in plurium locum vel unum vel plures vel singuli singulis; vel invicem substituere. ($ 176.) Primo itaque gradu ipsi qui heredes instituti sunt. scriptus heres hereditatem cernendo fit heres et substitutus excluditur; non cernendo summovetur, etiam si pro herede gerat, et in locum eius substitutus succedit. et deinceps si plures gradus sint, in singulis simili ratione idem contingit. (§ 177.) Sed si cretio sine exheredatione sit data, id est in haec verba: SI NON CREVERI S TUM PUBLIUS MAEVIUS HERES ESTO, illud diversum invenitur, quia* si prior omissa cretione pro herede gerat, substitutus in partem admittitur, et fiunt ambo aequis partibus heredes. quod si neque cernat neque pro herede gerat, sane in universum summovetur, et substitutus in totam hereditatem succedit. ($ 178.) Sed dudum quidem placuit, quamdiu cernere et eo modo heres fieri possit prior, etiam si pro herede.gesserit, non tamen admitti substitutum: cum vero cretio finita sit, tum pro herede gerentem admittere substitutum olim vero placuit, etiam superante cretione posse eum pro herede gerendo in partem substitutum admittere et amplius ad cretionem reverti non posse. 1) ef. fr. 24. D. c. 1. C. de substit. 2) cf. fr. 27. 41. pr. D. eod. 3) cf. f. 40. 41. D. de hered. inst. $2'. Et si ex disparibus partibus heredes scriptos invicem substituerit, et nullam mentionem in substitutione habuerit partium, eas videtur partes in substitutione dedisse quas in institutione expressit: et ita divus Pius rescripsit. ($3.2) Sed si instituto heredi, et coheredi suo substituto dato, alius substitutus fuerit, divi Severus et Antoninus, sine distinctione, rescripserunt, ad utramque partem substi tutum admitti. (§ 4.3) Si servum alienum quis patremfamilias arbitratus heredem scripserit, et si heres non esset, Maevium ei substituerit, isque servus iussu domini adierit hereditatem: Maevius in partem admittitur. illa enim verba si heres non erit, in eo quidem quem alieno iuri subiectum esse testator scit, sic accipiuntur: si neque ipse heres erit, neque alium heredem effecerit; in eo vero quem patremfamilias arbitratur, illud significant si hereditatem sibi, eive cuius iuri postea subiectus esse соеperit, non acquisierit. idque Tiberius Caesar in persona Parthenii servi sui constituit. : *) pro quod, ut saepius; de re ipsa vid. Ulp. XXII. 34. ibique memoratam constitutionem Marci quam Gaius nondum novisse videtur. a $179. Liberis nostris inpuberibus quos in potestate habemus non solum ita, ut supra diximus, substituere possumus, id est ut si heredes non extiterint, alius nobis heres sit; sed eo amplius, ut etiam si heredes nobis extiterint et adhuc inpuberes mortui fuerint, sit iis aliquis heres, velut hoc modo: TITIUS FILIUS MEUS MIHI HERES puberes mortui fuerint, sit eis [al. ei] aliquis heres. veluti si quis dicat hoc modo: Titius filius meus mihi heres esto. si filius meus mihi heres non erit, sive heres erit et prius moriatur quam in suam tutelam venerit (id est pubes factus sit), tunc Seius heres esto. quo casu siquidem non exticasu si quidem non extiterit heres filius, terit heres filius, tunc substitusubstitutus patri fit heres: si vero heres ex- tus patri fit heres; si vero extiterit filius et ante pubertatem deces- titerit heres filius et ante pubertatem deserit, ipsi filio fit heres substitutus. cesserit, ipsi filio fit heres substitutus. 1) ef. fr. 2. pr. D. de vulg. subst. Nam moribus [al. a maioribus] institutum est, ut, cum eius aetatis sunt in qua ipsi sibi testamentum facere non possunt, parentes eis faciant. ($ 1.) Qua ratione excitati etiam constitutionem2 in nostro posuimus codice, qua prospectum est, ut si mente captos habeant filios vel nepotes vel pronepotes cuiuscumque sexus vel gradus, liceat eis, etsi puberes sint, ad exemplum pupillaris substitutionis certas personas substituere. sin autem resipuerint, eandem substitutionem infirmari, et hoc ad exemplum pupillaris substitutionis quae, postquam pupillus adoleverit, infirmatur. ($ 2.) Igitur in pupillari substitutione secundum praefatum modum ordinata duo quodammodo sunt testamenta, alterum patris, alterum filii, tamquam si ipse filius sibi heredem instituisset; aut certe unum est testamentum duarum causarum, id est duarum hereditatum. 2) est c. 9. C. de impub subst. cf. fr. 43. pr. D. h. t. quamobrem duo quodammodo sunt lestamenta: aliud patris, aliud filii, tamquam si ipse filius sibi heredem instituisset; aut certe unum est testamentum duarum hereditatum. b $181. Ceterum ne post obitum parentis periculo insidiarum subiectus videatur pupillus, in usu est vulgarem quidem substitutionem palam facere, id est eo loco quo pupillum heredem instituimus: nam vulgaris substitutio ita vocat ad hereditatem substitutum, si omnino pupillus he § 3. Sin autem quis ita formidolosus sit, ut timeret, ne filius eius pupillus adhuc, ex eo quod palam. substitutum accepit, post obitum eius periculo insi a) de impuberum subst. cf. Ulp. XXIII. 7—9. fr. 1. § 1. D. de vulg. et pup. subst. (28. 6.) Cic. de invent. II. 42. § 122.: si mihi filius genitus unus pluresve, is mihi heres esto. Si filius ante moritur quam in tutelam suam venerit, tu mihi secun dus heres esto, De causa M. Curii vid. Cic. de Or. I. 39. 57. II. 6. 32. Brut. 39. 52. 73. p. Caec. 18. Top. 10. Quintil. Inst. VII. 6. 9. b) cf. fr. 2. § 4. fr. 20. D. h. t. (28. 6.) 8 res non extiterit; quod accidit cum vivo parente easque diarum subiiceretur: vulgarem quidem substitutionem palam facere et in primis testamenti partibus debet; illam autem substitutionem per quam, etsi heres extiterit pupillus et intra pubertatem decesserit, substitutus vocatur, separatim in inferioribus partibus scribere, eamque partem proprio lino propriaque cera consignare, et in priore parte testamenti cavere, ne inferiores tabulae vivo filio et adhuc impubere aperiantur. tabulas proprio lino propriaque cera illud palam est non ideo minus valere substitutionem impuberis filii, quod in hisdem tabulis scripa sit quibus sibi quisque heredem instituisset, quamvis hoc pupillo periculosum sit. $ 4. Non solum autem heredibus institutis impuberibus liberis ita substituere parentes possunt, ut et si heredes eis extiterint et ante pubertatem mortui fuerint, sit eis heres is quem ipsi voluerint, sed etiam exheredatis. itaque eo $ 182. Non solum autem heredibus institutis inpuberibus liberis ita substituere possumus, ut si ante pubertatem mortui fuerint, sit is heres quem nos voluerimus, sed etiam exheredatis. itaque eo casu si quid pupillo ex hereditatibus legatisve aut donationibus propinquorum adquisitum fuerit, id omne ad substitutum pertinet. ($ 183.) Quaecumque diximus de substitutione inpuberum liberorum, vel heredum institutorum vel exheredatorum, eadem etiam de postumis intellegemus. 1) fr. 1. § 3. fr. 2. § 1. 4. fr. 10. § 4. D. h. t. 2) cf. fr. 2. § 7. fr. 37. D. h. t. 3 fr. 3. S-10. pr. D. h. t. 4) fr. 2. pr. 14. 43. § 1. D. h. t. 1 casu si quid pupillo ex hereditatibus legatisve aut donationibus propinquorum atque amicorum acquisitum fuerit, id omne ad substitutum pertineat. Quaecumque diximus de substitutione impuberum liberorum vel heredum institutorum vel exheredatorum, eadem etiam de postumis intellegimus. $ 5. Liberis autem suis testamentum facere nemo potest, nisi et sibi faciat: nam pupillare testamentum pars et sequela est paterni testamenti, adeo ut si patris testamentum non valeat, nec filii quidem valebit. (§ 6.2) Vel singulis autem liberis, vel qui eorum novissimus impubes morietur, substitui potest. singulis quidem, si neminem eorum intestato decedere voluerit; novissimo, si ius legitimarum hereditatum integrum inter eos custodiri velit. (§ 7.3) Substituitur autem impuberi aut nominatim, veluti Titius; aut generaliter, ut quisquis mihi heres erit: quibus verbis vocantur ex substitutione, impubere filio mortuo, qui et ei scripti sunt heredes et extiterunt, et pro qua parte heredes facti sunt. ($ 8.) Masculo igitur usque ad quatuordecim an a) cf. Ulpianus fr. 8. D. testam. quemadm aperiantur. (29. 3.). |