Page images
PDF
EPUB

De servitutibus (tit. III.)'

De usufructu, usu, habitatione (IV. V.)

(de hereditate autem et de obligat, suis locis proponemus (V. 6.)

III. Omnes res aut mancipi s. aut nec mancipi (§ 15–18.)
Magna autem differentia est mancipi rerum et nec m. (§ 19.)
1. res nec mancipi nuda traditione allenari possunt (§ 19-21.)
2. mancipi res mancipatione et in iure cessione (8 22-27.)
incorporales res traditionem non recipiunt (§ 28.)

iura praediorum et ususfr. in iure cedi possunt (§ 29—33.)
hereditas in iure cessionem tantum recipit (§ 34-37.)
obligationes vero nihil eorum recipiunt (§ 98. 89.)

[Modo videamus quibus modis iure civili res acquíruntur V. 6]:

[Sequitur, ut admoneamus apud peregrinos quidem unum esse dominium; apud cives duplex. nam si rem mancipi tantum tradidero, in bonis quidem fit(§ 40. 41.), ex iure Quir.vero usucapione:] 3. omnes res acquir. usucapione (§ 41--61.) usucapionibus et L. T. praescr. (VL) singulatim usucapione pro herede (§ 52--58.) rebus a fisco emtis (VI, 14.) et usureceptionibus (§ 59-61.) Est et aliud genus acquisitionis, donatio (VIL) (Accidit aliquando, ut qui dominus sit alienandae rei potestatem non habeat et qui dominus non sit alienare possit (Gai § 62–64. Inst. VIII. pr. § 1.)) naturali iure cf. Inst. II. § 1. 12-48. supra

Ergo ex his apparet quaedam naturali iure
alienari, quaedam civili (§ 65.) Naturali quidem
iure (praeter ea quae traditione acquiruntur):
1. occupatione, ex hostibus capione (§ 66—69.)
2. alluvione, insula in flumine nata (§ 70—72.)

3. solo cedit superficies, planta, frumentum satum (§ 78—76.)
item in charta scriptum, non in tabula pictum (§ 77--78.)
4. Si quis ex aliena materia novam speciem fecerit (§ 79.)

Nunc admonendi sumus quasdam person. sine tutoris auctoritate alienare non posse (Gai § 80-85. Inst. VIII. 2:)

Adquiritur autem nobis non solum per nosmet ipsos, sed etiam per eos quos in pot. manu mancipio habemus etc. (§ 86-96.) | in potestate habemus (tit. IX.)

Hactenus admonuisse sufficit, quemadmodum singulae res nobis adquirantur. Videamus nunc quibus modis per universitatem res nobis adqu. (G. § 97. IX. 6.)

B. De hereditatibus et reliquis succ. per univ.

Si cui heredes facti sumus, sive cuius bonorum poss. petierimus, sive cuius bona emerimus, sive quem adrogaverimus, s. qu. in manum ut ux. receperimus [s, cuius bona libertatum conserv. c. add. f.] eius res omnes ad nos transeunt (Gai II. 98. Inst. II. 9. § 6.) Et prius de hereditatibus. quarum duplex condicio: I ex testamento Il ab intestato. I. de testamentis. 1. de testamentis ordinandis (G § 100-111. Inst. tit. X.) duo olim genera testamentorum (Gai § 101.) | tria genera testam. ex iure civili (X. § 1.) accessit tertium g. per aes et libram (§ 102.) alia forma edicto Praet. introducta (§ 2.) idque nunc aliter adque olim ordinatur (103-8.) quae formae nunc confusae sunt (§ 3—14.) (de testamentis militum § 109--11.) (de militari testamento XI.)

2. Non tamen omnibus licet testamentum facere (G. * § 112-114 Inst. XII.)
3. Observandum est porro ante omnia (§ 114. 115.)
observandum est porro:

ut institutio heredis solemn. fiat. (§ 116. 117.)
ut mulier testam. faciat tutore auctore (§ 118-22.)
(Praetor tamen hoc casu heredes scriptos adiuvat § 119-121.)

ut qui libros in pot. habet eos her. instituat vel exheredet (§ 123–37. XIII.

(singulatim de postumis, de emancipatis, de adoptivis eod.)

4. Quibus modis testamenta infirmentur (G. § 138–51. Inst. XVII.)

Praetor tamen scriptos heredes B. Pue. secundum tabulas adiuvat (§ 147–151. XVII. 6.) de inofficioso testamento (XVIII)}

5. Heredes aut necessarii, aut sui et necessarii, aut extranei (§ 152, XIX, pr.) a. necessarius heres est servus heres institutus (§ 153-55. XIX. 1.)

b. de suis et necessariis heredibus, et de iure abstinendi (§ 156--60. XIX. 2.)

c. de extraneis heredibus (§ 161. XIX. 3.) (cum quibus testamenti factio esse debet XIX. 4.) extraneis autem h. deliberandi potestas data est de hereditate adeunda (162. (3. XIX. 5.) accedit nunc beneficium inventarii (XIX, 6.)

extr. heredibus solet cretio dari (164–73.) Ceterum extr. aut pro herede gerendo aut nuda voluntate heredes fiunt (§ 167. XIX. 7.) 6. Interdum duos pluresve gradus heredum facimus (§ 174. XV. pr.) a. vulgari substitutione (§ 174-78. XV.)

b. pupillari substitutione (§ 179–84. XVI.)

7. heredes scribi possunt tam liberi homines quam servi (§ 185-90. XIV. pr. 1-3.) et tam ex asse, quam ex parte (XIV. 4-8.) et pure et sub condicione (XIV. 9—–11.)

Post haec videamus de legatis. Quae pars iuris extra propositam quidem materiam videtur, nam loquimur de his iuris figuris quib. res per universitatem acquiruntur; sed cum omnino de testamentis et heredibus testamento instituendis locuti sumus, non sine causa sequenti loco poterat haec iuris materia tractari (G. § 191. Inst. XX. pr.) Legatorum utique genera sunt quattuor: per vindica- | legatorum definitio (XX. 1.) tionem (§ 193–200.) per damnationem (§ 201-8.) sinendi omnium nunc una natura (§ 2.) modo (§ 209-215.) per praeceptionem (§ 216–23.) fideicommissis exaequata (§ 3.)

a. de modo legatorum ad L. Furiam, L. Voconiam, L. Falcidiam (§ 224–28. XXIL) b. inutiliter leg. relinquuntur ante heredis institutionem, post mortem heredis, poenae causae, incertae personae, postumo alieno, servo aliisque in pot. (§ 229–45. XX. 25—36.) de ademptione legatorum (XXI.)

Hinc transeamus ad fideicommissa (G. § 246. XXIII. pr.) et prius videamus 1. de hereditatibus fideic., d. SC. Trebell. et Pegasiano (§ 247-59, XXIII.) 2. de singulis rebus per fideicommissum relictis (260–262. XXIV. pr. 1.) libertas quoque per fideicommissum dari potest (§ 263–67. XXIV. 2.) multum autem differunt fideicommissa et legata (268--283.) | nunc exaequata (XXII. § 3.) erant olim et aliae differentiae (§ 284-88.)

(tutor non aliter quam directo dari potest § 289.) De codicillis (tit. XXV.)

II. Intestatorum hereditates

1. lege XII. primum ad suos heredes pertinent (G. III. 1-8. Inst, III. tit. 1. § 1—8.) emancipati tamen bonorum possessione adiuvantur (§ 9—14.) nepotes ex filiabus descendentes Pr. constitutionibus (§ 15. 16.) 2. si suus heres non est, ad agnatum proximum pertinent (G. § 9-16, Inst. II.) 3. et olim ad gentiles ($ 17.)

3. Nunc etiam inter matrem filiosque hereditates cap. SC. Tertulliano et Orfitiano (III. IV.) Legg. XII iniquitates edicto Praetoris emendatae (§ 18-25.) 4. Post agnatos Praelor inde varii bonorum possessionis gradus (§ 26-31.) qui bonorum possessores loco heredum constituuntur (§ 32.) sunt et alii complures gradus bon. possessionis (§ 33. *** 34.) B. Pnes. vero sunt aut cum re, aut siue re (§ 35–38.)

cognatos vocat (V.) de gradibus cognationis (VI.)

Nunc de libertorum bonis videamus (G. § 39. Inst. VII, pr.):

a. civium Roman. ex L. XII, ex ed. Praet., ex L. Iulia et P.P. (§ 40–54. 72. 73. VII.) b. Latinorum libertorum (§ 55-73.)

[blocks in formation]

Nunc transeamus ad obligationes (G. III. 88. Inat. III. tit. XIII.) quarum summa divisio in duas species quarum summa divisio in duo genera: aut cideducitur: omais enim obligatio vel viles aut praetoriae. Sequens divisio in IIII speex contractu nascitur vel ex cies: aut ex contractu, aut quasi ex contr., aut delicto (Gai § 88.) ex maleficio, aut quasi ex maleficio (XIII) Et prius videamus (I.) de his quae ex contractu nascuntur. harum quatuor genera sunt: aut re, aut verbis, aut literis, aut consensu contr. (§ 89. XIII. cit.)

1. Re contrahitur obl. velut mutui datione et quodamm. indebito soluto (90. 91. XIV.) item commodato, deposito, pignore (XIV. § 2-4.)

2. Verbis obligatio fit ex interrogatione et responsione (§ 92-96. XV.)

postea solemnia verba Leonis constit. sublata (§ 1 )
stipulatio aut pure aut sub condicione fit (§ 2-6.)
loca inseri solent (8 5.) et facta in stip. deduc. (§ 7.)
Et stipulandi et promitt. plures rei fieri poss. (XVI.)

[§ 103. 4.] Et servus ex persona domini ius stip. habet (XVII.)
Stip. aliae iudiciales, praetoriae, couvent. (XVIII.)

De inutilibus stipulationibus (i. e. de rebus in stip. ded., de personis etc. (§ 97--109. XIX.) Possumus stipulando adhibere adstipulatorem (8 110-14.)

pro eo qui promittit sponsores, fideprom., fideiuss. (§ 115-27.) De fideiussoribus (XX.) 3. Litteris obl. fit velut nominibus transcripliciis (128–33.)

et chirographis, peregrinorum more (134.) quae nomina hodie non sunt in usu (XXI.)

Plane et hodie quis scriptura obligatur. (eod.)

4. Consensu alter alteri obligatur ex bono et aequc (§ 135–38. XXII,)

a) emtionibus et venditionibus (§ 139–41. XXIII.)

b) locationibus et conductionibus (§ 142–47. XXIV.)

c) societatibus (§ 148–54. XXV.)

d) mandatis (§ 155--62. XXVI.)

De obligationibus quasi ex contractu (XXVII.)

Expositis generibus contr. admon. s. adquiri nobis non solum per nosmetipsos, sed et per p. in potestate manu mancipio (§ 163-67.) | per eos qui in pot. sunt (XVIII.)

Tollitur autem obligatio:

a) praecipue solutione (§ 168.)

b) acceptilatione (§ 169-72.)

imaginaria solut. per aes et libram (173–75.)

d) novatione (§ 176—79.)

e) litis contestatione (§ 180—81.)

Tollitur autem obligatio:

a) solutione (XXIX. pr.)

b) acceptilatione et stipul. Aquiliana (§ 1. 2.)

c) novatione (8 3.)

d) contraria voluntate (§ 4.)

II. Transeamus nunc ad obl. ex delicto, quae unius generis sunt (§ 192. IV. I. pr.)

1. furtum (§ 183-208. Inst. IV tit. I.)

2. vi bona rapta (§ 209. Inst. tit. II.)

3. damnum iniuria datum (§ 210-19. Inst. tit. III.)

4. iniuria (§ 220-25. Inst. tit. IV.)

| De obl. qu. quasi ex delicto nascuntur (V.)

III. IUS QUOD AD ACTIONES PERTINET. (Comm. IV.) Superest ut de actionibus loquamur (G. IV. 1. pr., eaeque definiuntur Inst. IV. 6 pr.) I. 1. actionum (summa divisio in) duo genera: in rem aut in personam.

(G. § 1-5. Inst. tit. VI. § 1-15. 20.)

| utraeque aut civiles aut praetoriae (VI. 3–12.) 2. act. aut rem, aut poenam, aut tam rem qu. poenam persequimur (§ 6–9. VI. 16—19.) aut simplum, duplum, tripl., quadr. (VI. 21–27.)

3. Quaedam a. ad legis actionem exprimuntur, quaedam sua vi constant, quod ut manifestum fiat opus est ut de

legis actionibus loquamur (G. § 10– 12.)

a. de sacramenti legis actione (§ 13—17.)

b. per iudicis postulationem (***)

c. per condictionem („§ 18—20.)

d. per manus iniectionem (§ 21--25.)

e. per pignoris capionem § 26-29.)

Sed istae omnes L. A. lege Aebutia et lul. paene sublatae (30.) itaque effectum ut per formulas litigaremus, quarum quaedam ad legis actionem exprimuntur (§ 32. 38.)

quaedam alterius generis fictiones habent (§ 34-35.)

Partes autem formularum sunt: demonstratio, intentio, adiudicatio, condemnatio (§ 39—44.); eaeque

a. aut in ius aut in factum conceptae sunt (§ 45-47.)

b. condemnatio aut certae aut incertae pecuniae (§ 48–52.)

c. quid iuris in plus vel minus petitione (§ 53-60.)

4. a. quaedam stricti iuris sunt, quaedam bonae fidei (§461. 62. VI. 28. 29.) in quibus deductio locum habet (G. § 61-68.) et compensatio (§ 61–63. VI. 30. 39. 40.)

Praeterea quasdam actiones arbitrarias appellamus (§ 31.)
Curare autem debet iudex, ut certae pec. vel rei sententiam fer.
Quid iuris in plus petitionibus (8 32--35.)

De condemnatione in quantum facere potest etc. (§ 36-40)

(32.)

5. Quia tamen mentionem habuimus actionis in peculium, opus est, ut de actionibus quae in parentes dominosve d. admoneamus (§ 69. VII. pr.) a) quod iussu actio (§ 70. VIL. 1.)

b) exercitoria et institoria actio (§ 71. VII. 2.)

c) tributoria actio (§ 72. VII. 8.)

d) de peculio et de in rem verso a. (§ 73. VII. 4.)

de earum actionum inter se ratione (§ 74. VII, 5. 8.)

et de SCto Macedoniano (VII. 7.)

Ex malef. (filiorum fam. et) servorum noxales actiones proditae s. (75-79. VIIL.) quae nunc in servos tantum dantur (VIII. 7.)

Actiones ex contr. eor. qui in mann mancipio s. (§ 80.) |
De noxae deditione serv. animalium etc. (§ 81.) | Si quadrupes pauperiem f. dic, (IX.)

Nunc admonendi s. agere posse quemlibet aut suo nomine a. alieno (82. X. pr.) alieno, velut cognitorio (G. § 83.), procuratorio, tutorio, curatorio (§ 84. 85. X. 1. 2.) de formulae conceptione, si alieno nomine ag. (§ 86. 87.) |

Videamus nunc quib. ex causis actor reusve satisdare cogatur (§ 88–102. XL) in actione in rem per sponsionem (§ 91-95.) de recentiore iure satisdationum (XL. 2—7.)

(Quibus modis actiones finiuntur:)

Differentiae inter iudicia legitima et imperio continentia (G. § 103—9.) 1

1. quaedam actiones perpetuae quaedam temporales sunt (§ 110. 111. XII. pr.) 2. quaedam actiones ad et in heredes non transeunt (§ 112. 113. XII. 1.)

3. si reus ante rem iud. post acceptum iudicium satisfaciat actori (§ 114. XII. 2.)

II. Sequitur ut de exceptionibus dispiciamus (G. § 115–125. Inst. XIII. XIV. 4.) quae aut peremptoriae aut dilatoriae (120–25.) perpetuae aut temporales sunt (XIII. 8—11.) Sunt et aliae adiectiones: replicatio, duplicatio, triplicatio (§ 126-29. XIV.)

et praescriptiones pro actore (§ 130—37.)

III. Superest ut de interdictis dispiciamus (138–41. XV. pr.)

1. quorum principalis divisio: prohibitoria, restitutoria, exhibitoria. 2. sequens divisio, quod quaedam comparata sunt possessionis a) adipiscendae causa (§ 144-47. XV. 3.)

b) retinendae causa (§ 148–153. XV. 4. 5.)
c) recuperandae causa (§ 154. 155. XV. 6.)

3. tertia divisio: simplicia aut duplicia (§ 157–160. XV. 7.)

De ordine et exitu interdictorum (§ 161-170.) | supervacuum est hodie dicere (XV. 8.) IV. De coercitionibus et de poenis temere litigandi (§ 171–182. XVI.)

1. adv. reum: dupli, sponsionis periculum, iusiur. calumniae (§ 171–173, XVI. pr. 1.) 2. adv. actorem: calumniae iud., contrarium iud., iusiurandum, restipulatio (174-81.) 3. ex quibusdam iudiciis damnati ignominiosi fiunt (§ 182. XVI. 2.) V. de in ius vocando et de vadimoniis (G. § 183–187. XVI. 3.)

VI. De officio iudicis (XVII)

| VII. De publicis iudiciis (XVIII.)

GNEIST INSTITUTIONES.

25

« PreviousContinue »