Concilium horrendum : quales quàm vertice celso
Aeriæ quercus aut coniferæ cyparissi

Constiterunt, silva alta Jovis, lucusve Dianæ.

Præcipitės metus acer agit quòcumque rudentes Excutere, et ventis intendere vela secundis. Contrà jussa monent Heleni Scyllam atque Charybdim Inter, utramque viam lethi discrimine parvo, Ni teneant cursus: certum est dare lintea retrò. Ecce autem Boreas angustâ ab sede Pelori Missus adest: vivo prætervehor ostia saxo Pantagia, Megarosque sinus, Thapsumque jacentem. Talia monstrabat relegens errata retrorsùm Littora Achemenides, comes infelicis Ulyssei. Sicanio prætenta sinu jacet insula contra Plemmyrium undosum; nomen dixère priores Ortygiam. Alphæum fama est huc Elidis amnem Occultas egisse vias subter mare, qui nunc Ore, Arethusa, tuo siculis confunditur undis. Jussi numina magna loci veneramur, et indè Exsupero præpingue solum stagnantis Helori. Hinc altas cautes projectaque saxa Pachyni Radimus; et fatis nunquàm concessa moveri Apparet Camarina procul, campique geloi, Immanisque Gela, fluvii cognomine dicta. Arduus indè Acragas ostentat maxima longè Monia, magnanimum quondam generator equorum. Teque datis linquo ventis, palmosa Selinus; Et vada dura lego saxis lilybeïa cæcis. Hinc Drepani me portus et illætabilis ora Accipit. Hic, pelagi tot tempestatibus actus, Heu! genitorem, omnis curæ casûsque levamen, Amitto Anchisen: hic me, pater optime, fessum Deseris, heu! tantis nequidquam erepte periclis. Nec vates Helenus, quùm multa horrenda moneret, Hos mihi prædixit luctus, non dira Celano. Hic labor extremus, longarum hæc meta viarum, Hinc me digressum vestris Deus appulit oris. »

Sic pater Æneas, intentis omnibus, unus

Fata renarrabat Divûm, cursusque docebat.
Conticuit tandem, factoque hic fine quievit.

LIBER IV.

-

-

ARGUMENTUM.

-

Vs. 1 Dido amorem quo in neah incenditur, sorori aperit; quæ tali flammæ indulget. 90 Juno agit cum Venere ut Dido Æneasque connubio jungantur. 129 Postridiè inter venandum tempestas oritur, dissipatisque sociis, regina et dux trojanus in antrum confugiunt. 173 Jupiter Iar bæ, Getulorum regis, precibus victus, Mercurium mittit, fugam Æneæ imperaturum. 279 Ille omnia ad navigandum necessaria furtim apparat. -- 290 Quem Dido precibus ab incepto avertere tentat. 330 Respondet Æneas. -- 362 Minatur Dido. -- 393 Ille suos revisit, et instat fugæ. 416 Regina sororem ad Enean mittit; sed frustrà. 450 Tùm ad magicas artes se convertit. -- 522 Per noctem queritur. 554 Æneas, nave jam conscensâ à Mercurio monitus, ante lucem anchoram solvit. 584 Dido, manè Trojanos discessisse videns, Ænean diris devovet. -- 630 Certa mori, Barcen, Sichæi nutricem, ablegat, et mortem sibi consciscit. -- 67à Annæ dolor. - 693 Juno morientem Elisam miseratur.

-

-

31

Ar regina, gravi jamdudùm saucia curâ,
Vulnus alit venis, et cæco carpitur igni.
Multa viri virtus animo, multusque recursat
Gentis honos; hærent infixi pectore vultus,
Verbaque, nec placidam membris dat cura quietem.
Postera phobeâ lustrabat lampade terras
Humentemque Aurora polo dimoverat umbram,
Quùm sic unanimem alloquitur malesana sororem:
«Anna soror, quæ me suspensam insomnia terrent?
Quis novus hic nostris successit sedibus hospes?
Quem sese ore ferens! quàm forti pectore et armis!
Credo equidem ( nec vana fides) genus esse Deorum.
Degeneres animos timor arguit, Heu! quibus ille
Jactatus fatis! quæ bella exhausta canebat!

ban

Anna, fatebor enim, miseri post fata Sichæis moon
Conjugis, et sparsos fraterna cæde Penates,
Solus hic inflexit sensus, animumque labantem
Impulit: agnosco veteris vestigia flammæ. to also
Sed mihi vel tellus optem priùs ima dehiscat,malen
Vel Pater omnipotens adigat me fulmine ad umbras,
Pallentes umbras Erebi, noctemque profundam, us
Antè, pudor, quàm te violo, aut tua jura resolvo.but
Ille meos, primus qui me sibi junxit, amores
Abstulit; ille habeat secum, servetque sepulcro. »alin
Sic effata, sinum lacrymis implevit obortis.
Anna refert: «O luce magis dilecta sorori,
Solane perpetuâ morens carpêre juventå? angeles
Nec dulces natos, Veneris nec præmia nôris? aminal
Id cinerem aut manes credis curare sepultos?
Esto: ægram nulli quondam flexêre mariti,com
Non Libyæ, non antè Tyro; despectus Iarbas,pninobil
Ductoresque alii quos africa terra triumphis tigio
Dives alit; placitone etiam pugnabis amori ? besoan)
Nec venit in mentem quorum consederis arvis? panosit
Hinc getulæ urbes, genus insuperabile bello,hog
Et Numidæ infreni cingunt, et inhospita syrtis: $26
Hinc deserta siti regio, latèque furentes
sam
Barcai. Quid bella Tyro surgentia dicam, mal aloj
Germanique minas? souls malli: ladron
Dis equidem auspicibus reor et Junone secundây Nord
Huc cursum iliacas vento tenuisse carinas. Janito
Quam tu urbem, soror, hanc cernes! quæ surgere regna
Conjugio tali! Teucrum comitantibus armis, ax
Punica se quantis attollet gloria rebus!

Tu modò posce Deos veniam, sacrisque litatis,roza.
Indulge hospitio, causasque innecte morandi;

Dùm pelago desævit hiems, et aquosus Orion, divat, age Quassatæque rates, et non tractabile cœlum, »andifol

Ilis dictis incensum animum inflammavit amore,
Spemque dedit dubiæ menti, solvitque pudorem.
Principiò delubra adeunt, pacemque per aras
Exquirunt; mactant lectas de more bidentes
Legifera Cereri, Phœboque, patrique Lyæo,
Junoni ante omnes, cui vincla jugalia curæ.
Ipsa, tenens dextrâ pateram, pulcherrima Dido
Candentis vaccæ media inter cornua fundit;
Aut ante ora Deûm pingues spatiatur ad aras,
Instauratque diem donis, pecudumque reclusis
Pectoribus inhians, spirantia consulit exta.
Hen! vatum ignaræ mentes! quid vota furentem,
Quid delubra juvant? est mollis flamma medullas
Interea, et tacitum vivit sub pectore vulnus.
Uritur infelix Dido, totâque vagatur

Urbe furens: qualis conjectâ cerva sagittâ
Quam procul incautam nemora inter cressia fixit
Pastor agens telis, liquitque volatile ferrum
Nescius illa fugâ silvas saltusque peragrat
Dictæos hæret lateri lethalis arundo.

:

Nunc media Ænean secum per monia ducit,
Sidoniasque ostentat opes, urbemque paratam ;
Incipit effari, mediâque in voce resistit:
Nunc eadem, labente die, convivia quærit,
Iliacosque iterùm demens audire labores
Exposcit, pendetque iterùm narrantis ab ore.
Post, ubi digressi, lumenque obscura vicissim
Luna premit, suadentque cadentia sidera somnos,
Sola domo mæret vacua, stratisque relictis
Incubat : illum absens absentem auditque videtque;
Aut gremio Ascanium, genitoris imagine capta,
Detinet, infandum si fallere possit amorem.
Non cœptæ assurgunt turres; non arma juventus
Exercet, portusve aut propugnacula bello
Tuta parant; pendent opera interrupta, minæque
Murorum ingentes, æquataque machina cœlo.
Quam simul ac tali persensit peste teneri
Cara Jovis conjux, nec famam obstare furori,
Talibus aggreditur Venerem Saturnia dictis :

« Egregiam verò laudem et spolia ampla refertis, Tuque puerque tuus; magnum et memorabile nomen, Una dolo Divům si femina victa duorum est.

Nec me adeò fallit veritam te moenia nostra
Suspectas habuisse domos Carthaginis altæ.
Sed quis erit modus? aut quò nunc certamine tanto?
Quin potiùs pacem æternam pactosque hymenæos
Exercemus? Habes totâ quod mente petisti :
Ardet amans Dido, traxitque per ossa furorem.
Communem hunc ergò populum, paribusque regamus
Auspiciis; liceat phrygio servire marito,
Dotalesque tue Tyrios permittere dextræ. »
Olli (sensit enim simulatâ mente locutam,
Quò regnum Italiæ libycas averteret oras)
Sic contrà est ingressa Venus : « Quis talia demens
Abnuat, aut tecum malit contendere bello?
Si modò, quod memoras, factum fortuna sequatur.
Sed fatis incerta feror si Jupiter unam,
Esse velit Tyriis urbem Trojâque profectis,
Miscerive probet populos, aut fœdera jungi..
Tu conjux: tibi fas animum tentare precando.
Perge, sequar. » Tùm sic excepit regia Juno:
<< Mecum erit iste labor: nunc quâ ratione quod inste
Confieri possit, paucis, adverte, docebo.
Venatum Æneas unàque miserrima Dido
In nemus ire parant, ubi primos crastinus ortus
Extulerit Titan radiisque retexerit orbem.
His ego nigrantem commixtâ grandine nimbum,
Dùm trepidant alæ saltusque indagine cingunt,
Desuper infundam, et tonitru cœlum omne ciebo.
Diffugient comites, et nocte tegentur opacâ :
Speluncam Dido dux et trojanus eamdem
Devenient: adero, et, tua si mihi certa voluntas,
Connubio jungam stabili, propriamque dicabo.
Hic Hymenæus erit. » Non adversata petenti
Annuit, atque dolis risit Cytherea repertis.
Oceanum intereà surgens Aurora reliquit ;
It portis jubare exorto delecta juventus;
Retia rara, plage, lato venabula ferro,