CURSUS COMPLETUS

SIVE

BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA,

OMNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM SCRIPTORUMQUE ECCLESIASTICORUM

QUI

AB EVO APOSTOLICO AD INNOCENTII III TEMPORA

FLORUERUNT;

RECUSIO CHRONOLOGICA

OMNIUM QUÆ EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICÆ TRADITIONIS PER DUODECIM PRIORA
ECCLESIÆ SÆCULA,

JUXTA EDITIONES ACCURATISSIMAS, INTER SE CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS MANUSCRIPTIS COLLATAS,
PERQUAM DILIGENTER CASTIGATA;

DISSERTATIONIBUS, COMMENTARIIS LECTIONIBUSQUE VARIANTIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA;
OMNIBUS OPERIBUS POST AMPLISSIMAS EDITIONES QUÆ TRIBUS NOVISSIMIS SÆCULIS DEBENTUR ABSOLUTAS
DETECTIS, AUCTA;

INDICIBUS PARTICULARIBUS ANALYTICIS, SINGULOS SIVE TOMOS, SIVE AUCTORES ALICUJUS MOMENTI
SUBSEQUENTIBUS, DONATA;

CAPITULIS INTRA IPSUM TEXTUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET TITULIS SINGULARUM PAGINARUM MARGINEM
SUPERIOREM ⚫DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATERIAM SIGNIFICANTIBUS, ADORNATA;
OPERIBUS CUM DUBIIS TUM APOCRYPHIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE IN ORDINE AD TRADITIONEM
ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA;

DUOBUS INDICIBUS GENERALIBUS LOCUPLETATA: Altero scilicet RERUM, QUO CONSULTO, QUIDQUID
UNUSQUISQUE PATRUM IN QUODLIBET THEMA SCRIPSERIT UNO INTUITU CONSPICIATUR; ALTERO
SCRIPTURÆ SACRÆ, EX QUO LECTORI COMPERIRE SIT OBVIUM QUINAM PATRES

ET IN QUIBUS OPERUM SUORUM LOCIS SINGULOS SINGULORUM LIBRORUM
SCRIPTURE TEXTUS COMMENTATI SINT.

EDITIO ACCURATISSIMA, CÆterisque omnIBUS FACILE ANTEPONENDA, SI PERPENDANTUR: CHARACTERUM NITIDITAS
CHARTE QUALITAS, INTEGRITAS TEXTUS, PERFECTIO Correctionis, OPERUM RECUSORUM TUM VARIETAS
TUM NUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA Sibique in toto operis decurSU CONSTANTER

SIMILIS, PRETII EXIGUITAS, Præsertimque ista collectiO, UNA, METHODICA ET CHRONOLOGICA,
SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS HIC ILLIC SPARSORUM,
PRIMUM AUTEM IN NOSTRA BIBLIOTHECA, EX OPERIBUS AD OMNES ETATES,
LOCOS, LINGUAS FORMASQUE PERTINENTIBUS, COADUNATORUM.

SERIES SECUNDA,

IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESIÆ LATINÆ
A GREGORIO MAGNO AD INNOCENTIUM III.

Accurante J.-P. Migne,

BLIOTHECA CLERI UNIVERSE,

SIVE

CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTIÆ ECCLESIASTICE RAMOS EDITORE.

PATROLOGIA BINA EDITIONE TYPIS MANDATA EST, ALIA NEMPE LATINA, ALIA GRÆCO-LATINA.
veneunt milLE FRANCIS Ducenta volumINA EDITIONIS LATINE; OCtingentis et
MILLE TRECENTA GRECO-LATINE. MERE LATINA UNIVERSOS AUCTORES TUM OCCIDENTALES, TUM
ORIENTALES EQUIDEM AMPLECTITUR; Hi autem, in EA, SOLA VERSIONE LATINA DONANTUR

PATROLOGIE TOMUS CLXV.

S. BRUNO ASTENSIS, ABBAS MONTIS CASINI ET EPISCOPI SIGNIENSIUM.
ODDO ASTENSIS MONACHUS BENEDICTINUS.

EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

IN VIA DICTA D'AMBOISE, PROPE PORTAM LUTETIÆ PARISIORUM VULGO D'ENFERNOMINATAM,

SEU PETIT-MONTROUGE.

1854

1875, March 22.
Bequest of

James Walker, D.D., L. L. D.
(H.2.1814.)

President of Harv. Univ.

7681

41-243 1-51

ぐ

SÆCULUM XII

S. BRUNONIS

ASTENSIS

ABBATIS MONTIS CASINI ET EPISCOPI SIGNIENSIUM

OPERA OMNIA

AUCTA ET ADNOTATIONIBUS ILLUSTRATA

JUXTA EDITIONEM ROMÆ ANNO 1791 CURANTE BRUNO BRUNI DATAM

ACCEDIT

ODDONIS ASTENSIS MONACHI BENEDICTINI

EXPOSITIO IN PSALMOS

S. BRUNONI AB IPSO AUCTORE DICATA

Quam ad calcem Operum S. Brunonis edidit D. Maurus Marchesius, Casinensis decanus, Venetiis anno 1651

EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM

IN VIA DICTA D'AMBOISE, PROPE PORTAM LUTETIÆ PARISIORUM VULGO D'ENFER NOMINATAM
SEU PETIT MONTROUGE

1854

? Bit.Com

AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HỌC TOMO CLXV CONTINENTUR.

PROLEGOMENON

IN DUAS PARTES DISTRIBUTUM

Quarum prima est de codicibus mss., ex quibus facta est hæc Opp. S. Brunonis collectio; altera continet analysim sex librorum sententiarum.

PARS PRIMA.

Expositiones S. Brunonis Astensis, quæ exstant, A exstitisse noverant, latente adhuc in bibliotheca

in libros Veteris Testamenti, primo in volumine
anno superiori edito complexi sumus; modo partem
alteram a Commentariis in quatuor Evangelia exor-
dimur, quibus interpretatio Apocalypsis, et reliqua
ejus Opera huc usque cognita, et recepta subse-
quentur. Commentaria autem illa in Evangelia S.
Brunonis a Petro Lazzario pridem Soc. Jesu Theologo
doctissimo publici juris facta, auctore, ac promotore
præstantissimo cardinali Francisco Xaverio de Ze-
lada (cujus innumeras laudes nulla unquam ætas
conticescet) multis rationum momentis impulsi ite-
rum publicamus. Horum primum est Lazzarium
rem, seu illustrationem auctoris perfecte assecutum
fuisse; quippe tam copiose, tamque erudite scriptæ
sunt ejus adnotationes, ut his alias addere superva- B
caneum sit; non enim in sacro textu major obtine-
retur perspicuitas; sed onerosa auctoritatum conge-
ries fieret, dubiaque ex multiplici sensu intelligentia,
Alteram rationem nobis suppeditat certa cognitio,
editionem illam Commentariorum S. Brunonis in
Evangelia, quamvis nitidam, et accuratam, parum
in Italiam dispersam fuisse, multoque minus ultra
montes pervulgatam. Tertio accedit, quod cum excu-
dendæ sint homiliæ et sermones ejusdem S. episcopi
Signiensis; quorum pars magna ab iisdem Com-
mentariis desumpta est, ostendere oportet, atque
ob oculos lectorum ponere, quibus in locis vel homi-
liarum fragmenta, vel sermones integri legi possunt.
Quarto inscius nemo est, quam diu sub Eusebii Emi-
seni nomine usurpatæ sint homiliæ illæ (1), et in
pluribus editionibus recuse; quare præcipue curæ
Lazzario fuit, tam dolosam suppositionem convellere,
et S. Brunonem Astensem concionum illarum au-
ctorem stabilire. Sed et ipsam doctissimi Lazzarii
Præfationem rursus producimus, cum eximia redun-
det eruditione, pluraque de patria, natali, vitæ
genere, scriptisque S. Brunonis collegerit, quæ
commentarium nostrum in vitam S. episcopi max me
illustrant atque confirmant. Qui ex scriptorum
testimonio S. Brunonem interpretem Evangelioram

(4) Ipse S. Thomas Aquinas variis in locis, ut 1. p., q 75, a. 5, el q 75, a. 4 Eusebii auctoritates PATROL. CLXV.

C

Collegii Romani codice ms. in quo interpretatio illa continebatur, ea perfrui valde exoptabant. Satis igitur factum est eorum votis, et sapientium approbationem assecutus est clarissimus editor; namque lectioni SS. Patrum dediti fatentur se in elucubratione illa summam, seu compendium præclarissimarum illustrationum veterum expositorum reperire, atque in ea mel veluti ex pluribus floribus confectum habere. Quapropter hoc opus tanti laboris fructum non Commentarium, sed Commentaria in Evangelia appellavimus. Unum superest, ut lectores admoneamus, scilicet nos non codicis ms. orthographian veterem, jam obsoletam, et lectoribus gravem, ut Lazzario placuit, secutos fuisse, sed ad recentem usum conformem reddidisse. Pro exteris hominibus addere libet, ex typographio Marci Palearini Romani anno Jubilæi 1775 prodiisse S. Brunonis Commentaria super evangelistas in duos tomos in-8 distributa; quorum primus continet expositionem in Matthæum; secundus vero in Marcum, Lucam et Joannem. Apoplexia tactus mense Januario anni elapsi 1789 gravis ætate piissime, ut vixerat Petrus Lazzarius, in sacris studiis versatissimus, ut plura ejus opera testantur, Romæ obiit, mærentibus omnibus bonis.

Nostrum hic esset docere, quos hac pro nostra editione consuluerimus mss. Codices, ne minus diligentes in ea exornanda videamur; hoc sane non omittimus, sed ad opportuniorem locum reservamus, ubi de homiliis, et sermonibus S. Brunonis agendum erit. Interim ingenue fatemur, cum in feriis autumnalibus anni 1784, quibus Taurini fuimus, pro temporis brevitate, qua ea in urbe moranı egimus, collationem hujusmodi cum codice ms. Regii Athenæi, de quo Lazzarius mentionem habet, perficere nequivisse; eum tamen observavimus membranaceum esse, in fol. charactere Romano exaratum, quem ad xi sæculum, vel ad initium sæc. XIII peritiores judices referunt. Accedit hoc in volumine, post Commentaria in Evangeliorum librum, expositio

ex serm. 3 de Paschate, atque alibi affert; adec Ljusmo li opinio invaluera!.

1