Page images
PDF
EPUB

8

Fert sese campi per caerula laetaque prata Celso pectore, saepe iubam quassat simul altam, 5 Spiritus ex anima calida spumas agit albas.

8. Nemo me lacrimis decoret nec funera fletu Faxit! Cur? volito vivo(s) per ora virum.

8. Cic. Tusc. I 15, 34; 49, 117: angeblich Epigramm des Ennius für sein eigenes Grabmal.

C. LUCILIUS,

geboren wahrscheinlich 180 v. Chr. zu Suessa Aurunca in Campanien, aus ritterlichem Geschlecht, starb 103; der Schöpfer der Satire im Sinn eines kritisierenden Gedichts. Scharf in Beobachtung und Kritik, vielseitig gebildet und voll treffenden Witzes, war L. sorglos in der Form.

Eruditio in eo mira et libertas atque inde acerbitas et abundantia salis. (Quint. 10, 1, 94.)

C. Luc., homo doctus et perurbanus. (Cic. de Or. 2, 6, 25.) Von Horaz wird er wegen seiner Formlosigkeit, die ihm rasches Hinwerfen seiner Satiren möglich machte (in hora saepe ducentos, ut magnum, versus dictabat stans pede in uno), öfters getadelt. Hor. Sat. I 4, 6. 10, 1; 50. II 1, 62. vgl. Einleitung.

1. Cui neque iumentum est nec servus nec comes ullus,

Bulgam et quidquid habet nummorum, secum habet ipse.
Cum bulga cenat, dormit, lavit: omnis in una est
Spes homini bulga; bulga haec devincta lacerto est.

2. Terriculas Lamias, Fauni quas Pompiliique Instituere Numae, tremit has, haec omina ponit. Ut pueri infantes credunt signa omnia ahena

1. Wohl auf einen Großthuer ohne Geld.

sacculus a bracchio pendens.

2. bulga] crumena,

2. 1. Unholde, Hexen, wie sie zu den Zeiten mythischer Könige

wie F. und N. P. geglaubt wurden.

10

4.

Vivere et esse homines: sic istic omnia ficta

5 Vera putant, credunt signis cor inesse in ahenis.
Pergula pictorum, veri nihil, omnia ficta.

3. Virtus, Albine, est pretium persolvere verum

Queis in versamur, queis vivimu(s) rebu(s) potesse;
Virtus est homini sciri, quo quaeque abeat res;

Virtus sciri homini rectum, utile, quid sit honestum,
5 Quae bona, quae mala item, quid inutile, turpe, inhonestum;
Virtus quaerendae finem re scire modumque;

Virtus divitiis pretium persolvere posse;

Virtus id dare, quod re ipsa debetur, honori;

Hostem esse atque inimicum hominum morumque malorum, 10 Contra defensorem hominum morumque bonorum, Hos magni facere, his bene velle, his vivere amicum; Commoda praeterea patriai prima putare,

Deinde parentum, tertia iam postremaque nostra.

Nunc vero a mane ad noctem, festo atque profesto,
Toto itidem pariterque die populusque patresque
Jactare indu foro se omnes, decedere nusquam,
Uni se atque eidem studio omnes dedere et arti:
5 Verba dare ut caute possint, pugnare dolose,
Blanditia certare, bonum simulare virum se,
Insidias facere, ut si hostes sint omnibus omnes.
Aurum atque ambitio specimen virtuti(s) virique est.
Quantum habeas, tantum ipse sies tantique habearis.

2. 4. istic] st. istice, nom. pl. 6. pergula] Atelier, Fabrik st. Fabrikat.

3. 6. re gen. st. rei = pecuniae.

4. Das materielle Streben der jüngeren Generation. 3. indu arch. für in; vgl. Ennius 2, 7. 9. sies die ursprünglichen Formen des Praes. Conj. sind: siem, sies, siet, simus, sitis, sient.

5. Graecum te, Albuci, quam Romanum atque Sabinum, Municipem Ponti, Tritani, centurionum,

Praeclarorum hominum ac primorum signiferumque
Maluisti dici. Graece ergo praetor Athenis,

5 Id quod maluisti, te, cum ad me accedi(s), saluto: Xaîpe, inquam, Tite! lictores, turma omni(s) cohorsque Χαίρετε, et hinc hostis mi Albucius, hinc inimicus!

5. Auf T. Albucius, welcher ein so übertriebener Freund des griechischen Wesens war, daß er kaum mehr als Römer gelten konnte; Cic. Brut. 35, 131 Doctus Graecis T. Albucius vel potius paene Graecus. Cic. de fin. I 3, 8 apud Lucilium praeclare Scaevola: »Graecum« etc. Q. Mucius Scaevola augur traf als Praetor a. 121 den Albucius in Athen und von ihm »ut plane Graecus salutatus est Albucius«. 2. Er will nicht mehr ein Landsmann biederer Centurionen wie Pontius und Tritanius sein.

T. LUCRETIUS CARUS

lebte wahrscheinlich von 98-55 v. Chr. und verfaßte ein Lehrgedicht in 6 Büchern, in welchem die Lehren des Epikureismus dargelegt sind. Der Dichter ist von der Wahrheit dieses Systems im Innersten überzeugt und glaubt durch Darlegung desselben der Menschheit einen großen Dienst zu erweisen, indem er an die Stelle des religiösen Aberglaubens eine wissenschaftliche Anschauungsweise zu setzen sich bemüht, welche dem Menschen zwar keine Fortdauer nach dem Tod verspricht, aber ihn über das Elend dieses Lebens, welches Lucrez von sehr pessimistischem Standpunkt aus schildert, erhebt. Seinen Zweck bezeichnet er so:

-

magnis doceo de rebus et artis

Religionum animum nodis exsolvere pergo.

(1, 931 f.)

In der Behandlung des unpoetischen Stoffes zeigt der Dichter eine nicht geringe poetische Begabung; auf die Dichter der Augusteischen Zeit wie Vergil, Horaz u. A. hat er in sichtlicher Weise eingewirkt. Gell. N. A. 1, 21, 7: non verba sola, sed versus prope totos et locos quoque Lucreti plurimos sectatum esse Vergilium videmus.

1. Die richtigen Vorstellungen über den Hades (3, 976—1050). Atque ea, nimirum, quaecumque Acherunte profundo Prodita sunt esse, in vita sunt omnia nobis.

Nec miser impendens magnum timet aëre saxum
Tantalus, ut famast, cassa formidine torpens:

3. Diese Strafe nicht bei Homer, sondern bei Pindar.

« PreviousContinue »