vorliegen. Kein lautlicher Grund liegt vor zur Erklärung der Formen rodasna und rodasnen, rodinare dürfte vielleicht aus *rodinape verschrieben sein; auch will ich nicht unterlassen, hinzuzufügen, dass nach Götz die Formen rodonepe, rodenape, reddanepe, rodenape, rodasnen, rodinare vielleicht von den übrigen zu

trennen sind.

Rhododendrum (= gr. podódevdpov) erscheint in den Formen rodandrum, dessen a wohl durch Anlehnung an das eben besprochene gleichbedeutende Rhododaphne zu erklären sein dürfte, aus rho[do]dendrum, daraus rudandrum mit uo in vortonigen Silbe, vgl. rutundus, wobei allerdings des -u- der Tonsilbe auch in Betracht kommen mag (Hist. Gramm. 1, 148). Ferner rorandrum, vgl. merīdies, lorandro, laurando. Bei der letzten Form liegt offenbar Beeinflussung durch laurus vor.

Neben segestrum von gr. cтÉYαсTρov, mit dissimilatorischem Schwund des t der Lautgruppe st-, vgl. obsetrix neben obstetrix, erscheint sigestinum, das neben ursprünglichem *segestrinum (mit 7) bestanden haben mag, wie mediastinus und mediastrinus. Die Formen tegester, tegestres werden auf gr. CTEɣacTηp „der Bedecker, zum Decken dienlich" zurückzuführen sein; sie sind zweifelsohne an lat. tegere angelehnt, wie togestrum an toga, während das von Paul. Festi 49 überlieferte segestria (= 'pelles nauticae') eng an segestrum angeschlossen ist. Tragestrum beruht wohl auf demselben psychologischen Vorgange, wie pristis neben pistrix (Hist. Gramm. 1, 239) und ist daher nicht verschieden von togestrum. Den Schluss bildet tegesta καλυπτήρια.

Das Vorkommen von samsugias sansugias (doch wohl Acc. d. Plur., vgl. das Glossem III 623, 50 'erugine' = hirudines und 'sanguisugia ẞdéλa') dürfte sich durch Ferndissimilation erklären, durch welche der Schwund der Silbe -gui- hervorgerufen sein wird (san[gui]sugia). Der Wechsel von san- und sam-, wenn ihm überhaupt eine Bedeutung beigelegt werden darf, erinnert an sansucus und samsucus, die ebenso wie das zu anderer Lautgestalt entwickelte sambuchum von gr. cáuчouxoc (cáuчouxov) herkommen.

Innsbruck.

FR. STOLZ.

Miscellen.

Studia critica in Anthologiam Palatinam.

Anthologiae Graecae editio, quam Hugo Stadtmueller curavit, multas variasque habet virtutes, quarum sine ulla dubitatione maxima est, quod accuratissimam scripturarum codicis Palatini notitiam praebet. Nunc demum, cum firmamento nitamur solido, ad emendanda vitia progredi tuto licet.

Et restant vitia sane non pauca: ex quorum ingenti multitudine nonnulla tantum proferam atque ea, quae nata videntur, quod archetypi scriptura continua prave distinguebatur. Depromam exempla ex libro VII., quo carmina sepulcralia continentur.

Incerti auctoris carmen 64. ad Diogenem spectat Cynicum, quippe cuius sepulcrum teste Diogene Laertio (VI 78) canis effigies ex marmore Pario confecta et in columna collocata ornabat. Fingit poeta se canem illum interrogare sibique ab illo responderi:

α. Εἰπέ, κύον, τίνος ἀνδρὸς ἐφεστὼς ςῆμα φυλάσσεις ;
β. Τοῦ Κυνός. α. Αλλά τίς ἦν οὗτος ἀνὴρ ὁ Κύων;

β. Διογένης. α. Γένος εἰπέ. β. Σινωπεύς. α. Ὃς πίθον ὤικει;
β. Καὶ μάλα· νῦν δὲ θανὼν ἀστέρας οἶκον ἔχει.

a. Dic, canis, cuius viri stans in monumento (id) custodis? b. Canis. a. Sed quis fuit hic vir, Canis?

b. Diogenes. a. Genus dic. b. Sinopensis. a. Qui in dolio habitabat? b. Sane; nunc autem mortuus sideris (sidera) domum habet.

Editores ad unum omnes Planudem sequuntur, qui scripturam codicis acтépoc in acтépac mutavit. Et sane confitendum persaepe in codice Palatino o et a vocales inter se confundi: at id factum hoc quoque loco negaverim. Non enim de pluribus stellis agitur, sed de una de Cane Sirio, quam stellam nunc Cynici domum esse canis marmoreus dicit quamque Graeci Kúva vocabant. Itaque non cum Planude acтépac pro acтépoc legendum, sed ACTEPOC aliter distinguendum, acтép' oc, ut in responsione pronomen relativum interrogationis (v. 3 dc nieov IKE1;) repetatur, quod optime con

venire vel etiam necessarium esse quis non concedet? Vertendum igitur: a. Qui in dolio habitabat? b. Sane (i. e. qui (vivus) in dolio habitabat), qui vero nunc mortuus stellam domum habet'. Relativo autem iterum fatalis fuit locus, quem occupat post ipsum nomen suppressa ultima syllaba imminutum, isque non in primo, sed medio enuntiato. Haud absonum erit notare etiam Ausonium in Epitaphio 31, quod interpretationem carminis huius sapit, de certa quadam stella singulari loqui, de cane Erigonae: at is Graecis Проkúшν vocabatur. Epitaphium illud Ausonianum hoc est:

Dic, canis, hic cuius tumulus? - Canis. At canis hic quis?
Diogenes. Obiit? Non obiit, sed abît.

Diogenes, cui cura penus, cui dolia sedes,

Ad Manes obiit? Cerberus ire vetat.

Quonam igitur?

Clari qua flagrat stella Leonis,

Additus est iustae nunc canis Erigonae.

De Democrito quem vocant ridente epigramma hoc (VII 59) conscripsit Ἰουλιανὸς ἀπὸ ὑπάρχων Αἰγύπτιος:

Πλούτων, δέξο, μάκαρ, Δημόκριτον, ὥς κεν ἀνάςεων
αἰὲν ἀμειδήτων καὶ γελόωντα λάχοις.

Pluto beate, recipe Democritum, ut, qui imperas
semper morosis, etiam ridentem sortiaris.

Plutonem ineptissime beatum appellari, praesertim cum ilico adiungatur eum semper imperare morosis, quis est qui neget? Ipse quoque locus vocis μáкap, etsi non temerarius, inusitatior tamen. Temptarunt Iacobs et Stadtmueller remedia, véкUV vel veкpòv hic, μ' avač ille: quorum prius sensu nimis vulgari laborat, posterius notionem participii avάccwv praecipit, ut praetermittam, utrumque longius abesse a scriptura tradita. Mutato MAKAP in MAOAP i. e. u'aap (Pluto, recipe me subito) omnia bene se habebunt, cum ex sententia Democriti, quem, si recte emendavi locum, poeta loquentem fecit, interesse debeat vel ipsius Plutonis, ut illum quam primum recipiat.

Carmen, quod sequitur, corrector codicis Palatini in margine adscripsit post VII 2; quare vix dubitandum, quin de eadem insula Io cogitandum sit, in qua Homeri monumentum exstare ipsum carmen secundum praedicat. Est autem hoc epigramma:

Εἰ καὶ βαιὸς ὁ τύμβος, ὁδοιπόρε, μή με παρέλθης,
ἀλλὰ κατὰ στίχας ica θεοῖς σέβου·

τὸν γὰρ Πιερίδεςςι τετιμένον ἔξοχα Μούσαις
ποιητὴν ἐπέων θεῖον Ομηρον ἔχω.

Etsi parvum (est) sepulcrum, viator, ne me praetereas,
sed per series pariter ac deos venerare:

Pieridibus enim eximie honoratum Musis
poetam epicum divum Homerum habeo.

Versus alter foedo vulnere laborat. Illud kаτà стíxαс, quod codex exhibet, aeque sensui ac metro repugnat. Alii alia proposuerunt: καταсяεíсac (libando) Iacobs, καтαстéwαс (coronando) Huschke, KαTαсTEĺžαc (huc à via deflectens) Hecker, катαстeilac (intr. ut sistens') Wordsworth, all' aкαтоν стńcαс (sed lintrem sistens) Piccolos, ἀλλὰ ποτιςτείχοις ἶca θεοῖςι σέβων (sed accedas pariter ac deos venerans) Dilthey: quae omnia idem valent, nihil scilicet, ne Huschkiano quidem excepto, quod editores usurpant omnes fere; nam sensus repudiato aoristi temporis praesentis participium kataCTéQWV requirit. Ut in priore carmine, nihil immuto nisi unam litterulam, pro KATACTIXAC scribens KATACTITAC i. e. κat' actítac more oppidanorum, quod optime convenit: ita enim et incolas urbis in Io insula sitae sepulcrum Homeri ut aras deorum coluisse carmine docemur et viator, ne piaculum committat, peropportune

monetur.

Elegantissimum est carmen 146, quo Antipater Sidonius eius auctor Virtutem ('Apeτáv), cuius effigies iuxta monumentum Aiacis posita erat, loquentem inducit:

Γῆμα παρ' Αιάντειον ἐπὶ Ῥοιτηίειν ἀκταῖς
Θυμοβαρὴν ̓Αρετά μύρομαι ἑζομένα

ἁ πλοκάμους πινόεσσα, διὰ κρίσιν ὅττι Πελασγών
οὐκ ἀρετὰ νικᾶν ἔλλαχεν, ἀλλὰ δόλος.
τεύχεα δ ̓ ἂν λέξειεν ̓Αχιλλέος• “Apcενος ἀκμᾶς,
οὐ σκολιῶν μύθων ἄμμες εφιέμεθα.

Monumentum iuxta Aiacis in Rhoeteo litore
animo gravata Virtus plango adsidens,
crines sordida, iudicio Pelasgorum quod
non virtus vincere meruit, sed dolus.
Arma autem dixerint Achillis: 'Masculum robur,
non obliqua verba nos adpetimus.'

Sic, & πλοκάμους πινόεcca, in codice a prima manu scriptum et a correctore demum intrusum, quod apud Suidam et Planudem legitur, anλóкaμос, πIvóεссα, quodque etiam Stadtmueller in textu reliquit, quamquam in adnotatione critica scripturam primae manus 'fortasse' restituendam dicit. Equidem a lectione primitus tradita standum putaverim; nam altera mihi ex proximo Asclepiadis carmine (VII 145) orta esse videtur, quod ut eiusdem argumenti ita simillimi sensus est:

Αδ ̓ ἐγὼ & τλάμων Αρετά παρὰ τῶιδε κάθημαι
Αἴαντος τύμβωι κειρομένα πλοκάμους,
θυμὸν ἄχει μεγάλων βεβολημένα, εἰ παρ' Αχαιοῖς
& δολόφρων ̓Απάτα κρέσσον ἐμεῦ δύναται.

Haec ego infelix Virtus iuxta hunc sedeo
Aiacis tumulum rasa crines,

animum dolore magno percussa, si apud Achivos
dolosa Fraus plus me valet.

Utinam qui à λокάμουс carminis 146 in άπλóкaμoc mutarunt, seducti illi quidem verbis кepoμévа пλокάμоυс epigrammatis 145, potius ex hoc carmine didicissent, 'Apetáv, ubi de se ipsa loquitur, non nomine quod vocant appellativo aperά, sed pronomine primae personae (cf. VII 145, кρéссov èμeû) uti debere. Quod si cogitassent simulque sensissent, quemadmodum in carmine 145 soni quandam similitudinem prae se ferrent 'Арeτά et 'Апáτa, ita etiam in carmine 146 nomini dóloc opponi a Virtute nomen disyllabum eadem clausula (oc) instructum, non aperà illud omnino non quadrans aut intrusissent aut reliquissent. Ortus vero est hic quoque error a scriptura continua: nam vera scriptura ΟΥΚΑΡΤΟΣ, i. e. οὐ κάρτος, si animadvertas, quod supra commemoravi, o et a vocales in archetypo describendo persaepe esse confusas, paene necessario, ut ingenue fateor, a librario minus attento depravari debuit in ouk åpetά. praesertim cum litterae singulae archetypi suo loco motae haud raro fuisse videantur et C et E saepissime inter se commutentur. Neque hoc silentio praetereundum, forma insolita κάρτос pго кράτос librarium eo facilius in errorem potuisse induci.

Vindobonae.

MICHAEL GITLBAUER.

Plautina.
I.

Mostellariae Plautinae vv. 123-1271) et Plauto dignissimos esse et nulla alia medicina nisi unius vocabuli supplemento egere ut probemus, haec proferenda esse putamus. Pessima optimarum aedium condicione depicta, cuius auctor dominus est neglegens atque incuriosus, Philolaches a v. 120 ipsam hominis cum aedibus similitudinem exponit, quam inde a prima infantia sic describit, ut quae vocabula architecturae propria sunt, ea ad parentum curam liberorum illustrandam adhibeat. Corporis autem cura commemorata (v. 121 sq.) sic pergit:

Et, ut in usum boni et in speciem

Poplo sint sibique, (h)aud materiae reparcunt
Nec sumptus (s) ibi sumptui esse ducunt.

Manifesta est versiculorum sententia: parentes nullas reformidant impensas, dummodo finem adsequantur educationis. Quem finem poeta ita definit, ut dicat parentes studere, ut pueri „in usum boni et in speciem" sint.

Iam si haec librorum verba explicare volumus, necesse est agnoscamus, adiectivum boni ad locutiones in usum et in speciem aeque pertinere ita, ut primum verba bonos in usum idem atque ἀγαθοὺς τὰ ἔργα (sive τὴν πρᾶξιν) significent, tum locutio bonos in

1) Secundum Goetzii atque Fr. Schoellii editionem minorem Teubnerianam et Leonis editionem Weidmannianam, quae quidem in omnium manibus sunt.