sqq. 52.§§10.12. L.67.pr. §2.D.h.t. | (n) L.52.§17.bis L.57. L.59.§1. D.h.t. (0) L.84.D.h.t. §§140.f.182.not.a a.E.

[ocr errors]

S. 184. (a) Mod. L.4.1.D.h.t. Dissociamur renuntiatione, morte, capitis minu10 tione et egestate". cf. §§4...8.I.h.t. | (b) LL.1.pr.65.§6.D.h.t. cf.§181.nott.k,i. Į (c) §6.I. L.58.pr.D.h.t.u.folg. Not. | (d) Ulp. L.63.§10.D.eod.,Societas solvitur ex personis, ex rebus, ex voluntate, ex actione: ideoque sive homines sive res sive voluntas sive actio interierit, distrahi videtur societas. Intereunt autem homines quidem maxima aut media capitis diminutione aut morte; res vero, cum aut nullae relinquantur aut 15 condicionem mutaverint (neque enim eius rei quae iam nulla sit, quisquam socius est, neque eius quae consecrata publicatave sit); voluntate distrahitur societas renuntiatione"; Call.L.64.eod.,itaque cum separatim socii agere coeperint, et unus quisque eorum sibi negotietur, sine dubio ius societatis dissolvitur" (Ulp. L.19.D.h.t.,,..socius mihi esse non potest quem ego socium esse nolui.."); Paul.L.65.eod.,,Actione 20 distrahitur, cum aut stipulatione aut iudicio mutata sit causa societatis.....". | (e) §5. I. LL.35...37.40.52.§9. LL.59.pr.63.§8. L.65.§§9.11.D.h.t. Nur bei den Gesellschaften der Publicanen ließ man dem Erben die partem defuncti adscribere: LL.59.pr. 63.58.D.eod.| (f) L.58.§2. L.65.§11.D.h.t. (g) §§7.8.1. L.65.§§1.12.D.h.t. | (h) L.17.§1.D.eod. | (§4. I. L.17.§2. L.65.553.4.6.D.h.t. | (k) cit.L.65.86. LL.14...16.eod. Höpfner einseit.Rüdtr. 25 v.d.Gesellschaftsvertr., i.Arch.f.c.Pr.XVII.no.10.15. | (7) cit.L.65.pr.§§7.8. | (m) L.17.§§t. 2.D.h.t. (n) LL.1.sqq.et passim D.comm.div. L.38.§1. L.43.D.h.t. | (0) L.17.§ 2. L.67. pr.D.h.t. L.16.D.comm. div.X.3.

*) Gai.IV.42. §§3.4.1.de obll.quasi ex contr.III.27[28]. (20.1.de act.IV.6. §§4...7.1. de off.iud.IV.17. Greg. Cod. De familiae herciscundae et communi dividundo ÏÏI.4[6?]. 30 Cod. Communia utriusque iudicii tam familiae herciscundae quam communi dividundo III.38. Donell. Comm.IX.c.11. Glück X.§ 714. Puchta sen.Hob.d. Verf.i.S.d.freiw.Ger.§S 256.ff. Desf.Ger.l.§§135...40. Sav. Syst.V.S.36. B.§148. He.§§182...88. Se.§§ 357...61. Mü.§420. Gö.§§639.f.643. Va.§658. Si.§122. | §§3.4.1.de obl.q.qu.ex contr.III.27. „Item si inter aliquos communis sit res sine societate, veluti quod pariter eis legata do35 natave esset, et alter eorum alteri ideo teneatur communi dividundo iudicio, quod solus fructus ex ea re perceperit, aut quod socius eius solus in eam rem necessarias impensas fecerit, non intellegitur proprie ex contractu obligatus, quippe nihil inter se contraxerunt; sed quia non ex maleficio tenetur, quasi ex contractu teneri videtur. §4. Idem iuris est de eo qui coheredi familiae herciseundae iudicio ex 40 his causis obligatus est". §§4...7.1.de off.iud.IV.17. „§4. Si familiae herciscundae iudicio actum sit, singulas res singulis heredibus adiudicare debet. et si in alterius persona praegravare videatur adiudicatio, debet hunc invicem coheredi certa pecunia condemnare. Eo quoque nomine coheredi quisque suo condemnandus est, quod solus fructus hereditarii fundi perceperit aut rem hereditariam corruperit aut consum45 pserit. Quae quidem similiter inter plures quoque quam duos coheredes subsequuntur. $5. Eadem interveniunt et si communi dividundo de pluribus rebus actum fuerit. quod si de una re, veluti fundo, si quidem iste fundus commode regionibus divisionem recipiat, partes eius singulis adiudicare debet, et si unius pars praegravare videbitur, is invicem certa pecunia alteri condemnandus est: quod si commode 50 dividi non possit, veluti homo forte aut mulus erit de quo actum sit, tunc totus uni adiudicandus est, et is invicem alteri certa pecunia condemnandus. §6. Si finium regundorum actum fuerit, dispicere debet iudex an necessaria sit adiudicatio: quae sane uno casu necessaria est, si evidentioribus finibus distingui agros commodius sit quam olim fuissent distincti; nam tunc necesse est ex alterius agro partem ali55 quam alterius agri domino adiudicari, quo casu conveniens est, ut is alteri certa pecunia debeat condemnari. eo quoque nomine damnandus est quisque hoc iudicio,

S. 185. A. Communio tincidens. (f.cit.§32.u.Bg $131.Not.34.) Aus diesem Quasicontractsverhältniß (a) entspringende Rechte und Pflichten (b). Aufhebung und deren Wirkung (c...f); insbesondere communi dividundo actio s.iudicium (g...k).

S. 186. B. Finium regundorum actio s.iudicium. (f.Bg §74. Anh.a.E.) Begriff und Behandlung dieser arbitraria personalis actio (a...c). Unverjährbarkeit (d). un: 5 terschied von der unrichtig f.g. finium regundorum actio qualificata (e).

S. 186. C. Familiae herciscundae actio. (Erbr.§§110...13. Bg §42.Not.6.) Zweite Abtheilung: Einseitige Schuldverhältnisse.

I Wesentlich einseitige.

10

S. 187. I. Das Schenkungsversprechen. (vgl.I.§94. Bg $106.no.II.) Nach just. R. (a) eine condictio ex lege [+35.C. de donationibus VIII.54.] erzeugend (b). quod forte circa fines aliquid malitiose commisit, verbi gratia quia lapides finales furatus est vel arbores finales cecidit. Contumaciae quoque nomine quisque eo iudicio condemnatur, vel uti si quis iubente iudice metiri agros passus non fuerit. $7. Quod autem istis iudiciis alicui adiudicatum sit, id statim eius fit cui adiudicatum est". 15 S. 185. Communi dividundo: Th.C.II.25. Dig.X.3. Cod.III.37. Cuiac.Recitt.ad D.h.t.in Opp. VII.p.571.sqq. Donell. Comm.XV.c.23.und in Opp. VI.p.966.sqq. Glück XI. $$736...40. Kritz Pandectenr. II.C.4.ff. B.§150. K.§§309...12. U.§§ 529...31. He.§§182. ...86. Se.$$358...60. Mü.§ 421. Gö.§641. Pu.§373. Ro.§§453.f. Si.§121.not.1.§122.A. | (a) Ulp.L.31.D.pro socio XVII.2.„... Communiter autem res agi potest etiam citra so- 20 cietatem, ut puta cum non affectione societatis incidimus in communionem [Paul.L. 25.§16.D.familiae herc.X.2.,,..cum coherede non contrahimus, sed incidimus in eum“.], ut evenit in re duobus legata, item si a duobus simul empta res sit, aut si hereditas vel donatio communiter nobis obvenit, aut si a duobus separatim emimus partes eorum, non socii futuri". L.2.pr.D.h.t.X.3. L.4.pr. L.7.pr.§§2.6.sqq.D.h.t. L.1.8.D. 25 de superfic.XLIII.18. (b) cf. Inst.citt.et pass.D.h.t. (c) f.181.not.l. L.14.§2.D.h.t. L.5.C.eod. (d) L.3.pr.L.21.D.h.t. LL.1.3.C.h.t. | (e) Tit.C.comm.utr.iud. L.22.C.fam. herc.III.36. (f) f.unten $192. | (g) LL.3.pr. 4.53. L.6.§2.3. L.8.§2. LL.10.pr. 14.pr.§1. LL.20.23.26.28.D. L.4.C.h.t. cf.L.22. § 4.D.fam.herc.X.2. | (h) L.6.§§1.2. LL.11.14.51. D.h.t. cf.L.1.C.eod. | (i) L.2.§1. L.7.§1. L.21.D.h.t. L.10.D.fin.reg.X.1. $28.1.de actio- 30 nibus IV.6. | (k) s.§ 32.

S. 186. Finium regundorum : Paul.I.16. Th.C.II.26. Dig.X.1. Cod.III.39. und die Scriptores rei agrariae. | Cuiac. Recitt. ad D.h.t.in Opp. VII.p.469.sqq. Donell. Comm.IX. c.11.14. Glück X.§§717...23.u.daf.S.433.Citt. B.§151. K.§313. U.§532. He.§187. Se.§361. Mü.§422. Gō.§642. Pu.§374.Jnst. §234. Ro.§455. Va.cit.§658. Si.§122.B. Gesterd. Ausb. 35 I. n°.10. Finium probatio". Puchta sen. Hdb.d.Verf. i.S.d.freiw.Ger.§§ 259...63. Weiske Skept.pr.Beh.no.3. Pu.in 3tsch. für R.u.Gszg. für Kurheffen Bd.I.und II., nun auch in Civ. Abhh. ed. Rudorff no.21. Wiederhold in Ztsch.f.Civ.u.Pr.XIII.no.3. (der die Bedeutung dieser actio mißkennt.) Sternberg das.XVII.no.13. Hoffmann i.Arch.f.c.Pr.XXXI.no.16.u.bes. Rud.i.3tsch. f.g.R.W.X.no.7. (a) LL.1.2.pr.4.§§7.8.10.11. LL.5.sqq.D.h.t. cf.L.60.§2.D.de V.S. (b) 40 LL.1.2.§1. L.8.§1. LL.11.12.D.h.t. Die Bestimmung des c.3.X.de probatt.II.19.,,si ambarum partium testes sint aeque idonei, possessoris testes praeferentur" ist nur Anwendung des allgemeinen Sages, wovon Bg §128.zu Not.29. | (c) L.2.§1. L.3.D.h.t. L.56.D. fam.herc.X.2. (d) f.I.§156. zu not.k u.zu I.§155.unter I.C. Auch L.6.C.h.t.(cf. L.5. Th.C. h.t.) fagt nicht, daß eine seit mindestens 30 J. bestehende Gränzverwirrung nicht mehr durch 45 das fin.reg.iudicium reguliert werden könne. | (e) L.7.pr.D.de exc.rei iud.XLIV.2.

S. 186*. Familiae herciscundae: Paul. I.18. Greg.et lust. Codd.ad §§ 185.sqq.citt. Th.C.II.24. Dig.X.2. Cod.III.36. | Glück XI.S.1...181. B.§ 149. U.§§ 529.ff. He.V.SS 198.f. Se.§592. Mü.§725. Gö.§§963...66. Pu.§511. Ro.§§ 672...75. Va.§514. Si.§188.

S. 187. f.Citt.ad 1.594. Donell. Comm.XIII.c.22.§§7.8. B.§85. K.§§231.ff. U.§576.50 He.§§ 207.ff. Se.§§ 362...65. Mü.§§440.f. Gö.§539. Pu.§§69.f. Ro.§§461.ff. Va.§§121... 26. Si.§110. Ar. § 279. Schi. Just. §§ 348.ff. | (a) §2.h.t. „Aliae autem donationes sunt, quae sine ulla mortis cogitatione fiunt, quas inter vivos appellamus: quae non omnino comparantur legatis. quae si fuerint perfectae, temere revocari non possunt: perfi- . ciuntur autem, cum donator suam voluntatem scriptis aut sine scriptis manifesta- 55

Haftung des Schuldners (c,d). Beschränkungen auch des Schenkungs versprechens in remuneratorischer Absicht und des sub modo gemachten (e...h).

S. 188.

II. Condictiones (stricti iuris actiones) *):

A. Nach dem Gegenstande.

5 Dreierlei Gegenstände dieser Personalklagen stricti iuris, und danach dreifache Abstufung der Bestimmtheit der intentio in der formula oder actio und Verschiedenheit der processualischen Behandlung. Condictio triticiaria und incerti. Aufhebung des Unterschieds der b.f. und der str.iur.actiones im heutigen Civilrecht.

10

S. 189.

B. Nach den Entstehungsgründen:

1) Zurückforderung des contractlich zurück zu leisten den, res creditae und mutui datio:

a) Das gewöhnliche Verbrauchsdarlehn, +mutuum, mutui oder mutuo datio:

a) Begriff und Wirkungen.

15 unterscheidung dieses Realcontracts von dem Pactum † de mutuo dando und den res creditae (a...d). Erforderniß der mutui oder ex mutuo actio (e) und die actio de bene depensis aus dem + promutuum (f). Verzinslichkeit? (g) Verhältniß des mutuo dans.

verit. et ad exemplum venditionis, nostra constitutio [L.35. §5. C.h.t.VIII.54.] eas etiam in se habere necessitatem traditionis voluit, ut etiam si non tradantur, habeant ple20 nissimum et perfectum robur, et traditionis necessitas incumbat donatori. et cum retro principum dispositiones insinuari eas actis intervenientibus volebant, si maiores fuerant ducentorum solidorum, nostra constitutio [L.36.§ 3. C.h.t.] eam quantitatem usque ad quingentos solidos ampliavit, quam stare etiam sine insinuatione statuit... Sciendum est tamen, quod et si plenissimae sint donationes, si tamen ingrati 25 exsistant homines, in quos beneficium collatum est, donatoribus per nostram constitutionem [L.11.C. de revoc.donationib. VIII.56.] licentiam praestavimus certis ex causis eas revocare“. [Nov. CLXII.c.1.] | (b) § 197. Vgl. Sav. Syst. IV.S.231. V.S.547. (c) L.22.D.h.t.XXXIX.5. L.18.§3.eod. L.62. D.de aed.ed.XXI.1. L.2.C.de evict.VIII.45.] (d) f.§ 162.not.k. | (e) Citt.ad 1.94. Meyerfeld § 19. Sav. Syst. § 153. | (f) Ders.§ 175. 30 Cod.VIII.55. | (g) Vgl.L.27.mit L.34.§1.D.h.t.XXXIX.5. | (h) Cod. VIII.55. L.18.pr.§1. h.t. LL.3.8.C.de condict.ob c.IV.6. L.10.C.de revoc.don. VIII.56.

35

*) Dig.XII.XIII.1...4. Cod.IV.1...9. | Sav. Syst.V.§§218...220.u. Beilage XIV.cf.XIII. U.§§ 307.312. und die ad §115.Citt. Heimbach v.Condictio in Weisk.II.S.875...918.u.Ders. Lehre v.d.Creditum. Abh.3. Windscheid Lehre v. der Voraussetzung. Düsseld. 1850.8°.

S. 188. Gai.IV.41.sqq.u.oben §146. Wachdorff D.de condict.tritic.in Diss.trias. Tr. ad Rh.1730.8°.n°.2. Volcmar de condictionum indole Hal. 1777. bes. Sav. Syft. § 219. und Beil.XIV.§§32.ff. vgl. Pu.Jnst. II. §§165...67. Zimmern Rechtsg.III.§§ 66.ff.61.f. Bg §131. Not.48. Bonjean Traité des actions §301. Ro.§474. Si.§109.

S. 189. Gai.III.90. Ulp.Inst. §3. Pr.I.quib.mod.re contr.obl.III.14[15]. Dig.De rebus 40 creditis, si certum petatur et de condictione XII.1. Si certum petatur: Greg. Cod.III.12 [6]. Cod.IV.2. De rebus creditis et iure iurando: Paul.S.R.II.1. Cod.IV.1. Dig.De condictione triticiaria XIII.3. Cf. Lex Rubria c.21.22. | Cuiac.Opp. VII.p.621.sqq. Donell. Comm.XIV.c.1.und Opp. VII.p.562.sqq. X.p.17.sqq. Duaren.Opp.p.876.sqq. Barclaius in Otton. Thes.III.p.806.sqq. Merill.ibid.p.655.sqq. Idsinga in Oelrichs Thes.I.1. Glück XI.§ 45 776.ff.XII. Puchta sen. Hdb.d.Verf.i.&.d.freiw.Ger.§§167...72. Sav.cit.§219.u.cit.Beil.§§4.ff. Luden v.Darlehn in Weisk.III.u.bef. Heimbach Creditum. B.§§92.f. K.§§252.f. U.§§308...10. He.S$167...69. Se.§§309.f. Mü.§§373...75. Gö.§§474.f. Pu.§304. Ro.§472. Va.§623. Si. $108. Ar.§§280.283. | (a) Paul.L.2.D.h.t.XII.1.,,Mutuum damus recepturi non eandem speciem quam dedimus, alio quin commodatum erit aut depositum, sed idem genus; 50 nam si aliud genus, veluti ut pro tritico vinum recipiamus, non erit mutuum. §1. Mutui datio consistit in his rebus quae pondere numero mensura consistunt; quoniam eorum datione possumus in creditum ire, quia in genere suo functionem recipiunt per solutionem quam specie; nam in ceteris rebus ideo in creditum ire non possumus, quia aliud pro alio invito creditori solvi non potest. §2. Appellata 55 est autem Mutui datio ab eo quod de meo tuum fit [cf. Varro de L.L.] : et ideo si non fiat tuum, non nascitur obligatio. §3. Creditum ergo a mutuo differt, qua genus a

« PreviousContinue »