VOOR DE

GESCHIEDENIS VAN HET BISDOM

VAN

HAARLEM.

www

ELFDE DEEL.

HAARLEM,

W. KÜPPERS.

1884.

SNELPERS-DRUKKERIJ SINT JACOBS-GODSHUIS TE HAARLEM.

BEDEVAART NAAR JERUSALEM IN 1525.

Toegelicht en uitgegeven door C. J. GONNET.

DE BEDEVAARTEN IN DEN OUDEN TIJD. DE NEDER-
LANDSCHE BEDEVAARTEN IN HET ALGEMEEN EN DIE
NAAR JERUSALEM IN HET BIJZONDER

Blz.

I

BEDEVAART NAAR JERUSALEM, VOLBRACHT EN BESCHREVEN

IN HET JAAR 1525, DOOR MEESTER ARENT WILLEMSZ.

BARBIER TOT DELFT IN HOLLANT

Van Delft naar Keulen

Van Keulen op weg naar Venetie

In het duitsche gebergte.

Verblijf te Venetie, eerste stappen voor de Jerusalem-

sche reis.

Overeenkomst voor den overtocht.

Merkwaardigheden te Venetie, bezoek te Mirano

Beschrijving van Venetie

Van Mirano naar Venetie terug.

Het arsenaal

Het vondelingen huis

De St. Marcuskerk

Het hoogaltaar in die kerk.

Eerbetoon aan de pelgrims op H. Sacramentsdag

Ommegang op H. Sacramentsdag.

Beschrijving van het Doge-paleis .

Processie der pelgrims in de St. Rochuskerk.

Zeereis van Venetie naar Jaffa.

Van Jaffa naar Jerusalem

Aankomst te Jerusalem

Eerste processie

Tweede processie

Vervolg.

Derde processie.

Vierde processie

processie

Eerste bezoek in de kerk van het heilige Graf. Vijfde

Tocht naar het dal van Josaphat.

1

1

9

14

20

22

24

25

26

28

30

32

33

37

38

43

47

50

66

71

73

77

81

90

95

109

. 117

395533

INHOUD.

Zesde processie. Tocht naar Bethlehem.

Mirakel geschied in de kerk te Bethlehem
Tweede bezoek in de kerk van het heilige Graf.

vende processie.

Derde en laatste bezoek. Achtste processie. Creatie
Ridders van het heilige Graf

Terugreis. Van Jerusalem naar Rama

Van Rama naar Jaffa.

Het eiland Cyprus.

De stad Famagusta. Verdere reis naar Venetie.

Van Venetie naar huis

153

168

173

Namen der edellieden, die Ridders van het heilige
Graf zijn geslagen.

Namen der verdere deelgenooten aan den pelgrimstocht. 174

Tocht naar de Jordaan

Aanteekeningen van Meester Arent Willemsz. omtrent

zijn gezin.

. 177

180

233

233

238

240

242

242

244

244

. 250

IX. Mechelen en Keulen

252

B. BERICHT OMTRENT DE STAD JERUSALEM EN HET HEILIGE

LAND OP HET EINDE DER ZEVENDE EEUW (OMSTREEKS 670)

DOOR ARCULPHUS, FRANSCH BISSCHOP

260

C. PELGRIMS NAAR JERUSALEM EN HET HEILIGE LAND, IN

GENEN, DIE IN DEN GEEST DE HEILIGE PLAATSEN WIL-

LEN BEZOEKEN. Ao 1518

Het plaatje tegenover blz. 217 is eene Afbeelding der Haarlemsche Je-
rusalemsvaarders, naar de schilderij van Joan Van Scorel in het Museum
der Stad Haarlem (No. 154 van den Catalogus, 22° druk 1884).

BEDEVAART NAAR JERUSALEM,

VOLBRACHT EN BESCHREVEN

IN HET JAAR 1525,

DOOR

MEESTER ARENT WILLEMSZ.,

BARBIER TOT DELFT

IN HOLLANT.

HIER BEGHINT DIE ALRE HOECHSTE ENDE ALRE HEILICHSTE PELLEGRUMMAETGIE VAN DIE ALRE HEILICHSTE STAT VAN IHERUSALEM. BEGHINNENDE VAN DELFT OFF VAN STEDE TOT STEDE VAN MILE TOT MILE ETC.

Ic meester Arent willemsz. barbier tot delft, sal verclaren in dit teghens woerdige boock bij gratie des almachtighen gods, hoe ende in wat manieren ic mit mijn gheselschappe dese alre heilichste reyse beghonnen ende volleyndt hebbe mits verclaringhe van veel vreemdicheiden Ende sal sonder lanck tracteeren van die alre vroomste coopstadt van veneetgien haer circunstancien mit veel vreemdicheiden. Daer na hoe ende in wat manieren wij overdracht gemaeckt hebben mitten dolphijn om tscheep te gheraken, Voorts hoe ende in wat manieren wij tzeil ghegaen sijn Ende ghezeilt tot in die haven van Jaffa toe. Item Voerts sal ic verclaren bij hulpe ende gratie van christo ihesu ghebenedijt ende sijn ghebenedide moeder maria Ende tot lof ende eerwaerdicheyt alle dat hemelsche

Bijdragen Gesch. Bisd. v. Haarlem. XIe Deel.

1