striglibus et pleno componit lintea guto.
haec inter pueros uarie properantur, at ille
iam sedet in ripa taetrumque nouicius horret
porthmea, nec sperat cenosi gurgitis alnum
infelix, nec habet quem porrigat ore trientem.

Respice nunc alia ac diuersa pericula noctis,
quod spatium tectis sublimibus, unde cerebrum
testa ferit, quotiens rimosa et curta fenestris
uasa cadant, quanto percussum pondere signent
et laedant silicem. possis ignauus haberi
et subiti casus inprouidus, ad caenam si
intestatus eas: adeo tot fata, quot illa
nocte patent uigiles te praetereunte fenestrae.
ergo optes uotumque feras miserabile tecum,
ut sint contentae patulas defundere pelues.
ebrius ac petulans, qui nullum forte cecidit,
dat poenas, noctem patitur lugentis amicum
Pelidae, cubat in faciem, mox deinde supinus.
ergo non aliter poterit dormire? quibusdam
somnum rixa facit. sed quamuis improbus annis
adque mero feruens cauet hunc, quem coccina laena
uitari iubet et comitum longissimus ordo,
multum praeterea flammarum et aenea lampas.

me, quem luna solet deducere uel breue lumen candelae, cuius dispenso et tempero filum, contemnit. miserae cognosce prooemia rixae,

265

270

275

280

285

271. ca

263. striglibus et pleno acdgs: strigibus Probus, strigilibus et pleno Pbho, strigilibus pleno cod. Vimar. 5. lintea guto pegS: linte acuto P. gutum, λεκύθιον [ληκύθιον] Ἰουβεναλίῳ gloss. H. Steph. p. 105. 264. uariae Ph. 265. sedet pSo: sedit P. te.trum P. 266. port mea P, portamea pS. 269. cerebro S. dant Paghs: cadent pdes, cadunt w. pondere findant Schrader. 273. inprobidus P. 274. quod P. 277. defundere Padehs: diffundere w, effundere 5. 280. paelide P. 281 spurium habet Heineke animm. p. 31, defendit Pinzger de uss. spur. p. 14. 285. atque 5. 288. prmia P, premia p5.

si rixa est, ubi tu pulsas, ego uapulo tantum.
stat contra starique iubet. parere necesse est,
nam quid agas, cum te furiosus cogat et idem
fortior? 'unde uenis? exclamat 'cuius aceto,
cuius conche tumes? quis tecum sectile porrum
sutor et elixi ueruecis labra comedit?

nil mihi respondes? aut dic, aut accipe calcem!
ede, ubi consistas! in qua te quaero proseucha?'
dicere si temptes aliquid tacitusue recedas,
tantumdem est, feriunt pariter, uadimonia deinde
irati faciunt; libertas pauperis haec est:
pulsatus rogat et pugnis concisus adorat,

290

295

300

ut liceat paucis cum dentibus inde reuerti.

nec tamen haec tantum metuas, nam qui spoliet te

non deerit, clausis domibus postquam omnis ubique fixa catenatae siluit compago tabernae;

305

interdum et ferro subitus grassator agit rem.
armato quotiens tutae custode tenentur
et Pomptina palus et Gallinaria pinus,

sic inde huc omnes tamquam ad uiuaria currunt.
qua fornace graues, qua non incude, catenae?
maximus in uinclis ferri modus, ut timeas, ne
uomer deficiat, ne marrae et sarcula desint.
felices proauorum atauos, felicia dicas

saecula, quae quondam sub regibus atque tribunis uiderunt uno contentam carcere Romam.

Priscian. V, 6, 36 p. 655.

uerbecis P.

XIV, 3, 34
p. 990.

310

294. et comedit 296 ante 295 ponit

Pinzger de uss. spur. p.14. 297. seu Schrader. Domitius Calderinus. 302. hoc 5. 304. catenaluit P, catenata siluit p. catenataĕ S.

300. contusus catenatae siluit w: 307. pontina 5.

310. modus est, timeas nunc e cod. Cantabrig. Wakefield ad Lucret. III, 255. 311. marrae pw: marra P. dicas P: dicis p.

312. prauorum Bahrdt.

His alias poteram et pluris subnectere causas, sed iumenta uocant, et sol inclinat, eundum est; nam mihi commota iandudum mulio uirga

adnuit. ergo uale nostri memor, et quotiens te Roma tuo refici properantem reddet Aquino,

315

me quoque ad Heluinam Cererem uestramque Dianam 320 conuerte a Cumis; saturarum ego, ni pudet illas, adiutor gelidos ueniam caligatus in agros."

SATVRA IIII.

Ecce iterum Crispinus, et est mihi saepe uocandus
ad partes, monstrum nulla uirtute redemptum
a uitiis; aegrae solaque libidine fortes
deliciae, uiduas tantum spernatur adulter.
quid refert igitur, quantis iumenta fatiget
porticibus, quanta nemorum uectetur in umbra,
iugera quot uicina foro, quas emerit aedes?
nemo malus felix, minime corruptor et idem
incestus, cum quo nuper uitiata iacebat

317. ian dudum P, iam dudum p. 'Iuuenalis correpte: mulio consul.'

et

5

Anall. gramm. p. 458 not. k: 318. adnuit Po: innuit S5. 319. refi.ci P.

Aquino Priscian VIII, 7, 34 p. 802. 320. Heluinam p5S: Heuinam P, Eluinam w. uestramque w: ues tamque P. 321. conuerte P: conuelle w.

saturarum f: sat✩rarum P, satirarum pw. 322. adiutor pw: ad✩✩tor P, auditor fv.

Sat. IIII. De piscis magnitudine P.

1. et est Pcfgh: adest w. 2. ad partes po: ad patres PS. 3. aegrae S: aegr⋆ P, aeger pw. fortes PSf: fortis w. 4. deliciae PS: delicias w. uiduas Pv. delicias uiduas N. Heinsius prob. Graeuio epp. IV p.721. uiduae w, uetulae Ruperti. spernatur PS prob. Doederlino synon. II p. 215. III p. 323: spernatus fv, aspernatur @, aspernatus e. 5. quid po: qui PS. 7. quot po: quod P5. 8. hymenis corruptor e cod. Schegk. ad Vell. Pat. I, 13, mimae corruptor Scioppius uerisim. IV, 10. art. crit. p. 71 sq. correptor N. Heinsius epp. IV p. 143 cf. p. 151. 155. 721.723. 9. uitiata S: uittata Po.

sanguine adhuc uiuo terram subitura sacerdos.
sed nunc de factis leuioribus et tamen alter
si fecisset idem, caderet sub iudice morum,
nam quod turpe bonis, Titio Seioque, decebat
Crispinum quid agas, cum dira et foedior omni
crimine persona est? mullum sex milibus emit,
aequantem sane paribus sestertia libris,
ut perhibent qui de magnis maiora loquuntur.
consilium laudo artificis, si munere tanto
praecipuam in tabulis ceram senis abstulit orbi;
est ratio ulterior, magnae si misit amicae,
quae uehitur cluso latis specularibus antro.
nil tale exspectes, emit sibi. multa uidemus,
quae miser et frugi non fecit Apicius. hoc tu
succinctus patria quondam, Crispine, papyro,
hoc pretio squamam! potuit fortasse minoris
piscator, quam piscis, emi; prouincia tanti
uendit agros, sed maiores Apulia uendit.
quales tunc epulas ipsum gluttisse putamus
induperatorem, cum tot sestertia partem

exiguam et modicae sumptam de margine cenae

morum Priscian. XII, 5, 21 p. 945. Seioque Dom. Calderinus: Serioque Po. decebit Io. Saresb. Heinrich.

10

15

20

25

30

13. Io. Saresber.

Seio Titioque 15. mullum pw:

Io. Saresb. multum P, mulum 5. 16. is sane f, insane N. Heinsius ad Petron. I p. 250. Graeuius epp. IIII p. 723. sestertia pw: setertia P. 17. peribent PS. locuntur abcefgh. 18. si munere PSafe: in munere pbcdegs, si in munere cod. Gaibacensis 1. 21. cluso Ps: clauso w. luso auro Schrader. 22. Seruius ad Vergil. Aen. VI, 104. 23. haec c. Markland. ep. crit. p.152. 24. Pharia quondam Markland. 1. 1. cf. Schrader obseruu. p. 19. 25. praetio PS: pretium w. 'S. piscem' schol. squamam autem pro pisce dicit' Valla. squamam Cramerus ad schol. p. 124: squamae Po, squamas Dorleans ad Tacit. ann. XIV p. 762. Ruperti. 26. prouintia Pe. 27. apros H. Valesius, Henninius. et Henninius. maioris cod. Monacensis 260 . sed maioris Aurelia Ferputamus Pw:

rarius electt. I, 18. 28. nunc 5. aepulas PS. putemus 5. 29. endoperatorem cod. Vimariensis.

purpureus magni ructarit scurra Palati,
iam princeps equitum, magna qui uoce solebat
uendere municipes fracta de merce siluros.
incipe Calliope! licet et considere; non est
cantandum, res uera agitur. narrate puellae
Pierides! prosit mihi uos dixisse puellas.

Cum iam semianimum laceraret Flauius orbem
ultimus et caluo seruiret Roma Neroni,
incidit Adriaci spatium admirabile rhombi

ante domum Veneris, quam Dorica sustinet Ancon,
impleuitque sinus; nec enim minor haeserat illis,
quos operit glacies Maeotica ruptaque tandem
solibus effundit torrentis ad ostia Ponti
desidia tardos et longo frigore pingues.
destinat hoc monstrum cumbae linique magister
pontifici summo. quis enim proponere talem
aut emere auderet, cum plena et litora multo
delatore forent? dispersi protinus algae
inquisitores agerent cum remige nudo,
non dubitaturi fugitiuum dicere piscem
depastumque diu uiuaria Caesaris, inde
elapsum, ueterem ad dominum debere reuerti.

31. ructarit P5: ructaret w. 33. fracta de merce Zw: facta de merce P Ioannes a Ianua s. u. 'silurus,' Pharia de merce Muretus, Salmas. ad Solin. p. 1314. Eremita, farcta de merce C. Barth aduu. mss. CLX, 2. Heinrich, pacta de merce Marshall, pacta cum merce Schrader, parta de merce u. d. Hall. Litt. Ztg. 1814 n. 223 p. 235, fricta de merce Manso verm. Abhdlgen p. 227, pacta mercede N. Heinsius ad Phaedr. IIII, 21, 5. epp. IIII, p. 723. 725, facta mercede u. d. l. l., fracta mercede Achaintre. 34. licet et P5: licet e f, licet hic w. 37. semianimem 5. 38. et Neroni Seruius ad Verg. Aen. IV, 215. 41. impleuitque sinus Spo: impleuit sinus P. nec Pfhs: neque w. 43. effundit Pw: effudit p. torrentis S Eremita: torrentes f, torpentis Po. hostia w. hostia Nili 5. 45. cumbae Pdfh: cymbae w. 48. alni Graeuius, alti uel alto uel aulae Ruperti.